Tíminn - 04.07.1976, Blaðsíða 7

Sunnudagur 4. júli 1976
TíMINN
7
HELGARSPJALL
Steingrímur Hermannsson:
Að láta herinn borga
Grundvallaratriðin
I fundargerðum þeim, sem
birtar voru i vetur, frá fundum
islenskra forustumanna i Was-
hington,fyrir innöngu okkar i
Atlantshafsbandalagið, er að
finna ýmsan fróöleik. Fram
kemur mjög ákveðin samstaða
hinna Islensku forustumanna
um eftirgreind grundvallar-
atriði:
1. Að tsland eigi heima I sam-
tökum vestrænna þjöða, sem
hafi það markmið að varð-
veita grundvallarhugsjónir
hins vestræna lýðræðis.
2. Að tsland þjóni þeirri þátt-
töku fyrst og fremst með þvi
að viðhalda hér á landi að-
stöðu fyrir her frá þessum
þjóðum ef tíl átaka kemur.
3. Að ekkikomi til mála, að á is-
landi verði her á friðartimum
og aðeins samkvæmt
ákvörðun tslendinga sjálfra.
A þessum forsendum gerðust
tslendingar þátttakendur I At-
lantshafsbandalaginu. Sumir
töldu að visu ekki nægilega vel
frá þvi atriði gengið, að hér á
landi yrði aldrei erlendur her
nema að okkar ósk og ekki á
friðartimum. Þeir menn
óttuðust, að erfitt gæti orðið að
losna við herinn, ef hann kæmi
og það hefur reynzt rétt. Það
beytir hins vegar ekki verndun
þeirra hugsjóna, sem við byggj-
um á, lýðræði og frelsi einstak-
lingsins ákveðnir i þvi, að það
skuli þd verða undantekning, að
hér á landi sitji erlendur her.
Breytt afstaða
Þegar Bandarikjamenn
neituðu okkur um aöstoð þá,
sem við báðum þá um i siöasta
þorskastriði virðist mörgum Is-
lendingum hafa orðið ljóst, að
Bandarikjamenn eru hér fyrst
og fremst og e.t.v. eingöngu
vegna eigin hagsmuna. Þetta er
vitanlega engin ný tiðindi. Sér-
hver þjóð hugsar fyrstog fremst
um sinn eigin hag og þurfum við
Islendingar raunar ekki annað
en að lita i eigin barm til þess að
sjá, að svo er. Stundum geta
hins vegar slikir hagsmunir
farið saman, eins og t.d. þegar
við sameinumst öðrum þjóöum
til þess aö verja grundvallar-
hugsjónir þess lýðræðis.sem við
viljum búa við.
Sumir, sem ekki gerðu sér
grein fyrir þessum staðr.eynd-
um áður, en sjá þær nú,
bregðast við með þvi að segja :
Fyrst svona er, skulum viö láta
herinn borga. Einkum heftir
verið rætt um það aö láta herinn
greiða eða annast fyrir okkur
varanlega vegagerð og það er
skýrt meö þvi, að góðir vegir
séu nauðsynlegir á friðartlmum
til þess að koma fólki úr þétt-
býlinu út á land. Svipuð rök má
að sjálfsögðu háfa um hafnir
sima, rafmagn og raunar
fiestar aðrar opinberar fram-
kvæmdir. Og vitanlega munar
risaveldinu ekkert um að taka
að sér slika hluti fyrir okkur ís-
lendinga, eða taka <*kur alveg
undir sinn væng.
Aðrir virðast sjá I stóraukn-
um tekjum af varnarliðinu
lausn á okkar efnahagsvanda.
Að gerast þiggjendur
úr hendi erlends stór-
veldis
Þessar hugmyndir eru I mih-
um huga hinar fáránlegustu.
Með þeim er ekki aðeins kastað
fyrir borð þeim grundvallar-
atriðum i þátttöku okkar i At-
lantshafsbandalaginu, sem ég
hef rakið, heldur yrðum við is-
lendingar jafnframt háðir er-
lendri hersetu um aldur og æfi.
ALDREI hefur reynst auðvelt
að sjá af þeim tekjum, sem eitt
sinn eru I hendi. Við yrðum ekki
lengur sjálfstæð þjóð, sem
treystir á eigin mátt sinn og
framleiðslu, heldur þiggjendur
úr hendi erlends stórveldis.
Með þvi að gera herinn að
þeirri tekjulind, sem skamm-
sýnir menn boða, verður ekki
lengur sagt, að við séum þátt-
takendur i vestrænu samstarfi
af hugsjón til verndar grund-
vallaratriðum vestræns lýðræð-
is, ekki verður lengur sagt, að
herinn sé hér á landi aðeins þeg-
ar við sjálfir teljum það nauð-
synlegt til verndar þessum
grundvallaratriðum og aldrei á
friðartimum.
Við yrðum fljótlega svo
háðir tekjum af hinum erlenda
her, að allt slikt yrði aukaatriði
og gleymt. Herinn yrði hér á
landi vegna þess, að hann yrði
fljótlega talinn vera okkur
nauðsyn fjárhagslega, þrátt
fyrir öll þau vandræði sem her-
setunni fylgja.
Þeir, sem ákváðu inngöngu
okkar i Atlantshafsbandalagið,
lögðu rika áherslu á, að hér yrði
ekki her á friðartimum. Þeir
gerðu sér grein fyrir þvi, að
langvarandi erlend herseta er
mjög hættuleg sjálfstæði smá-
þjóðar. Hersetunni fylgir margs
konar spilling. t kringum toll-
frjálsan innflutning varnarliös-
mannanna þróast óhemju
smygl, þeim hefur fylgt vaxandi
eiturlyf javandamál og svo
mætti lengi telja. Langsamlega
alvarlegast er þó i minum huga,
að heil kynslóð íslendinga vex
upp viðerlenda hersetu: margir
einstaklingar sannfærðir um
það, að islenska þjóðin geti ekki
verið án erlendrar herverndar.
Fra msóknarf lokkurinn
vill standa við grund-
vallaratriðin
Okkur Islendingum ber að
standa fast á þeim grundvallar-
atriðum, sem réðu þátttöku
okkar I Atlantshafsbandalaginu
og forustumenn lýðræðisflokk-
anna lögð allir svo rika áherslu
á. t samræmi við það eigum við
nú að sameinast um að láta her-
inn fara. Það eru eðlileg við-
brögð þeirra, sem sjá að hersins
er ekki þörf nú vegna þátttöku
okkar i Atlantshafsbandalagi.
Skjalfest er, að á þetta féllust
Bandarikjamenn á sinum tima.
Jafnframt eigum við einnig I
samræmi við samninginn, að
vera reiðubúnir til þess að við-
halda aðstöðu her á landi, sem
gripa má til, ef til ófriðar kem-
ur.
Þegar herinn er hér á landi
sýnist mér eðlilegt, að hann
greiði allan kostnaö, sem af dvöl
hans hlýzt vegna framkvæmda
og reksturs á Keflavikurflug-
velli og utan vallarins sem
Bandarikjamenn eða Atlants-
hafsbandalagið kann að telja
nauðsynlegt sin vegna. Vera
má, að þessu sé eitthvað ábóta-
vantog er þá sjálfsagt að endur-
skoða það. En það er aukaatriði.
Herinn á alls ekki að vera hér
þegar hans er ekki þörf.
Mér sýnist jafnframt eðlilegt,
að Atlantshafsbandalagið greiði
kostnað vegna viðhalds þeirrar
aðstöðu, sem talin er nauðsyn-
leg hér á landi, þegar herinn er
farinn.
Framlag okkar er landiö, og
þaö er stórt framlag.
Slik afstaða, sem ég hef nú
rakið, lýsir staðfestu og mann-
dómi. Að treysta á erlendan her
sem tekjulind er uppgjöf.
Stefna Framsóknarflokksins
er ljós. Flokkurinn hefur hvað
eftir annað itrekað á afstööu
sina að standa fast við upphaf-
lcga grundvallaratriði þátttöku
okkar I Atlantshafsbandalag-
inu. —
Leiðin úr erfiðleikum
Það er rétt að við tslendingar
erum i töluverðum efnahags-
erfiðleikum. Stórauknar tekjur
af hernum mundi ekki leysa
okkur úr þeim vanda. Þær
mundu aðeins verka sem bensln
á verðbólgubálið og sljóvga
vilja þjóðarinnar til þess að
standa á eigin fótum.
Leiðin úr þeim erfiðleikum er
vitanlega sú að herða mittisól-
ina um tima og kappkosta að
eyðaekkimeiraenviðöflum, en
leggja jafnframt á það höfuð-
áherslu að auka framleiðsluna
með eigin atorku og framsýni.
Sú stefna hefur stundum verið
nefnd framleiðslustefnan. Þjóð,
sem treystir á tekjur af erlendri
hersetu mun fljótlega glata
sjálfstrausti sínu. Að byggja á
eigin framleiðslu, eigin atorku,
eflir hins vegar sjálfstæðismet-
vitund þjóöarinnar og hæfileika
hennar til þess að mæta erfið-
leikum og vera sjálfstæð þjóð.
Frá þeirri stefnu megun við is-
lendingar aldrei vikja.
RÍKISSPÍTALARNIR
lausar stöður
LANDSPÍTALINN
HJtlKRUNARDEILDARSTJÓRI
óskast á lyflækningadeild frá 1.
ágúst n.k.
Umsóknarfrestur er til 18. júli n.k.
Nánari upplýsingar veitir for-
stöðukonan.
H JÚKRUN ARFRÆÐIN G AR og
SJÚKRALIÐAR óskast til afleys-
inga i sumar.
Vinna hluta úr fullu starfi kemur til
greina. Upplýsingar veitir for-
stöðukonan simi 24160.
KLEPPSSPÍTALINN
HJÚKRUNARFRÆÐINGAR Ósk-
ast i fast starf og til afleysinga.
Vinna hluta úr fullu starfi kemur til
greina. Upplýsingar veitir for-
stöðukonan simi 38160.
Reykjavik, 2. júli, 1976.
SKRIFSTOFA
R í KISSPÍTALANN A
EIRÍKSGÖTU 5, SÍM111765
r
i
i
i
i
Samvinnuferðir bjóða
nýtt land, nýjan stað, nýtt umhverfi.
Vúaga sumarleyfisferö tilPORTÚBAl
meO viúkomu í 10HB0N.
>
Á Algarve-strönd Suður Portúgals er ein (egursta og best
varðveitta baðströnd Evrópu. Eftirsóttur ferðamannastaður,
sem fáir islenskir ferðamenn þekkja ennþá.
I London verður gist á
hótelum i hjarta borg-
arinnar. Farþegar ráð
stafa sjálfir tima sin-
um þar en farar-
stjóri Samvinnu-
ferða verður
þeim til aðstoð-
ar allan^fmann
og kemur heim
með hópnum.
völdum
Hingað sækja þeir, sem njóta vilja fegurðar og friðsældar
þessa unaðsfagra héraðs, sem varðveitt hefur gamla siði
og venjur, ósnortið af erli nútímans. Ævagömul en lifandi
sjávarþorp setja viðkunnanlegan svip sinn á hina breiðu og
löngu, hvitu og hreinu strönd Algarve.
Algarve mai júni júli ágúst sept. okt.
Meðalhiti sjávar: 22.0 23.0 25.1 26.5 26.5 23.0
Meðalhiti lofts: 22.5 25.0 28.0 28.5 26.5 23.5
Á Algarve verður gist i hótelibúðum
og litlum villum fast við ströndina, þar
sem allur aðbúnaður er í sérflokki.
Á Algarve eru golfvellir eftirsóttir af
þeim, sem þá iþrótt stunda.
Samvinnuferðir hafa skrifstofu á Al-
garve með islenskum starfskrafti til
þjónustu og öryggis fyrir farþega sína.
DAGFLUG TIL ALGARVE 3. ÁGÚST
Reykjavík — Algarve 3. ágúst kl. 8,30.
Algarve — Loridon 16. ágúst.
London — Reykjavík 19. ágúst kl. 22,05.
DAGFLUG TIL ALGARVE 17. ÁGÚST
Reykjavik — Algarve 17. ágúst kl. 8,30.
Algarve — London 30. ágúst.
London — Reykjavik 2. sept. kl. 22.05.
amvinnuferöir
Austurstræti 12 simi27077
i
iir A