Morgunblaðið - 18.01.2004, Page 45

Morgunblaðið - 18.01.2004, Page 45
SKOÐUN MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 18. JANÚAR 2004 45                                         !"   ###$     $  %$    !"    & ' (      )  * +'   ,      -  +  # ' $ .        '    .  '.   '           //$  + 0        % -        Í ANDSVARI við grein Svan- fríðar Jónasdóttur fer Pétur Blöndal enn og aftur mikinn eins og hann hefur gert í sambandi við hluta- fjárvæðingu SPRON og langar mig að gera nokkrar athugasemdir við skrif Péturs og koma öðru á fram- færi. Fyrst vil ég taka fram svo það valdi ekki misskilningi að ég get ekki gagnrýnt stofnfjáreigendur í SPRON því það er ekki hægt að gagnrýna þá í þessu máli því þeir hafa ekki enn samþykkt eitt eða neitt heldur er umræðan um þann fámenna hóp sem hefur búið til þetta mál og gert samkomulag við KB- banka og mun líklega leggja tillögu fyrir fund stofnfjáreigenda ef málið kemst svo langt. „Daylight robbery“ eða ekki Pétur segir að SPRON hafi verið metið af óháðum aðila á 7,4 milljarða en síðan hafi komið tilboð frá KB- banka upp á 9 milljarða. Ef það hef- ur komið tilboð upp á 9 milljarða þá er það að sjáfsögðu verðmæti sjóðs- ins. Þetta er eins og ef einstaklingur færi og léti fasteignasölu meta hús- eign sína og matið hljóðaði upp á 7 milljónir en síðan seldi fasteignasal- inn eignina á 9 milljónir og þá gæti fasteignasalinn hirt mismuninn af því að húsið var ekki metið á meira en 7 milljónir. Þetta sjá allir að gengur ekki upp, auðvitað á að skipta 9 milljörðunum eins og menn ætla að skipta 7,4 milljörðunum. Annað er siðlaust og hlýtur að vera andstætt góðri viðskiptavenju og mætti því kalla „daylight robbery“ eða eins og einn góður kallaði þetta „hvítflibba þjófnað“. Það sem er líka merkilegt við þetta er að minnihluta eign á að fá meira yfirverð en meiri- hluta eign, þetta er líka andstætt góðri viðskiptavenju og held ég að sjáist hvergi í hinum vestræna heimi. Hvað hefur verið oft skrifað um það á viðskiptasíðum dagblaða og fræðirita að yfirverð sé réttlæt- anlegt fyrir yfirráð yfir fyrirtækum, hlutur stofnfjáreiganda í SPRON skapar ekki þau yfirráð heldur hlut- ur eigin fjár í sjóðnum og því ætti sá sjóður að fá hærra verð en stofnfjár- eigendur eru að fá þ.e.a.s. skv. góðri viðskiptavenju. Ef þetta eiga að vera vinnubrögðin, að þeir sem eiga að ráða yfir hinum nýja sjóði láta aðra hagsmuni vera ríkari hagsmunum sjóðsins, hvernig verður þá fram- haldið? Hvort verða hagsmunir KB- banka ríkjandi eða sjóðsins þegar kemur að sölu hlutabréfa sem hlýtur að koma til einhvern tíma því eins og öllum er ráðlagt af góðum fjármála- fyrirtækjum er að hafa ekki öll eggin í sömu körfunni. Verður stjórn- arsæti í KB-banka látið ráða? Framtíð SPRON ekki tryggð Pétur og fleiri sem staðið hafa að þessu samkomulagi við KB-banka tala mikið um að SPRON muni starfa sem sjálfstæð eining í fram- tíðinni og framtíð SPRON sé tryggð. Þetta er barnaskapur að halda! Ef skoðaðar eru sameiningar hér á Ís- landi og úti í hinum stóra heimi þá tala staðreyndirnar sínu máli. Það er mín skoðun að þessu er ekki hægt að lofa. Tökum sem dæmi að ef nýir eigendur nái meirihluta í KB-banka t.d. erlendir aðilar (nú er KB-banki ekki bara íslenskur heldur alþjóð- legur) þá eru þeir ekkert bundnir þeirri viljayfirlýsingu sem verið er að gera núna. Hverjir muna ekki eft- ir orðunum „Guggan verður áfram gul og gerð út frá Ísafirði“. Hvað er að gerast með Brim núna í dag!! Til að ná virkilegri hagræðingu væri lang skynsamlegast að sameina stoðdeildir og bakvinnslur hjá SPRON og KB-banka. Er t.d. skyn- samlegt að reka tvær viðskipastofur hjá sama fyrirtæk- inu? Mun líklegra er að það verði sameinað og svona væri lengi hægt að telja. Ég tek fram að ég er ekkert að segja að þetta sé óskynsamlegt hjá verðandi eigendum SPRON heldur er ég að benda á að það eru meiri líkur en minni á því að SPRON verði ekki til eftir nokkur ár. Pétur og útreikn- ingurinn Pétur talar um að hagnaður hjóna sé meiri ef þau hefðu keypt íbúð á 6 millj- ónir króna sem þau seldu síðan á 12 millj- ónir (þ.e. 100% ávöxt- un) heldur en ef keypt hafi verið stofnbréf fyrir 600 þúsund. Þarna er Pétur að villa um fyrir fólki, að nota milljónir í öðru orðinu og hundrað þúsundir í hinu. Hann á að nota sömu krónutölu báðum megin til að sýna rétta niðurstöðu. Ef Pétur hef- ur keypt stofnbréf í SPRON fyrir 500 þúsund krónur árið 1989 (þá óbreyttur Pétur en ekki þingmaður) þá er hann með í dag um 1.300.000 til 1.500.000 ef við tökum uppreiknað stofnfé frá 1989 til ársloka 2002 og að SPRON hafi greitt á bilinu 7% til 10% arð á hverju ári en sparisjóðum hefur verið leyft að borga allt að 15% arð ofan á uppreiknað stofnfé á hverju ári. Ef við setjum þetta í dæmið hans Péturs þá hefði stofn- fjáreigandi sem hefði eignast 6 millj- ónir árið 1989 í sparisjóð verið með verðmæti upp á um18 milljónir í dag með uppreiknuðu stofnfé og arð- greiðslum. Á þessu má sjá að eign í stofnfjárbréfum er góð eign sem gefur mikið af sér, þó Pétur hafi sagt í Kastljósþætti um daginn að hann hefði verið búinn að afskrifa sín bréf vegna þess að það væru stofnbréf!! Ég spyr, afhverju keypti svona skynsamur maður eins og Pétur stofnfjárbréf ef hann taldi og telur að þetta sé verðlaus eign!! Pétur og menning- arsjóðurinn Pétur talar um að hann sé að greiða 8 milljónir til menningar- og líkn- armála. Hverskonar bull er þetta, Pétur!! Þú keyptir stofnfé í SPRON skv. lögum og reglum sem giltu þá og gilda enn en ekki skv. útreikningi eins og verið er að gera í dag. Samkvæmt út- reikningum í dag þá fékkst þú stofnfjárbréfin þín á útsölu sem allir höfðu ekki tækifæri á (útsala er reyndar ekki nógu sterkt orð í þessu tilviki). Þú, Pétur, ert ekkert að greiða til menningar- og líkn- armála, þú áttir ekkert og átt ekkert í þessum peningum. Þetta er svipað og ef ræningi (ekki hvítflibba) færi inn í bankastofnun og þar væru 12 milljónir á lausu en ræninginn tæki einungis 4 milljónir og kæmi daginn eftir og vildi fá viðurkenningu fyrir að hafa skilið eftir 8 milljónir. Sparisjóðirnir og Kaupþing Pétur hefur líka talað um að eigið fé sparisjóðanna sé mest fyrir sölu á Kaupþingi hf. Þetta er rétt að hluta hjá Pétri. Við skulum fara yfir það mál. Sparisjóðirnir ásamt Bún- aðarbankanum keyptu Kaupþing hf. af Pétri fyrir mörgum árum. Þá var Kaupþing lítið og frekar veikt fyr- irtæki. Sparisjóðirnir og Bún- aðarbankinn létu fé renna í fyr- irtækið til að byggja það upp. Nokkrum árum síðar kaupa spari- sjóðirnir hlut Búnaðarbankans í Kaupþingi hf. og í stjórn fyrirtæk- isins sátu fimm sparisjóðsstjórar sem lögðu línurnar og lögðu grunn að velgengni Kaupþings. Þetta sýnir hversu framsýnir og góðir við- skiptamenn eru í röðum sparisjóð- anna og sparisjóðirnir uppskáru samkvæmt sinni vinnu og áhættu. Núna vill Pétur tala um að eggið hafi verpt hænunni. Sparisjóðirnir þjónusta sína viðskiptamenn best Ég get fullvissað Pétur um það að það er ekki öfund sem ræður ríkjum hjá því fólki sem ofbýður þau vinnu- brögð sem hann og fleiri viðhafa þessa dagana. Fólk vill verja spari- sjóðina. Fólk vill ekki að sparisjóð- irnir hverfi inn í hina stóru banka. Bankarnir eru góðir á sínu sviði en við erum bestir á okkar sviði sam- kvæmt könnunum sem gerðar hafa verið undanfarin ár. Sparisjóðirnir hafa unnið íslensku ánægjuvogina ár eftir ár. Það er ekki á stefnuskrá sparisjóðanna að keppa við við- skiptabankana um stærstu fyr- irtækin í viðskipti, þar eru bankarnir betri en við. Sparisjóðirnir hafa og eru með það á stefnuskrá sinni að þjónusta millistór og lítil fyrirtæki, einstaklingana og heimilin í landinu, þar erum við bestir og höfum verið samkeppnishæfir við bankana í vöxt- um og þjónustugjöldum. Sparisjóð- irnir munu þróast áfram með mark- aðnum og uppfylla þær kröfur sem viðskiptamenn gera til okkar á hverjum tíma. SPRON ekki einangrað dæmi Það má ekki skoða SPRON-söluna sem einangrað dæmi. Ef sölunni á SPRON verður hleypt í gegn þá má búast við að sparisjóðakerfið eigi erfitt uppdráttar því það munu án efa koma upp svipuð mál í stærri sparisjóðunum. Hver vill ekki taka á móti lottóvinningi ef honum er rétt- ur hann og því er hætta á að fólk láti stærri hagsmuni víkja fyrir minni hagsmunum. Ef þetta verður stað- reynd þá mun það koma hart niður á landsbyggðinni því bankarnir munu ekki hafa nokkurn áhuga á minni sparisjóðum í hinum dreifðu byggð- um landsins, „þar er ekki nógur gróði og þar eru eignir verðlausar“. Pétur á að skammast sín Pétur ætlar ekki að víkja sem for- maður viðskipta- og efnahags- nefndar þegar þetta mál kemur til kasta þeirrar nefndar sem er þvílíkt siðleysi að annað eins hefur ekki sést. Pétur talar um Ögmund, að hann þyrfti þá alltaf að víkja ef rætt er um verkalýðsmál. Pétur, er þér alvara, trúir þú þessu sjálfur? Ef einhver mál verkalýðshreyfing- arinnar koma inn á borð alþingis og ef verkalýðurinn fær einhverjar lagabætur þá fær Ögmundur engan bónus fyrir það í krónum. Pétur, þú átt bara að skammast þín fyrir svona málflutning! Ætlar formaður Sjálf- stæðisflokksins að sitja hjá og láta Pétur komast upp með þetta? Þetta dregur álit fólks á Sjálfstæð- isflokknum niður þegar einn þing- maður flokksins lætur eins og Pétur gerir með því að ætla að sitja við hringborð í þessu máli, trúverð- ugleikinn minnkar. Ég trúi Pétri al- veg að þessi peningar sem hann ætl- ar að hirða skipti ekki sköpum fyrir hann persónulega, en það skiptir bara ekki máli. Pétur er að berjast þarna fyrir persónulegum ávinningi sínum og hið háa alþingi á ekki að vera vettvangur manna til að berjast fyrir sínum eigin þröngu hagsmuna- málum. Að lokum hvet ég alla þingmenn og þá sérstaklega þingmenn Sjálf- stæðisflokksins, sem lítið hafa látið í sér heyra, að koma í veg fyrir að sparisjóðirnir líði undir lok og ef ég ætti að koma með tillögu væri hún sú að ákvæðið um hlutafélagavæð- ingu verði fellt út úr lögunum því hlutafjárvæðing sparisjóðs er ein- ungis skynsamleg ef færa á spari- sjóð inn í viðskiptabanka. Sparisjóð- ur græðir ekkert á því að hlutafélagavæðast ef hann ætlar að starfa sjálfstætt áfram. Ef ekki verður komið í veg fyrir þetta þá mun það skaða bankaþjónustu hér á landi og verða gríðarlegt áfall fyrir landsbyggðina og má hún nú ekki við því. Ég treysti á það að Fjármálaeft- irlitið komist að réttri niðurstöðu og komi í veg fyrir þessa atlögu að anda laganna og vilja alþingis. Pétur og sparisjóðirnir Eftir Magnús D. Brandsson ’Eign í stofn-fjárbréfum er góð eign sem gefur mikið af sér.‘ Magnús D. Brandsson Höfundur er sparisjóðsstjóri Sparisjóðs Ólafsfjarðar og núverandi sjálfstæðismaður.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.