Morgunblaðið - 17.10.2003, Blaðsíða 16

YFIRVÖLD í New York rannsök-
uðu í gær hvort stýrimaður ferju á
leiðinni frá Manhattan til Staten-
eyju hefði sofnað við stýrið með
þeim afleiðingum að hún sigldi á
fullri ferð á bryggju og a.m.k. tíu
manns létu lífið. Að minnsta kosti
42 aðrir slösuðust og þrír þeirra
misstu hendur eða fætur.
„Það var algjör glundroði í ferj-
unni,“ sagði einn farþeganna sem
kvaðst hafa séð höfuðlaust lík og
konu sem missti báða fæturna.
„Þetta var skelfileg sjón. Þarna var
fótalaus kona á miðju skipinu og
æpti af kvölum.“
Fólk stökk í sjóinn
„Fólk stökk í sjóinn í dauðans of-
boði,“ sagði annar farþegi. Hinir
látnu, kona og níu karlmenn, voru
á aldrinum 25 til 52 ára. Þriggja
annarra var saknað, en ekki var
vitað með vissu hvort þeir hefðu
verið í ferjunni.
Bandarískir fjölmiðlar sögðu að
stýrimaðurinn hefði forðað sér frá
ferjunni eftir slysið í svo miklum
flýti að hann hefði gleymt lykl-
unum og þurft að brjótast inn í
íbúðina sína. Hann hefði síðan
reynt að fyrirfara sér með hnífi og
haglabyssu. Maðurinn var fluttur á
sjúkrahús og var enn í lífshættu í
gær.
Einn skipverjanna sagði að
stýrimaðurinn hefði sofnað og
hnigið niður á stýrið. Formaður
Samgönguöryggisráðs Bandaríkj-
anna, NTSB, sem rannsakar slík
slys, kvaðst þó ekki geta staðfest
að stýrimaðurinn hefði sofnað eða
misst meðvitund og sagði að frétt-
irnar um það væru misvísandi.
Farþegar sögðu að ferjan hefði
ekki hægt á sér áður en hún skall á
bryggjunni. Nokkrir töldu að hraði
hennar hefði jafnvel aukist.
Rannsóknarmenn fengu blóðsýni
úr stýrimanninum og öðrum skip-
verjum til að kanna hvort þeir
hefðu neytt áfengis eða fíkniefna.
Stýrimaðurinn sagður hafa sofnað

#
#$ )*+
,*
*-
.

!"#
/  01+ 2 #3##4#  )#5
-
67)87


 
$%&

'(&
'%)
*+
 

',& &
-+
)

 ''
.
'+
&
%
/
0++ &
1
20 &
%
)0

 ,'3

1 
9##   9
#9:$ 
#.
&
# 
New York. AP.
AP
Björgunarmenn kanna skemmdir um borð í ferjunni sem sigldi á fullum hraða á bryggju á Staten-eyju.
ERLENT
16 FÖSTUDAGUR 17. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
TVEIR féllu í gær í Aserbaídsjan í átökum
milli óeirðalögreglumanna og reiðra stjórn-
arandstæðinga í höfuðstaðnum Bakú, að sögn
AFP-fréttastofunnar. Er búið var að telja
rúm 90% atkvæða í forsetakosningunum sem
fram fóru á miðvikudag var Ilham Aliyev, for-
sætisráðherra og sonur fráfarandi forseta,
Heidars Aliyevs, lýstur sigurvegari með
79,55% stuðningi. Kjörsókn var rúmlega 70%.
Vladímír Pútín, Rússlandsforseti, Tayyip Rec-
ep Erdogan, forsætisráðherra Tyrklands,
voru meðal þeirra sem sendu Aliyev heilla-
óskir í tilefni sigursins í gær.
Margir sökuðu stjórnarliða um að hafa beitt
grófum kosningasvikum og misnotað aðstöðu
sína í kosningabaráttunni. Heiftin óx mjög
þegar fulltrúar Öryggis- og samvinnustofn-
unar Evrópu, ÖSE, sem fylgdust með kosn-
ingunum, sögðu að þær hefðu einkennst af
margs konar misfellum. „Þjóðin átti skilið
betri kosningar en þessar,“ sagði yfirmaður
sendinefndar ÖSE, Peter Eicher. „Menn
misstu af tækifærinu til að láta fara fram
raunverulega lýðræðislegar kosningar.“
Þúsundir manna gengu um göturnar í mið-
borg Bakú í gær, brutu rúður í verslunum og
stjórnarbyggingum, ráðist var á lögreglu-
menn og herbíla. Safnast var saman á Az-
adliq-torgi þar sem á sínum tíma var efnt til
mikilla mótmæla gegn sovétstjórninni er hún
var að renna sitt skeið fyrir rúmum áratug.
Lögreglan barði að sögn 51 árs gamlan mann
til bana og fjögurra eða fimm ára gamalt barn
dó er það varð undir herbíl sem stjórnarand-
stæðingar höfðu tekið traustataki.
Reyndi að miðla málum
Urður Gunnarsdóttir er meðal eftirlits-
manna en hún er talsmaður ODIHR, lýðræð-
is- og mannréttindastofnunar ÖSE. „Við fór-
um niður í miðborgina ásamt Eicher rétt eftir
miðnætti aðfaranótt fimmtudagsins, hann ætl-
aði að reyna að miðla málum,“ sagði Urður.
„Þarna voru hundruð lögreglumanna sem áttu
að halda aftur af álíka stórum hópi stjórn-
arandstæðinga. Isa Gambar [forsetaframbjóð-
andi og einn af helstu leiðtogum stjórnarand-
stæðinga] fékk að ávarpa sitt fólk af svölum
en síðan fór hann út og reyndi að fá jafnt eigin
stuðningsmenn sem lögreglumenn til að stilla
sig.
Eicher reyndi að fá lögreglumennina til að
beita ekki óþarfa hörku en þeir hrintu honum
og okkur frá. Það var ljóst að þeir vildu engin
afskipti af okkar hálfu og þeir voru mjög ógn-
andi. Ég man ekki til þess að þeir hafi áður
komið þannig fram við fulltrúa ÖSE. Að vísu
var dimmt en Eicher hefur oft komið fram í
sjónvarpi og þeir hafa vafalaust þekkt hann í
sjón.“
En hvernig er að vinna við þessar aðstæð-
ur? „Adrenalínið er auðvitað á fullu, spennan
er svo mikil og maður finnur greinilega fyrir
henni og enginn getur sofið að ráði við þessar
aðstæður. Við höldum áfram að vinna, gera
það sem þarf.“
Alltaf verið svindlað
„Það hefur alltaf verið svindlað í kosningum
í Aserbaídsjan og það var líka raunin núna.
Það var farið inn í kjörklefa og fólki sagt hvað
það ætti að kjósa, bætt var hundruðum nafna
á kjörskrár. Einhvers staðar var sagt að um
300 manns hefðu kosið en allt í einu voru yfir
500 atkvæði í kassanum! Það sem er í skýrsl-
unni er það sem okkar eftirlitsmenn sáu sjálf-
ir. Við höfum reynt að rannsaka ásakanir frá
öðrum en ef við finnum ekki neinar sannanir
fyrir því að þær eigi við rök að styðjast er
ekki greint frá þeim í skýrslunni um kosning-
arnar.
Það er erfitt að geta sér til um hvaða afleið-
ingar þetta muni hafa, við vitum í rauninni
ekki um allt sem hefur gerst. Þetta er alls
ekki búið og erfitt að spá um hvað gerist. Mót-
mælin sem við sáum um nóttina voru alger-
lega friðsamleg en síðan höfum við séð sjón-
varpsútsendingar þar sem mótmælendur
kasta grjóti og öllu lauslegu; bræðin meðal
stjórnarandstæðinga er svo mikil. Auðvitað
verður lögreglan að bregðast við slíku, hún á
að halda uppi lögum og reglu. En hvernig hún
fer að því er annað mál,“ sagði Urður Gunn-
arsdóttir í Bakú í Aserbaídsjan.
Öryggis- og samvinnustofnun Evrópu ósátt við framkvæmd forsetakosninganna í Aserbaídsjan
Reuters
Óeirðalögreglumenn klófesta stjórnarandstæðing í átökum í miðborg Bakú í Aserbaídsjan í
gær. Notað var táragas, háþrýstisprautur og hundar gegn stjórnarandstæðingum.
Aliyev með um
80% atkvæða
KÍNVERSK stjórnvöld til-
kynntu í gærmorgun að þau
hefðu hug á að koma sér upp
geimstöð. Ekki kom fram á
blaðamannafundi forsvars-
manna kínversku geimferða-
áætlunarinnar hvenær búast
mætti við að geimstöðin tæki til
starfa en Kínverjar ætla að afla
sér reynslu í geimferðum og
geimgöngu. Fyrsta mannaða
geimferð Kínverja var farin í
gær og gekk að óskum. Segja
Kínverjar að næsta mannaða
geimferð verði farin árið 2005.
„Þessi fyrsta mannaða geim-
ferð er fyrsta skrefið í kín-
versku geimferðaáætluninni,“
sagði Xie Mingbao, yfirmaður
kínversku geimferðastofnunar-
innar. Hann sagði að næsta
skrefið væri rannsóknarstöð í
geimnum þar sem geimfarar
gætu dvalið í skamman tíma.
„Þriðja skrefið er að þróa geim-
stöð og leysa vandamál sem
tengjast því að koma mannaðri
geimstöð á braut,“ sagði Xie.
Þótt þessi yfirlýsing væri al-
mennt orðuð þykir hún merki-
legt frávik frá þeirri leynd, sem
til þessa hefur hvílt yfir geim-
ferðaáætlunum Kínverja. Svo
virðist sem gleði yfir vel heppn-
aðri geimferð geimfarans,
Yangs Liweis, í gær hafi valdið
þessari stefnubreytingu en Xie
brosti breitt allan blaðamanna-
fundinn og sagðist myndi glað-
ur svara öllum spurningum
fréttamanna.
Kínverjar
hafa hug á
geimstöð