Réttur - 01.06.1915, Blaðsíða 52

- 58 -
verðbréf og jafnvel fasteignir, framleiðslutæki og vinnuafl,
og fullnægja þannig gjaldmiðilsþörf mannfélagsins smátt
og smátt, en takmarka jafnframt aðra seðlaútgáfu og pen-
ingasláttuna, því hagkvæmast mundi í viðskiftum, að hafa
aðeins eina tegund peninga, og gefna út af einni og sömu
stofnun,
Færi nú svo um síðir, að seðlar þessir útrýmdu allri
peningasláttu, eða hún yrði afnumin með alþjóðalögum,
væri ekki lengur unt að miða gildi þeirra við verðgildi gulls
og silfurpeninga, þyrfti þá að miða það við eitthvað ann-
að, sem ekki gengi úr gildi, eða væri mjög breytilegt. Ef
til vill mætti miða við afleiningu, og gefa út t. d. 1000
kílógrammetra seðla. Peir væru þá ávísun á vinnuafl það,
er nafnið tilgreindi — eða máske vissa tegund afls — og
verðgildi þess í hverri þeirri vöru, sem býðst á heims-
markaðinum. En hér er mikið viðfangsefni og lítt brotið
til mergjar, enda mun ekki peningaslátta verða lögð niður
um heim allan á næstu árum, eða fitjað upp á mörgum
alþjóðastofnunum, meðan Evrópustríðið stendur.
Oaman væri að vita, hve mikið af peningum nú er til í
heiminum. Væri það til jafnaðar sem svarar 100 kr. á mann
— og meira er það að líkindum —, þá væri það alls meir
en 150 miljarðar króna og ársvextir af því 3% meir en
4V2 miljarð. Eg set þessar tölur hér til að gefa hugmynd
um, hvílíkt feikna fé hér er um að ræða. Hve óhæfilegt
það er, að láta það renna til einstakra manna eða banka,
sem'fáir eiga, og á eg þar við seðlaútgáfuréttinn, og að
skynsamlegra væri, að verja því til að grafa upp hulda
fjársjóðu þekkingarinnar, sem orðið gætu mannkyninu til
ómetanlegrar blessunar, heldur en að eyða því í ónýtt
strit við að grafa gull og silfur úr jörðu og slá úr því
peninga.
Eg slepti þessum hugmyndum við kunningja mína síð-
astliðinn vetur. Peir hvöttu mig til að koma þeim á fram-
færi. Hefi eg nú sýnt lit á því, máske meir af vilja en
mætti. Og ekki er það af sjálfbyrgingsskap, þótt ógætilega