Morgunblaðið - 16.02.2007, Blaðsíða 31

bólstraða klefa, spennitreyjur og
hræðileg geðveikrahæli. Þekking-
arleysi og skilningsleysi í garð and-
legra veikra einstaklinga á rætur að
rekja í fordómum sem sýnir sig í því
að allt öðruvísi er tekið á málum lík-
amlegra veikra en andlega veikra í
heilbrigðisþjónustunni. Líkamlegir
sjúkdómar eru áþreifanlegir og geta
dregið til dauða þótt maður poti nú
kannski ekki í beinmergskrabba-
mein. Það er hins vegar ekki hægt
að taka mynd af andlegum veik-
indum eða pota í bágtið, en geðrænir
sjúkdómar geta engu að síður dregið
til dauða.
Geðveiki er mjög víðtækt orð, sem
tekur bæði yfir vægt þunglyndi og
alvarlegan geðklofa. Líkamlegir
sjúkdómar eru líka víðtækir og geta
náð bæði yfir sveppasýkingu og
heilablóðfall. Andlegum veikindum
fylgir þvílíkur nístandi óviðráð-
anlegur sársauki sem vart verður
lýst frekar en fæðingarhríðum fyrir
körlum. Ein mín besta vinkona hefur
fengið þrenns konar krabbamein á
síðustu árum. Ég hef ekki græna
glóru um það hvernig er að vera með
krabbamein nema spyrja vinkonu
mína og ég get sýnt henni skilning
og fræðst um sjúkdóminn. En það
síðasta sem ég myndi gera er að
segja henni að hætta að vera með
krabbamein, eins og við andlega
veika fólkið fáum oft að heyra. Við
verðum fyrir ótrúlegustu fordómum.
Við erum aumingjar, höfum ekki nóg
fyrir stafni, hreyfum okkur ekki nóg
og borðum ekki nógu mikið græn-
meti. Enginn spáir í hvað raunveru-
lega er að mér eða hvernig mér
raunverulega líður. Upp hafa spunn-
ist lífseigar kjaftasögur um að ég
væri alki eða ólæknandi geðveik auk
þess sem ég hef látið þær hugsanir
að ég ætti að standa mig verða til
þess að taka mér ekki þann tíma
sem ég þurfti til að ná bata og farið
þrisvar út á vinnumarkaðinn á veik-
indatímabilinu án þess að hafa næga
heilsu. Mér hefur verið sagt að ég
hafi allt til að bera til að standa á
toppnum ef ég vildi, en ég hafi valið
að vera aumingi. Ég spurði þennan
aðila hvort hann myndi sparka í fót-
inn á mér ef ég væri fótbrotin. Hon-
um fannst það fráleitt því hann
myndi ekki vilja meiða mig.“
Loksins komin í rétt skrið
Dúa lítur svo sannarlega ekki út
fyrir að vera geðveik því af henni
geislar gleði og stutt er í kímnigáf-
una.
Hún lítur nú bjartari augum á
framtíðina en oft áður enda segist
hún nú loksins vera komin í „örugg-
ar“ hendur í læknisfræðilegu tilliti
eftir hróp á hjálp í langan tíma.
Hún segist í reynd ekki hafa feng-
ið rétta meðferð fyrr en eftir innlögn
á geðdeild í október sl.
Hún er komin á rétt lyf til að
höndla kvíðann, hefur gengið til sál-
fræðings sem m.a. hefur beitt hug-
rænni atferlismeðferð og bíður nú
eftir hópmeðferð á Hvítabandinu.
Dúa er auk þess byrjuð í skóla.
Hún hóf nám í mannauðsstjórnun
við HÍ í haust og er nú harðákveðin í
að láta geðveikina ekki eyðileggja
fyrir sér meira en orðið er. „Það
koma auðvitað miserfiðir dagar, en
þá ríður á að missa hvorki tökin né
stjórnina. Slæmu dögunum fer sí-
fellt fækkandi og það er rosalega
góð tilfinning. Það var t.d. dásam-
legt þegar mér tókst að vera með
mína eigin dóttur heila helgi án þess
að hún færi til pabba síns. Það var
mikill sigur fyrir mig.
Hörmungatrúin má ekki ná tök-
um. Það er bannað að taka allt það
sem sagt er við mann á neikvæðan
hátt og trúa því að allt sem getur
farið úrskeiðis geri það. Það er svo
mikilvægt að leyfa ekki fólkinu í
kringum sig að brjóta sig niður og
breyta neikvæðu hugsanaferli í já-
kvætt. Ást mín til dóttur minnar og
hennar glaðværð hefur svo haldið í
mér voninni um bata.“
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. FEBRÚAR 2007 31
Magnús Stefánsson sendir stökuí Vísnahornið í tilefni af því að
hann heyrði sagt frá frumvarpi
iðnaðarráðherra í fréttum, en
flokkurinn hans hafði nýlega mælst
með um fjögurra hundraðshluta
fylgi í skoðanakönnun:
Fylgi upp á tvo plús tvo
tel ég létt að skilja
ef virkja fyrst og friða svo
framsóknarmenn vilja.
Árni Björnsson þjóðháttafræð-
ingur skrifar Vísnahorninu vegna
vísna um prest og dreng sem birtust
í gær og leitað var frekari
upplýsinga um: „Ég get einungis
borið vitni um að í bernsku heyrði
ég eldri bróður minn stundum fara
með fyrstu línuna:
„Drengur minn þú deyrð í vetur“.
En þess ber að geta að faðir
okkar var frá Hellissandi og gæti
hafa kennt honum þetta.
Á menntaskólaárum heyrði ég
þriðju línuna viðhafða um einn
skólafélaga, en þá var hún svona:
„kríuskítur og kamrafretur“, sem
með smábreytingu rímaði við nafn
piltsins.
Ég hef ekki fyrr séð vísuna í heild
og allsekki hina vísuna.“
Bernharð Haraldsson fyrrver-
andi skólameistari skrifar Vísna-
horninu að hann hafi lært vísurnar
ungur fyrir miðja síðastliðnu öld.
„Kannski hef ég lært þær af
móðurafa mínum, sem var
hörgdælskur eða þá hjá skyldfólkí
mínu vestur í Hörgárdal, sem ég
dvaldi oft hjá á sumrin. Þykir mér
síðari möguleikinn líklegri.“
Enn af dreng og presti
VÍSNAHORNIÐ
pebl@mbl.is
ÞAKRENNUKERFI
á öll hús – allsstaðar
Smiðjuvegi 74
Sími 515 8700
BLIKKÁS –
join@mbl.is