Morgunblaðið - 04.02.2004, Side 1

Herratískan
í París
Spjátrungar og töffarar á
tískusýningum YSL og Dior Fólk
Bílar í dagStrekktar
allan hringinn
Boðið upp á bolstrekkingaraðgerðir
hér á landi Daglegt líf
STOFNAÐ 1913 34. TBL. 92. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 4. FEBRÚAR 2004 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
ÓLAFUR Ragnar Grímsson, forseti Íslands, var
erlendis 101 dag á síðasta ári, samkvæmt upplýs-
ingum Morgunblaðsins. Fóru handhafar forseta-
valds á meðan með vald forseta samkvæmt 8.
grein stjórnarskrárinnar. Ekki er venja, meðan á
utanlandsdvöl forseta stendur, að handhafar for-
setavalds séu í sambandi við hann vegna stjórn-
arathafna og hefur forseti heldur ekki samband
við þá að fyrra bragði til að afla sér upplýsinga
um þær, að því er fram kemur hjá þeim.
Davíð Oddsson forsætisráðherra sagði á Al-
þingi í gær að til ríkisráðsfundar sl. sunnudag
hefði verið boðað í samræmi við stjórnskipunar-
reglur og -venjur ríkisins. „Það er þannig til að
mynda þegar handhafar forsetavalds staðfesta
lög í fjarveru forseta – sem þeir hafa gert, ekki
tugum sinnum heldur hundruðum sinnum – þá er
aldrei við þau tækifæri haft samband við forset-
ann eða forsetaskrifstofuna. Það eru mikilvæg-
ustu verkefni forsetans,“ sagði Davíð. „Og þegar
ákveðið er að halda ríkisráðsfund vegna 1. febr-
úar, reglugerðar um Stjórnarráðið sem átti 100
ára afmæli þann dag, er að sjálfsögðu haft sam-
band við handhafa forsetavalds sem gegna stöðu
forsetans. Allt annað er alveg
fráleitt að halda fram að sé
einhver regla.“
Aldrei hringt í forsetann
og hann hringir aldrei
Halldór Blöndal, forseti Al-
þingis, sagði í sömu um-
ræðum: „Það hefur aldrei
komið fyrir þann tíma sem ég
hef verið forseti Alþingis og
ég hygg aldrei áður – ég hef
spurst fyrir um það hjá öðrum handhöfum for-
setavalds – að þeir hafi séð ástæðu til að hringja í
forseta sem er erlendis eða hann séð ástæðu til að
hringja í þá til þess að tala um það hvernig með
vald forseta sé farið. Það hefur aldrei verið gert.“
Markús Sigurbjörnsson, forseti Hæstaréttar,
staðfesti við Morgunblaðið að hann hefði ekki
haft samband við forseta vegna stjórnarathafna
þegar forseti er erlendis og forseti ekki við sig.
Samkvæmt 8. grein stjórnarskrárinnar fara
forsætisráðherra, forseti Alþingis og forseti
Hæstaréttar með forsetavald ef sæti forseta lýð-
veldisins verður laust eða hann getur ekki gegnt
störfum um sinn vegna dvalar erlendis, sjúkleika
eða af öðrum ástæðum.
Ellefu ferðir í fyrra
Þegar forseti fer til útlanda birtir forsætisráð-
herra auglýsingu í Lögbirtingablaðinu um með-
ferð forsetavalds í fjarveru forseta Íslands. Þeg-
ar forseti er kominn heim aftur birtir forsætis-
ráðherra aðra auglýsingu, um að forsetinn sé
„kominn úr för sinni til útlanda“ og hafi „á ný tek-
ið við stjórnarstörfum“. Slíkar auglýsingar voru
birtar vegna ellefu ferða forseta í fyrra.
Eiríkur Tómasson, lagaprófessor við Háskóla
Íslands, segir að engin fyrirmæli séu í lögum um
að handhafar forsetavalds haldi forseta upplýst-
um um gjörðir sínar þegar hann er erlendis. Slíkt
sé hins vegar æskilegt ef um meiriháttar ákvarð-
anir sé að ræða. Eiríkur segist draga í efa að
nauðsynlegt sé að handhafar forsetavalds taki við
valdi forseta í hvert sinn sem hann fer af landinu,
nú á tímum greiðra fjarskipta og samgangna.
Forseti Íslands var erlendis 101 dag á síðasta ári og aðrir fóru með vald hans

Ríkisráðsfundurinn/11/26
Ólafur Ragnar
Grímsson
Ekki venja að hafa sam-
band vegna stjórnarathafna
AÐSTÆÐUR í Bagdad, höf-
uðborg Íraks, eru mörgum mjög
erfiðar. Lítið er um atvinnu,
tekjur manna því afar takmark-
aðar og óðaverðbólga geisar.
Kjör þeirra sem í höfuðborginni
búa verða þó aldrei borin saman
við þau sem ríkja á meðal svo-
nefndra fenja-araba í suðurhluta
landsins. Að sögn Davíðs Loga
Sigurðssonar, blaðamanns Morg-
unblaðsins, draga mennirnir á
myndinni, sem hann rakst á í Suð-
ur-Írak, fram lífið á því að safna
saman og koma í verð hvers kyns
skrani er þeir finna úti í eyði-
mörkinni nærri írönsku landa-
mærunum. Þetta er hættulegur
starfi því víða liggja ósprungnar
sprengjukúlur./27Morgunblaðið/Davíð Logi Sigurðsson
Erfið
kjör í Suð-
ur-Írak
Innrásin í Írak
Hafnar
rannsókn í
Danmörku
Kaupmannahöfn. AFP.
ANDERS Fogh Rasmussen, forsætisráð-
herra Danmerkur, hafnaði í gær kröfu
stjórnarandstöðuflokka um að fram fari
rannsókn á stuðningi stjórnvalda við inn-
rásina í Írak.
Bresk og bandarísk stjórnvöld hafa falið
óháðum rannsóknarnefndum að fara yfir
gögn þau sem fyrir lágu um meinta gereyð-
ingarvopnaeign Íraka þegar ákveðið var að
fara með hernaði gegn stjórn Saddams
Husseins. Fogh Rasmussen sagði ákvarð-
anir Breta og Bandaríkjamanna engu
breyta. „Hvað Dani varðar er staðan önnur.
Ákvörðun okkar byggðist ekki á skýrslum
leyniþjónustu okkar, heldur var pólitísk
ákvörðun, tekin vegna þess að nauðsynlegt
var að bregðast við ákvörðun Saddams um
að hafna árum saman samstarfi við Samein-
uðu þjóðirnar,“ sagði Fogh Rasmussen.

Blair fyrirskipar/17
ÞESSI stuðningsmaður Johns Kerrys í
forkosningum bandaríska Demókrata-
flokksins var sigurviss í gær, þegar Kerry
hélt á brott frá Phoenix í Arizona, en þar
og í sex öðrum ríkjum fóru forkosningar
fram í gær. Samkvæmt skoðanakönnun
sem CNN birti á mánudag myndi Kerry
sigra George W. Bush ef forsetakosningar
færu fram nú.
Reuters
Sigurviss
STÆRSTI stjórnarandstöðuflokk-
urinn í Ísrael, Verkamannaflokkur-
inn, hét því í gær að styðja umdeild-
ar fyrirætlanir Ariels Sharons
forsætisráðherra um að rýma land-
nemabyggðir gyðinga á Gaza-svæð-
inu, og tryggja honum þingmeiri-
hluta, jafnvel þótt flokkar róttækra
þjóðernissinna segi sig úr ríkis-
stjórn Sharons vegna málsins.
Sharon kvaðst staðráðinn í að láta
verða af því að rýma sautján land-
nemabyggðir á Gaza og þrjár á
Vesturbakkanum án þess að bíða
fyrst eftir því að friðarsamkomulag
næðist við Palestínumenn. Kvaðst
hann fremur
myndu reyna að
mynda nýja
stjórn en hverfa
frá þessum fyr-
irætlunum.
Ísraelska rík-
issjónvarpið
sagði í gær-
kvöldi, að Shar-
on væri reiðubú-
inn að rjúfa þing og efna til
kosninga í sumar ef hann fengi ekki
sitt fram í þessu máli. Hefði for-
sætisráðherrann tjáð nánustu ráð-
gjöfum sínum þetta.
Forsætisráðherra Palestínu-
manna, Ahmed Qorei, fagnaði
ákvörðun Sharons. „Við tökum vel í
allt sem leiðir til brotthvarfs [Ísr-
aela] frá hersetnum svæðum Palest-
ínumanna,“ sagði hann við frétta-
menn.
Stefnubreyting eða blekking?
Viðbrögð ísraelsks almennings
við yfirlýsingu Sharons um málið á
mánudaginn voru á tvo vegu. Ann-
ars vegar voru þeir sem kváðust
trúa því að Sharon væri í raun og
veru að breyta stefnu sinni, en hann
hefur í áratugi verið helsti baráttu-
maðurinn fyrir fjölgun landnema-
byggða; og hins vegar þeir sem
sögðust halda að forsætisráð-
herrann væri að reyna að beina at-
hygli fólks frá rannsókn á meintri
aðild hans að spillingarmáli.
Álitsgjafar sögðu að hvað svo sem
vekti fyrir Sharon væri hann búinn
að móta stefnu sem ekki yrði snúið
frá. Enginn ísraelskur forsætisráð-
herra gæti héðan í frá krafist þess í
friðarviðræðum við Palestínumenn
að Ísraelar héldu einhverjum svæð-
um á Gaza. „Þau orð sem fallið hafa
verða aldrei aftur tekin,“ sagði
dálkahöfundur í dagblaðinu Maariv.
Styðja nýja stefnu Sharons
Jerúsalem. AP, AFP.
Ariel Sharon
Khamenei vill
ekki fresta
kosningum
Teheran. AP.
ÆÐSTI leiðtogi Írans, ajatollann Ali
Khamenei, er andvígur því að fyrirhuguð-
um kosningum í landinu verði frestað, og
hefur þar með í raun tekið afstöðu með
harðlínumönnum í þeirri kreppu sem ríkt
hefur í írönskum stjórnmálum síðan um
miðjan síðasta mánuð. Hafði AP þetta eftir
írönskum þingmanni í gær.
Um þriðjungur þingmanna hefur sagt af
sér vegna banns eftirlitsnefndar við fram-
boði á þriðja þúsunda manna, þ. á m.
margra sitjandi, umbótasinnaðra þing-
manna, í kosningunum, sem eiga að fara
fram 20. febrúar, en forseti landsins, Moh-
ammad Khatami, hefur sagt að til greina
komi að fresta þeim. Khatami og Khamenei
áttu neyðarfund vegna málsins í gær, og
þar gerði sá síðarnefndi forsetanum grein
fyrir afstöðu sinni, að því er heimildarmað-
ur AP greindi frá.
♦♦♦
♦♦♦
Bílar | Tvíorkubíll frá Volvo fyr-
ir umhverfið  Sprækur
Porsche í keppni eða á götuna