Morgunblaðið - 21.08.2005, Qupperneq 2

2 SUNNUDAGUR 21. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Heimsóttur verður þjóðgarðurinn á Snæfellsnesi. Kristinn Jónasson bæjarstjóri
Snæfellsbæjar mun taka á móti hópnum á Hellnum. Þar verður grillað, farið í
leiki, sungið og margt fleira skemmtilegt gert.
Lagt verður af stað í ferðina frá Valhöll Háaleitisbraut 1, kl. 9.00 og komið til
baka um kvöldmatarleyti.
Miðaverð er kr. 1.500 fyrir fullorðna og kr. 500 fyrir börn yngri en 12 ára.
Innifalið í verði er rútuferðin og grillmatur.
Vinsamlega skráið ykkur í ferðina á skrifstofu Sjálfstæðisflokksins í síma
515 1700 fyrir kl. 16.00 föstudaginn 26. ágúst.
Allir velkomnir!
Stjórnir sjálfstæðisfélaganna í Reykjavík.
Sumarferð sjálfstæðisfélaganna í Reykjavík
verður farin laugardaginn 27. ágúst
Sumarferð
MET Í MARAÞONI
Yfir 7 þúsund manns tóku þátt í
Reykjavíkurmaraþoni í gærmorgun.
Þátttökumet var slegið á öllum
hlaupaleiðum. Aldrei hafa fleiri út-
lendingar tekið þátt í maraþoninu.
Borgarstjóri tók þátt í skemmti-
skokkinu eftir að hafa sett maraþon-
ið og Menningarnótt.
Merck áfrýjar
Bandaríski lyfjarisinn Merck og
Co. hyggst áfrýja dómi kviðdóms í
Texas frá því á föstudag en kviðdóm-
urinn komst að þeirri niðurstöðu að
Merck bæri ábyrgð vegna dauða
manns, sem notað hafði verkjalyfið
Vioxx, en maðurinn lést árið 2001 af
völdum hjartaáfalls. Voru ekkju
mannsins dæmdar bætur sem sam-
svara 16 milljörðum íslenskra króna.
Málið er erfitt fyrir Merck enda er
afar líklegt að frekari málaferli fylgi
í kjölfarið.
Danir áhugasamir
Danir hafa mikinn áhuga á sam-
starfi við Landhelgisgæsluna um
gæslu á N-Atlantshafi, að því er
fram kom í ræðu Björns Bjarnason-
ar dómsmálaráðherra á fundi sendi-
herra íslensku utanríkisþjónust-
unnar í fyrradag. Sagði Björn það
sjálfsagt að sameina krafta með
Dönum eins og frekast væri kostur.
Unnið væri að því að endurnýja
tækjakost Landhelgisgæslunnar og
breyta lögum um hana til að laga
starfsemina að nýjum kröfum.
Erfðaefnisskrá að veruleika
Erfðaefnisskrá lögreglu verður
brátt að veruleika hér á landi, en
rúm fjögur ár eru liðin frá því að Al-
þingi samþykkti lög um að skránni
yrði komið á laggirnar. Nú standa
yfir samningaviðræður við banda-
rísku alríkislögregluna, FBI, um af-
not af hugbúnaði stofnunarinnar til
að byggja upp gagnagrunninn.
Hér á landi verður erfðaefnisskrá
lögreglu vistuð í einni tölvu í hús-
næði ríkislögreglustjóra og verður
hún ótengd öðrum tölvum til að
tryggja öryggi upplýsinganna.
Gæsaveiðin að hefjast
Gæsaveiðitímabilið er hafið en bú-
ist er við að allt að 3.500 veiðimenn
fari af stað í ár. Öfugt við það sem
margir héldu hafa gæsaveiðar ekki
aukist að ráði þrátt fyrir að rjúpna-
veiðar hafi verið bannaðar í tvö ár.
Viðræður ganga hægt
Viðræður um viðskipti með land-
búnaðarvörur í heiminum ganga
hægt og vonir um að samkomulag
náist hafa minnkað. Enginn árangur
varð í fundalotu sem lauk í sumar en
stefnt er að minni stuðningi við land-
búnað.
Y f i r l i t
Í dag
Fréttaskýring 8 Velvakandi 45
Forystugrein 30 Staður og stund 46
Umræðan 32/37 Auðlesið 48
Bréf 35 Menning 49/57
Minningar 37/40 Ljósvakamiðlar 58
Dagbók 44 Veður 51
Víkverji 44 Staksteinar 54
* * *
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Agnes Bragadóttir, fréttastjóri, agnes@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfulltrúi,
orri@mbl.is Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Guðlaug Sigurðardóttir, gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkju-
starf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Auður Jónsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
RÚMLEGA fimmtán þúsund reyk-
vískir grunnskólanemendur setjast á
skólabekk eftir helgi. Samkvæmt
upplýsingum sem fram komu á
blaðamannafundi Menntasviðs
Reykjavíkurborgar hefur gengið vel
að ráða kennara í grunnskólum
Reykjavíkur. Aðeins er eftir að ráða
í örfáar stöður vegna forfalla. Auk
þess er eftir að ráða í ýmis önnur
störf í grunnskólunum, s.s. í störf
skólaliða.
Námskeið fyrir foreldra
Tveir skólar í Reykjavík, Ingunn-
arskóli í Grafarholti og Korpuskóli í
Grafarvogi, flytja í nýtt húsnæði í
haust, skv. upplýsingum Mennta-
sviðs. Þau húsakynni eru sérstak-
lega hönnuð fyrir einstaklingsmiðað
nám.
Þá kom fram á blaðamannafund-
inum að foreldrum barna, sem eru að
hefja nám í 1. bekk, sé boðið upp á
sérstök námskeið í um 90% grunn-
skóla í Reykjavík. Markmið þeirra
sé m.a. að leggja grunn að markvissu
samstarfi heimila og skóla og auð-
velda skólagöngu sex ára barna.
Hver skóli sér um að skipuleggja
námskeið fyrir sinn foreldrahóp sem
standa yfir í eitt til tvö kvöld í flest-
um skólum í lok ágúst eða byrjun
september. Þá hefur foreldrum í
nokkrum hverfum staðið til boða að
fá kennara heim til sín, sem kynnir
þeim skólastarfið.
Menntamál eru stærsti útgjalda-
liður Reykjavíkurborgar en velta
þeirra er um 16 milljarðar króna.
Nemendur í leikskólum í Reykjavík
eru um 6.000 talsins en nemendur í
grunnskólum 15.000. Stöðugildi eru
um 4.500.
Um 15 þúsund nem-
endur á skólabekk
LÁRA Þorsteinsdóttir frá Geldingsá á Svalbarðsströnd
er 100 ára í dag. Hún fæddist á Klóni í Hrollleifsdal 21.
ágúst árið 1905 en foreldrar hennar, Þorsteinn Krist-
jánsson og Guðný Einarsdóttir, voru síðustu ábúendur
á jörðinni. Lára hefur lengst búið í Eyjafirði og síðustu
ár verið til heimilis á Dvalarheimilinu Hlíð á Akureyri.
Lára sagði í samtali við Morgunblaðið að sér litist nú
ekkert allt of vel á að ná þessum háa aldri, enda heilsan
verið upp og ofan undanfarin ár. Sjón og heyrn hafa
daprast mikið og hún hefur verið rúmliggjandi und-
anfarin ár en fer þó um í hjólastól. „Þegar einu sleppir
tekur annað við,“ sagði Lára. Hún ber sig þó vel og
kvartar ekki yfir neinu, enda segir hún mjög vel hugs-
að um sig á Hlíð. „Ég sé ekki eftir neinu og hér á Hlíð
hef ég átt mína bestu daga. Þegar ég var yngri fannst
fólki það alveg voðalegt að fara á elliheimili. Það er
ekki hægt að hugsa sér betri stað, hér er allt lagt upp í
hendurnar á manni. Ég segi því að það þurfi enginn að
hræðast elliheimili.“
Lára var eins árs gömul er foreldrar hennar brugðu
búi á Klóni og fluttu til Siglufjarðar og þaðan í Kjarna í
Eyjafirði. Þar bjó fjölskyldan á meðan heimilisfaðirinn
byggði Mela sunnan Akureyrar. Þaðan fluttist fjöl-
skyldan til Akureyrar en á þeim tíma voru faðir hennar
og bróðir, Aðalsteinn Sigfús, báðir í vinnu í bænum.
Lára kynntist manni sínum Árelíusi Halldórssyni frá
Geldingsá, fluttist þangað 1926 og giftist manni sínum
ári síðar. Börn þeirra urðu 7 og eru 4 þeirra á lífi. Lára
bjó á Geldingsá í um 30 ár, eða þar til maður hennar
lést fyrir um 50 árum. Þá fluttist hún til Akureyrar,
tæplega fimmtug og starfaði m.a. í heimavist MA í
fimm vetur en lengst af starfaði hún í pylsugerð KEA.
Hún bjó m.a. um tíma í húsinu París í Hafnarstræti.
Eftir að hún fór á elliheimili dvaldi hún fyrst í Skjald-
arvík, þaðan fór hún í Kjarnalund og loks á Hlíð.
Lára og maður hennar bjuggu með kýr og kindur á
Geldingsá. Hún sagði að sér hefði líkað lífið í sveitinni
vel en að jörðin hefði verið erfið til búskapar. Lára
sagði það hafa hjálpað sér í gegnum lífið að hafa haft
létta lund. „Ég er nú ósköp venjuleg alþýðukona, en hef
þó alltaf haft gaman af vísum og kvæðum og gert mikið
af því að syngja.“
Lára ætlar að halda upp á þessi tímamót í lífi sínu á
Hlíð kl. 15 í dag og á hún von á fjölmörgum vinum og
ættingjum í heimsókn. Hún á 19 barnabörn, um 45
barnabarnabörn og 7 barnabarnabarnabörn.
Lára Þorsteinsdóttir frá Geldingsá er 100 ára í dag
„Hefur hjálpað
mér að hafa
létta lund“
Morgunblaðið/Kristján
Lára fagnar afmælinu með fjölskyldu og vinum í dag.
„VIÐBRÖGÐ fjármálaráðherra við
kröfum okkar eru vonbrigði,“ segir
Runólfur Ólafsson, framkvæmda-
stjóri Félags íslenskra bifreiðaeig-
enda, en sl. fimmtudag barst FÍB
bréf frá ráðuneytinu þess efnis að
skattar á bifreiðaeldsneyti verði ekki
lækkaðir.
FÍB safnar nú undirskriftum á
netinu undir áskorun á hendur
stjórnvöldum þar sem þau eru hvött
til að lækka álögur á bifreiðaelds-
neyti til að koma til móts við stór-
hækkað heimsmarkaðsverð.
„Nú þegar hafa tæplega tíu þús-
und manns skrifað undir og við
stefnum að því að afhenda stjórn-
völdum undirskriftirnar í lok næstu
viku, og ítreka þar með áskorun okk-
ar,“ segir Runólfur og er vongóður
um að aðgerðirnar muni skila ár-
angri. „Okkur hefur áður tekist að
koma baráttumálum okkar í höfn.
T.d. er vísað til þess í bréfi ráðuneyt-
isins að vörugjaldi af bensíni hafi
verið breytt árið 1999 úr hlutfalli af
tollverði í fasta krónutölu. Við beitt-
um okkur mjög fyrir þessari breyt-
ingu á sínum tíma og fyrstu viðbrögð
stjórnvalda þá voru svipuð og þau
eru núna, þ.e. menn töldu engra
breytinga þörf á skattaumhverfinu.“
Um 10
þúsund
hafa skrif-
að undir
HRÓLFUR Jónsson, sviðsstjóri
Framkvæmdasviðs Reykjavíkur-
borgar, segist ætla að athuga hvers
vegna búið sé að setja upp forgangs-
skilti strætós í Lækjargötu þar sem
ekki liggur fyrir samþykki lögregl-
unnar. „Ég átta mig ekki alveg á því
hvers vegna búið er að setja þessi
skilti upp,“ segir Hrólfur. Það hefði
átt að vera búið að ganga frá þessu
áður en nýja leiðarkerfið tók gildi.
Hrólfur bendir á að málið hafi ver-
ið samþykkt í Framkvæmdaráði,
sem heyrir undir Framkvæmdasvið,
og þann fund hafi lögregla setið, en
sú óvanalega staða hafi komið upp að
málið hafi verið tekið fyrir í borg-
arráði. Þar hafi málinu verið frestað
og síðan hafi verið gerð lítils háttar
breyting sem lögregla kom ekki að,
en hún fól í sér að borgarráð féllst
ekki á forgang strætós til suðurs.
„Starfsmenn gatnaskrifstofu áttu
ekki von á öðru en að málið væri
klárt (eftir samþykkt framkvæmda-
ráðs) og þeir settu í gang að merkja.
Svo þegar þessu var frestað í borg-
arráði hreinlega gleymdist að aflýsa
þessum framkvæmdum. Þannig að
gatan var t.a.m. öll máluð. Svo var
málað yfir það,“ segir Hrólfur.
Hann kveðst ekki vita annað en að
lögreglan fallist á þá breytingu borg-
arráðs og komi til með að auglýsa
hana. „Síðan verður forgangurinn
þannig að strætó fær forgang fyrst
og fremst frá Hafnarstræti að
Bankastræti. Þar munum við síðan
setja upp ljós þannig að vagninn fær
að fara fyrr yfir Bankastrætið og
nýtur því ákveðins forgangs í Lækj-
argötunni. En þeim megin koma allir
til með að mega keyra.“
Aðspurður hvort umferðin í Lækj-
argötu komi til með að þola strætó-
forganginn segir Hrólfur að allir út-
reikningar umferðarsérfræðinga
bendi til þess. Hann bendir á að þeg-
ar unnið hafi verið að lagfæringum á
Lækjargötunni hafi einungis verið
ein akrein bæði fyrir strætó og aðra
umferð. „Það urðu nú engir veruleg-
ir tappar. Það er ekki það mikil um-
ferð á þessu svæði.“
Ekki átti að setja upp forgangsskilti strætós í Lækjargötu
Gleymdist að aflýsa
framkvæmdunum
Eftir Jón Pétur Jónsson
jonpetur@mbl.is
„ÞETTA er frekar ljótt. Vegurinn er
jeppafær þótt sums staðar hafi bara
verið ekið yfir stórgrýti,“ segir Jó-
hann Birkir Helgason, bæjartækni-
fræðingur Ísafjarðarbæjar, um veg-
inn sem lagður var í óleyfi niður í
Leirufjörð á Vestfjörðum.
Fulltrúi frá tæknideild Ísafjarðar-
bæjar fór ásamt fulltrúa Umhverfis-
stofnunar á staðinn til að meta
skemmdirnar en í kjölfar þess verð-
ur ákveðið hvernig ganga eigi frá
þessu. „Það fyrsta sem þarf að gera
er að fylla upp í skeringarnar og
draga efnið þar ofan í svo þetta verði
óökufært. Ég veit ekki hvort það
þurfi að týna fræ á staðnum til að sá í
þetta en við munum leita okkur upp-
lýsinga um það,“ segir Jóhann og
bætir við að slóðinn sé eiginlega að
lokast að sjálfu sér þar sem grjót sé
farið að hrynja niður á hann.
Vegurinn
í Leirufjörð
jeppafær