Fréttablaðið - 24.05.2006, Blaðsíða 25

MIÐVIKUDAGUR 24. maí 2006 3
Til að bíll gangi, og geri flest sem
ætlast er til af bíl, þarf hann raf-
magn. Í raun á ekki að þurfa svo
mikið, kveikjukerfi, ljós, miðstöð
og kannski útvarp fyrir þá kröfu-
hörðustu. Í dag eru bílar hins
vegar framleiddir með hundruð-
um metra af rafmagnsvír. Mið-
stöðvar eru tölvustýrðar og nema
hitastig sjálfar, í sumum bílum
eru rafeindastýri og rafeinda-
stýrðar skiptingar. Rafeindastýrð
eldsneytisinnspýting er mjög
algeng og hvar værum við án sam-
læsinga, rafmagns í rúðum, spegl-
um, sætum og topplúgu? Til við-
bótar eru svo ótal skynjarar og
tölvuheilar um allan bíl sem þurfa
sitt rafmagn og raflagnir.
En hvað skyldi gerast ef eitt-
hvað færi úrskeðis? Hvað ef eitt
af þessum tækjum myndi bila og
skammhleypa straum eða draga
meiri straum en því er ætlað? Raf-
magnsvír þolir mismikinn straum
eftir því hversu sver hann er. Því
grennri, því minni straum. Þegar
straumurinn verður meiri en vír-
inn ræður við umbreytist mikið af
honum í hita og að endingu getur
vírinn og einangrunin bráðnað.
Komi það fyrir getur verið margra
daga verk að finna skemmdina, og
jafnvel þarf að taka bílinn í sund-
ur að hluta til.
Tilgangur öryggja er að koma í
veg fyrir þetta. Algengasta teg-
undin sem er notuð í bíla er stund-
um kölluð spaðaöryggi og er í raun
ekki annað en grannur vír í plast-
húsi. Vírinn er með nákvæmlega
útreiknaða flutningsgetu, mælda í
amperum, sem segir til um hversu
mikinn straum hann þolir. Munur-
inn á öryggisvírnum og venjuleg-
um vír er að hann bráðnar nær
samstundis, ef farið er yfir flutn-
ingsgetu.
Örygginu er komið fyrir í raf-
rásinni, yfirleitt í öryggjaboxum
sem er að finna annars vegar í
vélarhúsinu og hins vegar neðan
í mælaborðinu, nálægt hnjám
ökumanns.
Þegar raftæki hættir að virka
er ágætis regla að byrja á því að
athuga öryggin. Þau eru þá tekin
úr boxunum, eitt og eitt, og skoð-
uð. Það leynist engum ef vírinn
er bráðinn og sé það tilfellið er
mikilvægt að sett sé jafnstórt
öryggi í staðinn. Fari það öryggi
strax líka, er næsta víst að eitt-
hvað tæki á þeirri rás er bilað
eða ónýtt. Öryggið hefur hins
vegar komið í veg fyrir að vírinn
sem að því liggur eyðileggist og
fyrir það ættum við að vera þakk-
lát. Það tekur nefnilega hálfa
mínútu að skipta um öryggi, en
marga klukkutíma að finna og
skipta um vír.
HVAÐ ER ... ÖRYGGI?
Spaðaöryggi. Vírinn í miðju örygginu
bráðnar ef farið er yfir flutningsgetu.
Á BÍLASÝNINGUNNI Í DETROIT VAKTI NÝ ÚTFÆRSLA HINS KLASSÍSKA
LAMBORGHINI MIURA MIKLA ATHYGLI. ÞÁ VAR SPURNINGIN HVORT HANN YRÐI
FRAMLEIDDUR.
Svarið hefur nú fengist og er það neikvætt. Þessi einstaki sýningarbíll, sem fram-
leiddur var í tilefni 40 ára afmælis P400 Miura, verður sá eini sinnar tegundar.
Þó svo að Ford hafi tekist að gera gamla hönnun nýstárlega og vinsæla með
GT-40 hafa yfirmenn Lamborghini ákveðið að feta ekki sömu slóð. Samkvæmt
yfirlýsingu frá fyrirtækinu vilja þeir
halda í forystu sína á sviði sport-
bílahönnunar í stað þess að leita til
fortíðar. Nýlega kynnti Lamborghini
nýja línu Murcielago-bíla svo enginn
þarf að efast um að ákvörðunin sé
tekin af heilum hug.
Miura ekki framleiddur aftur
Lamborghini Miura var gríðarlega vin-
sæll á sínum tíma og þykir einn af best
hönnuðu bílum sögunnar.
General Motors hefur ákveðið
að hætta framleiðslu risabílsins
Hummer H1. Samkvæmt frétta-
vef BBC verður síðasti bíllinn
framleiddur í júní.
Fyrsti Hummer-bíllinn var fram-
leiddur árið 1992 af AM General.
Árið 1999 keypti GM réttinn af bíln-
um og í kjölfarið komu H2 og H3
gerðir af Hummer.
Hummer H1 er 4,5 metra langur
og vegur 4 tonn. Hann eyðir rúm-
lega 22 lítrum af bensíni á hundraðið
og hefur orðið eins konar stöðutákn
margra Bandaríkjamanna, þar á
meðal Arnold Schwarzenegger.
Salan á H1 hefur fallið á síðustu
misserum og hefur GM því ákveðið
að veðja á H2 og H3 gerðirnar þar
sem þær eiga að höfða frekar til
almennings.
GM hættir með
Hummer H1
Þótt smíði Hummer H1 verði hætt lifa svo-
kallaðar Humvee H2 og H3 gerðir áfram.
Myndin er af H2.
Síðastliðinn mánudag heims-
frumsýndi BMW nýjan Z4
Coupé. Þetta er í fyrsta sinn
sem slíkur viðburður fer fram
hérlendis.
Mikið var um dýrðir við kynning-
una. Yfir 300 boðsgestir mættu til
að berja bílinn augum og voru flest-
ir ánægðir með útkomuna. Það var
engin tilviljun að Ísland varð fyrir
valinu fyrir frumsýninguna. „Í
fyrsta lagi er Ísland inn í dag og for-
svarsmönnum BMW fannst því til-
valið að frumsýna hér,“ segir Helga
Guðrún Jónasdóttir kynningastjóri
B&L. „Í öðru lagi voru fulltrúar
dreifingaraðila BMW boðaðir hing-
að víðsvegar að til að prófa svokall-
að X-drif, sem er aldrif í BMW
bílum, við alvöru aðstæður sem
reyna á bílana.“
Z4 Coupé er nokkuð frábrugðinn
öðrum Z4 bílum bæði hvað varðar
útlit og tæknibúnað. Afturhluti bíls-
ins er mikið breyttur og verður sú
breyting að teljast til batnaðar. Búið
er að setja 3 lítra magnesíum vél í
bílinn sem skilar 265 hö en helsti
kostur hennar er að hún vegur
aðeins 161 kg. Þetta, ásamt því að
bíllinn vegur aðeins 1.395 kg, gerir
það að verkum að þyngdardreifing-
in í bílnum er nær 50:50 milli öxla.
Algengt er að hlutfallið í sambæri-
legum bílum sé kringum 57:43 en
jöfn þyngdardreifing er lykillinn að
stöðugum bíl og góðum aksturs-
eiginleikum. Yfir- og undirstýring
minnkar og bíllinn lætur betur að
stjórn.
Fyrsti BMW Z4 bíllinn kom á
markað árið 1996. Það er því engin
tilviljun að í ár, á 10 ára afmæli Z4,
komi fyrsta coupé útgáfan út. En
hann var ekki eini bíllinn sem frum-
sýndur var á mánudaginn. Á sama
tíma gafst Íslendingum kostur á að
skoða í fyrsta sinn á Íslandi nýjan
Z4 Roadster. Sá bíll hefur verið
mikið endurbættur og inniheldur
meðal annars sömu vél og Coupé.
Almenningi gefst kostur á að
skoða bílana næstkomandi laugar-
dag í sýningasal B&L milli 12 og
16.
Heimsfrumsýning á BMW Z4 Coupé
Þó svo að blæjubílar teljist seint hentugir
á Íslandi heilla þeir engu að síður. Þetta er
Z4 Roadster. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
BMW Z4 Coupé sem heimsfrumsýndur var á Íslandi. Á myndinni eru Erna Gísladóttir, forstjóri B&L, og Konrand Baumgartner, svæðisstjóri BMW.
MYND/ADDI