Réttur - 01.04.1982, Blaðsíða 26

Theódóra Thoroddsen
og kom út í 50. útgáfu 1909. — Sú bók end-
aði með þessum orðum: „Framtíðin er
sósíalismans, það er fyrst og fremst verka-
mannsins og konunnar”. Enn er þessi aldar-
gamla bók einhver hin besta sem rituð hefur
verið um frelsisbaráttu konunnar og hafði
strax 1893 verið þýdd á 15 tungumál.
Allt frá Klöru Zetkin og Rósu Luxemburg
og fram til Alexandru Kollantay hafa þús-
undir framúrskarandi kvenna háð hina
sósíalístísku kvenfrelsisbaráttu, verið
dæmdar og ofsóttar fyrir, en sífellt verið að
vinna á, þótt enn sé mikið eftir að öðlast, svo
jafnréttið verði meir en orðið tómt, líka i
sósíalistísku löndunum.
En það er nauðsynlegt að hafa ætíð í
huga, er kvenfrelsisbaráttan er háð, — að
takmark hennar er ekki að kona sem frú
Thacher geti orðið forsætisráðherra og kúg-
að fátækar breskar konur og svift þær ýms-
um félagsréttindum, heldur hitt að allar kon-
ur verði frjálsar, lausar undan skelfingum
örbyrgðar og hverskonar ánauðar.
❖ * *
Það var rnikil gæfa hér heima að slíkar
konur sem Bríet Bjarnhéðinsdóttir og
Theodóra Thoroddsen, báðar sósíalistar,
skyldu vera höfuðfrumkvöðlar kvenfrelsis-
baráttunnar og skynjað báðar hliðar hennar.
Og það er engin tilviljun að samtimis baráttu
þeirra, skuli einmitt slíkar konur sem Jónína
Jónatansdóttir og Jóhanna Egilsdóttir —
o.fl. hefja skipulagningu kvenna i verka-
kvennafélög til að berjast gegn arðráni því,
þrældómi og undirokun, sem burgeisar at-
vinnurekendastéttarinnar beita konur.
En það er táknrænt fyrir slægð yfirstéttar-
innar að þegar hún hafði orðið að láta í
minni pokann, hvað kosningarétt kvenna
snerti, — sem afturhalds karlar ömuðust við
en ýmsir ágætir karlmenn börðust fyrir við
hlið kvenna, — þá setti afturhaldið tvær
konur inn á Alþingi, sem ekki voru eftirbátar
afturhaldskarlanna i því að kúga alþýðu,
konur sem karla, — og m.a. neita þeim kon-
um um mannréttindi, er urðu að þiggja af
sveit fátæktar vegna og jafnvel sjá börn sín
rifin af sér og ofurseld þeim, er lægst buðu í
að hafa þau.
Enn á jafnréttisbarátta konunnar langt í
land að sigra, m.a. í kjarabaráttunni — og
svo er og á fleiri sviðum. En þá baráttu verð-
ur að heyja af fullum krafti gegn afturhalds-
öflunum í þjóðfélaginu. Kvenfrelsisbaráttan
hefur beinst gegn þeim öflum frá upphafi og
verður aðeins leidd til sigurs með því að
brjóta þau á bak aftur, þótt hinu skuli síst
90