Morgunblaðið - 09.05.2006, Blaðsíða 28

TENNISRÁÐ Reykjavíkur, sem
er starfrækt af Tennisdeild UMF
Fjölnis, Tennisdeild Víkings og
Tennisdeild Þróttar, hefur óskað
eftir bættri aðstöðu til tennisiðk-
unar innanhúss í Reykjavík á síð-
ustu árum án árang-
urs. Nú vill ráðið
upplýsa borgarbúa
um málefni okkar og
gefa þeim möguleika
á að vera með þeim
tæplega þúsund
manns sem hafa nú
þegar skrifað undir
áskorun okkar til
borgarstjórnar um
innanhússaðstöðu sem
verður afhent nk.
miðvikudag, 10. maí.
Inniaðstaða fyrir
tennis er nánast eng-
in í Reykjavík. Af þessum sökum
hafa borgaryfirvöld lagt fram fjár-
magn til að leigja tennisaðstöðu í
Kópavogi síðastliðin 12 ár. Þetta
fyrirkomulag var ágætt upp-
haflega þegar innviðir tenn-
isíþróttar hér voru veikir og vænt-
ingar með tilliti til afreka ekki
miklar. Það var ekki fyrr en 1996
að Íslandi var boðið til að taka
þátt í Heimsmeistaramóti liða-
keppni – Davis Cup (karlar) og
Fed Cup (kvenna) og síðan þá hef-
ur æ fleira af ungu afreksfólki
horft á þann möguleika að geta
vera fulltrúar Íslands í alþjóðlegri
keppni bæði í yngri og eldri flokk-
um. Þjálfunaraðferðir hérlendis
hafa líka þróast í þá átt að skapa
samkeppnishæfa einstaklinga og í
dag á Ísland tvo karla á heimslist-
anum, þrettán krakka á Evrópu-
listanum og fimm einstaklingar
stunda háskólanám í Bandaríkj-
unum á tennisstyrk. Þegar Tenn-
isráð Reykjavíkur stóð fyrir könn-
un hjá krökkum sem æfa tennis í
febrúar sl. kom í ljós að yfir 50%
þeirra vilja æfa meira en þau gera
í dag og 20% þeirra vilja vera at-
vinnuspilarar eða Íslandsmeist-
arar. Það er nógur metnað hjá
tennisiðkendum – af hverju hefur
borgin ekki skapaði aðstöðu fyrir
þá?
Allar tennisdeild-
irnar í Reykjavík hafa
verið með mjög virkt
kynningarstarf í
grunnskólum Reykja-
víkur og haldið nám-
skeið og æfingar fyrir
börn, unglinga og
áhugafólk á sumrin.
Erfiðleikarnir hafa
alltaf verið þegar við
þurfum að segja
fjölda krakka og for-
eldrum þeirra í lok
sumarnámskeiða að
eina leiðin til að halda
áfram að spila tennis yfir veturinn
sé að fara í Kópavoginn. Sam-
göngur í strætó á milli tennisdeild-
anna í Reykjavík til æfingarstað-
arins eru afar óhagstæðar – tekur
lágmark 30 mínútur frá hverri
tennisdeild. Ungir tennisiðkendur
í Reykjavík búa við það að þurfa
að sækja æfingar í Kópavogi 3/4
hluta ársins. Slíkt ástand er óvið-
unandi fyrir unga iðkendurna og
aðstandendur þeirra.
Skýrsla um skipulagða íþrótta-
starfsemi í Reykjavík var gefinn
út af ÍBR og ÍTR á árinu 2000 –
„Skipulag íþróttastarfsemi
Reykjavík á nýrri öld – Framtíð-
arsýn til ársins 2010.“ Í henni var
tekið fram að nokkrar íþrótta-
greinar vantaði betri æfingaað-
stöðu – meðal annars tennis. Í dag
er það einungis tennis sem vantar
aðstöðu innanhúss. Öllu efni og
upplýsingum sem máli skipta hef-
ur verið komið til stjórnarmanna
ÍBR/ÍTR fyrir löngu og Tennisráð
Reykjavíkur hefur beðið ÍBR/ÍTR
að koma málefnum í farveg en
ekkert hefur gerst enn þrátt fyrir
ítrekaðar tilraunir.
Miðað við innanhússaðstöðu fyr-
ir tennis á Norðurlöndunum er Ís-
land aðeins með ¼ af fjölda
tennisvalla miðað við tennis-
iðkendur og 1/13 af fjölda
tennisvalla miðað við íbúafjölda.
Yfir 650 millj. kr. var ráðstafað í
æfingar og keppni fyrir íþróttir í
Reykjavík á árinu 2005. Um 5,8
millj. króna var úthlutað í tennis
eða tæplega 1% af heildinni. Á
árinu 2004 var 1% ráðstafað í
tennis. Með yfir 60% Íslands-
meistara, efnilegasta tennisspil-
arann, og eina „fyrirmyndarfélag
ÍSÍ“ í tennis á árinu 2005, finnst
okkar hafa verið sannað að þessi
gefandi fjölskylduvæna íþrótta-
grein eigi heima í Reykjavík allt
árið um kring. Þeir sem eru sam-
mála eru beðnir að skrá sig á
www.tennis.is.
Stuðningur við
tennis í Reykjavík
Raj Bonifacius skrifar
um tennisaðstöðu ’Með yfir 60% Íslands-meistara, efnilegasta
tennisspilarann, og eina
„fyrirmyndarfélag ÍSÍ“ í
tennis á árinu 2005,
finnst okkur hafa verið
sannað að þessi gefandi
fjölskylduvæna íþrótta-
grein eigi heima í
Reykjavík allt árið um
kring.‘
Raj Bonifacius
Höfundur er formaður
Tennisráðs Reykjavíkur.
28 ÞRIÐJUDAGUR 9. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
B
resku fréttamenn-
irnir og rithöfund-
arnir David Ed-
monds og John
Eidinow sérhæfa sig
í skrifum um erfiða menn – það er
að segja, menn sem hafa verið
skapstirðir með eindæmum og átt
í útistöðum við samtíð sína. Ed-
monds og Eidinow tóku fyrst upp
þennan þráð í bókinni Wittgen-
stein’s Poker, þar sem þeir fjöll-
uðu um heimspekinginn Ludwig
Wittgenstein, nánar tiltekið eitt
lítið atvik í Cambridge þegar
Wittgenstein og Karl Popper
voru leiddir saman og sá fyrr-
nefndi missti stjórn á skapi sínu
og hótaði að ganga í skrokk á
þeim síðarnefnda með skörungi.
Síðan skrifuðu Edmonds og
Eidinow um Bobby Fischer í bók-
inni Fischer at War (sem ég verð
að viðurkenna að ég hef ekki les-
ið) og nýjasta afurð Bretanna
tveggja er svo Rousseau’s Dog,
sem fjallar um svissneska skap-
hundinn Jean-Jacques Rousseau,
og þá einkum hörð átök hans við
skoska heimspekinginn David
Hume, sem aftur á móti virðist
hafa verið einstakur ljúflingur (í
París var hann kallaður le bon
David), sem þó að vísu „missti
sig“ gjörsamlega vegna yfir-
gengilegrar tortryggni og að-
dróttana Rousseaus.
Sagan sem Edmonds og
Eidinow rekja í Hundi Rousseaus
gerist á upplýsingaöldinni, og
helstu persónur hennar eru auk
Humes og Rousseaus menn eins
og Voltaire, Valpole og Grimm, að
ógleymdum hefðardömunum í
París sem héldu andans mönnum
„salon“ þar sem ekki var nú töluð
vitleysan. Sagan hefst um það bil
sem landar Rousseaus eru búnir
að fá alveg nóg af vænisýki hans
og yfirdrepsskap og hafa eig-
inlega hrakið hann á brott frá
Genf. Þaðan berst hann til Par-
ísar og svo loks til Bretlands með
hjálp Humes, sem lætur sem vind
um eyrun þjóta aðvaranir um að
hann sé að „ala nöðru við brjóst
sér“. En það kemur á daginn að
Hume, líkt og flestir aðrir sem
kynntust Rousseau að ráði, missti
alla þolinmæði gagnvart honum
og sneri algerlega við honum
baki.
Hundur Rousseaus er ekki
fræðibók. Maður verður lítils vís-
ari um hugmyndir Rousseaus og
Humes af lestri hennar. Höfund-
arnir leggja alla áherslu á að út-
lista persónuleika söguhetjanna,
muninn á þeim og hvörfin sem
verða í samskiptum þeirra. And-
leg slagsmál þessara tveggja and-
ans stórmenna eru inntak bók-
arinnar og því má kannski segja
að þetta sé eins konar skemmti-
saga úr menntamannaheimum –
„Fight Club“ fyrir bókabéusa. Að
minnsta kosti virðast ýmsir sam-
tímamenn Rousseaus og Humes
hafa fylgst með atganginum í
þeim úr hæfilegri fjarlægð og haft
gaman af. Þar að auki höfðu
greinilega mjög margir horn í
síðu Rousseaus – þar á meðal
Voltaire, sem áleit hann upp-
skafning af verstu sort – og fannst
þetta gott á hann. (Samanber það
sem haft er eftir Voltaire um
Rousseau hér að ofan).
Hume kemur reyndar ekkert
sérlega vel út úr þessu heldur.
Honum virðist hafa verið mikið í
mun að koma vel fyrir og að fólki
líkaði við sig, og konur í París
höfðu hann hálft í hvoru eins og
kjölturakka – og þótti fínt. En
kynnin af Rousseau settu Hume
alveg út af ljúfa laginu. Kannski
er það satt sem segir á einum stað
í bókinni, að heilbrigt fólk geti
ekki gert brjálað fólk heilbrigt, en
brjálað fólk geti gert heilbrigt
fólk brjálað.
En meginviðfangsefni bók-
arinnar er nú samt, eins og nafn
hennar bendir til, persóna Jean-
Jacques Rousseau. Dregið er
fram býsna margt miður fagurt
um hann, eins og til dæmis að
hann eignaðist fimm börn en yf-
irgaf þau öll á hæli fyrir „óvel-
komin börn“ í París. Konan sem
hann átti þau með og var lífs-
förunautur hans, Thérese Le
Vasseur, var varla læs og Rouss-
eau virðist hafa komið fram við
hana eins og hún væri þjónn hans.
Hann var moldríkur því að bækur
hans seldust vel, en samt þóttist
hann lítt efnaður. Hann var
heilsuhraustur, en samt líf-
hræddur og síkvartandi. Það var
sagt um hann að hann væri sífellt
með uppsteyt til að vekja á sér at-
hygli, og að þótt hann talaði sífellt
um að þrá það eitt að vera í friði
væri friður og ró það eina sem
hann þyldi ekki.
Það var mikið sport að gera at í
Rousseau, og Hume virðist hafa
átt hugmyndina að einni meinleg-
ustu athugasemdinni um hann, en
kjarninn í henni var að Rousseau
hefði óendanlega þörf fyrir að
vera ofsóttur. Eða var hann eins
og Ljóti andarunginn, sem allir
voru vondir við en var í raun fag-
ur svanur? Nei, af bók Edmonds
og Eidinows má ráða að kannski
hafi verið nokkuð til í því að
Rousseau hafi ekki aðeins verið
haldinn ofsóknarkennd heldur
beinlínis ofsóknarþörf.
Ef til vill hefur honum verið
þetta á einhvern hátt meðfæddur
fjandi, og því ekki nema von að
hann sæi djöfla í hverju horni. Sá
sem er óttasleginn hlýtur jú að
gera ráð fyrir að hin eðlilega og
rökrétta ástæða ótta – aðsteðj-
andi hætta – sé fyrir hendi og leit-
ar hennar því sífellt. En þegar
óttinn á sér ekki ytri orsakir held-
ur innri verður leitin endalaus, og
maður eins og Rousseau, sem tók
ekki mark á neinu nema eigin til-
finningum, á í raun enga mögu-
lega leið út úr slíkum ógöngum.
Enda er niðurstaða þeirra Ed-
monds og Eidinows alls ekki sú,
að Rousseau hafi verið illmenni
sem réttast sé að fyrirlíta. Þeir
komast fremur að því, að hann
hafi verið óheppinn með lundarfar
og það hafi gert honum (og reynd-
ar fleirum) lífið leitt alla tíð. Hann
verðskuldi því fyrst og fremst
meðaumkun.
Erfiðir
menn
„Ég hef alltaf beðið eina mjög stutta bæn
til Guðs. Hún er svona: „Góði Guð,
gerðu óvini vora hina fáránlegustu.“
Þetta hefur Guð veitt mér.“
VIÐHORF
Kristján G. Arngrímsson
kga@mbl.is
Voltaire um Rousseau.
BLOGG: kga.blog.is/
Á ÍSLANDI hafa um árabil ver-
ið stundaðar rannsóknir sem
tengjast heilsu og líðan íslenskra
skólabarna og í apríl síðastliðnum
lágu fyrir allra nýjustu upplýs-
ingar sem byggjast á rannsóknum
sem unnar voru í samstarfi Lýð-
heilsustöðvar og Há-
skólans á Akureyri
og lagðar voru fyrir
í febrúar. Rann-
sóknin er hluti al-
þjóðlegrar rann-
sóknar sem unnin er
fyrir tilstuðlan Al-
þjóðaheilbrigð-
ismálastofnunar-
innar (WHO).
Rannsóknirnar sýna
okkur að heilsa, líð-
an og hegðun ís-
lenskra ungmenna
er almennt til mik-
illar fyrirmyndar.
Íslensk ungmenni taka ábyrgðina
á eigin heilsu alvarlega og hafna
langflest notkun ávana- og fíkni-
efna. Með rannsóknunum fáum við
vitneskju um að tóbaksnotkun í
þessum aldurshópi hefur farið
minnkandi síðastliðin ár sem og
notkun áfengis. Það er því full
ástæða til að hrósa íslenskum
grunnskólakrökkum og óska þeim
og foreldrum þeirra til hamingju.
Miklar breytingar eru nú fram-
undan hjá okkar frábæru 10.
bekkingum. Samræmdum prófum
er að ljúka og þar með tíu ára
skólaskyldu.
Hjá flestum tekur við nýtt
skólastig, framhaldsskólastigið, þó
einhverjir kjósi aðrar leiðir.
Íslenskar rannsóknir hafa leitt í
ljós að einmitt þessi áfangaskipti í
lífi ungs fólks er tíminn þar sem
virkilega þarf að vera vakandi fyr-
ir breyttum viðhorfum unga fólks-
ins og hegðun. Þær sýna að á
þessum tímamótum – að ljúka
námi í 10. bekk grunnskóla og
hefja nám í framhaldsskóla –
eykst fjöldi þeirra sem
reykja og drekka
áfengi gríðarlega, sér-
staklega hefur sumarið
eftir 10. bekk reynst
áhættusamt.
Ekki prófa
Mig langar að hvetja
alla 10. bekkinga og
foreldra þeirra að vera
nú meðvituð um þessar
staðreyndir og þá
óheillavænlegu breyt-
ingu sem getur átt sér
stað við þessi tímamót.
Það er varasamt að
fikta við reykingar eða prófa áhrif
áfengis, því fiktið getur á skömm-
um tíma snúist upp í óviðráð-
anlega fíkn. Reynsla allra, sem
prófað hafa, er að fíkn er erfitt að
losna undan, jafnvel þótt viljinn til
þess sé til staðar. Nýlegar tölur
sýna að 66% þeirra sem reykja
eru alvarlega að hugsa um að
hætta að reykja. Best er því að
byrja alls ekki.
Árið 2004 var gerð könnun með-
al nemenda í 10. bekk og síðan
aftur meðal sama árgangs eftir að
hann var kominn í fyrsta bekk í
framhaldsskóla. Niðurstöðurnar
leiddu í ljós að hlutfall þeirra sem
reyktu daglega jókst úr 11,7% yfir
í 15,1% við það að skipta um
skólastig. Sama rannsókn sýndi
einnig að hlutfall nemenda sem
höfðu orðið ölvaðir síðustu 30
daga jókst úr 26,0% í 53,4% við
það að fara úr 10. bekk yfir í
framhaldsskóla. Þetta eru gríð-
arlegar breytingar á skömmum
tíma og ættu því að vera alvarleg
áminning fyrir alla sem hlut eiga
að máli.
Áfengi er heldur ekki nein
venjuleg neysluvara og það liggur
fyrir að því seinna sem ein-
staklingar hefja neyslu áfengis,
þeim mun minni líkur eru á mis-
notkun þess. Óhófleg notkun
áfengis hefur í för með sér alvar-
legar afleiðingar, m.a. auknar lík-
ur á ofbeldi og óábyrgu kynlífi
þar sem varnir gegn ótímabærum
þungunum og/eða kynsjúkdómum
gleymast.
Ég hvet 10. bekkinga og for-
eldra til að sofna ekki á verðinum
og vera áfram flott án fíknar.
Gleðilegt sumar.
Flottir krakkar í 10. bekk
Anna Elísabet Ólafsdóttir
skrifar í tilefni af próflokum
samræmdra prófa ’Það er varasamt aðfikta við reykingar eða
prófa áhrif áfengis, því
fiktið getur á skömmum
tíma snúist upp í
óviðráðanlega fíkn.‘
Anna Elísabet
Ólafsdóttir
Höfundur er forstjóri
Lýðheilsustöðvar.