Morgunblaðið - 02.02.2006, Blaðsíða 8

8 FIMMTUDAGUR 2. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
EM 2006 í Sviss
EM blogg
Birkis
Landsliðsmarkvörðurinn
Birkir Ívar bloggar frá Sviss með
aðstoð félaga sinna í landsliðinu.
Lestu landsliðsbloggið og
leggðu orð í belg!
Það hefði einhvern tímann mátt segja það tvisvar að við ættum eftir að sjá „Óskabarn þjóð-
arinnar“ flýja land með manni og mús.
Mikið hefur veriðfjallað um stöðuíslenskrar tungu,
og hver framtíð hennar
kunni að verða, á undan-
förnum vikum og í kjölfar-
ið ýmsar kenningar settar
fram. Meðal annars sagði
Páll Valsson, útgáfustjóri
skáldverka og fræðirita
hjá Eddu, að undirstöður
tungunnar væru að bresta
og að íslenska yrði útdauð
eftir hundrað ár yrði ekk-
ert að gert. Einnig var
vakin athygli á bágborinni
stöðu íslenskuskorar við
Háskóla Íslands og bent á að að-
sókn nemenda þangað hefði dreg-
ist saman á undanförnum árum.
Jón Axel Harðarson, formaður
íslenskuskorar, getur ekki tekið
undir þau orð og segir aðsókn síð-
ur en svo vera að dragast saman.
Þvert á móti hafi nemendum við
skorina fjölgað á undanförnum
misserum. „Nemendum hefur
fjölgað í hugvísindadeild almennt
og við höfum fengið okkar skerf af
þeirri fjölgun einnig,“ segir Jón
Axel og sér ekkert í kortunum
benda til þess að draga fari úr að-
sókninni. „Við sjáum það ekki fyrir
okkur að nemendum í íslensku
fækki – ekki á næstunni að
minnsta kosti. En þetta er sveiflu-
kennt og erfitt fyrir um að spá.“
Skráðir nemendur við íslensku-
skor HÍ í október 2004 voru 244 og
af þeim voru 52 nemendur sem
voru að hefja nám við skólann. Þá
bætast við þeir erlendu stúdentar
sem leggja stund á íslenskunám en
þeir voru 141 fyrir skólaárið 2004–
2005, þar af 60 nýnemar.
Í október á síðasta ári voru hins
vegar 272 nemendur skráðir við ís-
lenskuskor. Þar af voru 76 nem-
endur sem voru að hefja íslensku-
nám – fjölgaði því nýnemum um 24
á milli ára. Erlendir stúdentar sem
skráðir voru við íslenskuskor voru
153 og af þeim voru 82 nýnemar.
Ekki fjármunir til að
ráða nýja kennara
Jón segir hins vegar rétt að
deildin búi við fjárskort og það
komi t.a.m. í veg fyrir að hægt sé
að ráða nýja kennara. Lítið hefur
verið um nýráðningar á síðustu ár-
um og vísar Jón til þess að sex bók-
menntakennarar hafi látið af störf-
um frá árinu 1998 en aðeins þrír
verið ráðnir þeirra í stað. Af þeim
sökum sé mun meira álag á þá
kennara sem starfa við skorina.
Þrátt fyrir að íslenskuskor sé
stærsta skorin innan hugvísinda-
deildar er enga fjármuni að fá til
að ráða nýtt fólk. „Við reynum
náttúrlega að halda uppi öflugu
starfi hérna við skorina en það
eina sem stendur okkur svolítið
fyrir þrifum er þessi þröngi fjár-
hagur sem kemur í veg fyrir að við
fáum að ráða fleira fólk.“
Jón bendir á að á undanförnum
árum hafi nýjar námsleiðir verið
stofnaðar, nemendum fjölgi en
ekkert sé að gert.
„Auðvitað þyrfti að bæta við
fleiri kennurum, þá sérstaklega á
sviði miðaldabókmennta. Við höf-
um einungis tvo kennara á sviði
miðaldabókmennta og þeim hefur
fækkað um tvo á undanförnum ár-
um,“ segir Jón Axel og bætir við að
á sama tíma hafi verið stofnuð ný
námsleið, alþjóðleg námsleið í ís-
lenskum miðaldafræðum. „Þetta
nám er kennt á ensku og ætlað er-
lendum stúdentum. Þetta er MA-
nám í íslenskum miðaldafræðum
og því er rétt hægt að ímynda sér
hvort ekki þurfi að fjölga kennur-
um á þessu sviði.“
Ekki er útlit fyrir að kennara-
stöðum fækki enn frekar en ljóst
er að fjárhagur hugvísindadeildar
er þröngur og þrátt fyrir að vera
ein stærsta deild skólans fæst
einna minnst fjármagn með hverj-
um nemanda.
Brautryðjendur á
sviði fjarnáms
Boðið er upp á grunn-, meistara-
og doktorsnám í íslensku við HÍ. Í
grunnnáminu er bæði boðið upp á
BA-nám og hagnýta íslensku, í
meistaranámi er einnig mismun-
andi námsleiðir um að velja en þar
er MA-nám í íslenskri málfræði, í
íslenskum bókmenntum og ís-
lenskum fræðum. Auk þess er boð-
ið upp á M.paed-nám í íslensku,
sem er einkum ætlað verðandi
kennurum.
Jón Axel segir einnig að nokkrir
tugir nemenda leggi stund á nám í
íslensku í gegnum fjarnám á ári
hverju. „Við höfum lengi verið
brautryðjandi á sviði fjarnáms við
háskólann,“ segir Jón Axel. „Við
litum á það sem réttindamál að
fólk úti á landsbyggðinni gæti
stundað háskólanám. Páll Skúla-
son, fyrrverandi rektor Háskóla
Íslands, lagði einnig mikla áherslu
á að boðið yrði upp á fjarnám.“
Á ári hverju eru nokkur kjarna-
námskeið og nokkur valnámskeið
BA-stigs boðin í fjarnámi. Í nám-
skeiðunum eru bæði haldnir sér-
stakir fyrirlestrar með fjarfunda-
búnaði en einnig eru önnur
námskeið sem einungis eru kennd
í gegnum netið.
Nemar í fjarnámi eru dreifðir
um allt land og einnig eru dæmi
um Íslendinga búsetta erlendis
sem nýta sér þjónustuna. Jón Axel
segir að allmargir nemendur hafi
lokið BA-prófi í íslensku í gegnum
fjarnám.
Fréttaskýring | Íslenskuskor Háskóla
Íslands fjársvelt
Aukið álag
á kennurum
Minnst borgað með nemendum hugvís-
indadeildar, næststærstu deildar skólans
Aðalbygging Háskóla Íslands.
Fjármagn ekki veitt til
að ráða nýja kennara

Fastráðnum kennurum við
íslenskuskor í Háskóla Íslands
hefur fækkað um þrjá síðan
1998. Engir fjármunir eru veittir
til að ráða nýja kennara og er
aukið álag á þá sem fyrir eru. Á
sama tíma og ný alþjóðleg náms-
leið í íslenskum miðaldafræðum
hefur verið stofnuð, sem kennd
er á ensku, hefur kennurum á
sviðinu fækkað um tvo á und-
anförnum árum og nú standa
aðeins tveir eftir.
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
FYRIRTÆKIÐ Trico ehf. á Akra-
nesi hefur hafið útflutning á örygg-
issokkum sem þróaðir eru hjá fyr-
irtækinu. Meðal helstu kosta
sokkanna er einstök eldvörn og
mjög lág hitaleiðni. Þessir eiginleik-
ar koma í veg fyrir bruna af völdum
málmslettna, loga og hita af sér-
hverjum toga. Sokkarnir eru einnig
mjög sterkir og endingargóðir, seg-
ir í frétt frá fyrirtækinu.
Efnið sem notað er í sokkana
hrindir frá sér vökva og heldur hita-
stigi húðarinnar í jafnvægi sem ger-
ir sokkana einstaklega þægilega.
Nú hefur Trico náð samningum
við Alcan álver í Bretlandi og
slökkvilið Kaupmannahafnar um út-
flutning á sokkunum, en slökkviliðið
sér einnig sér um að útvega öðrum
starfsmönnum borgarinnar sokka.
Nýlega barst einnig fyrirspurn um
sokkana frá álveri í Suður-Kóreu og
hafa sýnishorn verið
send þangað. Þessir er-
lendu samningar eru
mjög þýðingarmiklir
fyrir Trico. Þeir gefa
sokkunum vissan
gæðastimpil sem er
nauðsynlegur fyrir
markaðssetningu á við-
komandi vöru og
styrkja ennfremur
stoðir Trico.
Samkvæmt upplýs-
ingum Trico henta öryggissokkarnir
öllum þeim sem vinna í lokuðum
skóm allan daginn svo sem flestum
iðnaðarmönnum og við aðstæður
þar sem hætta af völdum hita af sér-
hverjum toga er fyrir hendi. Þá hef-
ur göngufólk og annað útivistafólk
einnig notað sokkana. Helstu við-
skiptavinir Trico hér á landi eru
Alcan á Íslandi, Norðurál og Ís-
lenska járnblendifé-
lagið.
Trico vinnur með
textíl á ýmsum sviðum.
Mikil sérþekking hefur
skapast innan fyrir-
tækisins á þróun,
hönnun og framleiðslu
á vörum sem unnar
eru úr textíl, segir á
heimasíðu þess.
Síðustu ár hefur
Trico einbeitt sér að
framleiðslu á öryggisfatnaði fyrir
stóriðjur sem vinna með heita
málma og þar sem hætta stafar af
eldglæringum og/eða hita af ýmsum
toga.
Trico framleiðir einnig sokka fyr-
ir almennan markað og vinnur í
samvinnu við stoðtækjafyrirtækið
Össur í þróun og framleiðslu á sér-
vöru í textíl fyrir stoðtækjaiðnaðinn.
Fyrirtækið Trico ehf. hefur útflutning á öryggissokkum
Danskir slökkviliðsmenn
í íslenskum sokkum