Morgunblaðið - 24.02.2006, Blaðsíða 14

14 FÖSTUDAGUR 24. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF



   
 

 

 
     

    
!"# $ 
%
$%#&
2  7
27 8$
2 $8$
38$
9%#,
: %8$
:&8$
 #
%3
%
&# 
; 
;$7:$
- 
<3 +:
+#
=
'& " ( )
%

2$8$
:
  
8



>7 78$
?@ 

AB:2  7A $ 

*/%%%
   
C   
* %
+
& ,-
: D/

 
- + E %-  
,
&./

%
 >FDG
-1  
  !()
)!'
"! "
!"
"!"
(
!

! 
"(!"

!
)! (!(
!
'!)
<
(!(
<
 )!
'"!
<
<
<
" !
3 / % /  !
!'
!
!
!"
! !'
'!
!'
! !(
! ! 
! 
<
! <
<
<
<!
"!
<
<
<
'!
H"!5I
H"! 5I
H!5I
H"!"5I
H! 5I
H! 5I
H!5I
H!(5I
H'!5I
H!
5I
H"!5I
H"!(5I
H!
5I
H"!
5I
H !5I
H'!5I
<
H!5I
<
<
<
H<!'5I
H !5I
<
<
<
H"!5I
   
%
* #$ 1 $%
- 
'
 ( '
(( ')
 )


"'

"( 
"'( ") (" )(
)(
")(
""(



( <
<
" 
 
"''
 )

<
<
<
 !(
)! "!
"
!"
" (
'!

! 
"(!

)!(
)! (!(
"!
' (!(
!(
) !
!
"!(
" !
!((
)! 
"!'
" "!"
(
!


!"
"(!
!
)! 
"!
! 
'!)
!
)!(
!'
) !
'!
"!"
"!
C  1, 2* J2 %   :
 
  
)
"
'


 (
(
 
"



(
"
"
<

<

"

'
<
<
<

● ÚRVALSVÍSITALAN hækkaði um
3,0% í Kauphöll Íslands í gær og er
lokagildi hennar 6.663 stig.
Heildarviðskipti í Kauphöllinni
námu 32 milljörðum króna. Þar af
voru viðskipti með íbúðabréf fyrir
15,6 milljarða og hlutabréf fyrir 7,3
milljarða. Mest viðskipti voru með
bréf KB banka, fyrir 2,5 milljarða.
Bréf Össurar hækkuðu mest, um
5,1%, og bréf Tryggingamið-
stöðvarinnar um 5,0%. Bréf Ice-
landic Group lækkuðu um 1,2%.
Úrvalsvísitalan
hækkar í Kauphöllinni
● ÍBÚÐALÁNASJÓÐUR mun hefja
viðskipti á skuldabréfamarkaði
Kauphallarinnar 7. mars nk.
Í tilkynningu segir Guðmundur
Bjarnason, forstjóri Íbúðalánasjóðs,
að það sé mikilvægt fyrir sjóðinn að
geta átt viðskipti með eigin skulda-
bréf vegna aukinnar áherslu á
áhættu- og fjárstýringu sjóðsins.
Jafnframt sé nauðsynlegt að við-
skipti með eigin bréf séu sýnileg öll-
um markaðsaðilum og aðildin að
Kauphöllinni tryggi þann sýnileika.
Íbúðalánasjóður
í Kauphöllina
ÞETTA HELST ...
VIÐSKIPTI
ÞRÁTT fyrir tímabundinn ójöfnuð í
efnahagsmálum bendir flest til að
efnahagsþróunin haldist stöðug, að
því er fram kemur í vefriti fjármála-
ráðuneytisins. Þar segir að til við-
bótar við markvisst aðhald í ríkisbú-
skapnum hafi ríkisstjórnin lagt
áherslu á að auka sveigjanleika hag-
kerfisins með því að einkavæða rík-
isfyrirtæki og innleiða skipulags-
breytingar, sem geri markaðsaðilum
kleift að bregðast við nýjum aðstæð-
um og taka virkan þátt í alþjóðavæð-
ingunni. Sú stefna hafi reynst vel og
skilað landsmönnum nægri atvinnu
og ört vaxandi kaupmætti. Greinin
er skrifuð í tilefni af skýrslu matsfyr-
irtækisins Fitch Ratings frá því fyrr
í vikunni, þar sem langtímahorfur
fyrir lánshæfismat ríkissjóðs voru
lækkaðar úr stöðugum í neikvæðar.
Jákvæðar horfur
Fjármálaráðuneytið segir að
helstu ástæður sem gefnar hafi verið
fyrir breyttum horfum hafi verið að
viðskiptahalli síðasta árs hafi orðið
meiri en spár bentu til, skuldsetning
íslenskra heimila hafi aukist mikið
og að aðhald í fjármálastjórn hins
opinbera sé ekki nægjanlegt.
Fjármálaráðuneytið segir í vefrit-
inu að aukinn viðskiptahalla á síðasta
ári megi að miklu leyti rekja til
tveggja nýjunga á fjármálamarkaði.
Annars vegar hafi bankarnir hafið
samkeppni við Íbúðalánasjóð í ágúst
2004 með lækkun vaxta á húsnæð-
islánum og rýmri lánamöguleikum.
Hins vegar hafi erlendar lánastofn-
anir í ágúst á síðasta ári farið að gefa
út skuldabréf í krónum, sem hafi
haft áhrif til að styrkja gengi krón-
unnar enn frekar og þar með kaup-
mátt landsmanna erlendis. Það hafi
aukið innflutning til landsins. Hátt
gengi krónunnar hafi einnig ýtt und-
ir fjárfestingar Íslendinga erlendis.
Ráðuneytið segir, að erfitt hafi
reynst fyrir hagstjórnina að bregð-
ast við þessari þróun umfram það að
Seðlabankinn hækkaði stýrivexti
enn frekar. Þessar breytingar virðist
nú að mestu gengnar yfir og útlit
fyrir hægari vöxt einkaneyslu og
innflutnings í ár. Á næsta ári sé spáð
samdrætti í fjárfestingu og innflutn-
ingi og enn hægari vexti einka-
neyslu. Á sama tíma sé aukin fram-
leiðslugeta í áli að auka vöruútflutn-
inginn mikið. Viðskiptahallinn muni
því dragast hratt saman. Þá séu
horfurnar jákvæðar hvað framhaldið
varði og ef gengið lækki meira megi
búast við að viðsnúningurinn í er-
lendum viðskiptum verði hraðari en
ella. Það bendi því flest til þess að
þróun viðskiptahallans á komandi
árum verði sjálfbær.
Aðhald hefur ríkt
Fjármálaráðuneytið segir að varð-
andi gagnrýni skýrsluhöfunda Fitch
á hagstjórnina megi benda á að af-
komubati hins opinbera frá 2003 til
2005 hafi verið 5,4% af landsfram-
leiðslu, sem sé eitt mesta aðhaldsstig
í fjármálum OECD-ríkjanna á þeim
tíma. Þá séu langtímamarkmið ríkis-
sjóðs í fullu gildi, en þau gangi út á
að halda aftur af vexti útgjalda og
leyfa tekjum í uppsveiflu að fram-
kalla afgang. Sú fjármálastjórn hafi
gefist vel í uppsveiflunni og styrkt
stöðu ríkissjóðs verulega. Það sé því
ekki neinum vafa undirorpið að að-
hald hafi ríkt í fjármálum ríkissjóðs.
Stöðug þróun þrátt fyrir
tímabundinn ójöfnuð
MIKIL umfjöllun var um veikingu
eða gengisfall íslensku krónunnar
með afar sterku orðalagi í erlend-
um fjölmiðlum í gær og margir
þeirra gerðu einnig áhrifum veik-
ingar krónunnar á aðrar og mun
fjarlægari myntir góð skil.
„Gjaldeyrisórói á Íslandi breiðist
út“ stóð í fyrirsögn á vef Berl-
ingske Tidende. „Gengiserfiðleikar
á Íslandi hafa víðtæk áhrif “ sagði á
vef norska sjónvarpsins, o.s.frv.
„Hrun krónunnar hefur áhrif á
heimsvísu“ sagði í fyrirsögn Fin-
ancial Times.
Sumir fjölmiðlar gengu mun
lengra í fyrirsögnum sínum; „Ís-
landsskipið laskast, öll rauð viðvör-
unarljós blikka á Íslandi,“ sagði
norska Dagbladet. „ Ísland á barmi
kreppu“ stóð í fyrirsögn á forsíðu
Dagens Næringsliv og inni í blaðinu
var fréttaskýring undir fyrirsögn-
inni „Fjárhagslegt harakiri“.
Umfjöllun með tilliti til útrásar
Danskir fjölmiðlar fjölluðu sér-
staklega um veikingu krónunnar
með tilliti til útrásar Íslendinga þar
og mátti lesa margar fyrirsagnir
þess efnis að veiking krónunnar
myndi verða til þess að draga veru-
lega úr uppkaupum Íslendinga þar.
Í Børsen var m.a rætt við fram-
kvæmdastjóra fasteignafélagsins
Property Groups, sem er í eigu
Straums-Burðaráss fjárfestingar-
félags, Pálma Haraldsson og Andra
Má Ingólfsson, forstjóra Heims-
ferða, en allir töldu þeir litla hættu
á að veiking krónunnar yrði til þess
að draga úr fjárfestingaráhuga í
Danmörku.
Í leiðara Børsen var fyrirsögnin
„Íslendingar byggja á sterkum
grunni“ en í honum sagði að veik-
ing krónunnar væri vissulega sem
köld vatnsgusa á sjóðheitt hagkerfi
Íslands en varast bæri að draga of
sterkar ályktanir af veikingu krón-
unnar. Það hefði lengi legið fyrir að
hún hlyti að veikjast, seðlabankinn
fylgdi verðbólgumarkmiðum og því
mætti reikna með sveiflum í krón-
unni án þess að það táknaði ein-
hverjar efnahagslegar ófarir.
Krónan og
íslenskt efna-
hagslíf í brenni-
depli fjölmiðla
ÍSLENSKA krónan er komin inn
í söfn hjá þeim sem stunda gjald-
eyrisviðskipti víða um heim, að
sögn Björns Rúnars Guðmunds-
sonar, hagfræðings hjá greining-
ardeild Landsbanka Íslands.
Hann segir að það sé væntanlega
skýringin á því hvers vegna lækk-
un krónunnar í fyrradag og dag-
inn þar áður hafði áhrif á gjald-
miðla í Afríku, Suður-Ameríku,
Austur-Evrópu og Asíu, í kjölfar
skýrslu Fitch Ratings varðandi
lánshæfismat ríkissjóðs.
„Mér finnst líklegt að þeir sem
séu að stunda gjaldeyrisviðskipti
hafi við þær aðstæður sem mynd-
uðust lent í því að selja frá sér
krónuna. Það
hafi síðan leitt
til þess að ávöxt-
un í þessum til-
teknu söfnum
hafi þá lækkað
en inni í þessum
söfnum eru
einnig aðrar
myntir. Íslenska
krónan er vænt-
anlega flokkuð
með ákveðnum hætti með öðrum
hávaxtamyntum og lækkun henn-
ar hefur væntanlega leitt til þess
að menn hafa farið að selja þær
myntir einnig. Því hafa þær lækk-
að líka,“ segir Björn Rúnar.
Aðrar hávaxtamyntir
voru einnig seldar
Björn Rúnar
Guðmundsson
ALÞJÓÐA matsfyrirtækið Fitch Ratings stað-
festi í gær lánshæfismat sitt á íslensku viðskipta-
bönkunum þremur, Kaupþingi banka, Lands-
banka og Íslandsbanka og svo Straumi-Burðarás.
Segir í tilkynningu frá Fitch að horfur á lánshæfis-
mati bankanna séu stöðugar þrátt fyrir að láns-
hæfismat ríkissjóðs vegna skuldbindinga í inn-
lendri og erlendri mynt hafi verið staðfest með
breyttum horfum, úr stöðugum í neikvæðar, síð-
astliðinn þriðjudag.
Segir í tilkynningu Fitch að sterk eiginfjárstaða
viðskiptabankanna og dreift lánasafn þeirra á milli
landa, þar sem 35–70% séu lán til erlendra fyrir-
tækja, vegi upp á móti aukinni áhættu sem nú
megi greina í þjóðarbúskapnum vegna aukins
verðbólguþrýstings, ósjálfbærs viðskiptahalla,
hratt vaxandi hreinna erlendra skulda, útlána-
þenslu og hækkandi eignamyndunar. Bein gjald-
eyrisáhætta er ekki talin vega þungt vegna tak-
markana frá Seðlabanka Íslands. Þó segir að lán í
erlendum myntum til íslenskra fyrirtækja gætu
þýtt óbeina gjaldeyrisáhættu fyrir bankana. Áætl-
að sé að um 75% af greiðsluflæði skráðra íslenskra
fyrirtækja sé í erlendri mynt og samkvæmt upp-
lýsingum bankanna hafi flestir þeirra baktryggt
(e. hedge) sig gagnvart gengisbreytingum. Þrátt
fyrir þetta eigi eftir að mæla áreiðanleika sumra
þessara baktrygginga. Óhagstæðara lánshæfis-
mat Straums-Burðaráss sé tilkomið vegna þess að
bankinn fékk nýlega leyfi til reksturs fjárfestinga-
banka og endurspegli matið þá litlu reynslu sem
komin er á starfsemi bankans.
Mikilvægt að viðhalda góðu mati
Þá segir að Fitch muni halda áfram að vakta
þróun misvægis í þjóðarbúskapnum íslenska og
hvernig bankarnir muni bregðast við þeim hættu-
merkjum sem nú séu uppi.
Í Morgunkorni Íslandsbanka segir að afar
mikilvægt sé fyrir bankana að viðhalda góðu láns-
hæfismati því fjármögnun fari að stærstum hluta
fram á erlendum fjármálamörkuðum. Lækkun á
lánshæfismati bankanna myndi leiða til þess að
fjármögnun þeirra yrði dýrari sem myndi jafnt
draga úr arðsemi þeirra og hafa hamlandi áhrif á
vöxt þeirra. Sú lánshæfiseinkunn sem Straumur
hafi fengið nýlega sé ein forsenda þess að útrás
bankans geti orðið að veruleika. Staðfesting á
lánshæfiseinkunn og stöðugum horfum sé því
fagnaðarefni fyrir íslensku bankana sem hafi að
undanförnu lagt áherslu á að auka traust á þeim.
Ósamræmis virðist gæta
Í Vegvísi Landsbankans segir að nokkurs ósam-
ræmis virðist gæta hjá greinendum Fitch, því ann-
ars vegar hafi sá sérfræðingur sem greini lýðveld-
ið Ísland kvartað yfir því að upplýsingar vantaði
um gengisáhættu íslenska hagkerfisins, sem gerði
það að verkum að meiri óvissa ríkti um þol gagn-
vart gengissveiflum en ella. Hins vegar telji sá
sérfræðingur sem greini íslensku bankana að þeir
hafi lagt fram fullnægjandi gögn sem sýni fram á
að gjaldeyrisáhætta sé innan viðunandi marka.
Þetta veki athygli í ljósi þess að væntanlega megi
fá góða mynd af áhættu kerfisins í heild með því að
leggja saman upplýsingar frá bönkunum þremur.
Fitch Ratings staðfestir
lánshæfismat bankanna
Eftir Sigurhönnu Kristinsdóttur
sigurhanna@mbl.is
Morgunblaðið/Golli
● HAGNAÐUR af rekstri Century Al-
uminium, sem er móðurfélag Norður-
áls á Grundartanga, á árinu 2005
nam 82 milljónum Bandaríkjadoll-
ara. Það svarar til um 5,4 milljarða
íslenskra króna. Að teknu tilliti til
sérstakrar gjaldfærslu vegna fram-
virkra samninga upp á 198 milljónir
dollara til næstu tíu ára var heildar-
afkoman hins vegar 116 milljóna
dollara tap. Árið áður var tap félags-
ins 33,5 milljónir dollara, en þá kom
ekki til sérstök gjaldfærsla vegna
framvirkra samninga félagsins.
Rekstrarafkoman batnaði því í raun
á milli ára.
Haft er eftir Logan W. Kruger, for-
stjóra Century, í tilkynningu frá félag-
inu, að árið 2005 hafi verið metár í
sögu Century, hvað varðar fram-
leiðslu, tekjur og sjóðstreymi.
Kruger segir að stækkun Norður-
áls, sem hafist var handa við í febr-
úarmánuði á síðasta ári, sé á áætl-
un og gert sé ráð fyrir að henni ljúki á
fjórða fjórðungi þessa árs. „Þegar
við horfum fram á við sjáum við tæki-
færi til að byggja stærra, fjölbreytt-
ara og enn samkeppnisfærara fyr-
irtæki,“ segir Kruger í tilkynningunni.
Bætt rekstarafkoma
Century Aluminium
?K
-LA 





 5
5
:*-D
92M
 

 5
5
F2F'
N;M

  5
5
N;M
? 
 

 
5
5
>FDM 9$OP$ 




 5
5