Fréttablaðið - 09.12.2007, Blaðsíða 98

30 9. desember 2007 SUNNUDAGUR
N
orska hljómsveitin
Mayhem er ein
elsta og frægasta
svartmálmshljóm-
sveit sögunnar.
Réttara væri að
kalla hana alræmda frekar en
fræga, þar sem hún er töluvert
betur þekkt fyrir þá hræðilegu
atburði sem gerðust utan hljóð-
versins en tónlistina sem var tekin
upp innan þess.
Hjá Mayhem voru textar um
dauða og djöfulinn ekki látalæti
heldur fúlasta alvara og hljóm-
sveitarmeðlimir máluðu sig ekki
hvíta í framan til að fela andlit sín
heldur til að líta út eins og lík. Í
huga þeirra bjó djúpt og raun-
verulegt hatur á kristinni trú og
mikill áhugi á öllu sem dauðanum
tengdist.
Svartasti svartmálmur
Saga Mayhem hófst þegar Øystein
Aarseth gítarleikari, sem kallaði
sig Euronymous, stofnaði hljóm-
sveitina árið 1984 með bassaleik-
aranum Jørn Stubberud, sem
gekk undir nafninu Necrobutcher,
og trommaranum Kjetil Man-
heim. Stuttu síðar bættist söngv-
arinn Sven Erik Kristiansen, eða
Maniac, í hópinn.
Algengt er að meðlimir svart-
málmshljómsveita gangi undir
gælunöfnum frekar en sínum
eigin, og eru þau oft einhvers
konar vísun í dauða eða ofbeldi.
Mayhem spilaði mjög þunga og
drungalega rokktónlist þar sem
textarnir fjölluðu flestir um morð,
kirkjubrennur, djöflatrú og gróft
ofbeldi. Sveitin naut fljótt vin-
sælda innan svartmálmssenunnar
í Noregi sem var þá í fæðingu.
Fyrsta smáskífa Mayhem,
Deathcrush, kom út árið 1987 og
seldist upp. Tveir hljómsveitar-
meðlimir áttu þó eftir að deyja og
sá þriðji fangelsaður áður en
fyrsta plata sveitarinnar í fullri
lengd kom út.
Dauðinn kemur
Ári eftir útgáfu fyrstu smáskíf-
unnar urðu mannabreytingar í
Mayhem. Manheim yfirgaf hljóm-
sveitarlífið til að fá sér „alvöru
vinnu“ og Maniac var lagður inn á
geðdeild eftir misheppnaða sjálfs-
morðstilraun. Í stað þeirra komu
trommarinn Jan Axel Blomberg,
eða Hellhammer, og söngvarinn
Per Yngve Ohlin sem kallaði sig
Dead.
Eins og gælunafnið gefur til
kynna var Dead heltekinn af dauð-
anum og öllu sem honum tengdist.
Hann var mjög þögull og þung-
lyndislegur, talaði um fátt annað
en dauðann og málaði sig hvítan í
framan til að líta út eins og liðið
lík.
Sem dæmi um ást Dead á dauð-
anum átti hann það til að grafa
fötin sín í jörðu nokkrum vikum
fyrir tónleika, til þess að ná fram
raunverulegri rotnunarlykt og
útliti á sviðinu. Þar skar hann sig
síðan oft með hnífum, glerbrotum
og öðru lauslegu á meðan á tón-
leikum stóð. Svo langt gekk hann
á einum tónleikum árið 1990 að
hann var fluttur á slysadeild að
tónleikunum loknum vegna blóð-
missis.
Við hljómsveitarmeðlimi ræddi
Dead mikið um það hve mikið
hann langaði til að yfirgefa þetta
líf og taka dauðanum opnum
örmum. Það kom því fáum á óvart
Afsakið allt blóðið
BLÓÐUG ÞRENNING Euronymous, Dead og Varg Vikernes stilla sér upp fyrir ljósmyndara. Áður en fyrsta breiðskífa sveitarinnar
kom út hafði Dead (fyrir miðju) framið sjálfsmorð og Vikernes (til hægri) myrt Euronymous (til vinstri) með því að stinga hann
tuttugu og þrisvar sinnum með hníf.
Saga norsku hljóm-
sveitarinnar Mayhem
er blóði drifin. Áður en
fyrsta breiðskífa sveit-
arinnar kom út hafði
söngvarinn framið
sjálfsmorð, gítarleik-
arinn verið myrtur og
bassaleikarinn fang-
elsaður fyrir morðið.
Salvar Þór Sigurðarson
kynnti sér feril einnar
alræmdustu svart-
málmshljómsveitar
heims.
Hér eru nokkur textabrot úr
tveimur lögum Mayhem á ensku.
Eins og sjá má var sungið um
fátt annað en dauða, ofbeldi og
djöfulinn.
Deathcrush:
Demonic laughter your cremation
Your lungs gasp for air but are
filled with blood
A sudden crack as I crushed your
skull
The remind of your life flashes by
A life that soon won’t be
Smiling with axe in my hand
Evil’s rotten hand you’ll see
I come forward
Deathcrush
Pure Fucking Armageddon:
Violent torture,
Death has arrived,
Armageddon,
Terror and fright,
Bleeding corpses,
Rotting decay
Anarchy,
Violent torture,
Antichrist,
Lucifer,
Son of satan
Pure Fucking Armageddon
Pure Fucking Armageddon!
Euronymous
(Øystein Aarseth)
Gítarleikari
Upphafsmaður Mayhem og aðaldrif-
krafturinn. Spilaði óslitið með sveit-
inni frá stofnun 1984 til dauðadags
1993. Var myrtur af bassaleikaranum
Varg Vikernes.
Dead (Per Yngve Ohlin)
Söngvari
Hugfanginn af dauðanum og öllu
sem honum tengist. Spilaði með
hljómsveitinni frá 1988 til dauða-
dags 1991. Skar sig á púls og skaut
sig í höfuðið með haglabyssu. Mynd
af líki hans prýðir tónleikaplötuna
Dawn of the Black Hearts.
Necrobutcher
(Jørn Stubberud)
Bassaleikari
Einn af stofnendum Mayhem ásamt
Euronymous og Manheim. Lék með
hljómsveitinni frá 1983 til 1991 þegar
hann hætti vegna sjálfsmorðs Dead.
Sneri aftur 1995 og spilar með sveit-
inni enn í dag.
Hellhammer
(Jan Axel Blomberg)
Trommari
Án efa rólynd-
asti maðurinn í
May hem, og sá
eini sem eftir
stóð þegar hinir
höfðu ýmist framið
sjálfsmorð, verið
myrtir eða fangels-
aðir. Spilaði með
hljómsveitinni frá 1988 þar til hún
lagði upp laupana 1993. Endurreisti
sveitina tveimur árum síðar og hefur
spilað með henni til dagsins í dag.
Varg Vikernes (*)
Bassaleikari
Ofbeldishneigður
maður sem hataði
kristna trú. Spilaði
með Mayhem við
upptökur á plötunni
De Mysteriis Dom
Sathanas árið 1993.
Myrti gítarleikarann
Euronymous sama ár
og var dæmdur í 21 árs fangelsi.
(*) Almennt ekki talinn hluti af hinni einu sönnu
Mayhem (The True Mayhem) en hafður með
vegna mikilvægis síns í sögu hljómsveitarinnar.
➜
HIN EINA SANNA MAYHEM
þegar hann fannst árið 1991 látinn
á gólfinu í plötubúðinni Helvete,
sem var í eigu Euronymous, með
skurði á úlnliðum og skotsár á
höfðinu eftir haglabyssu.
Í sjálfsmorðsbréfi sem fannst
við hliðina á honum stóð: „Afsakið
allt blóðið.“
Viðbrögð Euronymous, sem
kom fyrstur að líki Dead, voru
ekki að hringja á lögreglu eða
sjúkrabíl heldur keypti hann ein-
nota myndavél í næstu verslun og
tók myndir af líkinu. Þær voru
síðan notaðar á umslag plötunnar
Dawn of the Black Hearts, sem
kom út sama ár. Sagan segir að
hann hafi að auki safnað saman
höfuðkúpubrotum Dead og búið til
hálsmen úr þeim, en sá orðrómur
hefur ekki verið staðfestur.
Vegna þess hve Dead var hug-
fanginn af dauðanum var hann
ekki syrgður heldur dauði hans
upp hafinn. „Þetta er það besta
sem Dead hefur nokkru sinni
gert,“ sagði Euronymous stuttu
eftir sjálfsmorðið, og átti með því
við að honum hefði loksins tekist
ætlunarverk sitt — að deyja.
Tuttugu og þrjár hnífsstungur
Dauði Dead fékk svo á Necrobut-
cher að hann hætti í Mayhem og
upptökum á fyrstu plötu þeirra í
fullri lengd, De Mysteriis Dom
Sathanas, var frestað. Eftir nokkra
leit fengu þeir hinn ungverska
söngvara Attila Csihar til að
syngja á plötunni, og í stað Necro-
butcher kom bassaleikarinn Varg
Vikernes.
Vikernes, sem var þekktur fyrir
ofbeldishneigð og öfgakenndar
skoðanir, hafði ekki verið lengi í
hljómsveitinni þegar deilur upp-
hófust milli hans og Euronymous.
Þær snerust fyrst og fremst um
peninga, en Euronymous hafði
fengið um 300.000 krónur lánaðar
hjá Vikernes vegna plötuútgáfu
og neitað að greiða honum aftur.
Mennirnir hnakkrifust oft vegna
þessa, og líkaði almennt illa hvor
við annan.
Hinn 10. ágúst 1993 fór Vikernes
heim til Euronymous í Ósló, ásamt
félaga sínum Snorre Westvold, og
stakk Euronymous tuttugu og þri-
svar sinnum með hníf; tvisvar í
höfuðið, fimm stungur í hálsinn og
sextán í bakið. Að því loknu fór
hann aftur til síns heima.
Nokkrum dögum síðar var
Vikernes handtekinn og ákærður
fyrir morðið á Euronymous. Hann
bar fyrir sig sjálfsvörn og sagði
flest stungusárin hafa orðið þegar
Euronymous datt á glerbrot. Dóm-
urinn tók útskýringar Vikernes
ekki trúanlegar og dæmdi hann til
21 árs fangelsisvistar. Hann situr í
fangelsi í Tromsø í dag.
Trommarinn Hellhammer var
nú eini eftirstandandi meðlimur-
inn í Mayhem, og lagði hljómsveit-
ina niður stuttu eftir dauða Euron-
ymous. Upptökum á fyrstu
breiðskífu hljómsveitarinnar, De
Mysteriis Dom Sathanas, var þá
að mestu lokið og var hún form-
lega tileinkuð Euronymous, stofn-
anda hljómsveitarinnar.
Um tíma var óvíst hvort platan
kæmi út því fjölskylda Euronym-
ous beitti sér gegn því að bassa-
leikur Vikernes heyrðist á plöt-
unni. Hellhammer fór ekki að
beiðni þeirra og gaf plötuna út
árið 1994 með óbreyttum bassa.
De Mysteriis Dom Sathanas,
þar sem morðinginn og fórnar-
lambið spila saman, er ein allra
frægasta svartmálmsplata sög-
unnar í dag.
Endurreisn Mayhem
Hin eiginlega Mayhem, oftast
kölluð „The True Mayhem“ af
aðdáendum, var dáin og grafin í
bókstaflegri merkingu. Þrátt fyrir
það ákvað Hellhammer að endur-
reisa sveitina tveimur árum eftir
dauða Euronymous, og fékk til liðs
við sig gömlu félagana Maniac og
Necrobutcher auk gítarleikarans
Rune Erickson, kallaður Blas-
phemer.
Þessi skipan entist fram til árs-
ins 2004, þegar Maniac var rekinn
úr hljómsveitinni og Attila Csihar
var aftur ráðinn söngvari. Á þessu
tímabili gaf hljómsveitin út tvær
plötur í fullri lengd; Grand Dec-
laration of War árið 2000 og Chim-
era árið 2004. Þær hlutu blendnar
viðtökur; hljómurinn þótti hafa
fjarlægst rætur Mayhem of
mikið.
Í apríl á þessu ári kom út síðasta
plata Mayhem til þessa, Ordo ad
Chao. Hún fékk betri dóma en
plöturnar tvær á undan, og komst
í tólfta sæti norska hljómplötulist-
ans.
Sannir aðdáendur Mayhem hafa
þó aldrei tekið þessar síðari útgáf-
ur hljómsveitarinnar í sátt, enda
vantar stofnandann Euronymous,
kristnihatarann og morðingjann
Varg Vikernes og síðast en ekki
síst dauðadýrkandann Dead.
➜ BROT ÚR TEXTUM