Morgunblaðið - 25.05.2004, Blaðsíða 28

Morgunblaðið - 25.05.2004, Blaðsíða 28
28 ÞRIÐJUDAGUR 25. MAÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ Hallgrímur B. Geirsson. Styrmir Gunnarsson. Framkvæmdastjóri: Ritstjóri: STOFNAÐ 1913 Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík. Aðstoðarritstjórar: Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen. Fréttaritstjóri: Björn Vignir Sigurpálsson. É g held að það hafi sjaldan blásið hvass- ari vindar um Sjálf- stæðisflokkinn en nú í augnablikinu úr ýms- um áttum,“ segir Davíð, þegar við hittumst til spjallsins í Valhöll. „Ég tel, að þetta sem nú er uppi sé ein- mitt lýsandi fyrir Sjálfstæðisflokkinn,“ svarar hann, þegar ég spyr hvers konar flokkur afmælisbarnið sé. „Þetta sýnir, hversu ólíkur mjög hann er þeim flokkum í Evrópu og Skandinavíu, sem sumir vilja líkja honum við. Sjálfstæðisflokkurinn hefur aldrei verið harður hægri flokkur og hefur þess vegna jafnan verið þetta öflugur og áhrifamikill. Hann er flokkur sem horfir til allra átta. Hann styður frelsið; annars vegar til að efla það og hins vegar til að tryggja það í framkvæmd svo allir geti notið þess, líka þeir sem eiga minna undir sér en aðrir.“ – En getur það talizt viðeigandi afmæl- isgjöf handa flokki frelsisins að honum sé beitt til þess að koma böndum á frelsið? „Sjálfstæðisflokkurinn vill sem mest frelsi. En það frelsi, sem flokkurinn berst fyrir, er ekki frelsi fyrir fáa; það var ekki meiningin og er ekki. Þegar leikreglur skortir, verða menn handbendi hinna stóru, en geta ekki notið frelsis fyrir sig. Í þeim slag, sem nú er uppi, er augljóst að menn sjást ekki fyrir og beita peningum til þess að varðveita stöðu sína og koma sínu fram. Þá þykir mér vænt um að Sjálfstæðisflokkurinn sýnir og sannar á 75 ára afmæli sínu, að hann telur að frelsi eins megi aldrei vera fjötur annars. Menn vita hins vegar, að hann er og verður alltaf flokkur frelsis og vill tryggja sjálfstæði og frelsi einstaklingsins.“ Ekki langt frá jafnaðarfylginu – Nú missti flokkurinn fylgi í síðustu kosningum miðað við þær fyrri. Við sjáum andlit hans á Alþingi og í ríkisstjórn. En hefur eitthvað verið gert hið innra til þess að styrkja flokkinn eftir fylgistapið? „Sjálfstæðisflokkurinn hlaut 34% fylgi í síðustu kosningum. Það var eftir stjórn- arforystu í tólf ár og í kosningabaráttunni var hart barizt gegn flokknum, sem tók að sér að verja málefni, sem andstæðingarnir þyrluðu upp miklu ryki gegn. Þá tel ég, að Frjálslyndi flokkurinn hafi tekið 1–2% frá okkur og klofningur á Suðurlandi hafði sín neikvæðu áhrif. Flokkurinn hefur notið þetta í kringum 37% fylgis. Þegar vel gengur í stjórn, eykst fylgið um 2–3%, en þegar vindur blæs á móti, þá getur fylgið minnkað að sama marki. Þannig má segja að þrátt fyrir allt vorum við ekki langt frá okkar jafnaðarfylgi.“ Hljómgrunnur með þjóð sem ætlar sér framtíð „Við verðum að hafa í huga, að stjórn- málaflokkur er mannanna verk, skapaður fyrir þá sem fylkja sér um sameiginlega hugsjón og stefnu. Hann er ekki til fyrir sjálfan sig og ef hann höfðar ekki til fólksins í landinu, á hann engan tilverurétt. Sjálfstæðisflokkurinn lýtur þessum lög- málum og hann byggir tilverurétt sinn á því, að fólkið finnur til samkenndar með grund- vallaratriðum stefnu hans um frelsi og sjálf- stæði. Ég er ekki í vafa um að Sjálfstæðisflokk- urinn á hljómgrunn með þjóð, sem ætlar að eiga sér framtíð. Þess vegna er ég svo bjart- sýnn. Við sjáum líka flokka sem berast fyrir vindinum með skoðanir sínar frá degi til dags og eru stöðugt að laga sig að þess kon- ar mælistikum. Sjálfstæðisflokkurinn er ekki þeirrar gerðar. Þá er ég ekki að halda því fram sem sérstöðu hans, að hann gangi gegn almenn- ingsálitinu, þótt mál hafi skipazt svo endr- um og sinnum. Flokkurinn vill eiga samleið með fólkinu í landinu. Það er enginn vafi í mínum huga að fólkið metur staðfestu flokksins mikils og tekur hana fram yfir stundarhagsmuni og þá sem hugsa aðeins um stundarálitið.“ Flokkurinn vill að allir fái að njóta sín –Telur þú þá að flokkurinn sé á réttri siglingu, þrátt fyrir mótbyr og að fylgi fjari undan honum, ef marka má skoðanakann- anir? „Ég tel hann vera á þeirri braut, sem mörkuð hefur verið af landsfundum. Sjálfstæðisflokkurinn er stefnufastur, en hann er ekki kreddufastur. Og hann er mildur í þeim skilningi að hann vill, að allir menn fái að njóta sín. Í þeim slag, sem menn taka nú, er Sjálf- stæðisflokkurinn að reyna að gæta þeirra sem hafa ekki eins sterka stöðu í viðskipta- lífinu og þeir sem mest mega sín. Menn verða að komast í gegnum áróð- urinn, sem er svo hömlulaus um þessar stundir. Það er hægt að halda slíkum mála- tilbúnaði á lofti um hríð, en svo fellur hann um sjálfan sig. Ég trúi því, að menn vilji ekki sjá flokkinn sinn vera í þeim sporum að vera deild í stórfyrirtæki.“ Framfarir fylgja frelsi og sjálfstæði – Hvað með hugmyndafræðilega end- urnýjun? Er einhver slík vinna í gangi á þessum tímamótum? „Sjálfstæðisflokkurinn hefur endurnýjað sig í stórum áföngum. Ég var sjálfur for- maður í svokallaðri aldamótanefnd, þar sem við rey hver st þeim tí Ég t brugði ans rás hefur g nafni h að njót Við s afmæli sjálfstæ gildir u þegar þ sér hæ Ég v urkenn fæti st sjálfstæ upp er Stuð ekki ei hyggju skipula við þá – Sé fyrir Sj unginn „Ég fangse tökum og þá l Það flokkar Stefnufastur kreddufastu Það er trauðla hægt að segja urinn sitji á friðarstóli, þegar 75 ára afmæli sitt. En formað Oddsson, virðist ekki vera me yfir þessum stormi og hann se Freystein Jóhannsson, að hon að flokkurinn sanni á afmælis ur að frelsi eins megi aldrei ve Davíð Oddsson formaður Sjálfstæðisflokksins segir m jákvæða þróun, þótt hann vilji ekki tímasetja það alsæ SJÁLFSTÆÐISFLOKKUR 75 ÁRA Stjórnmálaflokkar gegna lykilhlut-verki í lýðræðisríkjum. Þar kemursaman fólk úr mörgum, ólíkum átt- um og vinnur að framgangi hugsjóna sinna og skoðana. Það hefur lengi loðað við op- inberar umræður hér að lítið sé gert úr starfi stjórnmálaflokka eða afskiptum stjórnmálaflokka. Sú afstaða er á mis- skilningi byggð. Fremur er ástæða til að líta á stjórnmálaflokka, sem grundvallar- stofnanir í lýðræðisríkjum. Í dag eru 75 ár liðin frá því, að borg- araleg öfl runnu saman í eina stjórnmála- fylkingu, Sjálfstæðisflokkinn. Nafngiftin var ekki út í hött. Það var eitt meginverk- efni hins nýstofnaða flokks næsta einn og hálfan áratug að vinna að sjálfstæði þjóð- arinnar og stofnun lýðveldis á Íslandi. Nú er það löngu gleymt, að ekki voru allir á eitt sáttir um það, hvernig standa skyldi að lýðveldisstofnun. Forystumenn Sjálfstæð- isflokksins á þeim tíma vildu ganga lengra en sumir aðrir í þeim efnum. Næstu hálfa öldina á eftir reyndist það verða eitt meginverkefni Sjálfstæðis- flokksins að tryggja þetta sjálfstæði. Það var gert á viðsjárverðum tímum með aðild að Atlantshafsbandalaginu og varnar- samningi við Bandaríkin. Sjálfstæðis- flokkurinn átti mestan þátt í að móta þá stefnu og var eini stjórnmálaflokkurinn sem stóð fast við þessa stefnu í utanríkis- og öryggismálum, hvað svo sem á gekk en naut oftast stuðnings Alþýðuflokksins í þeim efnum. Allir stjórnmálaflokkarnir komu að út- færslu fiskveiðilögsögunnar, sem kostaði mikla baráttu, sérstaklega við Breta en að hluta til við Þjóðverja. Sjálfstæðisflokkur- inn var í forystu fyrir upphafsaðgerðum og lokaaðgerðum, sem leiddu til þess að síð- asti brezki togarinn hvarf frá Íslandsmið- um á fullveldisdaginn u.þ.b. aldarfjórðungi eftir að fyrstu skrefin voru stigin. Þorskastríðin reyndu mjög á þolrifin í forystumönnum Sjálfstæðisflokksins enda skapaðist stundum ástand múgsefjunar meðal þjóðarinnar, þegar verst lét á mið- unum, og almenningur krafðist úrsagnar úr Atlantshafsbandalaginu og brottrekstr- ar varnarliðsins af þeim sökum. Það voru Sjálfstæðisflokkur og Alþýðu- flokkur, sem sameiginlega börðust fyrir uppbyggingu stóriðju á Íslandi til þess að renna fleiri stoðum undir afkomu þjóðar- innar og að hún væri ekki háð fiskveið- unum einum. Nú er svo komið, að stóriðjan hefur grundvallarþýðingu fyrir íslenzkt þjóðarbú. Frá stofnun Sjálfstæðisflokksins var baráttan fyrir viðskiptafrelsi eitt af helztu stefnumálum flokksins. Á ýmsu gekk í þeim efnum en með valdatöku Viðreisnar- stjórnarinnar haustið 1959 voru fyrstu al- vöru skrefin stigin í þá átt að festa í sessi frelsi í viðskiptum eftir langvarandi hafta- tímabil. Um tveggja áratuga skeið kom ákveðin stöðnun í þá baráttu vegna óðaverðbólg- unnar, sem illa gekk að ráða við. En á síðasta einum og hálfum áratug hefur smiðshöggið verið rekið á það verk og viðskiptalífið nýtur nú sambærilegs frjálsræðis og þekkist í helztu viðskipta- löndum okkar. Forystumenn Sjálfstæðisflokksins hafa hins vegar gert sér grein fyrir að frelsi getur leitt til ófrelsis og hafa brugðizt við á þann veg, sem samræmist sögu og hefðum flokksins. Þeir hafa snúið sér að því verki, að setja viðskiptalífinu eðlilegan starfs- ramma. Fjölmiðlalögin, sem samþykkt voru á Alþingi í gær, eru hluti af þeirri við- leitni. Þetta er ekki í fyrsta sinn, sem for- ystumenn Sjálfstæðisflokksins þurfa að takast á við viðskiptalífið eða hluta þess. Í formannstíð Ólafs Thors þurfti hann hvað eftir annað að taka fast á útgerðarmönn- um. Þegar ein dýpsta kreppa 20. aldarinn- ar skall yfir þjóðina á síðari hluta Viðreisn- aráranna kom það í hlut Bjarna Benediktssonar að útskýra fyrir kaup- sýslumönnum í Reykjavík af miklum þunga, að þeir yrðu að taka á sig kjara- skerðingu eins og aðrir landsmenn. Þau átök, sem núverandi formaður Sjálfstæð- isflokksins, Davíð Oddsson, á í við hluta viðskiptalífsins, eiga sér því sögulegar hliðstæður í fyrri tíð. Og eru ein af megin- ástæðunum fyrir því trausti sem Sjálf- stæðisflokkurinn hefur notið meðal þjóð- arinnar alla tíð. MIKILVÆG LÖGGJÖF Alþingi hefur samþykkt frumvarp rík-isstjórnarinnar um eignarhald á fjöl- miðlum. Þetta er mikilvæg löggjöf og í fyrsta sinn, sem slík löggjöf er sett á Ís- landi, þótt hún hafi þekkzt áratugum saman í öðrum löndum. Með þessari lög- gjöf hafa meirihluti Alþingis og ríkis- stjórn sýnt vilja og þrek til að koma í veg fyrir of mikla samþjöppun í eignarhaldi fjölmiðla. Í öllum löndum berjast stórar fjölmiðlasamsteypur gegn slíkri löggjöf og beita til þess ýmsum ráðum og það hef- ur komið í ljós á undanförnum vikum, að Ísland er engin undantekning í þeim efn- um. Það er svo önnur saga, hvernig sú barátta hefur verið háð. Halldór Ás- grímsson utanríkisráðherra spurði að gefnu tilefni á Alþingi í gær hvers vegna þingmenn þyrftu að tala á þann veg, sem sumir þeirra hafa gert í þessum um- ræðum. Það er tímabær spurning. En hún á líka við um margt af því, sem sagt hefur verið í fjölmiðlum á undanförnum vikum. Það er hægt að koma skoðunum sínum á framfæri án gífuryrða og persónulegra svívirðinga. Eftir umræður undanfarinna vikna blasir við, að Samfylkingin hefur tapað áttum, er orðin rótlaus, veit ekki hver hún er og hvert hún vill stefna. Það hlýtur að vera eitthvað bogið við það, að þessi flokkur, sem hefur orðið til á grunni Al- þýðuflokks og Alþýðubandalags, gerist helzti málsvari stórra viðskiptasam- steypna, sem hafa gert tilraun til að leggja undir sig öll einkarekin fjölmiðla- fyrirtæki á Íslandi nema eitt. Ætlar Sam- fylkingin að halda fast við þessa stefnu í haust, þegar tillögur nefndar Valgerðar Sverrisdóttur liggja fyrir um leikreglur í viðskiptalífinu? Verður Samfylkingin að- alandstæðingur þess? Össur Skarphéðinsson, formaður Sam- fylkingarinnar, veit að tal hans um að fjölmiðlalögunum sé ætlað að hefta tján- ingarfrelsi á Íslandi á sér enga stoð í veruleikanum. Þótt umræður um fjölmiðlafrumvarpið hafi verið æsingakenndar hafa þær þó skilið ýmislegt eftir. Það er t.d. augljóst, að eftir þær verður almenningur í landinu betur á verði en áður ef stóru viðskipta- samsteypurnar gera frekari tilraunir til að leggja undir sig fjölmiðla. Og almenn- ingur mun líka gera sér betur grein fyrir því en áður, hvort eigendur fjölmiðla eru að misnota þá í þágu eigin viðskiptahags- muna.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.