Réttur


Réttur - 01.06.1915, Blaðsíða 41

Réttur - 01.06.1915, Blaðsíða 41
- 47 - teikn á himni um 1880, að vordagar nýrra tíma séu í vænd- um. Sjálfstæðishreyfingar bygðar á félagsskap og samvinnu fara þá að láta á sér bæra. Og þó að sumt af þeim verði barnslegt fálm út í loftið, bera þær samt vottinn um vakn- andi þörf í þessum efnum hjá þjóð vorri og annarsvegar aðstöðu og hæfileika til umbóta í samvinnumálum. Pví hver getur ætlast til þess, að einangruð þjóð sem vér, bæði út á við og inn á við, kasti ham í þessu tilliti í einni svipan, eins og konungsdóttir leyst úr álögum? En einmitt um þessar mundir fer að bóla á þeim samvinnuhreyfingum, er sumpart hafa farið forgörðum fyrir rás viðburðanna en sumpart þróast fram á þennan dag og orðið að miklu liði. Hér er það fyrst og fremst kaupfélagsskapurinn, sem um er að ræða. F*ar varð alger breyting frá því sem áður var. í stað þess að heimilin áður einangruðust í kaupstaðinn með afurðir sínar handa kaupmanninum, sem allajafna var danskur, tóku þau nú höndum saman til vörukaupa og samábyrgðar á gjaldeyri fyrir vörurnar. Petta var að mestu nýtt og merkilegt fyrirbrigði í sögu þessa lands. En kaupfélagsskapurinn átti ervitt uppdráttar, enda var það sízt að undra. íslenzk náttúruskilyrði vóru í eðli sínu fjandsamleg slíku skipulagi, og stjórnarfar umliðinna alda átti drjúgan þátt í að leggja stein í götu slíkrar nýbreytni. Svo risu upp íslenzkir kaupmenn, sem í nafni sömu hug- sjónar hvöttu menn til að aðhyllast sig. Almenningur, sem nú átti að taka höndum saman, var því á milli margra elda. Og raunin varð sú með alltof marga, að þeir létu glæstan stundarhag leiða sig í gönur. Áföll samábyrgðarinnar í kaupfélagsskapnum hröktu þá út af þeirri leið, sem þeir höfðu kosið, og leiddu þá að nýju að náðardyrum kaup- mannanna. Og í mörgum tilfellum var þetta ekki láandi. Viðskifti kaupfélaganna sem keppinauta við kaupmenn hafa lengstum verið of einhliða. Ef viðskiftamanninn bar upp á sker með lofaðan gjaldeyri, þá varð hann, — eftir eðli kaup- félagsviðskiftanna, — að hætta verzlun við félagið, eða þá að öðrum kosti eitra viðskiftalíf félagsins með skuldaverzl- un, Hér var snurðan og snöggi bletturinn. Ef kaupfélagið
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Réttur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.