Morgunblaðið - 02.02.2006, Síða 33

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. FEBRÚAR 2006 33
UMRÆÐAN
Lifun er tímarit um
heimili, lífsstíl og
fallega hönnun
Meðal efnis í næsta blaði:
• Ævintýri í austri
• Hreinar línur og fínlegur íburður
• Að einfalda flókna veröld
• Hönnun í hæstu hæðum
• Framandleg fæða
Lifun er dreift í 60.000 eintökum
og 2. tölublað 2006 kemur út
laugardaginn 11. febrúar næstkomandi.
Panta þarf auglýsingar
fyrir kl. 17 þriðjudaginn
7. febrúar
Auglýsingar: Sif Þorsteinsdóttir,
sími 569 1254, sif@mbl.is
með
hækkandi sól
leikræn lýsing
í röð og reglu
frumkvöðull á sínu sviði
að hanna utan um fjölskylduna
syndsamleg hollusta
lifun
tímarit um heimili og lífsstíl – 01 2006
Í LEIÐARA Blaðsins hinn 18.
janúar sl. er fjallað um framtíð
löggæslu í landinu og tillögur
dómsmálaráðherra
um nýskipan lög-
reglustjórnar. Þar
sem slíkrar vanþekk-
ingar og fordóma
gætir í skrifum leið-
arahöfundar um lög-
regluna í Reykjavík
sé ég mig knúinn til
þess að gera fáeinar
athugasemdir við þau
skrif.
Flestir sem til
þekkja eru á einu
máli um að ákvörðun
dómsmálaráðherra
um sameiningu lögregluliðanna á
höfuðborgarsvæðinu sé löngu
tímabær. Í dag eiga þessi þrjú
lögreglulið með sér samstarf á
ýmsum sviðum, ekki síst á sviði
rannsókna sakamála, enda fást
þau æði oft við málefni sömu ein-
staklinga, sem láta sig engu skipta
hvort afbrot eru framin í Reykja-
vík eða nágrannabyggðum. Þá
starfa liðin náið saman á sviði al-
mannavarna og aðstoða hvert ann-
að á ýmsan máta, undir stjórn
fjarskiptamiðstöðvar. Ekki verður
framhjá því litið að svæðið er í
raun runnið saman í eitt heild-
stætt atvinnu-, þjónustu- og íbúa-
svæði.
Leiðarahöfundur spyr hvort
reykvískir lögreglumenn séu allir
orðnir kontóristar við Hlemm, og
telur að lögreglan í borginni sé
ekki nægilega sýnileg og að lög-
gæslan hafi ekkert aukist á um-
liðnum árum. Ekki er mér fylli-
lega ljóst hvað felst í þessari
gagnrýni, en hins vegar veit ég að
áherslur í löggæsl-
unni hafa töluvert
breyst á liðnum árum
í samræmi við breyt-
ingar á samfélags-
gerðinni og þróun af-
brota. Meiri áhersla
er nú lögð á löggæslu
í hverfum og þjónustu
við borgarana, hverfa-
stöðvarnar gegna fjöl-
breyttara hlutverki en
áður, tekið hefur ver-
ið upp óeinkennt eft-
irlit og sífellt meiri
áhersla er lögð á for-
varnir og fræðslu. Þá hefur lög-
reglan í Reykjavík á undanförnum
árum starfað í anda árangurs-
stjórnunar. Þar hafa verið sett
fram mælanleg markmið til
skemmri og lengri tíma í því skyni
að bæta og styrkja löggæsluna.
Lögreglan má aldrei staðna, hún
verður að laga sig að breyttum að-
stæðum, vera óhrædd við að taka
upp nýja tækni og ný vinnubrögð
svo hún geti betur sinnt því hlut-
verki sem henni er ætlað að lög-
um. Um leið verða menn reglulega
að spyrja hvort stefnan sé rétt eða
hvort ástæða sé til að breyta um
kúrs. Þegar tölur sýna að alvar-
legum afbrotum í umdæminu
fækkar milli ára, þegar af-
brotatíðni í miðborginni hefur
minnkað um 32,8% frá árinu 2000–
2004, þegar skráðum ofbeld-
isbrotum hefur þar á sama tíma
fækkað um 40%, hljóta menn að
álykta að við séum á réttri leið.
Að halda því fram að löggæslan í
borginni hafi ekki aukist á liðnum
árum á sér því enga stoð. Slíkum
árangri verður aldrei náð af ein-
tómum kontóristum við Hlemm.
Fyrir nokkrum dögum birtust
niðurstöður úr alþjóðlegri rann-
sókn á þolendum afbrota og við-
horfi þeirra til lögreglunnar. Tók
hún til alls landsins og voru svar-
endur samtals 1.910 einstaklingar.
Spurt var um reynslu af alvarlegri
afbrotum, um ótta við afbrot og
viðhorf til þjónustu lögreglunnar.
Niðurstöður eru fróðlegar og sýna
okkur ótvírætt að lögreglan á Ís-
landi stendur sig vel og á fyllilega
skilið það mikla traust sem al-
menningur ber til hennar.
Í könnuninni var m.a. spurt um
hversu örugga svarendur teldu sig
vera einir á gangi að kvöldi til í
miðbog Reykjavíkur á virkum
dögum og um helgar. Yfir helm-
ingur svarenda töldu sig mjög eða
frekar óörugga þar eina að kvöld-
lagi. Af þessum niðurstöðum dreg-
ur leiðarahöfundur Blaðsins þá
ályktun að ekki verði séð að lög-
reglustjórinn í Reykjavík sé vand-
anum vaxinn og við yfirstjórn
embættisins sé hér eina að sakast.
Þessi rök þykja mér léttvæg og
lýsa fordómum í garð lögregl-
unnar og skal það nú skýrt:
Árið 2001 kom út sambærileg
skýrsla á vegum lögreglustjórans í
Reykjavík, og var niðurstaðan þar
um öryggistilfinningu í miðborg-
inni nokkurn veginn hin sama og
nú. Sú niðurstaða vakti menn til
umhugsunar um ástæður fyrir
þeim ótta sem almenningur virtist
bera gagnvart miðborginni um
nætur. Þá kom í ljós að óttinn
stafaði að miklu leyti af slæmri
umfjöllun og ímynd miðborg-
arinnar. Jafnframt kom fram að
óttinn var meiri hjá þeim sem
bjuggu fjarri miðborginni, meiri
hjá eldra fólki en því yngra, og
hluti þeirra sem óttuðust mjög
miðborgina hafði aldrei komið
þangað að kvöldlagi. Rúmum
tveimur árum síðar var könnunin
endurtekin, og þá eftir nokkurra
mánaða jákvæða umfjöllun um
miðborgina. Og viti menn, örygg-
istilfinning hafði aukist til muna. Í
nýlegri könnun má að hluta til sjá
sama mynstur og fyrr hjá svar-
endum, þegar skoðað er hvað ein-
kennir þá sem segjast mjög eða
frekar óöruggir í miðborginni.
Eins og áður segir hefur tíðni
afbrota í miðborg Reykjavíkur
fækkað verulega á undanförnum
árum. Í því ljósi hefði mátt ætla
að öryggistilfinning íbúa gagnvart
miðborginni um nætur hefði auk-
ist. Svo virðist þó ekki raunin og
hlýtur það að kalla á spurningar
um hvað valdi. Ég get upplýst
leiðarahöfund Blaðsins um að lög-
reglan í Reykjavík er ekki sátt við
niðurstöðu könnnunarinnar, ekki
síst í ljósi þess að þar kemur einn-
ig fram að 90% svarenda telja lög-
regluna skila mjög eða frekar
góðu starfi við að stemma stigu
við afbrotum í þeirra hverfi. Það
hlutfall er hér miklu betra en á
hinum Norðurlöndunum. Mér þyk-
ir því einsýnt að öryggistilfinning
íbúa er flókið samspil margra
þátta, lögreglan spilar þar vissu-
lega stórt hlutverk, en aðrir þætt-
ir ekki síður, og er það verðugt
rannsóknarefni.
Leiðarahöfundur dregur í efa að
löggæsla á höfuðborgarsvæðinu
batni við það að sameina hana
alla, nær væri frekar að sameina
annars vegar löggæsluna í Hafn-
arfirði, Kópavogi og Garðabæ, og
hins vegar í Reykjavík, Seltjarn-
arnesi og Mosfellsbæ og sjá þann-
ig hvernig til tekst. Nú er það svo
að Seltjarnarnes og Mosfellsbær
hafa í tæp átján ár heyrt undir
umdæmi lögreglunnar í Reykjavík
og hefur samstarf og samskipti
lögreglunnar við íbúa og sveit-
arstjórnir verið með miklum ágæt-
um. Er mér ekki kunnugt um ann-
að en að almenn ánægja ríki þar
með störf lögreglunnar. Þau spor
ættu því ekki að hræða þegar öll
lögregluliðin á höfuðborgarsvæð-
inu verða sameinuð í eitt.
Athugasemdir við skrif
um lögregluna í Reykjavík
Ingimundur Einarsson fjallar
um nýskipan lögreglustjórnar
á höfuðborgarsvæðinu ’Lögreglan má aldreistaðna, hún verður að
laga sig að breyttum að-
stæðum, vera óhrædd við
að taka upp nýja tækni
og ný vinnubrögð svo hún
geti betur sinnt því hlut-
verki sem henni er ætlað
að lögum.‘
Ingimundur Einarsson
Höfundur er varalögreglustjóri
í Reykjavík.