Fréttablaðið - 15.06.2007, Qupperneq 57

Íkjölfar alþingiskosninganna 12. maí síðastliðinn hafa sprottið
nokkrar umræður um framkvæmd
kosninga. Sem formaður og ritari
kjörstjórnar Kópavogs viljum við
taka þátt í þeirri umræðu og benda
á hvað betur má fara.
Samkvæmt lögum sem samþykkt
voru á Alþingi á liðnum vetri
greiðir ríkissjóður kostnað vegna
almennra kosninga en sveitarfélög
sjá um framkvæmd þeirra. Rök-
rétt framhald þessa fyrirkomu-
lags væri að ein lög giltu um kosn-
ingar og að eitt ráðuneyti hefði
málefni kosninga með höndum.
Nú gilda þrenn lög um almenn-
ar kosningar þ.e. sveitarstjórnar-
, alþingis- og forsetakosningar og
falla undir tvö ráðuneyti þ.e. fé-
lagsmála- eða dóms- og kirkju-
málaráðuneyti. Það væri til ein-
földunar að um kosningar giltu ein
lög undir yfirstjórn eins ráðuneyt-
is, til dæmis forsætisráðuneytis.
Þjóðskrá vinnur og prentar kjör-
skrá úr íbúaskrá og sendir sveitar-
félögum. Formlega gefur þó hvert
sveitarfélag út kjörskrá og úr-
skurðar um kjörskrárkærur þrátt
fyrir að vera hætt að halda sér-
stakar íbúaskrár. Einfaldast væri
því að Þjóðskrá væri formlegur
útgefandi kjörskrár og hefði
endanlegt úrskurðarvald í kæru-
málum. Kjörskrá er gefin út á
pappír. Í ljósi þess að flestir kjör-
staðir eru í skólum á öðrum net-
tengdum stöðum væri heppileg-
ast að kjörskrá sé rafræn á vef
Þjóðskrár og að kjörstjórnir geti
í gegnum vefsamskipti merkt við
þegar kjósendur kjósa. Þá gæti
kjósandi kosið á hvaða kjörstað
sem er á því svæði sem kjörseðill
spannar (sveitarfélag/kjördæmi),
allt uppgjör í lok kjördags yrði
rafrænt og grundvöllur skapað-
ur til að greina upplýsingar um
kosningaþátttöku þjóðfélagshópa
á mun fjölbreyttari hátt en nú er.
Slíkt fyrirkomulag myndi einnig
auka allt öryggi við framkvæmd
kosninga.
Fjöldi þeirra sem kjósa utan kjör-
fundar eykst stöðugt, fólk er á
ferð og flugi. Það þunglamalega
kerfi sem nú er, þarf að endur-
skoða frá grunni. Einfalda þarf
kosninguna, sem í reynd fer fram
um allan heim, tryggja að at-
kvæði komist til skila og þau ónýt-
ist ekki. Sú leið sem við sjáum í
þessu er að nota tölvutæknina í
ríkari mæli en gert er í dag.
Kjósa má utankjörfundar fram
á kjördag auk þess sem kjósandi,
sem kosið hefur utankjörfund-
ar, getur komið á kjörstað á kjör-
dag og kosið á ný. Vinna við utan-
kjörfundaratkvæði getur því ekki
hafist í kjördeildum fyrr en eftir
að kjörfundi lýkur. Þetta leið-
ir til tafa í uppgjöri og talningu
og eykur villuhættu hjá þreyttu
starfsfólki. Eðlilegt er að utan-
kjörfundarkosningu ljúki ekki
síðar en að kvöldi dags fyrir kjör-
dag og að sá sem greitt hefur at-
kvæði utankjörfundar geti ekki
komið á kjörstað á kjördag og
kosið á ný. Utankjörfundarkosn-
ing hefst 8 vikum fyrir kjör-
dag. Framboðsfrestur er þar til
3 vikum fyrir kjördag. Óeðlilegt
og jafnvel villandi er að kosn-
ing hefjist áður en vitað er hver
framboð og frambjóðendur eru.
Ekki síst á þetta við um sveitar-
stjórnarkosningar þar sem ýmis-
konar samstarf um framboðslista
og listabókstafi á sér stað eða
um óhlutbundna kosningu er að
ræða. Í sveitarstjórnarkosning-
um 2006 voru a.m.k. 19 listabók-
stafir notaðir.
Höfundar eru formaður og ritari
yfirkjörstjórnar í Kópavogi.
Bætum framkvæmd kosninga