Morgunblaðið - 25.11.2003, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. NÓVEMBER 2003 11
Ítarleg úttekt á þróun alifuglaræktar
í 11 aldir, mikilvægri grein
íslensks landbúnaðar .
Bókin er til í flestum stærri bókaverslunum .
Pöntunarsími 566 6229.
Á MÁLÞINGI um tjáningarfrelsi og
faglegt sjálfstæði háskólamanna
sem BHM og Læknafélag Íslands
stóðu að sl. fimmtudag komu fram
nokkrar áhyggjur af bæði raunveru-
legum eða upplifuðum ástæðum til
þess að óttast um að menn nytu tján-
ingarfrelsis og faglegs sjálfstæðis í
starfi.
Gísli Tryggvason, formaður
BHM, sagði í pallborðsumræðum að
loknum framsöguerindum að hægt
væri að benda á allmörg slík tilvik á
undanförnum misserum. Gísli benti
á að Ísland væri ungt lýðræði og
ekki mikil „fjölræðishefð“ komin á.
Hann og fleiri fundarmenn bentu á
að borgaraleg skylda manna væri
ekki síður við samfélagið, fagið og
sannleikann en við ráðamanninn. Þá
var og bent á það að ekki væri alltaf
við hæfi að opinberir starfsmenn
notuðu tjáningarfrelsi sitt hvar og
hvenær sem er; trúnaður hlyti auð-
vitað að gilda og skynsamleg viðmið
en í því efni hefðu menn þó ekki allt-
af skýra slóða að feta sig eftir.
Óbeinar takmarkanir
hættulegastar
Einar Páll Tamini lektor sagðist í
framsöguerindi telja óbeinar tak-
markanir á tjáningarfrelsi vera mun
hættulegri en beinar takmarkanir.
Taldi Einar að þar væri einna mest
hættan á því að menn í skjóli valds
til þess að veita stöður, víkja mönn-
um úr stöðum eða færa menn til í
starfi, heftu tjáningarfrelsi þeirra
manna sem þeir hefðu þessi völd yf-
ir. Með frumvarpi sem rýmkaði rétt
yfirmanna til þess að geðþótta og
hentisemi að víkja fólki frá með því í
reynd að taka stjórnsýslulögin úr
tengslum við ákvæði um starfslok
ríkisstarfsmanna væri verulega veg-
ið að tjáningarfrelsi ríkisstarfs-
manna. Einar sagðist ekki sjá nein
augljós rök sem réttlættu það,
hvorki hagkvæmnissjónarmið né
knýjandi þörf sem þar gæti búið að
baki.
Þá vísaði Einar og til þess þegar
sérfræðingar eða aðrir væru svo að
segja „teknir af lífi“ í opinberri um-
ræðu eftir að hafa tjáð skoðanir sín-
ar. Í henni væru send skilaboð til
þeirra sem ráða yfir sérfræðingum
um að þeir væru ekki þóknanlegir
einhverjum mikilvægum mönnum í
samfélaginu, hvort sem væri í einka-
eða opinbera geiranum. Einar taldi
þessa yfirmenn eða fyrirtækja-
eigendur, sem fengju slík skilaboð,
geta oft séð sér oft hag í því eða þá
að þeir fyndu sig knúna til setja ofan
í við eða láta umrædda starfsmenn
kenna á „misnotkun“ á tjáning-
arfrelsinu.
Einar benti og á að tjáning-
arfrelsið væri einskis virði ef menn
hefðu ekki vettvang til þess að koma
skoðunum sínum á framfæri; þá
skyti upp kollinum spurningin um
eignarhald á fjölmiðlum. Sagði Ein-
ar tjáningarfrelsið marklaust ef
ákveðnir aðilar stjórnuðu öllum eða
flestum fjölmiðlum og gerðu mönn-
um erfitt um vik að koma skoðunum
sínum að.
Elsa B. Friðfinnsdóttir, formaður
Félags íslenskra hjúkrunarfræð-
inga, gerði heilbrigðiskerfið og tján-
inarfrelsi starfsmanna þar að um-
ræðuefni sínu. Hún benti á að menn
sæju oft málefni skjólstæðinga heil-
brigðiskerfisins koma fram í fjöl-
miðlum, m.a. vegna þess að fólk hafi
greiðari aðgang að eigin sjúkra-
skrám, það þekki réttindi sín betur
og geri meiri kröfur. Stundum sjái
fólk það ráð eitt að fara í fjölmiðla
með mjög viðkvæm mál í því skyni
að ná fram rétti sínum.
Veikir tiltrú á kerfið ef gagn-
rýni er alls ekki svarað
Elsa sagði þetta vitaskuld vera
erfitt fyrir stjórnvöld og ráðherra,
ekki kannski síst fyrir kosningar.
Heilbrigðisstarfsmenn og stjórn-
endur hafi talið það andstætt lögum
að svara slíku, þ.e. þeir vildu ekki
fjalla um málefni einstaklinga. Hún
taldi þó að menn gengju of langt í
þessu efni, þ.e. túlkuðu málin einum
of þröngt.
Ef slíkri gagnrýni væri alls ekki
svarað veikti hún tiltrú annarra á
kerfið, á einstaka starfshópa þess og
jafnvel einstaka starfsmenn. Með
því að svara alls ekki væri í reynd
verið að rýra traust almennnings á
kerfinu.
Elsa taldi því nauðsynlegt að heil-
brigðiskerfið tæki þátt í þessari um-
ræðu, ekki með því að fara í skæting
eða svara einstökum atriðum heldur
reyna að útskýra það kerfi sem held-
ur utan um einstaklinga sem væru í
sambærilegri stöðu og verið væri að
lýsa í fjölmiðlum.
Fjölmiðlar þegar allt annað
hefur verið reynt
Elsa varpaði einnig upp spurn-
ingum um stjórnskipulag Landspít-
alans; ef starfsmaður þar hefði at-
hugasemdir eða tillögur sem lytu að
starfseminni bæri honum að fara
upp eftir öllu kerfinu, sem væri í
mörgum lögum, til að ná til forstjóra
svo ekki sé talað um ráðherra. Þetta
geti verið tafsamt og erfitt og þá fari
starfsmenn gjarna líka í fjölmiðla
með athugasemdir eða málefni. Elsa
sagði slíkt hafa sína kosti því oft
væri brugðist fljótt við en þá oft með
plástursaðgerðum til að róa alla en
oft í ósamræmi við yfirlýsta for-
gangsröðun eða stefnu í heilbrigð-
ismálum.
Elsa tók þó fram að ef starfsmenn
teldu sig vera búna að reyna hinar
formlegu leiðir innan stofnunar án
alls árangurs gæti það vissulega ver-
ið skylda þeirra sem sérfræðinga að
fara með sínar tillögur eða at-
hugasemdir á opinberan vettvang.
Málþing BHM og Læknafélagsins um tjáningarfrelsi og faglegt sjálfstæði háskólamanna
Oft skylda að fara
með mál á opin-
beran vettvang
Morgunblaðið/Sverrir
Málþingi BHM og Læknafélags Íslands lauk með pallborðsumræðum þar sem skipst var á skoðunum.
Sími 552 1400
fax 552 1405
Laugavegi 170, 2. hæð, 105 Reykjavík
Viðar Böðvarsson
viðskiptafræðingur
löggiltur fasteignasaliHeimasíða: www.fold.is - Netfang: fold@fold.is
20 íbúðir - 2ja, 3ja og 4ra herbergja
Erum að leita fyrir opinberan aðila að 20 íbúðum, 2ja, 3ja og 4ra herbergja, í
Reykjavík. Staðgreiðsla í boði fyrir réttar eignir. Skoðun og kaup ganga mjög hratt
fyrir sig.
Áhugasamir hafi samband við sölumenn Foldar fasteignasölu
í síma 552 1400 eða í gsm síma sölumanna:
Ævar 897 6060, Böðvar 892 8934, Helgi 897 2451.
KÓPAVOGSDEILD Rauða kross Ís-
lands og Mæðrastyrksnefnd Kópa-
vogs munu starfa saman að neyð-
araðstoð við bágstadda
einstaklinga og fjölskyldur fyrir
jólin. Mæðrastyrksnefnd Kópavogs
annast úthlutun á matarstyrkjum
til fjölskyldna í neyð með stuðningi
frá Kópavogsdeild Rauða krossins,
sem nýverið afhenti Mæðrastyrks-
nefnd styrk að upphæð 500 þúsund
krónur.
Úthlutun á fatnaði til þeirra sem
þurfa fer fram hjá Mæðrastyrks-
nefnd Kópavogs á þriðjudögum kl.
15–18 í Fannborg 5. Rauði kross Ís-
lands úthlutar fatnaði á mið-
vikudögum kl. 10–14 í Akralind 2 í
Kópavogi. Úthlutunartíminn verð-
ur rýmkaður í desember.
Fulltrúar Kópavogsdeildar Rauða krossins og Mæðrastyrksnefndar Kópa-
vogs við afhendingu styrksins. Samtökin hafa ákveðið að starfa saman.
Samstarf um aðstoð við
fjölskyldur í Kópavogi V
öggusæng
ur
vöggusett
PÓSTSENDUM
Skólavörðustíg 21
sími 551 4050
Reykjavík