Fréttablaðið - 09.12.2007, Qupperneq 20

20 9. desember 2007 SUNNUDAGUR
Þ
essi áhugi er í raun
eldri en ég man eftir.
Ég hef haft áhuga á
flugvélum frá því ég
allra fyrst man eftir
mér,“ segir Baldur
Sveinsson, 65 ára fyrrverandi
framhaldsskólakennari, ljósmynd-
ari og flugvélaáhugamaður.
Baldur ólst upp í Reykjavík
ásamt þremur systkinum sínum,
en faðir hans hafði einkaflug-
mannspróf og því var stutt að
sækja flugvélaáhugann. „Þeir
voru ófáir sunnudagsbíltúrarnir
með pabba sem enduðu niðri á
Reykjavíkurflugvelli. Hann hafði
auðvitað meiri áhuga á vélunum
út frá sjónarhorni flugmannsins
en mér fannst þær bara svo spenn-
andi,“ segir Baldur
Byrjaði á því að mynda módel
Baldur byrjaði snemma að hafa
áhuga á flugvélamódelsmíði.
„Um leið og þau fóru að berast
þessi plastmódel af flugvélum,
þá fór ég að leita eftir þeim. Það
var svo kunningi pabba, Sverrir
Jónsson flugmaður, sem kom oft
með svoleiðis heim handa okkur
bræðrunum frá útlöndum,“ segir
Baldur. „Ég byrjaði að mála flug-
vélamódelin mín öðruvísi en stóð
í leiðbeiningum og reyndi þá oft
að mála þær þannig að þær líkt-
ust flugvélum sem ég hafði
séð.“
Þegar Baldur var nítján ára
keypti hann sér sína fyrstu
myndavél, og þá var ekki aftur
snúið. „Eftir að fékk myndavél-
ina byrjaði ég að mynda módelin
mín til gamans,“ segir Baldur.
Það var svo árið 1963 á Flug-
deginum í Reykjavík sem Bald-
ur tók sína fyrstu „alvöru“ flug-
vélamynd, eins og hann segir
sjálfur. „Já, þetta var svona
fyrsta alvöru flugvélamyndin
mín. Myndin er af Neptune kaf-
bátarleitarflugvél og síðan þá
hef ég alltaf haldið mikið upp á
þessa tegund af flugvélum,“
segir Baldur, en hann hefur hald-
ið úti vefsíðu undanfarið þar
sem gefur að líta hluta mynd-
anna sem hann hefur tekið í
gegnum tíðina.
„Stuttu síðar, upp úr 1964,
byrjaði ég að mynda flugvélar á
Reykjavíkurflugvelli. Síðan
komst ég inn á flugvöllinn á
Keflavíkurflugvelli í gegnum
sambönd sem pabbi hafði, og þar
fékk ég að keyra um og taka
myndir af herflugvélunum,“
segir Baldur. „Það hafði enginn
áður fengið að gera, en þar með
byrjaði ég að safna myndum af
herflugvélum.“
Dreymdi um að verða
orrustuflugmaður
Það er óhjákvæmilegt að spyrja
mann með jafn mikla flugvélabakt-
eríu og Baldur, hvort hann hafi
ekki dreymt um að fljúga flugvél-
um sjálfur. „Jú, þegar ég var smá-
strákur, en það var fljótt að fara.
Ég sá ekki fram á að draumur minn
myndi verða að veruleika, en vita-
skuld kom ekkert annað til greina
en að verða orrustuflugmaður og
fljúga orrustuflugvélum, en hvað
eiga eiginlega margir strákar
svona draum?“
Nú eru flugvélamyndir Baldurs
farnar að hlaupa á þúsundum.
Hann hefur verið iðinn við að
mynda flestar þær vélar sem hing-
að til lands hafa komið, en hann
hefur notið stuðnings við mynda-
söfnunina. „Þeir hafa verið dugleg-
ir að hringja í mig úr turninum hér
og í Keflavík þegar hingað hafa
komið flugvélar sem ekki hafa
komið hingað áður,“ segir Baldur.
Erfiðast að gera upp á milli mynd-
anna
Til að gefa sem flestum kost á að
njóta myndanna ákvað Baldur að
gefa út bók með flugvélamyndunum
sínum. „Ég hef oft hugsað um að
koma þessu myndasafni mínu út
þannig að fleiri geti notið þess en
ég. Það er jú líka ekki nema hálft
gaman að eiga myndirnar einhvers
staðar í kössum.“
Í bókinni er að finna um 320 stór-
ar flugvélamyndir sem Baldur
hefur tekið í gegnum tíðina, auk
fjölda smærri mynda. Þar eru
myndir af herflugvélum, farþega-
flugvélum og einkaflugvélum sem
annaðhvort hafa verið staðsettar
hér eða hafa átt leið hér um. Mikil
vinna fór í bókina, en að sögn Bald-
urs var erfiðast að velja hvaða
myndir skyldu fara í hana.
„Ég fór í gegnum allar myndirnar
mínar sem ég vissi að væru almenni-
legar og þá komst ég fyrst að raun
um hversu gríðarlega mikill fjöldi
þetta er af myndum. Ég var fljót-
lega búinn að velja hvaða myndir ég
vildi sjá í bókinni, en þær voru
hvorki meira né minna en um tvö
þúsund talsins,“ segir Baldur. „Þá
þurfti maður að fara að skera niður
og það var kannski það erfiðasta við
gerð þessarar bókar, að gera upp á
milli barnanna minna. Það var alveg
jafn erfitt og að gera upp á milli
sinna eigin barna, því af hverju á
maður að taka þessa mynd frekar
en einhverja aðra, sem er jafn góð?
Það fór töluverð vinna í þetta, því ég
var fljótur að skrifa textann við
hverja mynd eftir að ég hafði valið
hvaða myndir ætti að nota.“
Ekki bara bók fyrir flugdellukalla
Baldur segir bókina eiga erindi við
fleiri en karla með brennandi áhuga
á flugvélum. „Það er svo margt í
henni, landslagið, bakgrunnurinn
og myndir af því hvernig borgin
hefur breyst, þetta er miklu meira
en bók sem er bara fyrir flugdellu-
kalla. Þetta er innsýn inn í það sem
ég hef verið að gera undanfarin 43
ár,“ segir Baldur.
Baldur hefur gert mikið af því í
gegnum árin að mynda farþega-
flugvélar að beiðni íslenskra flug-
félaga og er fjöldi þeirra mynda að
finna í bókinni. Bandaríska varnar-
liðið falaðist einnig eftir starfs-
kröftum Baldurs á meðan það var
hér á landi og hefur Baldur meðal
annars fengið að fljúga í f-15
orrustuþotu til að mynda slíkar
vélar á flugi. Baldri er þó minnis-
stæðast eitt sérstakt verkefni sem
hann tók að sér fyrir varnarliðið.
Endaði óvænt í Englandi
„Ég flaug með tankvél varnarliðs-
ins í haust til að taka myndir af her-
æfingunni Norðurvíkingurinn. Ég
ætlaði að mynda þegar orrustuþot-
ur taka eldsneyti á flugi, en þegar
ég var kominn á loft tók ég eftir því
að glugginn sem ég ætlaði að mynda
út um var löðrandi í glussa og því
enginn möguleiki að mynda út um
hann,“ segir Baldur. „Stuttu síðar
komu upp þrjár litlar bilanir í vél-
inni sem ég var um borð í og vegna
þess að önnur biluð vél var stödd á
Keflavíkurflugvelli var ákveðið að
fljúga vélinni til Englands, svo ég
endaði þar og þurfti að gista eina
nótt. Síðan þegar fljúga átti til baka,
gekk ég úr skugga um að glugginn á
vélinni yrði þveginn. Það var gert
og ég náði að taka nokkrar skýrar
og góðar myndir af þotunum á leið-
inni heim.“
Spurður um hvort Baldur ætli
að gefa út fleiri bækur með flug-
vélamyndunum sínum, svaraði
hann: „Þetta er nóg í bili, en ég á
svo sem til nóg af myndum í fleiri
bækur. Eitt er víst, að safnið á
bara eftir að halda áfram að
stækka,“ segir Baldur og hlær,
sem er hvergi nærri hættur að
gera það sem honum finnst
skemmtilegast.
Ég sá ekki fram á að
draumur minn myndi
verða að veruleika, en
vitaskuld kom ekk-
ert annað til greina
en að verða orrustu-
flugmaður og fljúga
orrustuflugvélum, en
hvað eiga eiginlega
margir strákar svo-
leiðis draum?
Ljósmyndir af flugvélum
orðnar fleiri þúsund talsins
Baldur Sveinsson fékk sem barn brennandi áhuga á flugvélum. Hann byrjaði ungur að ljósmynda flugvélar af öllum stærðum
og gerðum. í nýútkominni bók Baldurs, sem ber heitið Flugvélar, gefur að líta brot af ævistarfi hans. Ægir Þór Eysteinsson blaða-
maður settist niður með Baldri til að ræða bókina og flugvélaástríðuna.
FYRSTA „ALVÖRU“ MYNDIN Þessi mynd er tekin á Flugdaginn 1963 í Reykjavík og er
af bandarískri Neptune kafbátaleitarflugvél. Þetta er elsta myndin í bókinni og skipar
sérstakan sess hjá Baldri, enda um uppáhaldsflugvélategundina hans að ræða.
MYND/BALDUR SVEINSSON
Fæddur: 25. janúar 1942 í Reykjavík.
Foreldrar: Sveinn Ólafsson fram-
kvæmdastjóri og Aðalheiður Pálína
Guðmundsdóttir húsmóðir, þeim
varð fjögurra barna auðið.
Fyrstu árin: Baldur fæddist á Grett-
isgötu í Reykjavík og bjó þar fyrstu
árin. Þaðan fluttist hann á Hjallaveg
þegar hann var fimm ára gamall. Þá
lá leiðinn á Bústaðaveginn við tíu
ára aldurinn og síðan í Garðabæinn
þegar hann var átján ára. Þar bjó
hann til tvítugs eða þar til hann gifti
sig og flutti aftur til Reykjavíkur.
Maki: Kristín Ingunn Jónsdóttir.
Börn: Sveinn Baldursson tölvufræð-
ingur, Árni Jón Baldursson og Sigríð-
ur Björk Baldursdóttir leikkona.
Menntun: Gagnfræðaskólapróf frá
Gagnfræðaskóla Austurbæjar. Stúd-
entspróf frá Verzlunarskóla Íslands.
Eitt ár í stærðfræðideild Mennta-
skólans í Reykjavík. Kennsluréttindi
frá Háskóla Íslands í stærðfræði,
efnafræði og eðlisfræði.
Störf: Starfaði sem stærðfræði- og
tölvukennari við Verslunarskóla
Íslands í 43 ár, eða þar til hann
komst á eftirlaun vorið 2006.
➜ BALDUR SVEINSSON Í HNOTSKURN
TVÆR NORSKAR F-16 ORRUSTUÞOTUR Þessa mynd tók Baldur á leið heim frá Eng-
landi, eftir að hafa lent þar óvænt sökum bilunar í tankvél sem hann var farþegi í.
Vélarnar tóku þátt í hernaðaræfingunni Norðurvíkingurinn hér á landi í sumar.
MYND/BALDUR SVEINSSON
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
BALDUR SVEINSSON Mundar myndavélina á
Reykjavíkurflugvelli, þar sem hann hefur fest marga
flugvélina á filmu.