Fréttablaðið - 13.08.2005, Blaðsíða 42

Jóhannes Jónsson í Bónus er óþarft að
kynna, enda hefur hann áður verið í eldlín-
unni.
Fréttablaðið birtir í dag ákærur ríkislög-
reglustjóra í svonefndu Baugsmáli á hend-
ur Jóhannesi og tveggja barna hans, auk
þriggja annarra.
Atriði sem snúa beint að Jóhannesi í
ákærunum snerta viðskipti með skemmti-
snekkju í Flórída og
reikninga og nótur sem
tengjast Nordica og Jóni
Gerald Sullenberger. Í
ákærunum eru brot Jó-
hannesar flokkuð sem
fjárdráttur og einkum
talin varða við 247.
grein hegningarlaga.
Teljist brot alvarleg,
sem undir þessa grein
falla, geta viðurlögin
verið allt að sex ára
fangelsi. Í viðtali við Jó-
hann Hauksson ber Jóhannes Jónsson emb-
ættismenn ríkislögreglustjóra þungum
sökum og talar um skipulega aðför stjórn-
valda að fjölskyldu sinni og Baugi.
Jóhannes hefur orðið:
Afraksturinn rýr eftir þrjú ár
„Mér finnst það langsótt og ekki sérlega
djúpt að geta ekki eftir þriggja ára rann-
sóknarstarf bent á einhvern þátt innan
Baugs þar sem verðmæti hafa misfarist.
Þegar við erum búnir að fá skýringar á öll-
um þáttum frá okkar lögmönnum virðist
það ekki vera,“ segir Jóhannes. „Ég veit um
marga hluti sem ég og mitt samstarfsfólk
hefur veitt greið svör við. En það hefur ver-
ið stuðst við þá kurteisisvenju hjá embætti
Ríkislögreglustjóra að taka ekkert tillit til
þess, sama hvort lagðar hafa verið fram
skjalfestar upplýsingar eða munnlegar. Það
er eins og þessi rannsókn og málatilbúnað-
ur hafi allur miðað að því að ná sér niður á
okkur sem fyrirtæki og sem fjölskyldu og
að sverta mannorð okkar út í eitt. Mér virð-
ist þetta hafa verið tilgangurinn. Enda þeg-
ar húsleit var gerð í fyrirtækinu í upphafi
þessa máls kemur lögmaður, sem nú er
hæstaréttardómari, að máli við ríkislög-
reglustjóra með pappír ásamt heildsala frá
Bandaríkjunum sem við höfum átt viðskipti
við. Frásögn þessa manns var lögð til
grundvallar öllum þessum aðgerðum.“
Ertu þarna að tala um Jón Steinar Gunn-
laugsson og Jón Gerald Sullenberger?
„Já. Þessi ágæti lögmaður villti um fyrir
ríkislögreglustjóra og fékk hann til þess að
æskja húsleitarheimildar hjá héraðsdómi.
Þar villti ríkislögreglustjóri einnig um fyr-
ir héraðsdómara. Héraðsdómur veitti síðan
húsleitarheimildina að lítt athuguðu máli.
Það var einhver svakalegasti dagur lífs
míns þegar efnahagsbrotadeild ríkislög-
reglustjóra gerði innrás í fyrirtækið. Á
dauða mínum átti ég frekar von en innrás á
þessum tíma. Ég man að ég var í golfi norð-
ur á Akureyri þegar Jón Ásgeir hringdi í
mig frá London og sagði við mig að ég yrði
að fara í bæinn því efnahagsbrotadeildin
hefði handtekið Tryggva Jónsson og ætlaði
jafnframt að handtaka sig við komuna til
landsins. Jón Ásgeir hafði ekki hugmynd
um hvað var í gangi og sagðist ekki skilja
neitt í þessari atburðarás. Hann sagði mér
jafnframt að innrás lögregluyfirvalda væri
litin mjög alvarlegum augum í Bretlandi
því svona atburðir ættu sér ekki stað þar
nema um væri að ræða morð eða milljarða
þjófnaði og þetta væri eitthvað sem myndi
örugglega leysast. Í Bretlandi og öðrum
löndum sem við berum okkur gjarnan sam-
an við þá yrði svona innrás aldrei gerð
nema að undangenginni nokkurra mánaða
rannsókn lögreglu. Svona framkoma líðst
ekki nema í bananalýðveldum.
Fréttum af innrásinni var illa tekið í
Bretlandi þar sem Jón Ásgeir var að leggja
lokahönd á tilboð í Arcadia. Þau viðskipti
urðu að engu eftir þessa aðför enda skilja
Bretar ekki að svona inngrip lögregluyfir-
valda í starfsemi fyrirtækja eigi ekki sterk-
ari grundvöll en hér var um að ræða. Það er
kunnara en frá þurfi að segja að innrásin og
það að við neyddumst til þess að segja okk-
ur frá kaupunum á Arcadia urðu til þess að
Baugur – fyrirtækið sem yfirvöld töldu sig
þurfa að verja – og hluthafar þess urðu fyr-
ir tjóni sem metið er á milljarða króna.“
Markmið að brjóta okkur á bak aftur
„Við vorum vitanlega svekktir og niður-
brotnir á þeirri stundu en þegar frá leið
sáum við að tilgangurinn var einmitt sá að
brjóta okkur niður. Ég sá fljótlega að mála-
tilbúnaðurinn var á svo veikum grunni að
það gat ekki verið ann-
að en ætlunarverk að
brjóta okkur á bak aft-
ur, brjóta okkur niður.
Það átti að eyðileggja
okkur sem fyrirtæki.
Stjórnvöld beittu sér
til þess að brjóta á bak
aftur fyrirtæki sem af
einhverjum ástæðum
var þeim ekki þóknan-
legt.
Hreinn Loftsson,
s t j ó r n a r f o r m a ð u r
Baugs, var raunar búinn að lýsa áhyggjum
og vara okkur við því að eitthvað væri í að-
sigi af hálfu stjórnvalda áður en innrásin
var gerð. Það yrðu aðgerðir af hálfu skatta-
yfirvalda, lögreglunnar eða samkeppnisyf-
irvalda. Þessu lýsti hann eftir að hafa verið
á fundi í London með Davíð Oddssyni þá-
verandi forsætisráðherra. Sá fundur var
eins og menn vita átta mánuðum fyrir hús-
leitina í lok ágúst 2002.
Ég er nú kominn yfir sextugt en ég hélt
að svona viðbjóður væri ekki til hér í þessu
landi. Ég hélt að þetta væri eitthvað sem
tíðkaðist undir stjórnarfari Mugabes í
Simbabve eða viðlíka stjórnarherrum. En
við vitum að valdið spillir og þegar menn
sitja of lengi að kjötkötlunum, eins og við
höfum upplifað undanfarin ár, er sem
stjórnarherrarnir fari full frjálslega með
vald sitt.“
Getur þú fært efnisleg rök fyrir því eða sýnt
fram á með öðrum hætti að tengsl séu á
milli embættis ríkislögreglustjóra og ann-
arra stjórnvalda sem þú telur að togi í
spotta og vinni gegn ykkur á kerfisbundinn
hátt?
„Ég tel að embættismaður eins og ríkislög-
reglustjóri hefði aldrei lagt í svona aðgerð-
ir nema hafa til þess stuðning. Án stuðnings
eða bakhjarls hefði hann ekki farið í hús-
rannsókn hjá fyrirtæki eftir að hafa skoðað
eina nótu frá Bandaríkjunum í 48 klukku-
stundir.“
Þið hafið gagnrýnt tímasetningar, meðal
annars á birtingu ákæranna nú. Hvers
vegna?
„Það er mjög einkennileg tilviljun að þær
skuli hafa verið birtar okkur tveimur dög-
um eftir að gaumgæfiskönnun lauk vegna
tilboðsins í bresku verslunarkeðjuna
Somerfield. En mönnum ríkislögreglu-
stjóra lá á að komast í sumarfrí og það get-
ur vel verið að ég sé þarna á rangri braut.
En þetta var einnig ótrúlega snögg aðgerð
varðandi Arcadia-viðskiptin og húsleitina
fyrir þremur árum. Það voru margir banka-
menn hér á landi sem vissu hve mikið var í
húfi.“
Hefur einhver orðið fyrir tjóni?
Brotin sem þú ert ákærður fyrir snerta 247.
grein hegningarlaga og varða meðal annars
fjárdrátt. Hörðustu viðurlög eru allt að sex
ára fangelsi. Ertu saklaus?
„Ég hef ekki tekið neitt frá neinum sem
ég tel mig vera sekan um og ég veit að
börnin mín hafa ekki gert það heldur. Ef
hægt er að snúa þessum lagabókstaf á
þennan hátt þá hljóta dómararnir að skera
úr um það þegar þar að kemur. En mér
finnst þetta afskaplega lítilmótlegt. Það
hefur enginn kært okkur. Enginn hefur orð-
ið fyrir tjóni. Hluthafar fyrirtækisins, þeg-
ar það var almenningshlutafélag, högnuð-
ust ágætlega á því. Til dæmis keypti norsk-
ur starfsbróðir minn hlut í Baugi fyrir um
það bil tvo milljarða króna þegar félagið
var stofnað. Hann treysti mér það vel að
hann gerði það nánast í gegnum síma. Hann
var alsæll þegar hann seldi og mjög sáttur
við sína ávöxtun. Ég veit ekki til þess að
nokkur hafi orðið fyrir tjóni í viðskiptum
við okkur. Við erum nú stærstu hluthafar
Baugs í dag þegar félagið hefur stöðu
brotaþola. Ég veit ekki hvar eða hvernig
tjónið mælist. Baugur hefur vaxið og dafn-
að með ótrúlegum hraða fyrir atbeina
þeirra einstaklinga sem nú eru ákærðir fyr-
ir brot gegn þessu sama fyrirtæki.. Það hef-
ur hvergi – og ég endurtek hvergi – verið
tekið tillit til réttlætinga okkar og útskýr-
inga á hlutum sem nú eru orðnir að ákæru-
atriðum hjá starfsmönnum ríkislögreglu-
stjóra. Þeir virðast
vera í vinnu hjá ein-
hverju afli sem er ekki
til fyrir okkur öll.
Raunar er merki-
legt að ákæran snúist
um fjárdrátt. Gaumur
greiddi til dæmis laun
Jóns Ásgeirs og ýmsan
annan kostnað sem
Baugur átti með réttu
að greiða. Það var allt
gert til þess að létta
undir með nýstofnuðu
almenningshlutafélagi
á meðan félagið var að
komast á legg. Það
voru tugir milljóna
sem fjölskyldufyrir-
tækið okkar, Gaumur, greiddi almennings-
hlutafélaginu Baugi. Þetta skiptir mjög
miklu máli fyrir afstöðuna og nálgunina í
þessu máli. Líklega voru þetta um 110
milljónir króna. Og svo kemur Baugur fyr-
ir sem brotaþoli í ákærunum.“
Það eru mjög harðar greinar í refsilögum
um auðgunarbrot og fleira. Í ákærunum er
tíundað að Jón Ásgeir hafi með ólögmætum
hætti valsað fram og aftur með mikla fjár-
muni. Út úr Baugi, inn í Gaum og til baka
og svo framvegis. Fylgdist þú með þessu?
„Þú veist að framtíðin í viðskiptum er alltaf
á morgun. Í sífellu þarf að taka rökréttar
skyndiákvarðanir. Jón Ásgeir hefur rætt
þetta við mig frá degi til dags. Ég kannast
vel við það. Ég treysti honum hundrað pró-
sent. Hann hefur sýnt það og sannað frá
unga aldri að það er hægt að treysta hon-
um. Hann hefur nef fyrir viðskiptum og
það hefur enginn orðið
fyrir tjóni. Einn þeirra
sem yfirheyrði okkur
tók svo til orða að það
hefði getað orðið tjón.
Þetta er undarlegt úr
munni opinbers starfs-
manns. Er réttarkerfið
bara apaspil? Ég
skammast mín ekki fyr-
ir neitt. Fyrirtækið óx
hratt og stundum áttum
við fullt í fangi með að
hnýta alla enda. Það
hefur engu verið stolið.
Hver var eiginlega
tjónshættan? Hvernig
er unnt að stunda við-
skipti án áhættu? Án
áhættu eru engin viðskipti. Hvaða tjóns-
hætta var umfram slíka áhættu? Hluthaf-
arnir hafa ekki kvartað. Við fengum engan
Davíð Oddsson eða Halldór Ásgrímsson til
þess að setjast til borðs með okkur til að
laða fólk og fé að okkur með pólitískum
töfrum líkt og ákveðinn maður gerði. Fólk-
ið sem tekið hefur þátt í þessu hefur ekki
gert athugasemdir við okkur.“
Fé safnað okkur til höfuðs
Þú ert frumkvöðull í smásöluverslun og
– JÓHANNES JÓNSSON
Einn svakalegasti dagur lífs míns
Jóhannes Jónsson kenndur vi› Bónus situr nú á sakamannabekk og á jafnvel yfir höf›i sér fangelsisdóm ver›i
hann fundinn sekur um fjárdrátt. Jóhannes sver af sér sakir og kallar málatilbúna›inn apaspil. Hann kve›st
bjarts‡nn og finnur ómældan stu›ning vi› málsta› sinn og fjölskyldu sinnar.
6 13. ágúst 2005 LAUGARDAGUR
„fia› var safna› fé okkur til
höfu›s í upphafi málsins.
Jafnvel hæstaréttardómarinn
hringdi í fyrirtæki til fless a›
safna fé í sjó› til fless a›
fjármagna a›för a›
fyrirtækinu okkar“
„Án áhættu eru engin vi›-
skipti. Hva›a tjónshætta var
umfram slíka áhættu? Hlut-
hafarnir hafa ekki kvarta›.
Vi› fengum engan Daví›
Oddsson e›a Halldór Ás-
grímsson til fless a› setjast til
bor›s me› okkur til a› la›a
fólk og fé a› okkur me› póli-
tískum töfrum líkt og
ákve›inn ma›ur ger›i“
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/S
TE
FÁ
N