Morgunblaðið - 30.03.2006, Page 31

Pólitískur blekking-
arleikur Stefáns Ólafs-
sonar og Jóhönnu
Sigurðardóttur
Í PÓLITÍSKRI grein sinni í
Morgunblaðinu síðastliðinn
laugardag fjallar Stefán Ólafs-
son um skattgreiðslur eldri
borgara og öryrkja. Eins og
alltaf þegar fjallað er um
skattamál getur ólíkur sam-
anburður og margháttuð fram-
setning gefið mismunandi nið-
urstöður.
Greinilegt er að
Stefáni er mikið í
mun að halda á
lofti þeirri skoðun
sinni að skattar á
Íslandi hafi hækk-
að þegar ljóst er
að launaskattpró-
sentan lækkaði um
1% á síðasta ári,
1% í upphafi þessa
árs og mun lækka
um 2% um næstu
áramót. Þetta er
staðreynd enda
hafa erlend matsfyrirtæki,
greiningardeildir íslensku bank-
anna og stjórnarandstaðan verið
dugleg að setja út á skattalækk-
anir ríkisstjórnarinnar.
Það er undarlegt hvernig
Stefáni tekst að snúa um-
ræðunni á hvolf. Allir vita að
það er mjög dýr leið að hækka
skattleysismörkin fyrir alla til
þess að ná til ákveðinna hópa, í
þessu tilfelli öryrkja og eldri
borgara. Það er mun hagkvæm-
ara að hækka tekjur einstakra
hópa og tryggja þannig að fjár-
magn frá ríkinu nýtist þeim að-
ilum sem ætlunin er að bæta
kjörin hjá. Þessu er Stefán hins
vegar andsnúinn því þrátt fyrir
að þessi aðferð auki ráðstöf-
unartekjur þessara hópa, þ.e.
þeir hafa meira fjármagn milli
handanna, þá leiðir þetta til
þess að þeir borga meiri skatt
og það gengur ekki samkvæmt
hugmyndafræði Stefáns Ólafs-
sonar. Hann virðist vera á móti
hækkun lífeyristekna ef það
leiðir til þess að hluti þeirra fer
í skatt.
Í umfjöllun sinni fjallar Stef-
án meðal annars um skatt-
greiðslur í tengslum við breyt-
ingar á launavísitölu. Það er vel
þekkt leið í þessari umræðu að
rugla fólk í ríminu með því að
bera saman tvo óskylda hluti.
Verið er að bera saman skatta á
laun í dag þar sem kaupmáttur
hefur hækkað umtalsvert miðað
við lægri laun á fyrri árum. Með
þessari aðferð má koma í veg
fyrir að skattalækkanir rík-
isstjórnarinnar sjáist. Með sömu
nálgun mætti líka halda því
fram að launalækkun sé skatta-
lækkun sem kæmi öllum til
góða. Það þætti nú varla merki-
leg pólitík. Svona má snúa út úr
öllum sköpuðum hlutum og telja
fólki trú um að skattar hafi ekki
lækkað þegar staðreyndin er sú
að skattprósentan
hefur nú þegar lækk-
að um 2% á jafn-
mörgum árum og
mun lækka um 2%
um næstu áramót.
Jafnframt hafa ráð-
stöfunartekjur
hækkað og þegar allt
kemur til alls hefur
kaupmáttur ráðstöf-
unartekna hækkað
um þriðjung hjá
öldruðum og ör-
yrkjum frá árinu
1994.
Víkjum okkur nú að málflutn-
ingi Jóhönnu Sigurðardóttur,
þingmanns þess flokks sem hef-
ur margsinnis sagt að ekki sé
rétt að lækka skatta nú. Hún
sakar ríkisstjórnina í sífellu um
blekkingar, forkastanleg vinnu-
brögð og ósannindi. Þetta mátti
til dæmis lesa í Morgunblaðinu
5. febrúar síðastliðinn. Þar
sagði hún orðrétt um sam-
anburð skatta á milli tímabila;
„í slíkum samanburði er það
auðvitað skattbyrði af sömu
rauntekjum öll árin sem skiptir
máli ef fá á fram hvaða breyt-
ingar hafa orðið á skattbyrði á
milli ára“. Hvað gerir hún svo í
grein í Morgunblaðinu í gær?
Hún snýr út úr fyrir sjálfri sér
og lætur eins og hún hafi aldrei
skrifað greinina frá 5. febrúar.
Þá allt í einu skiptir skattbyrði
af sömu rauntekjum engu máli
heldur skal nú miðað við launa-
vísitölu og þá án þess að minn-
ast á kaupmáttaraukninguna
sem orðið hefur á undanförnum
árum. Hér er Jóhanna, sem tel-
ur sig vera merkisbera sann-
leikans, að beita blekkingum og
snúa frá því sem hún áður
sagði. Af þessu má sjá að Jó-
hanna Sigurðardóttir er eins og
Stefán Ólafsson á móti því að
hækka ráðstöfunartekjur ákveð-
inna hópa þar sem það verður
til þess fleiri krónur fara í
skatt. Sem betur fer hefur rík-
isstjórnin ekki hlustað á þessar
afturhaldssömu raddir. Hún
hefur hækkað greiðslur til aldr-
aðra og öryrkja umfram verð-
lagshækkanir á undanförnum
árum. Það er að mínu mati
markvissari og árangursríkari
leið en hækkun skattleys-
ismarka.
Eftir Ármann Kr. Ólafsson ’Eins og alltaf þegarfjallað er um skattamál
þá getur ólíkur sam-
anburður og marg-
háttuð framsetning gef-
ið mismunandi
niðurstöður.‘
Ármann Kr. Ólafsson
Höfundur er aðstoðarmaður
fjármálaráðherra.
Myndin sýnir að kaupmáttur ráðstöfunartekna elli- og örorkulífeyris
hefur vaxið frá 1994. Hámarksbætur án aldurstengdrar örorku-
uppbótar, vísitala 1988=100.
Heimild: Tryggingastofnun ríkisins og fjármálaráðuneytið.
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. MARS 2006 31
su.
rnir að
u í þróun-
efðbund-
8“ í bygg-
ðbundinna
ér sér-
kilvæg.
m öll að
grein fyrir
frekja“ í
æma gagn-
r eins og
ötu. Þess
taða Rúss-
orku-
og stað-
m
um að
sam-
munum
hóps þró-
uðlar ekki
Við mun-
apa örygg-
ki tillit til
Það næg-
forðum til
orku-
ða-
uleika til
dómum
ð barist
dóma sem
Í þessari
árangur:
ndanlega
egn
astig.
um, mæt-
æði
ra stór-
g alnæm-
kvasýk-
orsök
eiminum.
sterkar lík-
nýrrar
stu árum.
óna manna.
að vinna
kari. Þar á
aðgerða-
n fugla-
faraldri í
ekki að
vart svo
álum sem
mum. Ójöfn
isjöfn fjár-
rann-
n farsótt-
reifingu
u smit-
t út með
misjöfnum hraða eftir heimshlutum.
Smitsjúkdómar vísa til félagslegra
og efnahagslegra vandamála, og
auka félagslegt ójafnrétti og mis-
munun. Sem dæmi má taka örlög
manna sem hafa smitast af alnæmi
og öðrum hættulegum sjúkdómum.
Þessir einstaklingar eru stundum
orðnir útlagar og eiga ekki aðeins
við veikindi að stríða heldur einnig
erfiðleika við að lifa mannsæmandi
lífi.
Enn er eitt mikilvægt atriði. Á
síðastliðnum árum hefur mannkyn
orðið fyrir mikilli áþján af völdum
jarðskjálfta, flóðbylgna og vatns-
flóða. Þéttbýlisvöxtur og útbreiðsla
samgöngu- og iðnaðarmannvirkja
gera okkur viðkvæmari fyrir þess-
um náttúruhamförum en áður hefur
verið. Þær valda ekki einungis efna-
hag og samfélagi talsverðu tjóni,
heldur er hræðilegasta afleiðing
náttúruhamfara smitsjúkdómar sem
verða þúsundum manna að bana.
Þess vegna teljum við það forgangs-
verk að stofna alþjóðlegt viðvör-
unar- og viðbragðskerfi til að berj-
ast gegn smithættu í kjölfar
náttúruhamfara.
Það væri skynsamlegt að skapa
sameiginlegt skipulagskerfi sem
bregðast myndi skjótt við uppkomu
og útbreiðslu farsótta. Slíkt kerfi
þarf að byggjast á reglulegu eftirliti,
upplýsingaskiptum og vísindalegum
aðferðum til að vera fært um að
bregðast við neyðarástandi. Ein
helsta orsök margra faraldra felst í
mannskæðum afleiðingum vopnaðra
átaka. Í kjölfarið margfaldast hætt-
an á uppsprettu farsótta. Ég er
sannfærður um að „G8“ er fært um
að samhæfa alþjóðaaðgerðir í lausn
slíkra neyðarástanda. „G8“ getur
hvatt alþjóða samfélagið til fjölhliða
samstarfs á þessu sviði.
Og auðvitað þarf „G8“ að halda
áfram að stuðla að aukningu vísinda-
kunnáttu og sameiningu vitsmuna-
legra og efnislegra auðlinda mann-
kyns til að geta skapað ný örugg
bóluefni, til að geta efnt til for-
varnar- og upplýsingaátaks á heims-
vísu.
Menntun
Við þurfum að beina sjónum okk-
ar að sameiginlegum verkefnum á
sviði menntunar. Í þróuðu upplýs-
ingasamfélagi verður menntun
nauðsynlegt skilyrði fyrir árangri í
lífinu og fyrir farsælli efnahags-
þróun. Menntun er knýjandi afl fyr-
ir þróun sjálfsvitundar samfélags-
ins, vöxt siðferðilegra gæða og
eflingu lýðræðisins. Auk þess, eftir
því sem tækni verður sífellt full-
komnari, hafa hámenntaðir sérfræð-
ingar meiri forgang á vinnumark-
aðnum. Þetta leiðir til þess að kröfur
til menntakerfisins verða sífellt
strangari, helstu markmiðin og
námsefni kerfisins verða að gangast
undir miklar breytingar. Nútíma
einstaklingur þarf ekki aðeins að
hafa ákveðna kunnáttu og reynslu,
hann þarf að vera tilbúinn til þess að
geta bætt við þekkingu sína og að-
lagað hana nýjum kröfum og að-
stæðum.
Aðgangur að upplýsingastreymi
breytir á róttækan hátt sjálfum
menntunaraðferðunum. Símenntun
er að taka við. Skilyrði eru að skap-
ast fyrir mótun sameiginlegs mennt-
unarsvæðis. Allt þetta fer fram fyrst
og fremst í þróuðum ríkjum. Á sama
tíma stríða mörg ríki og svæði heims
við skort á jafnvel aðgengilegri
grunnskólamenntun. Við lítum þetta
alvarlegum augum sem raunveru-
legt neyðarástand er ógni Alþjóða-
samfélaginu. Fjöldaólæsi er næring-
arríkt umhverfi fyrir þá sem miða að
sundrungu siðmenningarinnar, þá
sem halda uppi áróðri útlend-
ingahaturs, þjóðernis- og trúar-
öfgastefnu. Að öllu samanlögðu –
fyrir þá sem stunda alþjóðlega
hryðjuverkastarfsemi.
Í þessu samhengi er áríðandi að
móta á kerfisbundinn og víðsýnan
hátt viðhorf til menntunar bæði í
þróunarlöndum og víðs vegar í
heimi. Þar á meðal, til þess að leysa
vanda atvinnuþátttökunnar, þarf
hugtakið „menntun“ að fela í sér
ekki aðeins almennan heldur líka
tæknilegan undirbúning á öllum
menntunarstigum frá grunnskólum
til háskóla. Við vaxandi flutning
fólks milli menningarsvæða fær
vandamál aðlögunar að öðru menn-
ingarumhverfi sérstaka þýðingu.
Það er augljóst að einmitt menntun
getur tryggt gagnkvæma félagslega
aðlögun ýmissa menningar-, þjóð-
ernis- og trúarhópa. Það ber því að
beina sérstakri athygli að uppfærslu
menntunarkerfa til að geta leyst
þessi mál bæði í iðnríkjum heims og
í þróunarlöndum.
Mörg þróunarlönd mæta alvar-
legum erfiðleikum við innleiðingu
nýrra menntunaraðferða og upplýs-
ingatækni. Í þessu samhengi þarf að
virkja í auknum mæli öll nýjustu nú-
tímatæki, þar á meðal internetið og
öll önnur tæki á sviði upplýsinga- og
kunnáttudreifingar. Árangursrík
umræða um þau efni var haldin í
nóvember sl. í Túnis innan ramma
annars Alþjóðafundar um upplýs-
ingasamfélagið. Við erum að athuga
gaumgæfilega niðurstöður fund-
arins og ætlum að nota þær í fram-
tíðarvinnu.
Rússland er reiðubúið að styðja
við samræmdar aðgerðir alþjóða-
samfélagsins í aukningu gæða
tæknimenntunar og samræmingu
krafna fyrir þessa grein sem er lyk-
ilatriði nýsköpunar. Það er mikill
áhugi á þessu máli hjá öllum aðilum
heimsefnahagsþróunar og alþjóða-
vinnumarkaðar. Hæfileiki mennt-
unarstofnanna til að mæta kröfum
nýsköpunargreina er nauðsynlegt
skilyrði fyrir samkeppnishæfni
þjóðaratvinnuvega.
Lokaorð
Samhliða þrem forgangsverk-
efnum rússneskrar formennsku
verður ekki vikið frá áframhaldandi
vinnu í „G8“ á slíkum mikilvægum
sviðum svo sem baráttu gegn al-
þjóðlegri hryðjuverkastarfsemi og
baráttu gegn útbreiðslu gereyðing-
avopna. Athygli „G8“ skal áfram
beinast að þróunaraðstoð, umhverf-
ismálum og málum sem varða þróun
alþjóðaefnahags, fjármálakerfis og
heimsviðskipta. Við skulum auðvitað
áfram einbeita okkur að því að leysa
svæðisbundin átök, fyrst og fremst í
Mið-Austurlöndum og Írak, og að
stilla til varanlegs friðar í Afganist-
an. Við skiljum það vel að ekki eitt
einasta ríki sem fer með for-
mennsku geti gefið fullkomin svör
við málum heimsins sem eru til um-
ræðu í „G8“. Samt verður sýn átta
ríkjanna á þessum vandamálum sí-
fellt skýrari með hverjum leiðtoga-
fundi í kjölfar hópvinnunnar. „G8“
sækist eftir því að finna sem bestu
og virkustu lausnir á þessum mál-
um. Rússland er tilbúið að styðja við
frekari framvindu á þessari leið.
Varðveisla og áframhaldandi þróun
eru slagorð rússnesku formennsk-
unnar.
færi og ábyrgð
’Þessi þrjú forgangs-verkefni miða að
ákveðnu takmarki,
sem við teljum augljóst
fyrir alla samstarfsaðila
okkar, það er að bæta
velmegun og lífsgæði
jarðarbúa, bæði
þeirra kynslóða sem
nú lifa og þeirra sem
munu koma á eftir. ‘
Höfundur er forseti Rússlands.
gði jafnframt mörgum spurningum
að í sambandi við frumvarpið. „Það
ð fara með RÚV inn í nútímalegra
hverfi en það er ekki klárað almennt
málum það nýja starfsumhverfi eigi
að gildir einnig um fleiri stofnanir,
ð á að vera stefnan í framtíðinni að
fara með ríkisstofnanir eða starfsemi hins
opinbera inn í þetta form án þess að það sé
aðeins skref í áttina til fullrar einkavæðingar,
sem er eðlilegasti ferillinn í mínum huga,“
sagði Ari sem vill sjá betur útfærðar gæða-
lýsingar á því hvað það sé sem skattgreið-
endur eru að greiða fyrir 2.500 milljónir á ári.
Hann nefndi einnig í því sambandi að því
hefði ekki verið svarað hvernig ríkishluta-
félög ættu að uppfylla þær kröfur sem gera
þyrfti til allra og væru jafnræðiskröfur til
þeirra fyrirtækja sem reknar eru fyrir
skattfé, s.s. um upplýsingaskyldu og launa-
kerfi.
Eftir spurningar úr salnum um dreifikerfi
RÚV og 365 ljósvakamiðla sagðist Ari vera
bjartsýnn á þróun dreifimála. „Ég sé frá bæj-
ardyrum 365 miðla að það sé ekkert sérstakt
áhugamál hjá okkur að reka eitthvert dreifi-
kerfi yfirleitt. Við dreifum t.a.m. ekki blöð-
unum okkar sjálfir. Okkar verkefni er fyrst
og fremst að framleiða efni í fjölmiðla og
markaðssetja þá,“ sagði Ari og benti á að fyr-
irtækið væri efnisveita en ekki dreifiveita.
Hann sagði viðræður við Símann og Skjá
einn komnar langt á leið um að dreifa efni
sameiginlega en segist sjálfur vilja ganga
lengra.
„Mér þætti eðlilegt að leggja í púkk allar
þessar dreifiveitur og hafa þetta svipað og
maður sér á rafmagnsmarkaðnum. Þar eru
framleiðendur og smásalar að keppa en ekki
um dreifikerfið,“ sagði Ari.
Útvarpsstjóri tók vel í þessa hugmynd og
sagði hana vissulega vera til þess gerða að
ræða ætti um hana á alvarlegum nótum.
u frumvarpi um RÚV
Morgunblaðið/Ásdís
nt var á Sólon í gær þar sem fundur Heimdallar um nýtt frumvarp RÚV fór fram.