Morgunblaðið - 21.12.2004, Blaðsíða 16

16 ÞRIÐJUDAGUR 21. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
Hlíðasmára 11, Kópavogi
sími 517 6460
www.belladonna.is
Réttu stærðirnar



     





  






  
 
 
  Vönduð díóðuvasaljós með
langa rafhlöðuendingu. Góður
ljósstyrkur. Fást hjá Afreks-
vörum, Símabæ, Vesturröst.
Vasaljós
draga þá ályktun að einkunnin stað-
festi styrk sjóðsins. Ég vara við
slíkum ályktunum enda byggir láns-
hæfiseinkunnin ekki síst á ríkis-
ábyrgðinni. Ef einhver hætta er á að á
þá ábyrgð muni reyna í framtíðinni er
mjög mikilvægt að horfast í augu við
það strax og grípa til viðeigandi
ráðstafana,“ segir Edda Rós Karls-
dóttir.
Eðlilegar vangaveltur um
áhrifin á rekstur sjóðsins
„Aukið framboð lánsfjár og mögu-
leikinn á endurfjármögnun íbúðalána
án þess að eiga íbúðaviðskipti hafa
aukið uppgreiðsluáhættu Íbúðalána-
sjóðs verulega,“ segir Guðbjörg Guð-
mundsdóttir, sérfræðingur hjá Grein-
ingu Íslandsbanka. „Forsendur eru
því mjög breyttar frá því sem var þeg-
ar Íbúðalánasjóður réðst í endur-
skipulagningu á skuldabréfaútgáfu
sinni um mitt þetta ár. Þær upplýs-
ingar sem Íbúðalánasjóður lætur
markaðinum í té varðandi upp-
greiðslur eru mjög takmarkaðar en
eðlilegt er að fjárfestar og aðrir velti
því fyrir sér hvaða áhrif þessi þróun
hefur á rekstur sjóðsins.“
Segir Guðbjörg að fátt bendi til
annars en að uppgreiðslur hjá Íbúða-
lánasjóði verði áfram miklar. Þrátt
fyrir að sjóðurinn hafi aukið útlána-
heimildir sínar verulega og lántak-
endur hjá sjóðnum geti stytt og lengt
í lánum að vild, þá hafi hvati íbúða-
kaupenda til endurfjármögnunar síst
minnkað.
„Við höfum áætlað að uppgreiðslur
hjá Íbúðalánasjóði séu komnar vel yf-
ir 70 milljarða króna. Þetta jafngildir
um 15% af heildarútlánum sam-
kvæmt hálfsársuppgjöri sjóðsins.
FORSVARSMENN greiningar-
deilda viðskiptabankanna telja raun-
verulega hættu á því að Íbúðalána-
sjóður geti komist í vanda vegna
mikilla uppgreiðslna á útlánum sjóðs-
ins.
Edda Rós Karlsdóttir, forstöðu-
maður greiningardeildar Lands-
banka Íslands, segir að ef einhver
hætta sé á að reyna muni á ábyrgð
ríkissjóðs vegna Íbúðalánasjóðs í
framtíðinni, sé mjög mikilvægt að
horfast í augu við það strax og grípa
til viðeigandi ráðstafana.
Guðbjörg Guðmundsdóttir, sér-
fræðingur hjá Greiningu Íslands-
banka, segir að ef heldur áfram sem
horfir gætu uppgreiðslur hjá Íbúða-
lánasjóði hæglega náð 200 milljörðum
króna á síðari helmingi næsta árs.
Erfitt sé að sjá annað en að slíkt
myndi skapa vandræði fyrir sjóðinn.
Þórður Pálsson, forstöðumaður
greiningardeildar KB banka, segir að
deildin telji æskilegt að Íbúðalána-
sjóður skýri betur en hann hefur gert
til þessa hvernig sjóðurinn hyggst
mæta auknum uppgreiðslum á útlán-
um sínum. Raunar telji deildin eðli-
legast að sjóðurinn lúti sömu reglum
og aðrar fjármálastofnanir um eigin-
fjárbindingu og aðrar varúðarreglur.
Leitað var viðbragða greiningar-
deilda bankanna vegna umfjöllunar í
Morgunblaðinu síðastliðinn sunnu-
dag, þar sem fjallað var um þann
vanda sem Íbúðalánasjóður getur
staðið frammi fyrir, og jafnframt í til-
efni af svörum sviðsstjóra sjóðsins í
blaðinu í gær. Í umfjöllun Morgun-
blaðsins kom fram að vegna þess
hvernig staðið var að skuldabréfa-
skiptum Íbúðalánasjóðs síðastliðið
sumar, þegar húsbréfakerfið var lagt
af og peningalánakerfi sjóðsins tók
við, væri raunveruleg hætta á því að
sjóðurinn gæti komist í þrot. Sviðs-
stjóri Íbúðalánasjóðs sagði það ekki
rétt að sjóðurinn gæti komist í þrot ef
framhald yrði á miklum upp-
greiðslum á útlánum hans. Hann
sagði þó að ýmislegt í grein blaðsins
stæðist fræðilega séð.
Ekki nægjanlegt að benda
á lánshæfiseinkunn
Edda Rós Karlsdóttir segir að
rekstrarumhverfi Íbúðalánasjóðs sé
gjörbreytt frá því sem var þegar
skuldabréfaskipti sjóðsins fóru fram
síðastliðið sumar. „Ég geri ráð fyrir
að sjóðurinn og ráðgjafar hans hafi
ekki átt von á samkeppni frá bönk-
unum í bráð og mögulega verðlagt
skuldabréfaskiptin miðað við mun
minni uppgreiðslur en raunin hefur
orðið. Sú spurning vaknar auðvitað
hvort Íbúðalánasjóður geti mætt því
tapi sem verður vegna aukinna upp-
greiðslna. Það verður að segjast eins
og er að Íbúðalánasjóði hefur ekki
tekist að sannfæra menn um að engin
hætta sé á ferðum.“
Edda Rós segir afar mikilvægt að
Íbúðalánasjóður afgreiði ekki þá
gagnrýni sem fram hefur komið sem
léttvæga, enda séu gríðarlegir hags-
munir í húfi. „Fram hefur komið í
máli forsvarsmanna sjóðsins að hann
þoli allt að 300 milljarða króna upp-
greiðslur. Ef Íbúðalánasjóður getur
með trúverðugum hætti sýnt fram á
hvernig hann gæti mætt svo miklum
uppgreiðslum, þá tel ég ljóst að þær
vangaveltur sem nú eru uppi um fjár-
hagslegan styrk sjóðsins hætti. Í
þessu sambandi er ekki nægjanlegt
að benda á háa lánshæfiseinkunn og
Mikilvægt að grípa til
viðeigandi ráðstafana
Greiningardeildir segja hættu á að Íbúðalánasjóður lendi í vanda
Miður að dregið hafi
verið úr upplýsingagjöf
Þórður Pálsson segir að greining-
ardeild KB banka telji ekkert athuga-
vert í umfjöllun Morgunblaðsins um
Íbúðalánasjóð síðastliðinn sunnudag
og að hún sé í nokkru samræmi við
áhyggjur deildarinnar og annarra
markaðsaðila. „Við teljum æskilegt að
sjóðurinn skýri betur hvernig hann
hyggst mæta auknum uppgreiðslum
og raunar eðlilegast að sjóðurinn lúti
sömu reglum og aðrar fjármálastofn-
anir um eiginfjárbindingu og aðrar
varúðarreglur. Okkur finnst jafn-
framt miður að sjóðurinn skuli hafa
dregið úr upplýsingagjöf sinni. Það
verður að hafa í huga að skuldabréf
sjóðsins, sem tryggð eru af ríkinu,
mynda grunninn í vaxtarófi íslensku
krónunnar og þar með öllu eignaverði
í landinu og því á að gera ríkari kröfur
til sjóðsins en samkeppnisfyrirtækja
um upplýsingagjöf. Þetta hlutverk
skuldabréfa Íbúðalánasjóðs er í raun
undirstrikað í lánshæfismati Moody’s
þar sem bréfin fá hæstu einkunn ekki
síst í krafti ábyrgðar íslenska ríkis-
ins,“ segir Þórður Pálsson.
Hluta þessara uppgreiðslna getur
Íbúðalánasjóður mætt með aukaút-
drætti útistandandi húsbréfa og lokað
þannig vaxtaáhættunni. Sjóðurinn
hefur nú þegar tilkynnt um aukaút-
drátt að fjárhæð um 30 milljarðar til
loka febrúar. Þeim hluta uppgreiðsln-
anna sem ekki er hægt að mæta með
hraðari útdrætti húsbréfa getur
Íbúðalánasjóður mætt með því t.d. að
kaupa eigin bréf, endurlána til íbúða-
kaupenda eða ávaxta fé sitt á mark-
aði. Vandinn felst hins vegar í því að
vextir á markaði hafa lækkað mikið
undanfarið og hættan því sú að vaxta-
tekjur sjóðsins standi ekki undir
vaxtagjöldum hans. Íbúðalánasjóður
hefur einnig þann möguleika að
hækka vaxtaálagið á nýjum útlánum
til að mæta hraðari uppgreiðslum.
Enn sem komið er eru upp-
greiðslur ekki orðnar það miklar að
sjóðinum stafi hætta af. Ef hins vegar
heldur áfram sem horfir gætu upp-
greiðslur hjá Íbúðalánasjóði hæglega
náð 200 milljörðum króna á síðari
helmingi næsta árs. Erfitt er að sjá
annað en að slíkt myndi skapa vand-
ræði fyrir sjóðinn,“ segir Guðbjörg
Guðmundsdóttir.
5 L
=M4 6@(6G
(@(CE
K)<'
L)<(
G
G
B?=&

N
'@GH(
'@6(6
L)<G
L)<G
G
G
+
+

O*N
H@GF'
GHE
L)<E
L)<D
G
G
(BN
511
6GC
((@()H
L)<'
L)<6
G
G
+&N  #
H@HGE
()@FFC
K)<(
L)<6
G
G

  &
'   
  &( ')


 !
"#$%&'()*# *)& +,$#-

6 3 , P
113C , P
 
B'" 0"E
1
/ , 
Q  91
( 91
8 91 Q  
*
* 6 B 0
O0 "'1P 
OP 1" !"#
=-%'
=  -  B'" 09E
R 
..-(/("012*##+ ,*
B1-1  Q  
B 0 
/-P'
/ 9'$  29E !"#
/".  E $%"
#9
(C0 
8)" >1'$ 
5S%'
=QB
=  "J 0 =    
=C - C %". %E
?0 !"#
?.000- C
A  C
-$  --@=>90
+#/32 4*(5*2-(
 911
B1  &.'"'
8 )- Q   !"#
?>1">
A .000"J 0 Q   !"#
=) 
31E3
 
  



@
  @
@




@
@

 @
@
@
 @
@
@
@
@
@
@
. 0 "
". 31E3
@
@ @ @
@ @ @

@
@

@
@ @
@
@ @
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
T GU
@
T @GU
T @GU
@
T @
GU
T GU
T @GU
T @GU
@
T @GU
@
T @
GU
@
T 
GU
@
T @ GU
@
@
@
T  GU
@
@
@
T 
GU
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
@
/ 31P 
0
? 9 ) 1 0V
( P = 

E
E E
E  E
E
E

E 

E E


@
E 
E

E
E E @
E @
E E @
@

@
@
@
 @
@
@
@
@
@
@
 
  




@
  






@
  

 
@
 
  






@
  
@




  


 



@
A1P  ) F2E 1E

?/E H
% 0    B'C 
31P 







@



@

@

@
@

@
@
@

@
@
@
@
@
@
@
AUGLÝSINGADEILD
netfang: augl@mbl.is eða sími 569 1111
Edda Rós: „Það verður að segjast eins og er að Íbúðalánasjóði hefur
ekki tekist að sannfæra menn um að engin hætta sé á ferðum.“
Guðbjörg: „Vandinn felst hins vegar í því að vextir á markaði hafa
lækkað mikið undanfarið og hættan því sú að vaxtatekjur sjóðsins
standi ekki undir vaxtagjöldum hans.“
Þórður: „Við teljum æskilegt að sjóðurinn skýri betur hvernig hann
hyggst mæta auknum uppgreiðslum.“
Guðbjörg
Guðmundsdóttir
Þórður
Pálsson
Edda Rós
Karlsdóttir
Ummæli sérfræðinganna