Réttur - 01.04.1982, Side 10

Samtíma kenningar
Rétt er að víkja að samtíma kenningum
um áhrif heimsvaldastefnu á sambúð ríkja
og efnahagslega afkomu þjóða. Brasilíanski
hagfræðingurinn Josué de Castro lýsir
áhrifum hennar svo:
„Orsök hungur í heiminum er fyrst og
fremst ómannúðlegt arðrán ríku þjóð-
anna á náttúruauðlindum hinna
snauðu. Stórbúin og einhæf landbún-
aðarframleiðsla eyðileggur efnahagslíf
þróunarlanda, en það veitir aftur á
móti ríkum þjóðum á allt of auðveldan
hátt aðgang að ódýrum hráefnum, sem
blómgandi iðnsamfélög ríkra þjóða
þarfnast svo mjög.” 2
Tilraunir þjóðfélagsfræðinga til að skýra
orsakir hins mikla styrkleika heimsvalda-
stefnunnar eftir 1945 hefur beint þeim inn á
að kanna yfirburðaaðstöðu Bandaríkjanna
og fjölþjóðahringa. Áhrifamestu fræðimenn
á því sviði hafa verið útgefendur bandaríska
tímaritsins „Monthly Review” þeir Paul A.
Baran, Paul M. Sweezy, Leo Huberman og
Harry Magdoff. Þeir hafa m.a. bent á, að
heimsvaldastefnan hafi brugðist við pólitísku
sjálfstæði nýfrjálsu rikjanna með nýjum
drottnunaraðferðum.
Fjölþjóðahringarnir annast arðránið
Leið heimsvaldasinna er breytt verkaskipt-
ing á alþjóðavettvangi. Vinnuaflsfrekur og
mengunargjarn iðnaður er fluttur tii
þróunarlandanna, þ.e. í hinum nýfrjálsu
ríkjum, en iðnríkin látin sitja ein að raf-
eindaiðnaðinum. Það er síðan í anda hinnar
l>ufl vcrður frcmur rcj>la cn unctanlckniiif; að tifa lífimi i
fálækrahvcrfum sl«rh<ir(>a um næslu aklainól.
74