Réttur


Réttur - 01.06.1915, Blaðsíða 12

Réttur - 01.06.1915, Blaðsíða 12
- 18 - Hvernig er hægt að hugsa sér grátlegri og óskaplegri árangur af því, sem dásamað hefir verið sem siðmenning Evrópuþjóðanna, sem hefði fyrir markmið fegrun og full- komnun mannlífsins, efling andans og aukning farsældar á jörðunni. Að þessu segjast Evrópuþjóðirnar hafa verið að vinna kynslóð eftir kynslóð, öld eftir öld. Og nú er þetta orðinn árangurinn: hið argasta villimannaæði, þeim mun verra en æði skynlausra rándýra, sem maðurinn hefir meira vit og þekkingu. Menn hafa talið vit og þekkingu sama sem siðmenningu. Nú er sýnt að svo er ekki. Nú er sýnt að þjóðirnar geta verið það, sem kallað er hámentaðar og þó siðlausar. ímyndunarafl vort örmagnast og orkar ekki nándarnærri að ná yfir allar þær hörmungar, kvalir og sví- virðingu eyðileggingarinnar, sem af þessu athæfi leiðir með hverju augnabliki, og skynsemi vorri veitir örðugt að eygja nokkurt vit eða tilgang í slíku. Oss sundlar, því oss finst að allar vorar hugsjónir um réttlæti og sannleika, samúð og drenglund, mannúð og miskunsemi vera sprengdar með vítisvélum hernaðarins og horfnar í púðursvæluna. Enginn skynsamur maður, sem með alvörugefni íhugar þessi voðalegu fyrirbrigði mannlífsins, getur komist hjá að spyrja sjálfan sig: hverjar eru orsakirnar til slíkra óeðli- legra stórbyltinga mannlífsins, sem eru í svo algerðri mót- sögn við það, sem menn hafa talið tilgang allrar þekking- ar og menningar? Hverjar eru orsakir þess, að menningar- starf þjóðanna ber slíka ávexti? Orsakir hljóta að liggja til þess, eins og alls annars. Og þær orsakir verður að finna, ef nokkurntíma á endir að verða þessara óskapa, sem líkj- ast álögum. Menn hafa líka leitað orsakanna og þótst finna þær, en aldrei komið saman um hverjar þær væru. Úr- lausnirnar fara nefnilega eftir lífsskoðun hvers eins, eftir þekkingu hans og skilningi á lögmálum mannlífsins, og — því miður alloft undir aðstöðu hans í mannlífinu, undir því, hvort hann er valdhafi á einhvern hátt, sem hefir feng- in sérréttindi að verja, eða valdlaus auðnuleysingi, sem tel- ur sig eiga rétt að sækja, virkilegan eða meintan. Petta sýnir sagan og dagleg reynsla, Keisarinn, prússnesknr her-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Réttur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.