Tíminn - 26.10.1975, Blaðsíða 8

Tíminn - 26.10.1975, Blaðsíða 8
* sr* a p # r ■í'r' .?,T0? í*-ffai:4o OS iiiSfibíiiifiiiH o Himanhang druse . Eierstock Gebármuttei TÍMINN Sunnudagur 26. október 1975. mó HHÍk ,TU( mo 15 ára afmæli Pillunnar Fyrir fimmtán árum, i febrúar 1960 þurfti 61 prófessor i Ameríku aö taka ákvöröun. Það haföi verið fundin upp pilla, scm var hægt aö gleypa eins og brjóstsykurmola og — kom I veg fyrir þungun. En á þessum tima gat enginn sagt nákvæmlega.hvernighún fór að þvi, hvað efnin gerðu — hvar og hvernig i kvenlikamanum. Ætti samt sem áður að leyfa sölu á lyfinu? FDA bandarísku lyfjayfir- völdin lögðu þessa spurningu fyrir 61 sérfræðing Útkoman var sú, að 14 voru á móti, af þvi að „þeir hefðu á tilfinningunni, að hafa of litlar heimildir til að taka slika ákvörðun.” Aðrir 21 voru á móti án þess að geta um ástæðu fyrir þvi. Ekki helming- urinn — 26 voru meðfylgjandi. Með þessu vafasama at- kvæðamagni byrjaði frjáls sala á mest notaða lyfi aldarinnar. Þarna hófst tilraun, sem á sér engan lika i sögu læknis- fræðinnar. Milljónir heilbrigðra kvenna gleyptu eitthvert meðal og læknar gátu ekki vitað með vissu fyrr en við þessa almenna notkun, hvort það kynni að valda langvarandi sjúkdómum eða jafnvel dauða. Þessi tilraun verður um þess- ar mundir 15 ára gömul. Tölumar eru geypilegar. Siðan fyrsta ,,Anti-Baby”-Pillan kom á markaðinn 1960 hafa 150 milljónir kvenna tekið hana i lengri eða skemmri tima. Sem stendur taka 50 milljónir stöðugt Pilluna. Hefur þessi „múgtilraun” skýrt málin? Vitum við, hversu mikla áhættu kona tekur á sig, sem gleypir þúsundir af pillum þessum árum saman. Á 15 ára afmælinu hafa vfsindamenn gert yfirlit yfir hinar langvar- andi rannsóknir. Ekkert meðal hefur verið prófað eins nákvæmlega. 1 Englandi eru 32000 konur, sem taka Pilluna, i stöðugri rannsókn og jafnmargar, sem taka hana ekki. 1 Ameriku eru þaö 18000. Auk þess eru gerðar sérrannsóknir alls staðar i neiminum. Eftir 15 ára rannsóknir af sliku tagi er nú fyrst hægt að móta nokkurn veginn skýra mynd, sem sýnir hvers konur geta vænzt af pillunni. 10 óþægilegar spurningar hafa mest gert vart við sig. 1. Getur maður dáið af völdum Pillunnar? Svarið er jákvætt. En þungun er 5—10 sinnum lifshættulegri. Ef teknar eru 100.000 giftar kon- ur sem engar getnaðarvarnir nota er árangur eins árs 50.000 börn og 15 dauðsföll. Ef þessar konur tækju Pilluna kæmu eng- in börn, en þrjár mundu deyja af völdum hennar. Læknisfræði- lega séð er það mjög litið og aðrar nýjungar eru mun hættu- meiri. Billinn veldur dauðal7 af hverjum 100.000 i Þýzkalandi, en áfram er ekið: 2. Veldur Pillan * krabbameini? Árum saman var það aðal- áhyggjuefni kvenna. Nú kemur óvænt i ljós, að Pillan kemur ef til vill i veg fyrir krabbamein. Krabbameinsvaldandi efni þurfa oftast 10 ár til þess að á þeim fari að bera. Eftir 15 ár ættu krabbameinstilfelli að aukast, ef Pillan væri hættuleg. Brjótkrabbi hefur hins vegar ekki aukizt, og konur sem taka Pilluna hafa helmingi sjaldnar hnúða i brjóstum, sem eru álitnir vera algengasti vottur um brjóstkrabba. Móðurlifskrabbi kemur oftast fyrir hjá konum með hormóna- rugling. Pillan . jafnar hann og eyðir þannig skilyrðum fyrir krabbameininu. úisindamenn i Cleveland I Bandarikjunum héldu apaheila á lifi og blönduðu efnum úr Pillunni i blóðrásina. Þannig komust þeir að þvi hvaða áhrif veröa i heila konunnar. Einstök atriöi áhrifanna, sem Pillan hefur, uröu ekki kunn fyrr en löngu eftir að byrjað var að nota hana. Einungis fáar konur gera sér grein fyrir að Pillan verkar á heilastöðvarnar, sem stjórna hinni mánaðarlegu hringrás. Vi - V 5 y Hil

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.