Fréttablaðið - 16.12.2004, Blaðsíða 62

„And on a dark, cold night / Under full moonlight / He flies
into a fog / Like a vulture in the sky / And they call him
Sandy Claws.“
- Jack Skellington, konungur Hrekkjavökulands, gaf löndum sínum frekar drungalega lýsingu á
Jólasveininum í myndinni Nightmare Before Christmas.
42 16. desember 2004 FIMMTUDAGUR
Í spilaranum hjá ritstjórninni
The Polyphonic Spree: Together We Are Hea-
vy, Pinback: Summer in Abaddon, Óðmenn:
Óðmenn, Clinic: Winchester Catherdral og
Lou Barlow: Emoh
Jólin eru handan við
hornið. Um að gera að
dusta rykið af jólaplötun-
um eða einfaldlega
kaupa nýjar. Birgir Örn
Steinarsson veltir fyrir sér
jólaplötum síðustu ára.
Á hverju ári fær einhver poppari
þá frábæru hugmynd að gefa út
jólaplötu. Oftast virðist þetta gert
til þess að fá smá skerf af jólainn-
kaupaæðinu frekar en að dásama
hinn fallega anda jólanna. Þessi
regla virðist gilda bæði úti og hér
heima. Besta dæmið um vondar
jólaplötur voru tilraunir Christinu
Aguilera og Destiny's Child til þess
að koma öðrum í jólaskapið. Það
þýðir lítið að reyna að klína því yfir
á aðra, ef þeir sem eru að búa til
jólaplöturnar eru fjarri því að vera
í gjafmildu stuði.
En hvað er það sem gerir jóla-
plötur klassískar? Okkur Íslend-
ingum hefur fundist erfitt að semja
jólalög. Ef íslenskir söngvarar hafa
kosið að bjóða löndum sínum upp á
„ný“ jólalög hafa þau oftast verið
fengin að láni frá erlendum höf-
undum. Oftast þá einfaldlega er-
lent jólalög, með beinþýddum text-
um eða þá að íslenskur jólatexti
hefur verið festur við erlent popp-
lag. Það var t.d. tilfellið við lagið
Ég hlakka svo til sem Svala Björg-
vins söng svo eftirminnilega. Gott
dæmi um íslenska plötu, með „nýj-
um“ jólalögum, þar sem textarnir
voru þýddir er hin velheppnaða Jól
alla daga frá árinu 1986. Við heyr-
um enn lög af þeirri plötu í útvarp-
inu í dag.
Ætli það sé nokkuð hægt að
finna formúluna fyrir hina full-
komnu jólaplötu? Af einhverjum
ástæðum eru nokkrar plötur sem
virðast alltaf rjúka út úr plötubúð-
unum ár eftir ár eftir ár.
Nokkrir sálarfullir erlendir
stórsöngvarar renna alltaf út úr
búðunum fyrir hver jól. Það er
varla hægt að halda utan um það
hversu margar jólaplötur hafa ver-
ið gefnar út í nafni Mahaliu
Jackson. Elvis Presley gaf út jóla-
plötu á ferli sínum og fyrir þessi
jól er búið að safna saman öllum
þeim jólalögum sem hann söng á
eina plötu. Á mörgum íslenskum
heimilum hefjast jólin ekki fyrr en
Bing Crosby hefur sungið White
Christmas. Ekkert annað lag í
heiminum hefur verið hljóðritað af
jafn mörgum listamönnum... en
oftast er það útgáfa Crosby sem
fólk man eftir. Önnur hetja frá
sama tímabili, Nat King Cole, virð-
ist einnig höfða sérstaklega vel til
manna á jólunum.
Ein af hressilegri jólaplötu allra
tíma hlýtur að vera A Christmas
Gift for You sem Phil Spector gerði
árið 1963. Platan er frá gullaldar-
tímabili Spectors og er „hljóðvegg-
ur“ hans allsráðandi. Á plötunni
taka hetjur á borð við The
Ronettes, Crystals og Darlin Love
klassísk jólalög á borð við White
Christmas, Frosty the Snowman og
I Saw Mama Kissing Santa Claus.
Það hefur aldrei verið jafn mikið
fjör á jólunum og árið sem þessi
plata kom út. Önnur klassísk jóla-
plata frá svipuðum tíma er The
Beach Boys Christmas album. Hún
hljómar í rauninni svolítið eins og
poppplötur þeirra, enda hafa
raddútsetningar þeirra oft verið
mjög jólalegar.
Önnur velheppnuð jólaplata var
A Very Special Christmas sem var
fyrst gefin út árið 1989. Platan var
gefin út til styrktar ólympíuleikum
fatlaðra. Eftirminnilegustu smell-
irnir á plötunni voru eflaust Santa
Baby í flutningi Madonnu, Have
Yourself a Merry Little Christmas
með The Pretenders, Christmas in
Hollis með Run DMC og Christmas
(Baby Please Come Home) í flutn-
ingi U2. Eftir vinsældir þeirra
plötu var ákveðið að gera þetta að
seríu. Það var t.d. á A Very Special
Christmas númer þrjú sem lagið
Christmas Time með Smashing
Pumpkins birtist fyrst.
Íslensku jólalögin
Hér á Klakanum eigum við okk-
ar eigin jólahetjur. Plata Hauks
Morthens, Hátíð í bæ, rýkur alltaf
út um hver jól sem og plata systk-
inanna Vilhjálms og Ellýjar Vil-
hjálms. Diddú syngur oft inn jólin
á mörgum heimilum enda seldist
Jólastjarnan hennar í gull á sínum
tíma. Hér áður fyrr urðu jólin ekki
fullkomnuð fyrir yngstu kynslóð-
ina fyrr en ein af þremur jólaplöt-
um Ómars Ragnarssonar um
Gáttaþef hafði fengið að renna í
gegn.
Jólapabbinn sjálfur er þó án efa
Björgvin Halldórsson. Jólaplötur,
þar sem hann söng hin ýmsu jóla-
lög með gestum sínum, eru nánast
uppistaðan af þeim jólalögum sem
útvarpsstöðvarnar sprengja sig á
fyrir hver jól. Af öðrum jólaplötum
þar sem safnað var saman íslensk-
um popphetjum má nefna Í hátíð-
arskap frá árinu 1981, þar sem
dúettinn Þú og ég fór á kostum, og
plata Brunaliðsins, sem hét því
ójólalega nafni Með eld í hjarta.
Þar syngja Pálmi Gunnarsson,
Ragnhildur Gísladóttir, Didda og
Laddi nokkur þekkt jólalög.
Ein nánast týnd jólaklassík er
platan Heims um ból sem Hljóm-
arnir gerðu, þó ekki undir nafni.
Þar var m.a. að finna afbragðs út-
gáfu á Snæfinni snjókarli.
Uppáhaldsjólaplata grúskar-
anna er líklegast Hvít er borg og
bær sem innihélt jólalög Ingibjarg-
ar Þorsteins. Þar sungu m.a. Egill
Ólafsson, Megas og Björk Guð-
mundsdóttir sem söng Jólaköttinn.
Á mínu heimili er þó alltaf leik-
in yfir jólamatnum jólaplata Sin-
fóníuhljómsveitar Íslands sem
heitir Hvít jól. Fyrr en hún er sett á
fóninn, verða engin jól hjá mér. ■
Hverjar eru bestu
jólaplötur allra tíma?


 

















 
 

 

 

 

 
  





 
      ! " # 

 
 $ 
Nick Cave ætlar að gefa út þre-
faldan geisladisk á næsta ári þar
sem hann safnar saman öllum
b-hliðar lögum og aukalögum. Þar
verður að finna öll þau lög sem
hann hefur gefið út, en voru ekki
á breiðskífum hans, auk efnis sem
aldrei áður hefur náð á plast. Plat-
an spannar allan 21 árs feril Cave
sem forsprakka The Bad Seeds og
hefur að geyma hvorki meira né
minna en 56 lög. Þannig er ekki að
finna nein lög sem Cave hefur
gert einn á þessum tíma, eða með
öðrum en Bad Seeds.
Cave er svo stoltur af b-hliðum
sínum að hann kallar þetta bestu
plötu sem hann hefur gert. Á plöt-
unni er glás af tökulögum og út-
gáfum af þekktum lögum eftir
Cave sem hafa aldrei heyrst áður.
Diskurinn kemur í búðir í lok
mars á næsta ári. ■
Annar af tveimur söngvurum
og forsprökkum The Libert-
ines virðist ætla að standa við
loforð sitt um að leggja sveit-
ina í dvala eftir áramót. Carl
Barat stofnaði á dögunum
hljómsveitina The Chavs sem
inniheldur liðsmenn úr The
Charlatans, Razorlight og
Primal Scream. Íslandsvinur-
inn Tim Burgess syngur.
Barat segir helstu ástæðu
þess að The Libertines ætli í
„frí“ vera að hann þurfi að fara
í uppskurð og að þeir vilji
losna við fyrrverandi félaga
þeirra, Pete Doherty.
The Chavs spilaði á sínum
fyrstu tónleikum á dögunum
og lék aðallega lög eftir The
Charlatans og The
Libertines. ■
THE LIBERTINES Carl Barat ætlar að
fara í frí frá The Libertines til að huga
að sveitinni The Chavs.
The Libertines
leysist upp
NICK CAVE Ætlar að gefa út þrefaldan
geisladisk þar sem hann safnar saman öll-
um b-hliðar lögum sínum.
Cave tekur til
HAUKUR MORTHENS Konungur íslensku jólalaganna. Fáir hafa jafnmikil áhrif á
jólastemninguna og Haukur.
NAT KING COLE Einn þeirra sem höfðar
vel til Íslendinga um jól.
SVALA BJÖRGVINS Söng lagið Ég hlakka
svo til sem nýtur enn gríðarlegra vinsælda.
MAHALIA JACKSON Ógrynni af plötum
hefur verið gefið út í nafni hennar.
62-63 (42-43) Tónlist 15.12.2004 20:59 Page 2