Fréttablaðið - 09.06.2006, Side 50

9. júní 2006 FÖSTUDAGUR
Nýjasta ráðgjöf Hafró er mikill
og þungur áfellisdómur yfir
mislukkaðri fiskveiðistjórnun,
og enn einn naglinn í líkkistu
fiskveiðistjórnunarkerfisins.
Vonandi einn sá síðasti sem rek-
inn verður í þann fúna kassa.
Öll þau varnaðar- og gagnrýn-
isorð sem við í Frjálslynda
flokknum höfum haft uppi koma
nú á daginn. Naglinn sem nú er
notaður er því ekki nýr. Hann er
gamall og ryðgaður. Stöðvum nú
þá menn sem hafa stýrt fiskveið-
um hér við land. Bolum eigin-
hagsmuna- og valdaklíkunni frá.
Ríkisstjórnarliðum, embættis-
mönnum, stjórnendum Hafró, og
forystu og starfsmönnum LÍÚ.
Framtíð þjóðarinnar og fullveldi
er einfaldlega í húfi. Haldi fiski-
stofnunum áfram að hraka blasir
við fullveldisafsal með inngöngu
í ESB.
Þorskstofninn er langt niðri.
Þorskurinn er magur og þjáist af
ætisskorti. „Meðalþyngdir úr
afla eftir aldri eru nálægt sögu-
legu lágmarki, þannig er meðal-
þyngd 3-7 ára um 10% minni en
árið 2002 og 8-10 ára um 20-40%
minni. Meðalþyngdir eftir aldri
samkvæmt stofnmælingu sýna
svipaða þróun,“ segir skýrsla
Hafró. Hrygningarstofninn er
slakur. Ýsustofninn er talinn í
sögulegu hámarki. Nýliðun hefur
verið mjög góð um margra ára
skeið. En hér líður ýsan einnig
fyrir ætisskort. Vöxtur hennar
mjög lélegur. „Meðalþyngd
flestra árganga er mun lægri en
gert var ráð fyrir sem endur-
speglar lélegan vöxt ýsu árið
2005, skrifa þeir hjá Hafró (www.
hafro.is).
Lagt er til að úthafskarfaveið-
ar verði bannaðar á næsta ári.
Aðrir karfastofnar eru í slæmu
ásigkomulagi, búist er við að
gullkarfaafli dragist verulega
saman á næstu árum. Engar
loðnuveiðar verða leyfðar fyrr
en í fyrsta lagi næsta haust ef
loðnan finnst þá. Rækjan er niðri
og hörpudiskurinn sömuleiðis.
Staðan er skelfileg eftir 20 ára
„uppbyggingu“ undir kvótakerfi.
En þetta hefur lengi stefnt í
vegna vitlausrar nýtingarstefnu.
Ég hef margoft reynt að vara við
þessari þróun. En þeir sem ráða
hlusta alls ekki. Stöðugt sígur á
ógæfuhliðina. Þrátt fyrir hag-
stætt umhverfi og hlýindi í haf-
inu er vistkerfi Íslandsmiða í
kreppu. Ætisskortur er viðvar-
andi – bæði þorskur og ýsa hor-
ast niður. Ótímabær kynþroski
tekur þunga tolla. Gengdarlaus
loðnuveiði undanfarinna áratuga
hlýtur að hafa hér áhrif.
Ég hef bent á leiðir til úrbóta.
Á heimasíðu minni (www.magn-
usthor.is) er að finna ótal greinar
sem ég hef skrifað og ræður sem
ég hef flutt í þinginu. Það sem ég
hef sagt og ritað er allt í góðu
gildi – því miður. Nú á ekki að
draga úr þorskveiðum. Helst á
að gefa ýsuveiðar frjálsar.
Grisjum þessa stofna, annars
eigum við á hættu að fiskarnir
hverfi. Þeir drepist úr hor og
vesöld og tjónið verði gríðarlegt.
Grisjum og sköpum um leið betri
lífsskilyrði fyrir þá sem eftir
verða í hafinu, svipað og þegar
bændur fækka í bústofni þegar
ofbeit á sér stað.
Svo verður að draga mark-
visst úr loðnuveiðum. Veiða mest
til manneldis og skilja meira af
loðnunni eftir í hafinu sem nær-
ingu fyrir vistkerfið. Bara með
þessum aðgerðum er von til að
ná árangri.

Magnús Þór Hafsteinsson
alþingismaður og fiskifræðingur.
Ryðgaður nagli í líkkistu
fiskveiðistjórnunar
Núverandi stjórnarflokkar hafa
ítrekað sýnt verkalýðshreyfing-
unni fjandskap í ýmsum brýnum
réttindamálum launafólks. Sér-
staklega á þetta við almenna
vinnumarkaðinn.
Eitt skýrasta dæmið er með-
ferð þriggja síðustu félagsmála-
ráðherra á ILO númer 158. Verka-
lýðshreyfingin, þó aðallega
Verkalýðsfélagið Hlíf, hefur árum
saman barist fyrir því að Alþingi
lögleiði þessa samþykkt og bæti
þannig réttindi launafólks til sam-
ræmis við það sem er á hinum
Norðurlöndunum. Gengi það eftir
mundi það gjörbreyta stöðu launa-
fólks og tryggja því lágmarks
mannréttindi við uppsagnir úr
starfi, en þau vantar í íslenska
löggjöf. Eins og lögin eru núna þá
geta atvinnurekendur rekið
starfsmann úr vinnu án þess að
tilgreina neina ástæðu þó eftir sé
leitað. Í október 1999 sagði þáver-
andi félagsmálaráðherra, Páll
Pétursson, að stjórnvöld stefndu
að því að fullgilda ILO samþykt
nr. 158. Því miður dagaði málið
uppi hjá ráðherranum og kom
aldrei fyrir Alþingi.
Fyrirspurn á Alþingi
Í fyrirspurnartíma á Alþingi í apr-
ílmánuði sl. beindi Valdimar L.
Friðriksson, þingmaður Samfylk-
ingarinnar, eftirfarandi spurning-
um til Jóns Kristjánssonar félags-
málaráðherra:
„Hyggst ráðherra beita sér
fyrir því að samþykkt Alþjóða-
vinnumálastofnunarinnar, ILO,
nr. 158 um uppsögn starfs af hálfu
atvinnurekanda, verði lögleidd
hér á landi? Ef ekki, hvers
vegna?“
Ekkert nýtt kom fram í svari
ráðherrans, sem nær eingöngu
var upprifjun á vel kunnugri
afstöðu aðila vinnumarkaðarins
til mannréttinda yfirleitt. En í
lokin sagði hann: „Ég hef með
hliðsjón af þessu ákveðið að fela
Rannsóknarsetri vinnuréttar og
jafnréttismála við Viðskiptahá-
skólann á Bifröst að semja tillög-
ur að leiðbeiningareglum í anda
þess sem kemur fram í samþykkt
Alþjóðavinnumálastofnunarinnar
nr. 158. Tillaga Rannsóknarseturs
vinnuréttar og jafnréttismála um
samskiptin við Alþjóðavinnumála-
stofnunina verður lögð fyrir sam-
ráðsnefnd ráðuneytisins og helstu
samtaka vinnumarkaðarins. Til-
lagan verður lögð þar fram til
umfjöllunar en ég legg áherslu á
það að farsælast er að aðilar
vinnumarkaðarins semji um þær
reglur sem gilda í samskiptum
launafólks og atvinnurekenda.“
Ástæðulausar uppsagnir
Jón Kristjánsson er þriðji félags-
málaráðherrann úr röðum Fram-
sóknarflokksins sem á skömmum
tíma vísar frá sér að mæla með
löggildingu á ákvæði um réttindi
launafólks við uppsögn úr starfi.
Ráðherrann virðist sammála Sam-
tökum atvinnulífsins að eðlilegt
teljist að mannréttindi launafólks
séu fótum troðin og það megi að
ástæðulausu kasta fólki til og frá
eftir geðþótta atvinnurekenda.
Þetta hefur án efa verið hægt
meðan gömlu hjúalögin giltu, en
sá tími er löngu liðinn. Við lifum á
21. öldinni og eigum að haga okkur
eftir því. Að segja fólki upp starfi
án þess að geta um ástæðuna við-
gengst hvergi meðal vestrænna
þjóða nema hér á Íslandi. Þetta er
ruddaskapur sem ekki á að líðast
og þess vegna á að banna slíkar
geðþóttauppsagnir með lögum.
Aðgerða er þörf
Í stað þess að láta Alþingi fjalla
um ILO samþykkt nr. 158 sendir
félagsmálaráðherra hana til Rann-
sóknarseturs vinnuréttar og jafn-
réttismála við Viðskiptaháskól-
ann á Bifröst í Borgarfirði. Með
þessu er ráðherrann að tefja málið
og taka undir málflutning Sam-
taka atvinnulífsins að mannrétt-
indaákvæði Sameinuðu þjóðanna
séu of mannúðleg fyrir íslenskan
vinnumarkað og þau þurfi að
skoða og endursemja fyrir Íslend-
inga.
Ráðherrann virðist álíta að
bjóða megi íslensku launafólki
upp á verri kjör og réttindi heldur
en fólki í öðrum vestrænum ríkj-
um, t.d. í Danmörku eða Frakk-
landi. Er nema furða að Fram-
sóknarflokkurinn tapi fylgi miðað
við þann sautjándu aldar hugsun-
arhátt sem þar ríkir.
Það er kominn tími til að verka-
lýðshreyfingin grípi til annarra
ráða en að senda áskoranir til
Alþingis og stjórnvalda um full-
gildingu ILO samþykktar nr. 158.
Aðgerða er þörf, bæði á vinnu-
markaðinum og í kjörklefanum.
Órökstuddar uppsagnir
UMRÆÐAN
SKÝRSLA HAF-
RANNSÓKNAR-
STOFNUNAR
MAGNÚS ÞÓR HAFSTEINSSON
ALÞINGISMAÐUR
Staðan er skelfileg eftir 20 ára
„uppbyggingu“ undir kvóta-
kerfi. En þetta hefur lengi
stefnt í vegna vitlausrar nýting-
arstefnu. Ég hef margoft reynt
að vara við þessari þróun. En
þeir sem ráða hlusta alls ekki.
UMRÆÐAN
KJÖR LAUNA-
FÓLKS
SIGURÐUR T. SIGURÐSSON
FYRRVERANDI FORMAÐUR HLÍFAR
Ráðherrann virðist sammála
Samtökum atvinnulífsins að
eðlilegt teljist að mannréttindi
launafólks séu fótum troðin
og það megi að ástæðulausu
kasta fólki til og frá eftir geð-
þótta atvinnurekenda.
um helgina
����� �����
��
�����
�
���
��
���
��
�
� ����������
������������
������� ���
������������
����������
�������������
�
������
����������
������������
������������
������������
������������
����������
����������
����������
������������
�����������
���
�����������
������������
�����������
������������
����� ������
����������
�����������
�����������
���� ����
�����������
��
����������
�
������ ���
���
����������
�� �����
�����
�������
��������� �
������
����������
������ �
�������
����� ����
���������
������������
��
��� �������
���
����������
���� ���� �
��
�������
�������
�������
�������
�������
������� �� �� ����� ���������
��� ���
������������
�������������
��������
550 5000
AUGLÝSINGASÍMI