Réttur - 01.01.1978, Side 52

um það, að tákn geti komið í staðinn fyr-
ir raunverulega ávinninga.
de Beauvoir: Þetta viðhorf er mjög um-
deilt hér í Frakklandi. Vissir hópar
kvenna líta einmitt svona á málin, en
þær eru æði oft ásakaðar fyrir það að
vera ,,karríere-konur“, heyra til liópi út-
valdra eða forréttindafólks. Afstaða
þeirra mælist betur fyrir, sem neita iór-
frömun, vegna þess að þær trúa því ekki,
að þar með séu þær að breikka bilið, en
álíta öllu fremur, að þær verði afsakandi
dæmi, sem benda megi á jafnrétti til
sönnunar.
Friedan: Eruð þér sammála því, að styr-
inn stendur ekki aðeins um jrað að brjót-
ast gegnum hið augljósa kynferðismis-
rétti, heldur sé það brýnt og bráðnauð-
synlegt að breyta leikreglunum, sjálfri
gerð vinnunnar eða stéttaraðgreining-
unni einkaritari-forstjóri, hjúkrunar-
kona-læknir?
de Beauvoir: Já aldeilis, það er einmitt
vegna þess, að mörgum konum finnst, að
þær eigi ekkert að taka þátt í leiknum,
koma ekki þar nærri meðan ntiverandi
skipan ríkir.
Friedan: Hvernig eiga þær að framfleyta
sér?
de Beauvoir: Þær þurfa öldungis ekki
að skipa forystu eða ábyrgðarstiiður, vera
yfirmenn. Þær þurfa ekkert að vera há-
skólarektorar, þær geta einfaldlega verið
kennarar.
Friedan: Finnst yður Jretta rétt?
de Beauvoir: Eg velti þeirri spurningn
fyrir mér. Eg held, að hér sé sannleiks-
korn fólgið vegna jress, að sé það vilji
okkar að breyta þjóðfélaginu, þá er það
ekki með því að taka við svokölluðum
virðingar eða ábyrgðarstiiðum, að slíkt
gerist.
Friedan: Á hinn bóginn mætti segja, að
eigi konur að verða til þess færar að
breyta Jrjóðfélaginu, Jrá verða Jrær að á-
vinna sér sjálfstraust og tiltrú, leikni og
þekkingu til þess að geta lifað og hrærzt
í þróuðu tækniþjóðfélagi. Hvernig eiga
þær að ávinna sér jæssa eiginleika, ef þær
brjótast ekki í gegnum Jrær hindranir,
sem á vegi þeirra verða og koma fram
sem fullgildir, virkir aðilar að Jrjóðfélag-
inu? Röksemd yðar kann að vera í góðu
gildi til réttlætingar vegna þeirrar stöðu,
sem sífellt er hin lægri og til Jress einnig
að afneita, hafna menntun vegna Jiess að
á liana hefur lallið blettur, hún er flekk-
uð af kerfinu.
de Beauvoir: Um menntun gegnir öðru
máli. Það er vel hugsanlegt að hafa
menntun í Jjví skyni að eiga sér tækið, en
neita að nota það til þess að vera í hópi
„elítunnar", hinna útvöldu í þjóðfélagi,
sem við afneitum, viðurkennum ekki.
Miirg okkar álíta, og í Jreim hópi er ég,
að eigi Jrjóðfélagið að taka breytingum,
þá gerist það ekki ofan frá, heldur frá
lágstéttunum.
Friedan: Við erum rithöfundar og get-
um Jjannig náð vissri stöðu í þjóðfélag-
inu með Jrví að rita gagnrýni á Jjetta
sama þjóðfélag. Staða yðar ljær yður vald-
ið og færnina til þess að hafa áhrif á
milljónir manna. Myndum við Jjjóna
málstað kvenna, ef við létum undir höf-
uð leggjast að nota þetta áhrifavald, sem
með okkur býr?
de Beauvoir: Ég skírskota til þess livern-
ig ég var alin upp og til allra aðstæðna á
Jjeim tíma. Þá var enginn femínismi, en
hugmyndin var sú, að konur ættu að
verða jafn réttháar karlmönnum. Nú eru
margar konur svo sannfærðir femínist-
ar, að þær afneita því að komast í spor
52