Pressan - 09.04.1992, Blaðsíða 36

36
FIMMTUDAGUR PRESSAN 9.APRÍL1992
„Þegar ég hlæ
líður mér vel.
/
Eg hló mikið
þegar ég var
/
barn. Eg eyði-
lagði einu
sinni afmœli
fyrir bróður
mínum með
hlátri. Amma
mín hló líka
mikið. Hann er
í fjölskyldunni,
þessi hlátur. “
PRtSSAN/Jim Smart
Vildi ég verða söngkona ?
Talað við Ingu J. Backman um algleymi, berklaveika blómastúlku, góða æsku og að það er aldrei of seint.
„Ég upplifi algleymi í söng.
Og kemst í upphafið ástand
þegar ég er í góðu formi og
söngstuði. Þá getur gerst að
söngurinn verður mjög gefandi.
Það er ef til vill hægt að lýsa því
þannig að ég er á valdi söngsins.
Allt annað hverfur. Ég upplifi
einingu, líkt og allir kraftar starfi
saman. Ég hef alltaf haft gaman
af því að túlka. Þá verð ég að
bæta við ífá eigin bijósti. Eg sé
myndir við hvert lag. Eins og í
„Sofnar lóa, er löng og mjó, Ijós
á flóa deyja, verður ró um víðan
sjó, vötn og skógar þegja.“ Mér
finnst þetta ljóð svo undurfallegt.
Lag og ljóð kalla fram mynd í
huga mér. Ég upplifi kyrrð, fagra
liti, kynlega birtu, stemmningu.
Ég hverf inn í þessa mynd. Þetta
er minn heimur sem ég miðla
öðrum í söngnum þótt enginn
sjái heiminn eins og ég.“
Inga J. Backman hefur
blómstrað sem söngkona á síð-
ustu árum. Hún hefur sópran-
rödd, syngur hlutverk Mimi í La
Bohéme eftir Puccini sem
Óperusmiðjan sýnir nú. Við sitj-
um heima hjá Ingu í gömlu and-
ríku húsi á Bráðræðisholti, hún
segist sakna þess að hverfið hafi
ekki fengið að verða það hlýlega
þorp í borginni sem arkitektinn
gerði ráð fyrir. íbúamir sóttust
eftir að fá yfirgefna verksmiðju
fyrir vinnustofur, kaffihús og
skemmtilegheit en ekki varorðið
við óskum þeirra. Nú er þorpið
umkringt pasteldúkkuhúsum en
í næsta garði hjá trillusjómannin-
um stendur íslensk varða.
HÚN VAR SKOTIN í
HONUM
Hver erMimi?
„Mimi, aðalhlutverkið í La
Bohéme, er fátæk stúlka í París
sem býr ein. Hún býr til blóm,
sennilega fýrir ríka fólkið, og er
með tæringu. A hæðinni fyrir of-
an búa bóhemar, blásnauðir
listamenn. Eitt kvöldið fer hún
og biður einn þeirra, Rodolfo,
um ljós á kertið sitt. Ég held að
þetta hafi verið úthugsað hjá
henni. Hún hafi verið hrifin af
honum. Þetta er jólakvöld og þau
segja hvort öðm sögu sína. En
hún talar aldrei um veikindi sín.
La Bohéme er vinsæl ópera
og spennandi hvemig Puccini
samræmir tónlist og söguþráð.
Þetta er saga um manneskjur,
ástina, vináttuna, hvemig allir
em viðkvæmir innst inni.
Puccini hefur fullkomið vald á
bæði gleði og sorg. Óperan
spannar allan skalann. Hann er
ítalskt þjóðlegt tónskáld sem
hafði fullkomið vald á tónrænni
gamansemi. Það em afskaplega
fallegar laglínur í verkinu."
PUCCINI HEFUR
HJÁLPAÐ MÉR AÐ
SKILJA MIMI
Hvernig undirbýrðu þigfyr-
ir hlutverkið?
„Ég reyni að skilja persónuna,
fylla upp í mynd hennar og skilja
tónlistina. Ég reyni að skilja
hvað er á bak við hverja setn-
ingu. Afhveiju segir hún þetta?
Það gerist mest á æfingum og
með það veganesti get ég púslað
saman þessari persónu. Puccini
hefur hjálpað mér að skilja
Mimi. Þetta er sama ferli og hjá
leikumm. Maður er ekki bara að
syngja fallega tóna, heldur túlka
eitthvað sem hver skilur á sinn
hátt. Svo er mikilvægt að styrkja
sig ltkamlega og að vera í and-
legu jafnvægi."
UNAÐSLEGT SÖNGHÚS
„Ópemsmiðjan varð til þann-
ig að nokkrar söngkonur undir
forystu Margrétar Pálmadóttur
tóku sig saman og ákváðu að búa
sér til vinnu. Fyrsta sýningin var
Systir Angelica í samvinnu við
Leikhús ffú Emilíu, síðan höfum
við unnið fýrir sjónvarp, útvarp
og komið fram á konsertum. Við
höfum lagt fé fyrir og fengið
styrki og þess vegna gátum við
ráðist í að setja upp La Bohéme.
Það er í samvinnu við Leikfélag
Reykjavíkur. Það er unaðslegt
hús að syngja í. Samstarfið hefur
verið frábært og ég verð að fá að
nefna G.G. sem er sviðsstjóri,
hann er dásamlegur maður. Ég
er ánægð með hljómsveitarstjór-
ann, Guðmund Óla, nákvæmur
og músíkalskur maður sem hefur
hjálpað mér mikið. Bríet Héð-
insdóttir leikstýrir, hún er flínk
og ákveðin og hefur tilfmningu
fyrir svona uppfærslum. Mess-
íana Tómasdóttir gerir leiktjöld
og búninga afar smekklega. La
Bohéme er mannmörg sýning,
þrettán einsöngvarar sem skipt-
ast á um hlutverk, bamakór,
Óperusmiðjukórinn og hljóm-
sveitin. Framkvæmdin hefur
hvílt á herðum Hafliða Arn-
grímssonar, Margrétar Pálma-
dóttur og Júlíusar Vífils. La Bo-
héme er fafleg sýning."
AÐ DRUKKNA EKKI
Ert þú svo alltaf syngjandi?
„Já, það er rétta orðið. Ég
hefði einhvemtíma sagt að ég
væri of hlédræg og tilfinninga-
rík, sem þarf alls ekki að vera
neikvætt fýrir sönginn. Ég byrj-
aði seint að læra, var orðin 33 ára
þegar mér datt í hug í gríni og al-
vöm að fara í inntökupróf. Ég
vann með skólanum, ein með
þrjú böm, svo þetta var erfiður
tími að mörgu leyti. Þegar ég var
komin áleiðis í náminu stóð ég
frammi fyrir því að ég varð að
taka ákvörðun. Hvað vildi ég
með náminu? Vildi ég verða
söngkona? Ég var allt í einu farin
að syngja! Þetta var alvarlegt
mál! Það var eins og að lenda í
straum og ég varð að gæta mín
að drukkna ekki.“
ÞÚ EINA HJARTANS
YNDIÐ MITT
„Stundum saknaði ég þess að
geta ekki helgað mig náminu
óskipt. Ég hafði samviskubit, var
alltaf að keppa við tímann. Ég
fann fyrir reiði, fannst ég eiga
það skilið að eiga nokkur ár fýrir
sjálfa mig. En þetta fór allt vel og
ég varð efst í áttunda stiginu.
Hlédrægni mín er sennilega
ástæðan fyrir því að ég byrja
ekki fýrr að læra. Þegar bömin
stálpuðust fór ég í öldungadeild,
þá passaði elsta stelpan oft þau
yngri og var mjög hjálpleg. En
þar kynntist ég leiklist sem er
líklega það næstbesta sem hefur
komið fyrir mig. Leiklistin gaf
mér áræði. Svo var ég mætt í
inntökupióf. Þar sátu allir helstu
söngvarar Islands og ég söng:
„Þú eina hjartans yndið mitt.“
DJÚPT í VITUNDINNI
Veitir söngurinn þér ham-
ingju?
„Það tekur langan tíma að
læra og öðlast tónlistarlegan
þroska. Námið er dýrt og erfitt
en ef það tekst er það gefandi. í
skólanum kynntist ég allskonar
tónlist. Þá var oft erfitt að gera
sér grein fýrir hvað hentaði. Nú
hef ég gaman af þessum einfoldu
og indælu lögum einsog Smala-
drengnum. Þá skiptir túlkunin
öllu máli. Og mér þykir gaman
að velta ljóðum fyrir mér, formi,
hrynjandi og boðskap. Við eig-
um svo mörg falleg íslensk lög.
íslensku þjóðlögin snerta streng í
mér sem liggur djúpt í vitund-
inni. Það eru kannski rætumar."
FINN FYRIR MEIRI
STYRK
„Ég hef starfað mikið í kirkj-
unni og syng við kirkjulegar at-
hafnir. Það er mikill munur hvort
ég syng við jarðarfarir, brúðkaup
eða á skemmtun. Ég finn fyrir
miklu meiri styrk en ég gerði áð-
ur eftir að byrjaði að starfa í
kirkjunni og kynntist öllu fólk-
inu þar. Það fer ífam mikið starf í
kirkjunni fýrir alla aldurshópa.
En mér finnst erfitt að fara út í
trúmál. Mér finnst ég svo fáffóð
um trú og trúarleg efni. En prest-
ar vinna gott og mikið starf. Ég
held að öllum sé hollt að kynnast
starfi kirkjunnar.
Og innan kirkjunnar em svo
góð tækifæri fyrir söngvara og
tónlistarmenn til að öðlast
reynslu. Það er vel þegið og fólk
sem kemur að hlusta er þakkfátt.
Tónlistarflutningur hefur aukist
svo mikið. Ég stjóma kór gamla
fólksins í Neskirkju og nýt þess.
Það er líka gaman að syngja fýrir
gamla fólkið. Og það skilur þessi
gömlu íslensku lög og ljóð á allt
annan hátt en við sem yngri er-
um. Ég syng líka í Kirkjukór
Neskirkju og hjálpa þar til við
þjálfun."
NÆSTUM ÞVÍ
„Ég held að fólk hafi sungið
meira hér áður fýrr og að söngur
hafi verið eðlilegri hluti af dag-
legu lífi fólks. Eg var að raula í
sturtu í sundlaugunum í dag og
þá segir lítil stelpa við mig: ,JEr
gaman að syngja?“ Þegar við
fómm að tala saman kom í ljós
að hún hafði bara lært söng í
skólanum ffá 6-9 ára aldurs. Ég
veit að talsvert er sungið á bama-
heimilum en það vantar mikið
upp á nákvæmni í tónlistinni.
Þetta er allt „næstum þvf‘. Það er
„næstum þvf‘ farið upp á þennan
tón og „næstum þvf‘ farið niður
á annan. Það er svipað og við
myndum tala ningumálið næst-
um því. Mér finnst vanta meiri
tónlistarmenntun fyrir fóstmr,
kennara og marga fleiri. Tónlist-
armenntun hefur mikið gildi og
hún styður alla aðra menntun og
tengir saman þætti í persónuleik-
anum og líkamanum. Að ná tök-
um á söngtækni er vinna og affur
vinna, glíma. Þegar ég er búin að
æfa söng líður mér vel.“
ÞESSI HLÁTUR OG
FYRIRBOÐAR
„Þegar ég hlæ líður mér vel.
Eg hló mikið þegar ég var bam.
Ég eyðilagði einu sinni afmæli
fýrir bróður mínum með hlátri.
Amma mín hló líka mikið. Hann
er í fjölskyldunni, þessi hlátur.
Ég átti svo góða æsku. Og þó
það hafi komið erfiðir kaflar í lífi
mínu hafa þeir styrkt mig. Það
var mikið líf og fjör á æskuheim-
ili mínu á Akranesi. Við áttum
heima í stóru húsi. Við emm
fjögur systkinin og svo bjó
skemmtileg fjölskylda í hinum
hluta hússins. Pabbi var í leikfist,
félagsstörfum, pólitík og þau
mamma vom í dansi. Mamma
var líka í kirkjukómum. Það var
alltaf margt fólk heima, húsið
var fuflt af aflskonar fólki. Pabbi
kenndi mér gömlu dansana.
Dans var hans líf og yndi. Hann
var frægur dansari og vann verð-
laun. Pabbi plataði mig stundum
með sér í Þórscafé eftir að við
fluttum suður. Við gátum dansað
endalaust. Það átti reyndar ekki
vel við mig þegar ég kom til
Reykjavíkur fimmtán ára gömul.
Ég vaið skyndilega ókunnug. Ég
verð hlédræg við nýjar aðstæður.
En ég hef alltaf getað treyst á
systkini mín og fjölskyldu.
Ég lærði á píanó sem bam,
m.a. tvö ár hjá Hauki Guðlaugs-
syni. Ammundur bróðir minn
lék á harmóníkku og Emst, sem
er auglýsingateiknari, var alltaf
að móta í leir og teikna. Edda
Heiðrún er yngst, hún var alltaf
sjálfri sér næg og var aldeilis
ekki að deyja úr leiðindum. En
það er skrítið hvað maður gerir
þegar maður er bam. Það er oft
fýrirboði.“
Elísabet Jökulsdóttir