Morgunblaðið - 16.02.2007, Side 10

10 FÖSTUDAGUR 16. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ALÞINGI
● SKÝRSLAN um aðgang að op-
inberum gögnum um öryggismál Ís-
lands 1945–1991 var til umræðu
á Alþingi í gær og var Bjarni Bene-
diktsson, þingmaður Sjálfstæð-
isflokksins, málshefjandi. Hann
sagði að ástæða væri til að þakka
fyrir gott verk og tillaga nefnd-
arinnar um stofnun öryggis-
málasafns væri skynsamleg og víst
að um hana tækist víðtæk sátt.
Bjarni sagðist ganga út frá því að á
Alþingi væri full samstaða um að
tryggja fjármuni til að gera öll skjöl
og gögn aðgengileg en með skýrsl-
unni væri fyrstu púsluspilunum
raðað.
Aðrir sem tóku til máls tóku und-
ir góð orð um skýrsluna en þing-
menn stjórnarandstöðunnar bentu
á að hún væri bara byrjunin. Stein-
grímur J. Sigfússon, formaður
Vinstri grænna, sagði t.d. að starf
nefndarinnar væri góðra gjalda vert
svo langt sem það næði, en mál-
inu væri hvergi nærri lokið, það
væri rétt að byrja. Fara þyrfti í
tæmandi rannsókn á málinu og
gera það upp með svipuðum hætti
og gert hefði verið í Noregi.
Össur Skarphéðinsson, þing-
flokksformaður Samfylkingarinnar,
sagðist taka undir allar tillögur
kaldastríðsnefndarinnar en taldi
fráleitt að draga þá ályktun að
skýrslan sýndi óyggjandi að engar
eftirgrennslanir um pólitískar skoð-
anir hefðu átt sér stað eftir 1968.
Skýrslan góð en
áfram kalt stríð
● GUÐJÓN Ólafur Jónsson, þing-
maður Framsóknarflokksins, gerði í
gær þá kröfu á þingmenn Frjáls-
lynda flokksins að þeir upplýstu
hvaða þekktu hryðjuverkamenn
hefðu verið handteknir á Keflavík-
urflugvelli og hvenær. Jafnframt að
þeir bæðu þing og þjóð afsökunar á
orðum þingmannsins Valdimars
Leós Friðrikssonar um málið á Al-
þingi í fyrri viku en þau væru dæmi
um hvað ómarktækur og ómerki-
legur málflutningur flokksins væri.
„Mér dettur það ekki í hug, hátt-
virtur þingmaður, að biðjast afsök-
unar á nokkru sem við höfum flutt,“
sagði Sigurjón Þórðarson, þingmað-
ur Frjálslynda flokksins.
Engin afsökun frá
frjálslyndum
FRJÁLSLYNDI flokkurinn vill fylgja enn ákveðnari
stefnu í að stytta vegalengdir og gera vegina öruggari en
fram kemur í tillögu ríkisstjórnarinnar að samgönguáætl-
un. Kom þetta fram hjá formanninum, Guðjóni Arnari
Kristjánssyni, við fyrri umræðu í gær.
Þannig sagðist hann vilja taka fleiri áfanga en gert væri
ráð fyrir í jarðgangaáætlun og flýta öðrum. Nefndi Guð-
jón Arnar veginn um Súðavíkurhlíð, leiðin yrði ekki örugg
fyrr en jarðgöng yrðu boruð frá Ísafirði í Álftafjarð-
arbotn. Hann nefndi einnig jarðgöng úr Vopnafirði á
Fljótsdalshérað. Loks sagði Guðjón Arnar að það væri
tímaspursmál hvenær krafan um jarðgöng úr Ísafjarð-
ardjúpi á Barðaströnd kæmi, til dæmis undir Kollafjarðarheiði.
Formaður Frjálslynda flokksins sagði ekki hægt að sætta sig við þau
vinnubrögð sem viðgengist hefðu, að samgönguráðherra og ríkisstjórn lof-
uðu öllu fögru í samgöngumálum og drægju loforðin síðan til baka.
Frjálslyndir vilja fleiri
jarðgöng og flýta áformum
Guðjón Arnar
Kristjánsson
Guðjón Arnar vill að staðið sé við loforðin
STEINGRÍMUR J. Sigfússon, formaður Vinstri hreyf-
ingarinnar – græns framboðs, gagnrýndi að stjórnarand-
staðan hefði ekki fengið aðild að undirbúningi vegaáætl-
unar og langtímaáætlunar, eins og gert hafi verið síðast
1991. Sagði hann að slík vinnubrögð hefðu verið í anda lýð-
ræðis og góðra stjórnarhátta og einnig gott fyrir mála-
flokkinn að tryggja honum þannig gott bakland.
Steingrímur gagnrýndi það sem hann nefndi einkavæð-
ingar- og einkaframkvæmdardekur. Sagði að stór hluti
loforðanna væri í lausu lofti vegna þess að fjármögnum
væri ekki tryggð, aðeins talað um sérstaka fjáröflun, og
nefndi vegamálin sérstaklega í því sambandi.
Þingmaðurinn sagði að verulegir vankantar væru á vegaáætluninni vegna
þess hversu mikið vantaði upp á framkvæmdir. Nefndi að Hringveginum
væri ekki lokið, einnig þyrfti meiri framkvæmdir á Vestfjörðum og Norð-
austurlandi og meira fé í tengivegi.
Skrifað í skýin hvernig á
að fjármagna mörg loforð
Steingrímur J.
Sigfússon
Steingrímur J. Sigfússon vill auka framkvæmdir
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir, for-
maður Samfylkingarinnar, gagn-
rýndi í gær hvað þingmenn hefðu
fengið lítinn tíma til að kynna sér
samgönguáætlun ríkisstjórnarinnar,
sem kynnt var í vikubyrjun, en fyrri
umræða um hana fór fram á Alþingi í
gær. Hún sagði að ráðast þyrfti í
verulegar framkvæmdir í samgöngu-
málum og það yrði verkefni nýrrar
ríkisstjórnar að takast á við van-
rækslusyndir ríkisstjórnarinnar á
þessu sviði sem öðrum.
Sturla Böðvarsson, samgönguráð-
herra, mælti fyrir þingsályktunartil-
lögu um samgönguáætlun fyrir árin
2007 – 2010 og annarri fyrir árin 2007
– 2018. Mikil umræða var um áætl-
unina og tóku margir þingmenn til
máls. Í máli Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur kom m.a. fram að áætl-
unin hefði átt að koma fram fyrir ára-
mót og liggja fyrir þegar fjárlögin
voru rædd og afgreidd.
Brýnasta verkefnið
Ingibjörg Sólrún sagði að sam-
kvæmt áætluninni væri gert ráð fyrir
um 140 milljarða kr. hækkun á fram-
lögum til samgöngumála frá síðustu
langtímaáætlun sem samþykkt hefði
verið á Alþingi 2003. Það sýndi hvað
mikil verkefni biðu úrlausnar í sam-
göngumálum. Hún sagðist telja það
mjög brýnt að ráðast í verulegar um-
bætur og það væri eitt stærsta fjár-
festingarverkefni ríkisins á komandi
árum að byggja upp samgöngukerfi
landsmanna. Mikilvægt væri að
skapa rými í hagkerfinu svo hægt
væri að ráðast í þetta risavaxna verk-
efni. Ljóst væri að markaðir tekju-
stofnar til samgöngumála dygðu ekki
til að standa undir nauðsynlegum
framkvæmdum. Því þyrftu að koma
veruleg framlög úr ríkissjóði á fjár-
lögum og leita nýrra leiða til að fjár-
magna einstakar framkvæmdir,
meðal annars í gegnum einkafram-
kvæmd þar sem það ætti við.
Miðað við langtímaáætlunina
sagði Ingibjörg Sólrún að gert væri
ráð fyrir 40 til 50 milljörðum til sam-
göngumála úr ríkissjóði á hverju
fjögurra ára tímabili. Verkefnið væri
svona viðamikið vegna þess að það
hefði verið vanrækt. Sjálfstæðis-
flokkurinn hefði farið með sam-
göngumálin undanfarin 16 ár og ekki
haldið þannig á málum að Íslending-
ar væru komnir inn í nútímann í sam-
göngumálum. Í því sambandi nefndi
hún að framlög til vegamála 2003 til
2006 hefðu verið skorin niður um
20% á sama tíma og tekjur af um-
ferðinni hefðu aukist um 40%. Þá
hefði framlag til viðhalds á vegum
staðið í stað á milli tveggja síðustu
fjögurra ára áætlana.
Mörg verkefni
Ingibjörg Sólrún sagði að mörg
mikilvæg verkefni biðu alls staðar á
landinu í þessum efnum. Forsenda
fyrir uppbyggingu þjónustukjarna
væru greiðar samgöngur til þeirra.
Hringtengingu á Vestfjörðum yrði
ekki lokið á næsta kjörtímabili og
göng á milli Arnarfjarðar og Dýra-
fjarðar væru heldur ekki á dagskrá á
þessu tímabili. Á Norðurlandi og
Miðausturlandi hömluðu samgöngur
líka því að hægt væri að byggja upp
samfelld byggðasvæði sem gætu
sameinast um mikilvægar þjónustu-
stofnanir og atvinnuúrræði.
Ingibjörg Sólrún sagði brýnt að
ráðast í framkvæmdir á nýjum stofn-
brautum sem fjölguðu leiðum um
höfuðborgarsvæðið og til og frá því.
Tvöföldun Vesturlandsvegar og Suð-
urlandsvegar auk Reykjanesbrautar
væri gríðarlega mikilvægt mál en
samgönguráðherra talaði eins og vé-
frétt um þessi mál og léti t.d. liggja
milli hluta hvort hann væri að tala
um tvöföldun eða 2+1 á Suðurlands-
vegi.
Í samgönguáætluninni segir að
góðar samgöngur hafi verið megin-
forsenda framfara á undanförnum
áratugum. Ingibjörg Sólrún sagði að
þessu mætti snúa við og segja að
skortur á góðum samgöngum hefði
orsakað hnignun byggðarlaga og
fólksfækkun víða um land. Fólk hefði
gefist upp á að bíða eftir samgöngu-
bótum og hvað sem öllum byggða-
áætlunum stjórnvalda og góðum
hugmyndum heimamanna um upp-
byggingu liði, væru svæði sem ekki
væru vel tengd innbyrðis eða við höf-
uðborgarsvæðið einfaldlega ekki
samkeppnishæf þegar kæmi að því
að laða til sín fólk og fyrirtæki. Fólk
vildi framför en ekki afturför.
Ingibjörg Sólrún sagði að nálgast
yrði samgöngumálin á nýjan hátt.
Þau yrði að nálgast sem velferðar-
mál, öryggismál, atvinnumál, um-
hverfismál og byggðamál. Eitt brýn-
asta velferðarverkefni 21. aldar væri
að byggja upp verulega góðar sam-
göngur.
Samgönguáætlun gagnrýnd
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir segir að nálgast verði samgöngumálin á nýjan hátt
Morgunblaðið/Ásdís
Verkefni Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, formaður Samfylkingarinnar, sagði
á Alþingi í gær að brýnt væri að byggja upp verulega góðar samgöngur.
Í HNOTSKURN
» Sturla Böðvarsson, sam-gönguráðherra, mælti
fyrir tveimur þings-
ályktunartillögum um sam-
gönguáætlun fyrir árin
2007–2010 og 2007–2018 á
Alþingi í gær.
» Verja á rúmlega 381 millj-arði til samgöngumála á
næstu tólf árum, samkvæmt
nýrri samgönguáætlun.
» Ráðast á í stórfellda upp-byggingu aðalvega út frá
Reykjavík og gera á átak til að
koma burðarþoli aðalleiða í
viðunandi horf. Útrýma á ein-
breiðum brúm á fjölfarnari
vegum.
JÓHANNA Sigurðardóttir, alþingismaður Sam-
fylkingarinnar, sagði að það væri átakanlegt
hvernig viðskiptaráðherra stillti sér upp með
bönkunum en ekki neytendum í utandagskrárum-
ræðu um rannsókn á bankakostnaði og samkeppn-
ishindrunum, sem hún var málshefjandi að.
„Það liggur fyrir að vextir hér og bankakostn-
aður er glæpsamlega hár. Það liggur fyrir að það
hefur verið okrað á neytendum,“ sagði Jóhanna og
vísaði til þess að þjónustugjöld hefðu hækkað um
600% á fjórum árum frá einkavæðingu bankanna
og vextir um 435%. „Ráðherrann hefur ekkert
annað að segja við fólk en að hann ætli að fylgjast
með álengdar á meðan neytendur eru blóðmjólk-
aðir,“ sagði Jóhanna ennfremur í lok umræðunn-
ar.
Hún kallaði jafnframt eftir svörum ráðherra
varðandi það hvort ekki þyrfti að fara fram rann-
sókn á þessu bankaokri. Það lægi fyrir í skýrslu
Samkeppnieftirlitsins frá ágúst sl. að tilmælum
væri beint til ríkisstjórnarinnar um að taka á þess-
um málum, þar sem staðan eins og hún væri nú
skaðaði neytendur. Bankarnir hefðu ekkert gert
með tilmæli og tillögur Samkeppniseftirlitsins og
setja ætti lög til að brjóta upp sameiginlegt eign-
arhald bankanna á greiðslumiðlunarkerfum,
greiðslukortafyrirtækjum og færa ætti Reikni-
stofu bankanna undir Seðlabanka.
Jón Sigurðsson viðskiptaráðherra sagði að
Samkeppnieftirlitið og Fjármálaeftirlitið væru
sjálfstæðar stofnanir og hann treysti Samkeppn-
iseftirlitinu til að framfylgja samkeppnislögum.
Nýleg athugun samkeppniseftirlita á Norðurlönd-
um á viðskiptabönkunum sýndi að full ástæða væri
til þess að vera vel á verði varðandi starfsemi við-
skiptabankanna. Samkeppniseftirlitið væri ein-
mitt um þessar mundir í sambandi við bankana út
af þessum málum. „Ég mun fylgjast með þessu
áfanga fyrir áfanga framvegis sem hingað til, enda
þótt ég telji ekki ástæðu til lagainngripa á þessu
stigi,“ sagði viðskiptaráðherra.
Jón sagði að Samkeppnieftirlitið hefði ýmsa
möguleika til að fylgja ákvörðunum sínum eftir og
á Alþingi lægju fyrir frumvörp til laga um styrk-
ingu og eflingu heimilda bæði Samkeppnis- og
Fjármálaeftirlitsins.
Jón sagði einnig að hér væri mjög alvarlegt mál
á ferðinni, en það dræpi málinu á dreif að ræða það
í sömu andrá og skipulagsbreytingar og skipu-
lagsþróun bankakerfisins að öðru leyti þegar rík-
isbankarnir hefðu verið seldir.
Bankakostnaður glæpsamlega hár
Ekki ástæða til lagainngripa á þessu stigi að mati viðskiptaráðherra
● ÓLAFUR Níels Eiríksson, 4. vara-
maður á lista Framsóknarflokksins í
Norðausturkjördæmi, tók í fyrsta
sinn sæti á Alþingi í gær. Hann kom
inn fyrir Birki Jón Jónsson sem getur
ekki sótt þingfundi á næstunni.
Nýr þingmaður
ÞETTA HELST …
Birgir Ármannsson | 14.febrúar
Spígsporað
Þessi könnun hefur því aukið
sjálfstraust beggja
flokkanna [VG og
Samfylkingar] og birt-
ist það í því að for-
ystumenn þeirra spíg-
spora nú um þingsali
og tala við hvern sem
heyra vill eins og þeir séu þegar
búnir að vinna kosningar og mynda
vinstri stjórn. Þeir hinir sömu og
gerðu minnst úr skoðanakönnun
Blaðsins fyrir viku vegna lítils úr-
taks og stórs hlutfalls óákveðinna
tala nú eins og könnun Frétta-
blaðsins, sem er háð sömu ann-
mörkum, feli í sér stórasannleik um
stöðu flokkanna og hafi nánast gef-
ið þeim umboð til að segja meiri-
hlutanum á Alþingi fyrir verkum.
Í þingræðum þeirra kemur nú hvað
eftir annað fram, að meirihlutinn
eigi ekkert með að vera að sam-
þykkja þetta frumvarp eða hitt, þar
sem skoðanakannanir sýni að rík-
isstjórnin hafi ekki lengur meiri-
hluta!
Meira: birgir.is
ÞINGMENN BLOGGA