Réttur - 01.05.1932, Blaðsíða 34
stæðunum gengur þróunin sinn gang. Sú eymd og fá-
tækt, sem íslenzka auðvaldið skóp hjá verkalýðn-
um, knúði fram hinn skapandi mátt verklýðsins í
samtökum og baráttu, í sögnum og list. — Og sá
vesaldómur, sem lagðist yfir borgaralegu bókmennt-
irnar, skapaði nógu sterka andúð og heift hjá hin-
um sönnu skáldum og listamönnum til að hrinda
þeim burt frá rotnandi mannfélagsbyggingu yfirstétt-
arinnar, — í faðm sósíalismans.
Hin tvö voldugu öfl: verklýðshreyfingin, stétta-
barátta hinna undirokuðu, — og sósíalisminn, kenn-
ingin um frelsið af klafa auðvaldsins og afnám
síéttaþjóðfélagsins, eru á íslandi nú að sameinast
að fullu í frelsisbaráttu íslenzka verkalýðsins, sem
tengir við dægurbaráttuna fyrir hagsmunum sínum
göfugustu hugsjónir mannkynsins og gefur þannig
dægurbaráttunni margfalt gildi, en hugsjónum allra
kúgaðra hinsvegar framkvæmdarmöguleika og raun-
verulegan grundvöll. Með þessari sameiningu er það,
sem íslenzkur verkalýður áttar sig á hlutverki sína
í mannfélagsþróuninni, og eykst að sama skapi and-
Jega og samtakalega, til að verða því hlutverki vax-
inn. Eitt af merkjunum um þennan andlega vöxt eru
einmitt síðustu sigurvinningarnir á sviði bókmennt-
anna. Sagnaskáldskapur alþýðunnar, sem í ritum
Theodórs Friðrikssonar, Gunnars Benediktssonar og
Kristínar Sigfúsdóttur hélt sér við gamla stílinn í
samúðarfullri lýsingu á fátækt alþýðunnar og basli,
án þess að koma inn á frelsisbaráttu hennar, víkur
nú fyrir meitluðum nútíma-stíl á sögum, sem þrungn-
ar eru stéttabaráttu verkalýðsins, og bergmála full-
vissuna um sigurinn yfir fátækt og basli því, sem
auðvaldið skapar.
Við skulum nú athuga um leiðir nokkurra hinna
ungu skálda til sósíalismans og það, sem þau þegar
hafa veitt honum af list sinni.
98