Morgunblaðið - 10.01.2004, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. JANÚAR 2004 11
Kringlunni - sími 581 2300
DÖMUR Áður Nú
Mokkakápur 27.990 16.795
Ullarkápur 22.490 12.245
Vaxjakkar 24.990 14.994
Flíspeysur 6.190 3.714
Peysur 6.190 3.714
Loðskinn 7.490 4.494
Blússur 6.190 3.095
Stakir jakkar 16.790 5.037
HERRAR Áður Nú
Ullarjakkar 24.990 12.495
Leðurjakkar 37.490 22.494
Dúnúlpur 24.990 14.994
Vetrarjakkar 22.990 13.794
Peysur 6.190 3.714
Stakir jakkar 24.990 14.994
Skyrtur 3.690 2.214
Leðurbelti 3.790 2.274
40-70% afsláttur
HERRAR DÖMUR
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir,
varaformaður Samfylkingarinnar,
sagði á opnum fundi Samfylking-
arinnar á Grand Hótel í gær að Ís-
lendingar ættu að skilgreina varn-
arhagsmuni sína í tengslum við
varnarhagsmuni Evrópu og beina
þannig sjónum sínum í ríkari mæli
að Evrópu fremur en Bandaríkj-
unum. „Það mun þó þá og því að-
eins verða að veruleika að menn
sættist á að Evrópusambandið sé
mögulegur valkostur fyrir okkur
Íslendinga,“ bætti hún við.
Ingibjörg gerði á fundinum
grein fyrir nokkrum þeim hug-
myndum sem hún teldi, ásamt öðr-
um, að ættu að koma til umfjöll-
unar í þeirri stefnumótun
Samfylkingarinnar sem nú færi
fram á vegum framtíðarhóps og
annarra stofnana flokksins.
Ingibjörg sagði m.a. að Samfylk-
ingin stæði nú andspænis því verk-
efni að móta nýja stefnu í öryggis-
og varnarmálum í ljósi nýrra að-
stæðna eftir að Bandaríkjamenn
teldu ekki lengur þörf á þeim
varnarviðbúnaði sem verið hefði í
herstöðinni í Keflavík. „Varnar-
stefnan og viðbúnaðurinn í Kefla-
vík miðaðist við heimsmynd kalda
stríðsins þegar óvinurinn voru
Sovétríkin og ríki töldu ástæðu til
að búa sig undir árásir óvinveittra
herja,“ sagði hún. Ingibjörg hélt
áfram að ræða um öryggis- og
varnarmál og vísaði m.a. til viðtals
við Davíð Oddsson forsætisráð-
herra í Morgunblaðinu í maí árið
2001. Sagði hún að þar hefði falist
í orðum hans að fjórar orrustu-
vélar í Keflavík væru lágmarks-
viðbúnaður. „Til grundvallar þess-
arar afstöðu,“ sagði hún, „liggur
ekkert mat á þeirri vá sem að okk-
ur Íslendingum steðjar heldur er
hér einvörðungu um pólitískt mat
að ræða sem byggir á 50 ára sam-
starfi Bandaríkjanna og Íslands.“
Ingibjörg rifjaði í þessu sambandi
upp skýrslu Bjarna Benediktsson-
ar, Emils Jónssonar og Eysteins
Jónssonar eftir ferð til Wash-
ington árið 1949, en þar kæmi
fram að ekki kæmi til mála að er-
lendur her eða herstöðvar yrðu á
Íslandi á friðartímum. „Á grund-
velli þessarar skýrslu var aðildin
að NATO samþykkt árið 1949 og
varnarsamningurinn undirritaður
árið 1951. Ekki er mér kunnugt
um hvar eða hvenær samþykkt var
breyting á þessari stefnu,“ sagði
hún.
Skyldan að vernda líf
Ingibjörg sagði að hagsmunir
Íslendinga, eins og annarra smá-
ríkja, fælust fyrst og fremst í því
að farið yrði að alþjóðalögum.
Vakti hún í því sambandi athygli á
hugmyndum Kanadastjórnar um
íhlutun í málefni fullvalda ríkja. „Í
grófum dráttum ganga hugmynd-
irnar út á þá grundvallarreglu að
skorti ríkisstjórn í fullvalda ríki
getu eða vilja til að hindra fjölda-
morð, kynþáttaofsóknir, kúgun,
pyntingar og afnám mannréttinda,
þá víki grundvallarreglan um bann
við íhlutun fyrir skyldunni til að
vernda líf og mannréttindi. Full-
veldishugtakið sé ekki takmarka-
og skilyrðislaust þó að það sé mik-
ilvægt. Fullveldið felur ekki bara í
sér rétt ríkja til að haga málum
eins og þeim best hentar heldur
líka skyldu og ábyrgð; ábyrgð á lífi
fólks og grundvallarmannréttind-
um. Ef ríki bregst þessari ábyrgð
ber alþjóðasamfélaginu - Samein-
uðu þjóðunum eða svæðisbundnum
samtökum í umboði eða með sam-
þykki Sameinuðu þjóðanna - að
skerast í leikinn í nafni mannrétt-
inda.“
Ingibjörg sagði að Finnar hefðu
tekið þessar hugmyndir upp á sína
arma og bætti því síðar við að hún
teldi rétt að íslensk stjórnvöld
kynntu sér þær einnig. „Þarna eru
sóknarfæri andspænis valdbeiting-
arstefnu þeirra Bandaríkja sem
stjórnast öðru fremur af hagsmun-
um stórfyrirtækjanna og fjár-
magnsins,“ sagði hún.
Meiri áhersla á börn
Ingibjörg gerði velferðarkerfið
einnig að umtalsefni og sagði að
það ætti að vera forgangsmál hjá
jafnaðarmönnum að auka fjárfest-
ingu í börnum. Það kallaði þó á
breytingar á velferðarkerfinu. Hún
sagði að undanfarna áratugi hefði
verið lögð áhersla á að bæta kjör
og aðstæður eldri borgara. Nú
byggju aldraðir hins vegar al-
mennt við nokkuð góð kjör. „Ung-
ar fjölskyldur með börn eru hins
vegar undir miklu álagi og nauð-
synlegt er að létta undir með
þeim. Þetta álag birtist m.a. í
hegðunarvandamálum hjá börnum
og aukinni upplausn fjölskyldna.
Þá dregur úr barneignum í flest-
um vestrænum samfélögum.“
Ingibjörg sagði að nauðsynlegt
væri að styðja við umönnun barna
allt frá fæðingu. „Góð leiðsögn og
félagslegur stuðningur við foreldra
fyrstu ævimánuði barns, tólf mán-
aða fæðingarorlof og góð, ódýr
dagvistarþjónusta að því loknu
leikur þar lykilhlutverk,“ sagði
hún. „Jafn aðgangur grunnskóla-
barna að uppbyggilegri frístunda-
iðju, listnámi, íþróttum og umönn-
un eftir að hefðbundnum skóladegi
lýkur skiptir verulegu máli.“ Bætti
hún því við að nauðsynlegt væri að
ríki og sveitarfélög tækju upp við-
ræður sín á milli um hvernig
kostnaðinum við aukna þjónustu
við barnafjölskyldur yrði best
mætt.
Umræðuferlið
skiptir máli
Ingibjörg gerði Borgarnesræðu
sína hina fyrri einnig að umtals-
efni. Þar hefði hún gert lýðræðið
að umtalsefni, m.a. hefði hún stillt
hinu frjálslynda lýðræði upp and-
spænis því sem hún kallaði stjórn-
lynt lýðræði. Ennfremur hefði hún
skilgreint samræðustjórnmál and-
spænis átakastjórnmálum. „Eins
og menn eflaust muna féll hug-
myndin um hið frjálslynda lýðræði
og samræðustjórnmálin í grýttan
jarðveg hjá pólitískum andstæð-
ingum okkar sem hafa reynt að
kæfa þessar hugmyndir með hefð-
bundnum aðferðum þöggunar-
valdsins; með reiði eða hlátri.
Kannski var það þó frekar hug-
myndin um þeirra eigin stjórn-
lynda lýðræði sem fór svona fyrir
brjóstið á þeim. Hið grátbroslega
er þó að þeir hafa þráfaldlega
staðfest þá skilgreiningu á und-
anförnum mánuðum, nú síðast í
umræðunni um eftirlaunafrum-
varpið sem samþykkt var á Alþingi
viku fyrir jólahátíð. Þar var í sí-
fellu klappaður sami steinninn þ.e.
hvað er fólk úti í bæ að skipta sér
af því sem við gerum? Við ráðum,
við stjórnum, við förum með valdið
og eigum ekkert að vera hlusta á
einhverja bjána sem vilja hafa
áhrif á okkar ákvarðanir.“
Ingibjörg sagði að það ætti við í
Samfylkingunni eins og í sam-
félaginu almennt að sjálft um-
ræðuferlið skipti máli. „Og þeir
sem veljast til forystu í flokknum
verða að leggja sig eftir sjónar-
miðum og vilja flokksmanna sem
byggist á rökum um réttlæti og
sanngirni.“
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir ræðir um varnar- og öryggismál á opnum fundi flokksins
Morgunblaðið/Þorkell
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, varaformaður Samfylkingarinnar, sagði á opnum fundi Samfylkingarinnar á Grand
Hótel í gær að Íslendingar ættu að skilgreina varnarhagsmuni sína í tengslum við varnarhagsmuni Evrópu.
Íslendingar beini sjónum sín-
um í ríkari mæli til Evrópu
Í DESEMBER síðastliðnum ákvað
stjórn Félags íslenskra skip-
stjórnarmanna að veita Klúbbn-
um Geysi veglegan peningastyrk
til eflingar starfsemi klúbbsins.
30. desember komu þeir Eirík-
ur Jónsson formaður og Guðjón
Petersen framkvæmdastjóri í
heimsókn í klúbbinn þar sem Ei-
ríkur afhenti styrkinn, að upphæð
500.000 krónur.
Klúbburinn Geysir er vinnu-
staður fólks sem á eða hefur átt
við geðræn veikindi að stríða og
mun styrkurinn verða klúbbnum
mikil lyftistöng og hvatning til fé-
laga.
Í fréttatilkynningu frá Geysi
kemur fram að félagar, starfsfólk
og stjórn klúbbsins þakkar af al-
hug þann stuðning og hlýju sem í
framtakinu felst.
Á meðfylgjandi mynd sést Hall-
dór Hákonarson félagi í Geysi
veita styrknum viðtöku úr hönd-
um Eiríks Jónssonar formanns
Félags íslenskra skipstjórn-
armanna.
Klúbburinn Geysir fær
veglegan peningastyrk
SMS
tónar og tákn