Morgunblaðið - 30.08.2006, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 234. TBL. 94. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 30. ÁGÚST 2006 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
HUGSJÓNAFÓLK
RAGNAR BRAGASON HEFUR GERT TVÆR
BÍÓMYNDIR MEÐ LEIKURUM VESTURPORTS >> 38
TÖLVULEIKIR
FORBIDDEN SIREN 2
TAUGATRYLLANDI
UMSÖGN, FRÉTTIR >> 43
VOPNAHLÉ er hafið á milli stjórnarhers
Úganda og skæruliða í Andspyrnuher
Drottins sem haldið hafa uppi árásum á
óbreytta borgara í Norður-Úganda í 20 ár.
Vopnahléið tók gildi í gær og gefur tilefni til
bjartsýni um að endanlegir friðarsamning-
ar náist í átökum sem kostað hafa þúsundir
lífið og sent hátt í tvær milljónir manna á
flótta.
Jan Egeland sem samhæfir hjálparstarf
hjá Sameinuðu þjóðunum fagnaði í gær
vopnahléinu en hann og ýmis mannúðar-
samtök hafa ítrekað lýst ástandinu í Norð-
ur-Úganda sem einum mestu hörmungum í
heimi sem þó hafi verið látin algjörlega af-
skiptalaus.
Skæruliðar í Andspyrnuher Drottins
hafa nú þrjár vikur til að koma úr fylgsnum
sínum og safnast saman í búðir í Suður-
Súdan, þar sem þeir munu njóta verndar
suður-súdanska hersins. Börn eru stór hluti
hópsins, enda Andspyrnuherinn einna
þekktastur fyrir barnahermennsku, að
nema börn á brott og neyða þau til liðs við
sig.
Barnaher-
menn koma
úr felum
Vopnahlé í 20 ára gömlum
átökum í Norður-Úganda
Eftir Sigríði Víðis Jónsdóttur
sigridurv@mbl.is

Barnastríðið | 16
EF slegið er upp enska orðinu „failure“
sem þýðir „mistök“ eða „misheppnaður“, á
Google-leitarvélinni, kemur dálítið óvænt í
ljós. Af 532 milljónum síðna þar sem orðið
kemur fyrir, er
George W. Bush, 43.
forseti Bandaríkjanna,
efstur á blaði. Við
þetta hafa sumir
skemmt sér hér á
landi undanfarið en
málið er raunar orðið
ársgamalt. Segja tals-
menn Google þetta
hrekkjabragð, sem
erfitt sé að eiga við.
Þegar tiltekið orð
er sett inn á Google-leitarvélina getur
komið upp gífurlegur fjöldi síðna en not-
andinn er kannski aðeins að leita að einni
síðu eða fáum. Til að auðvelda leitina er
leitarvélin forrituð þannig, að hún raðar
fyrst upp síðum, sem virðast vinsælastar
og oftast farið inn á. Í yfirlýsingu sem
Google sendi frá sér í fyrra, segir að ein-
hverjir menn, vefstjórar og vefsmiðir, hafi
vísvitandi tengt þessi orð saman, „failure“
og „Bush“, og þá með þessum árangri. Hér
sé því um að ræða atlögu að leitarvélinni,
sem erfitt sé að ráða við. Fer Google hörð-
um orðum um þetta tiltæki en leggur
áherslu á, að það breyti í sjálfu sér engu
um gæði og óhlutdrægni Google-
leitarvélarinnar.
Bush-hrekkur
á Google
George W. Bush
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
UPPHÆÐ veiðigjalds hefur lækk-
að ár frá ári frá því það var sett á og
á komandi fiskveiðiári er gert ráð
fyrir því að það verði 450–500 millj-
ónir króna, en það er um 800 millj-
ónir króna á yfirstandandi fisk-
veiðiári. Lækkunin verður fyrst og
fremst vegna aukins kostnaðar út-
gerðarinnar, hækkandi olíuverð og
gengisbreytingar spila þar stórt
hlutverk, segir Arndís Steinþórs-
dóttir, skrifstofustjóri í sjávarút-
vegsráðuneytinu. Hún segir að af
þessu sé ljóst að það sem lagt var
upp með sé að ganga eftir, enda
gjaldið hannað til að taka mið af
kostnaðarauka og samdrætti í afla.
Á yfirstandandi fiskveiðiári er
áætlað að tekjur ríkissjóðs vegna
veiðigjaldsins verði um 800 milljón-
ir og á komandi fiskveiðiári, sem
hefst 1. september nk., er áætlað að
gjaldið verði um 450–500 milljónir.
Arndís tekur þó fram að hér sé um
áætlun að ræða enda óvíst hversu
miklu verði úthlutað og hvað
veiðist.
Olíukostnaður um 6 milljarðar
Olíuverð hefur mikil áhrif á veiði-
gjaldið og bendir Arndís á að reikn-
að hafi verið með að olíukostnaður-
inn væri 6,2 milljarðar þegar lögin
voru sett árið 2004. Það reyndist
nærri lagi og fiskveiðiárið 2004–
2005 var kostnaðurinn 6,2 milljarð-
ar. Á yfirstandandi fiskveiðiári hef-
ur olíuverðið hækkað í 9,8 milljarða
og á komandi fiskveiðiári verður
reiknað með 13,2 milljörðum, sem
er rúmlega tvöföldun á tveimur ár-
um.
Veiðigjaldið er fundið út með því
að frá aflaverðmæti tímabilsins frá
1. maí til 30. júní er dreginn olíu-
kostnaður, launakostnaður og ann-
ar rekstrarkostnaður þess tímabils,
þar með talinn gengiskostnaður. Af
þeirri upphæð verður í fyllingu tím-
ans tekið 9,5%, en vegna aðlögunar
er hlutfallið á yfirstandandi fisk-
veiðitímabili 6,6% og verður 7,3% á
komandi fiskveiðiári.
Deilt er í þá fjárhæð sem eftir
stendur með þorskígildistonnum
sem standa að baki aflaverðmætinu
sem lagt er til grundvallar útreikn-
ingunum. Þar með fæst veiðigjald
sem lagt er á hvert þorskígildiskíló
af úthlutuðum aflaheimildum eða
lönduðum afla á komandi fiskveiði-
ári. T.d. verður 0,91 kr. lögð á hvert
þorskígildiskíló 1. september nk.,
samanborið við 1,53 kr. á yfirstand-
andi ári.
Upphæð veiðigjalds hefur lækkað á hverju ári frá því það var fyrst sett á
Veiðigjald úr 800 milljónum á
þessu ári í 450–500 á næsta ári
UM áttatíu manns frá ýmsum löndum taka þátt í
árlegri sprengjueyðingaræfingu Landhelgisgæsl-
unnar, Northern Challenge, sem hefur staðið frá
því á mánudag og lýkur á morgun. Helsta mark-
mið æfingarinnar er að þjálfa fólk í eyðingu
hryðjuverkasprengna.
Í tilefni kynningar sem Landhelgisgæslan hélt
á æfingunni brugðu þeir Halldór B. Nellet, yfir-
maður aðgerðarsviðs, og Georg Lárusson, for-
stjóri Landhelgisgæslunnar, sér upp í austur-
rískan brynvarinn bíl í eigu danska hersins og
fóru í stutta ferð. Sprengjusérfræðingar Land-
helgisgæslunnar sprengdu einnig sprengjur og
sýndu nýjustu tækni á sviði sprengjueyðingar, svo
sem sprengjugalla, róbóta og röntgentæki. | 6
Morgunblaðið/RAX
Brynvarinn Georg Lárusson, forstjóri Landhelgisgæslunnar, ekur um í brynvörðum bíl danska hersins á Keflavíkurflugvelli.
Í sprengjuleit
»Veiðigjald var fyrst lagt áfiskveiðiárið 2004–5 og
nam þá um 900 milljónum kr.
»Gjaldið er innheimt 1.september ár hvert eða
þegar úthlutað er úr þeim
stofnum sem ekki er úthlutað
úr 1. september
Í HNOTSKURN
♦♦♦