Morgunblaðið - 27.09.2003, Blaðsíða 18

ERLENT
18 LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
VERÐI Gray Davis ennþáríkisstjóri í Kaliforníu eft-ir hálfan mánuð getur velverið að hann eigi það rep-
úblikönum að þakka. Repúblikana-
flokkurinn og helstu frambjóðendur
hans í endurkosningunum er haldn-
ar verða í Kaliforníu sjöunda októ-
ber hafa það sem af er í baráttunni
gengið að því sem vísu að Davis
verði hrakinn frá völdum, og fram-
bjóðendurnir hafa varið svo að segja
öllum tíma sínum og fjármunum í að
berjast innbyrðis um það hver taki
við af honum.
En þetta hefur gefið Davis og
bandamönnum hans í Demókrata-
flokknum kjörið tækifæri til að
varpa nýju ljósi á endurkosningarn-
ar sjálfar. Þær snúast ekki lengur
einvörðungu um pólitíska framtíð
Davis og meintar ávirðingar hans,
heldur eru margir kjósendur farnir
að líta á þær sem margslungna
spurningu um sanngirni, hugmynda-
fræði og flokkadrætti.
Það er svo líka enn frekar til bóta
að margir hinna frambjóðendanna
koma ekki lengur alveg jafn vel fyrir
sjónir og þeir gerðu í upphafi. Allt
hefur þetta orðið til þess, að jafnvel
þeir sem hvað eindregnast voru
fylgjandi því að efna til endurkosn-
inganna viðurkenna nú, að Davis,
sem margir höfðu talið algerlega út
úr myndinni, kunni að halda velli eft-
ir allt saman.
„Að nokkru leyti urðum við fórn-
arlömb okkar eigin velgengni,“ segir
David Gilliard, stjórnmálaskipu-
leggjandi samtakanna Björgum
Kaliforníu, sem safnaði undirskrift-
unum er þurfti til að efna til þessara
sögulegu endurkosninga. „Við vökt-
um gríðarlega athygli fyrst eftir að
við vorum búin að ná tilskildum
fjölda og fólk ákvað samstundis að
Davis væri búinn að vera. Menn fóru
að einbeita sér að því hver myndi
koma í staðinn fyrir hann og það hef-
ur reynst erfitt að fá fólk til að snúa
aftur við blaðinu.“
Enn á brattann
En Davis á þó enn á brattann að
sækja. Ekki ein einasta skoðana-
könnun hefur bent til að hann standi
endurkosningarnar af sér. Þvert á
móti viðurkenna jafnvel kosninga-
stjórar hans að yrðu kosningarnar
haldnar nú myndi hann að öllum lík-
indum tapa, og að sennilega myndi
kvikmyndaleikarinn og repúblikan-
inn Arnold Schwarzenegger eða
vararíkisstjórinn og demókratinn
Cruz Bustamente hafa sigur.
Undanfarnar vikur hefur samt
greinilega hallað undan fæti hjá
þeim sem hvöttu til endurkosning-
anna, og einnig bendir margt til að
slegið hafi í bakseglin fyrir bæði
Schwarzenegger og Bustamente.
Repúblikanar hafa því hert róðurinn
gegn Davis, og fyrir nokkrum dög-
um hóf Schwarzenegger sjónvarps-
auglýsingaherferð í því skyni að
minna kjósendur á flekkaðan stjórn-
málaferil ríkisstjórans, til dæmis
hallann á ríkissjóði Kaliforníu, sem
er nú meiri en nokkru sinni fyrr, og
hafði gert vinsældir Davis að engu.
Þeir sem stóðu að því að koma
endurkosningunum á þykjast sann-
færðir um að nóg sé að minna kjós-
endur á þessi atriði, svo mikil sé í
raun fyrirlitning þeirra á Davis.
„Þeir reyndu að láta endurkosning-
arnar ekki snúast um menn,“ sagði
Don Sipple, framleiðandi auglýsing-
anna. „Við ætlum að endurpersónu-
gera þær.“
Vara við ringulreið
En þetta er bara ein auglýsingin
af mörgum sem nú flæða yfir kjós-
endur, og flestar snúast um einstaka
frambjóðendur og stefnumál þeirra.
Daginn eftir að auglýsing
Schwarzeneggers birtist fyrst hófu
fylgismenn Davis sína eigin auglýs-
ingaherferð, og vöruðu kjósendur
við þeirri ringulreið sem myndi
hljótast af því ef ríkisstjóranum yrði
velt úr sessi. „Frambjóðendurnir
eru 135, þannig að hver svo sem
sigrar mun einungis hafa minnihluta
á bak við sig – jafnvel ekki nema 15
af hundraði,“ sagði í auglýsingunni.
Lokaspretturinn er fráleitt í sam-
ræmi við það sem fylgjendur end-
urkosninganna sáu fyrir sér þegar
þeim hafði tekist að safna nægilega
mörgum undirskriftum, sem var fyr-
ir um tveim mánuðum. Þá hafði Gill-
iard uppi hugmyndir um 14 milljóna
dollara kosningabaráttu með dýrum
auglýsingum og mikilli söluherferð.
En núna, þegar þrem milljónum hef-
ur verið varið í að tryggja að end-
urkosningarnar fari fram „megum
við teljast heppin ef okkur tekst að
fá inn hálfa milljón“, segir Gilliard.
Það „myndi duga til að senda póst til
mjög takmarkaðs, vel valins hóps“.
Jafnvel Darrell Issa, yfirlýstur
„guðfaðir“ endurkosninganna, virð-
ist hafa misst áhugann á þeim þegar
hann hætti við að fara sjálfur fram
gegn Davis. Hann lagði til hátt í
tvær milljónir dollara í upphafi, en
síðan hefur hann látið duga að koma
nokkrum sinnum fram opinberlega
og hvetja til þess að Davis verði
hrakinn frá.
Höfuðvígi demókrata
En þrátt fyrir alla óánægjuna með
Davis er Kalifornía mikið höfuðvígi
demókrata. Þekktir menn í flokkn-
um, Al Gore, fyrrverandi varafor-
seti, og Bill Clinton, fyrrverandi for-
seti, auk helstu forsetafram-
bjóðendaefna flokksins nú, hafa
komið fram opinberlega í Kaliforníu
og hvatt dygga flokksmenn til að
styðja Davis, jafnvel þótt þeim sé
það óljúft.
„Ástæðan fyrir því að bilið fer
minnkandi er að nokkru leyti sú, að
kjósendur eru farnir að gaumgæfa
hina frambjóðendurna, einkum þá
sem helst koma til greina, og eru
ekki ánægðir með þá,“ segir Paul
Maslin, sem gerir skoðanakannanir
fyrir Davis.
Og ekki er laust við að andstæð-
ingar ríkisstjórans hafi áhyggjur.
„Ég myndi enn veðja á að Davis
verði ekki lengur ríkisstjóri þegar
áttundi október rennur upp,“ sagði
Gilliard. „En því er alls ekki að neita
að staðan er orðin þannig að það er
hreint ekki útilokað að hann haldi
velli.“
Syrtir í álinn hjá and-
stæðingum Gray Davis
Enginn er lengur sann-
færður um að Gray Dav-
is verði hrakinn úr
embætti ríkisstjóra
Kaliforníu í endurkosn-
ingunum sem þar fara
fram 7. október. And-
stæðingar hans hafa
einbeitt sér hver að öðr-
um og ef til vill hefur
það gefið Davis tæki-
færið sem hann þurfti.
The Los Angeles Times.
Reuters
Gray Davis (t.v.) ásamt John Kerry, sem er meðal þeirra er sækjast eftir að
verða forsetaframbjóðandi Demókrataflokksins.
’ Lokaspretturinner fráleitt í sam-
ræmi við það sem
fylgjendur endur-
kosninganna sáu
fyrir sér. ‘
Vöggusæn
gur
vöggusett
PÓSTSENDUM
Skólavörðustíg 21
sími 551 4050
Reykjavík