Réttur - 01.01.1933, Blaðsíða 23

fyrir marga. Við höfum litið á Einar sem afl fyrir
utan okkur, án þess að gera okkur grein fyrir þeim
ítökum, sem hann kynni að eiga í okkur sjálfum.
Allir vita um Jónas og Þorstein, að þeir eru lifandi
þáttur í sál hvers íslendings. Eg efast um, að mönn-
um hafi skilizt það sama um Einar. Og þó hefir hann
ort sízt minna um ísland né til íslendinga heldur en
þeir. Enginn hefir dregið upp glæsilegri heildarmynd
af landinu eða lýst snjallar náttúru þess í einstökum
atriðum: fossum og fjöllum, ströndum og öræfum,
fögrum og einkennilegum stöðum. Hann hefir kveð-
ið um hafið í ýmsum svipbrigðum, regnið og skýin,
.stjörnurnar og norðurljósin og eldinn í hjarta lands
og þjóðar. Hann hefir brugðið upp mörgum mynd-
um úr þjóðlífinu og lýst skarplega ýmsum merkum
sögulegum persónum. Og þar á ofan hefir ekkert
skáld okkar fílósóferað jafn mikið um ,,íslenzkt“ eðli.
Og allur skáldskapur Einars er á meitlaðri og klass-
iskri íslenzku. Þetta viðurkenna menn allt og þykir
að vísu mikið til koma, en eru þó í aðra röndina hálf-
kaldir og kærulausir fyrir skáldinu. Manni hættir
allt af til að stara á Einar Benediktsson sem einstæð-
an persónuleik, sem eigi upphaf og endi og öll rök í
sjálfu sér. Kvæði hans eru af mörgum álitin helg-
ur reitur, sem eigi beri að óhreinka með nærgöngul-
um skrefum. í því áliti eimir reyndar eftir af trúar-
kenndri ljóðdýrkun þjóðarinnar og ýmigust hennar
á því að rekja uppruna skáldskapar til veruleikans
eða jarðneskra hluta. En gagnvart Einari er þetta
ábærilegra en öðrum skáldum, og stendur eflaust í
sambandi við það, hve torskilinn og háfleygur hann
þykir. Mönnum finnst hann standa utan og ofan við
hin skáldin og jafnvel utan og ofan við þjóðlífið. Þó
að mikið skorti á, að Jónas Hallgrímsson eða Jón
Sigurðsson hafi ennþá verið rétt skýrðir í ljósi sög-
unnar og þjóðlífsins, þá eru þeir í meðvitund hvers
íslendings nátengdir lífsbaráttu þjóðarinnar á þeim
23