Morgunblaðið - 03.11.2006, Side 16

16 FÖSTUDAGUR 3. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
BANDARÍSKI full-
trúardeildarþingmaður-
inn Bernie Sanders hefur
svo öruggt forskot á
repúblikanann Rich
Tarrant um sæti Ver-
montsríkis til setu í öld-
ungadeildinni að aðeins
skyndileg veikindi geta
komið í veg fyrir sigur
hans. Þetta er a.m.k. nið-
urstaða umfjöllunar breska dagblaðsins
Guardian um möguleika Sanders í gær.
Þingkosningar fara fram vestanhafs á
þriðjudag og segir blaðið, að næði hann kjöri
yrði það í fyrsta sinn í sögunni sem yfirlýstur
sósíalisti afrekaði slíkt.
Íbúar Vermont horfa til Skandinavíu
„Fyrir tuttugu árum þegar fólk leiddi
hugann að sósíalisma hugsaði það um Sovét-
ríkin,“ sagði Sanders í símaviðtali við
Guardian. „Nú hugsar það um Skandinavíu.“
Sanders býður fram einn en hann hefur
átta sinnum náð kjöri til fulltrúadeildarinn-
ar. Hann hefur lítið fé fyrir framboðið sem
blaðið segir einstakt í dag, en hans áherslur
eru einkum jöfnuður og velferðarmál.
Sósíalisti í
forystu í
Vermont
Sanders
Yrði sá fyrsti til að verða
kjörinn í öldungadeildina
Sameinuðu þjóðunum. AFP. | Gvatemala
og Venesúela ákváðu í gær að hætta við að
sækjast eftir sæti í öryggisráði Sameinuðu
þjóðanna og greiða þannig fyrir því að Pan-
ama fái sætið.
Diego Cordovez, sendiherra Ekvador hjá
Sameinuðu þjóðunum, greindi frá þessu að
loknum fundi með Gert Rosenthal, utanrík-
isráðherra Gvatemala, og Nicolas Maduro,
utanríkisráðherra Venesúela. Cordovez
miðlaði málum og sagði að utanríkisráð-
herrarnir hefðu sameinast um tvennt. Í
fyrsta lagi að sækjast ekki eftir sæti í ráðinu
og í öðru lagi að Gvatemala, Venesúela og
Ekvador styddu Panama þess í stað.
Um áramótin lýkur tveggja ára setu Arg-
entínu í öryggisráðinu og hafa Gvatemala
og Venesúela bitist um sæti Rómönsku-Am-
eríku að undanförnu. Átökin hafa verið
mjög hörð en í kosningum undanfarnar vik-
ur hefur Gvatemala, sem Bandaríkin hafa
stutt dyggilega, haft betur í öll skiptin nema
eitt án þess að fá tilskilið atkvæðamagn.
Gvatemala og
Venesúela
draga sig í hlé
♦♦♦
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
STRÍÐANDI fylkingar í Sómalíu
bjuggu sig í gær undir allsherjar-
stríð í landinu eftir að friðarumleit-
anir fóru út um þúfur. Óttast er að
grannríkin Eþíópía og Erítrea
dragist inn í stríðið með skelfileg-
um afleiðingum fyrir þennan
heimshluta.
Útlit er fyrir að Sómalía verði
orrustuvöllur í langvinnum deilum
Eþíópíu og Erítreu sem hafa háð
mannskætt stríð um landamæra-
svæði.
Hermt er að Eþíópíustjórn hafi
sent þúsundir hermanna til Sómal-
íu í því skyni að verja bráðabirgða-
stjórn landsins sem hefur aðeins
einn bæ á valdi sínu. Talið er að
stjórn Erítreu hafi séð íslamistun-
um í Sómalíu fyrir vopnum og sent
þangað um 2.000 hermenn.
Vopnaðar sveitir íslamista og
herlið bráðabirgðastjórnar Sómal-
íu bjuggu sig undir átök og sendi-
maður Sameinuðu þjóðanna,
Francois Fall, sagði hættu á mikl-
um blóðsúthellingum.
Friðarviðræður áttu að hefjast í
grannríkinu Súdan í fyrradag en
þeim var frestað um óákveðinn
tíma. Sómalska bráðabirgðastjórn-
in sagði að leiðtogar íslamistanna
ættu sök á því að friðarumleitan-
irnar fóru út um þúfur þar sem
þeir hefðu krafist þess að eþíóp-
ísku hermennirnir yrðu kallaðir
heim frá Sómalíu. „Með því að
setja þetta skilyrði fyrir viðræðum
sýndu þeir að markmið þeirra er að
gera Sómalíu að orrustuvelli,“
sagði Abdullah Ismail, aðalsamn-
ingamaður bráðabirgðastjórnar-
innar.
Stjórn Eþíópíu sagði að stríð
væri nú „óhjákvæmilegt vegna
framgöngu íslamistanna“.
Aðalsamningamaður íslamist-
anna, Ibrahim Hassan Adow,
kenndi á hinn bóginn bráðabirgða-
stjórninni um og sagði að friðar-
umleitanirnar hefðu farið út þúfur
vegna þess að Eþíópumenn hefðu
neitað að kalla hersveitir sínar
heim.
„Þeir ætla að ráðast á okkur og
hernema land okkar,“ sagði Sharif
Ahmed, leiðtogi íslamistanna.
Stefnir í stríð í Sómalíu
með þátttöku grannríkja
A. Ismail Ibrahim Adow
Friðarumleitanir fóru út um þúfur án þess að formlegar viðræður hæfust
Í HNOTSKURN
» Bráðabirgðastjórn Sóm-alíu var mynduð með
hjálp Sameinuðu þjóðanna
árið 2004.
» Skálmöld hefur verið ílandinu frá 1991 þegar
Mohamed Siad Barre ein-
ræðisherra var steypt.
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
HÁTT í fimm hundruð þjóðernis-
sinnar veifuðu breska þjóðfánanum
og hrópuðu slagorð til stuðnings
Nick Griffin, leiðtoga Breska þjóðar-
flokksins (BNP), fyrir utan dómshús
í Leeds á miðvikudag en þá hófust
réttarhöld yfir honum vegna um-
mæla um innflytjendur og íslam.
Réttarhöldin halda áfram í dag en
þau hafa vakið athygli sökum þess
að þau bregða birtu á ólgu á meðal
tiltekinna þjóðfélagshópa vegna inn-
flytjendamála á Bretlandi.
Stjórn Tony Blairs forsætisráð-
herra ákvað nýlega að takmarka
fjölda þess fólks frá Búlgaríu og
Rúmeníu sem má koma til landsins í
atvinnuleit þegar ríkin tvö ganga í
Evrópusambandið í janúar 2007.
Kom sú ákvörðun í kjölfar þess að
miklu fleiri innflytjendur hafa
streymt til landsins í kjölfar síðustu
stækkunar ESB í maí 2004, eða
600.000 innflytjendur en ekki 13.000
líkt og stjórnin hafði ráðgert.
Griffin hefur óspart fært sér þetta
í nyt og sakað stjórn Blairs um að
grafa undan bresku samfélagi og at-
vinnuöryggi bresku millistéttar-
innar með því að greiða götu fjöl-
menns hóps innflytjenda til landsins.
Líkir sér við stríðshetjur
Þá setur Griffin sig gjarnan í hlut-
verk píslarvottsins, sem hann og
gerði fyrir utan dómshúsið á mið-
vikudag þar sem hann líkti sjálfum
sér við fallnar stríðshetjur í síðari
heimsstyrjöldinni, sem hefðu rétt
eins og hann viljað halda Bretlandi
„frjálsu, kristnu og bresku“.
Til átaka kom fyrir utan réttinn í
kjölfar þess að Griffin yfirgaf dóms-
salinn, þegar vinstrimönnum og
stuðningsmönnum BNP lenti sam-
an. Sakar Griffin þá fyrrnefndu iðu-
lega um að vilja hefja á loft „svartan
fána íslams“ í Bretlandi vegna þess
að þeim hafi áður „mistekist að hefja
á loft rautt flagg kommúnismans“.
Má rekja réttarhöldin yfir Griffin
og flokksbróður hans, Mark Collett,
til ræða sem þeir fluttu í aðdraganda
sveitastjórnarkosninganna 2004, þar
sem þeir fjölluðu á afar neikvæðan
hátt um íslam. Er þeim gefið að sök
að hafa með málflutningi sínum kynt
undir kynþáttahatri en þeir telja
báðir að íslam séu trúarbrögð kúg-
unar og ofbeldis.
Því heldur Griffin því fram að
ákvörðun breskra stjórnvalda um að
lögsækja hann séu „sýndarréttar-
höld“ og tilraun til að afla fylgis á
meðal þeirra fjölmörgu bresku
múslíma sem séu óánægðir með
utanríkisstefnu Blairs.
Umrædd ummæli, sem féllu á
kosningafundi í Keighley, vöktu
mikinn óhug í Bretland þegar þau
voru sýnd í heimildarmynd breska
ríkisútvarpsins, BBC, og það kom
því mörgum á óvart að flokkur Griff-
ins skyldi hljóta afar góða kosningu í
sveitastjórnarkosningunum í vor.
„Þetta eru sýndarréttarhöld“
Réttað yfir formanni Breska þjóðarflokksins vegna niðrandi ummæla um íslam
Reuters
Þjóðernissinni Griffin með fylgis-
mönnum sínum á miðvikudag.
Seoul. AFP. | Oft er talað um „tísku-
lögreglu“ í léttum tón og þá gjarnan
vísað til tískuspjátrunga sem láta
sig varða klæðaburð annarra. Yfir-
völd í Suður-Kóreu tóku þessu hlut-
verki á öllu alvarlegri hátt á áttunda
áratugnum, þegar tískulögregla
gekk um stræti og mældi pils
kvenna.
Var þetta gert í því skyni að skera
úr um hvort þau væru of stutt.
Reyndist svo vera voru konurnar
ákærðar fyrir að gerast brotlegar
við lögin. Nú hefur slíkum refsing-
um hins vegar ekki verið beitt árum
saman og því þótti við hæfi að leggja
niður þennan sérkennilega minnis-
varða um herstjórnina, sem einnig
áskildi sér rétt til að stöðva hár-
prúða menn á götu og klippa þá þeg-
ar í stað þar sem þeir stóðu.
Eftir að Suður-Kórea varð lýð-
ræðisríki árið 1987 hefur slíkum
bönnum að mestu verið aflétt, en
áður lágu einnig viðurlög við óstjórn
við skorsteinahreinsun í landinu.
Leyfa stutt
pils að nýju
TALIÐ er að yfir 30.000 mótmælendur hafi komið
saman í miðborg Bishkek, höfuðborgar Kyrgyzstan,
í gær til að krefjast þess að Kurmanbek Bakiyev, for-
seti landsins, segði af sér embætti. Má einkum rekja
reiði mótmælenda til þess að Bakiyev hefur hafnað
beiðni stjórnarandstöðunnar um að koma á stjórn-
arskrárbreytingum sem hann lofaði kjósendum þeg-
ar hann komst til valda í fyrra í kjölfar túlípana-
byltingarinnar svokölluðu og ætlað var að draga úr
völdum forsetans sem þykja mjög mikil.
AP
Krefjast afsagnar Bakiyev forseta
Brussel. AFP. | Um 98% þeirra tug-
þúsunda manna, sem hafa beðið
bana af völdum klasasprengna, eru
óbreyttir borgarar, að því er fram
kemur í skýrslu samtakanna Hand-
icap International.
Klasasprengjur voru fyrst notað-
ar í Víetnamstríðinu fyrir 30 árum
og síðan þá hafa yfir 104.000 látið líf-
ið eða særst af völdum þeirra, að
sögn samtakanna.
„Klasasprengjur eru ónákvæm
vopn sem eru hönnuð til þess að
gera árás á víðfeðm svæði,“ sagði
Angelo Simonazzi, framkvæmda-
stjóri Handicap International.
Norska stjórnin fjármagnaði
rannsóknina. Er þetta í fyrsta skipti
sem ráðist er í rannsókn á áhrifum
klasasprengna á íbúa allra þeirra 24
landa og landsvæða þar sem vitað er
að þessi vopn hafi verið notuð.
Klasasprengjur eru hannaðar
þannig að þegar þær springa losnar
um nokkur hundruð smásprengjur
sem dreifast í allar áttir, margar
þeirra án þess að springa strax.
Samtökin segja að óbreyttum borg-
urum stafi mikil hætta af sprengj-
unum löngu eftir að átökum lýkur.
Saklaust
fólk 98%
fórnar-
lambanna