Morgunblaðið - 16.03.2007, Blaðsíða 32

32 FÖSTUDAGUR 16. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
VOND NIÐURSTAÐA
Það er vond niðurstaða aðstjórnarflokkarnir hafi ákveð-ið að afgreiða ekki á þessu
þingi tillögur um breytingar á stjórn-
arskrá lýðveldisins þess efnis, að
ákvæði um sameign þjóðarinnar á
náttúruauðlindum verði tekið þar
inn.
Það þýðir ekkert fyrir Sjálfstæð-
isflokk og Framsóknarflokk að kenna
stjórnarandstöðunni um. Þessir tveir
flokkar höfðu og hafa bolmagn á Al-
þingi til þess að afgreiða þetta mál.
Þeir lofuðu því við upphaf kjörtíma-
bilsins að taka þetta ákvæði inn í
stjórnarskrá og þeir hafa nú form-
lega svikið það loforð.
Verst er fyrir stjórnarflokkana að
þeir hafa engin rök fyrir þessari
ákvörðun. Þeir voru búnir að koma
sér saman um orðalag og áttu að
standa við það.
Það þýðir ekkert að bera það fyrir
sig að meiri tíma hafi þurft til að sam-
eina ólík sjónarmið varðandi orðalag
o.fl.
Lögfræðingar eru margir miklir
snillingar í sínum fræðum en það er
alveg ljóst, að það er hægt að kaupa
hvaða álit sem er hjá lögfræðingum.
Að lokum er það Alþingi, sem setur
lög og afgreiðir tillögur um breyting-
ar á stjórnarskrá með sínum hætti.
Innan Sjálfstæðisflokksins eru að
verki ákveðin öfl, sem stefna að því að
koma í veg fyrir að ákvæði um sam-
eign þjóðarinnar að náttúruauðlind-
um verði tekið í stjórnarskrá. Ástæð-
an fyrir því er sú, að þessi sömu öfl
vilja koma á einkaeignarrétti á fiski-
miðunum. Gegn þeim áformum verð-
ur að berjast af mikilli hörku. Það eru
fyrst og fremst þessi öfl, sem hafa
unnið sigur í þessari lotu.
Framvinda þessara mála er með
miklum ólíkindum. Fyrir skömmu lá
við að Framsóknarflokkurinn sliti
stjórnarsamstarfinu til þess að knýja
á um framgang þessa máls. Geir H.
Haarde, forsætisráðherra og formað-
ur Sjálfstæðisflokksins, er algerlega
heill í þeirri afstöðu að vilja taka
þetta ákvæði upp í stjórnarskrá.
Hvað veldur því að stjórnarflokk-
arnir snúa nú allt í einu við blaðinu?
Þessi vinnubrögð eru afleit. Það
hefur enga þýðingu að vísa þessu
máli á nýjan leik til stjórnarskrár-
nefndar. Hún mun augljóslega leggja
sig fram um að svæfa málið.
Framsóknarflokkurinn átti lof skil-
ið fyrir að vilja knýja fram að stjórn-
arflokkarnir stæðu við gefið loforð
við kjósendur.
En nú hangir sá sami Framsókn-
arflokkur í lausu lofti og veit ekkert
hvað hann vill eða í hvaða átt hann
stefnir.
Fátt ef nokkuð skiptir meira máli í
stjórnmálabaráttunni en að takast
megi að koma í veg fyrir áform fá-
menns hóps manna um að sölsa undir
sig helztu auðlindir þjóðarinnar og
það fyrir ekki neitt.
Stuðningsmenn sameignar þjóðar-
innar að náttúruauðlindum í öllum
flokkum verða að taka höndum sam-
an.
MEÐHÖNDLUN MATVÆLA
Það færist jafnt og þétt í vöxt aðfólk neyti tilbúins matar. Sam-
lokan er ekki tekin með í vinnuna að
heiman, hún er keypt úti í búð. Allur
matur er viðkvæmur og fyllsta örygg-
is verður að gæta við meðferð hans og
geymslu. Fari það úr böndum er voð-
inn vís. Viðkvæmasti hlekkurinn á
leið matvæla frá framleiðslu til neyt-
anda virðist vera flutningurinn.
„Kælikeðjan getur hugsanlega rofn-
að og þegar hún rofnar [...] er hætta á
því að bakteríum fari að fjölga og þá
náttúrulega skerðist geymsluþolið,“
segir Ingólfur Gissurarson, fagstjóri
hjá Umhverfisstofnun, í samtali við
Morgunblaðið í gær um mikilvægi
þess að matvæli séu flutt við rétt hita-
stig. Tilefni ummælanna er niður-
stöður nýrrar könnunar Umhverfis-
stofnunar á flutningi matvæla, sem
leiddi í ljós að fimm af 26 fyrirtækj-
um, sem könnuð voru, gættu þess
ekki að kælivörur væru ávallt fluttar í
bílum með kæliboxum. Að auki fylgdu
hitanemar matvörunum aðeins hjá 10
fyrirtækjum og 17 kváðust ekki setja
tímamörk fyrir sérhverja sendingu.
Tilefni þess að ákveðið var að
kanna þessi mál var kvartanir utan af
landi, meðal annars frá hótelum og
verslunum, sem töldu að vörurnar
bærust ekki nógu kaldar til þeirra.
Þegar matvæli eru ekki geymd við
nægan kulda er hætt við því að
sprenging verði í bakteríufjölda og
geymsluþolið minnki um leið og hætt-
an á matarsjúkdómum eykst. Neyt-
andinn verður að geta treyst á það að
matur, sem boðinn er til sölu, hafi
verið rétt meðhöndlaður. Það hlýtur
einnig að vera bæði framleiðendum
og seljendum, sem leggja mikið upp
úr hreinlæti og að uppfylla skilyrði
um aðbúnað, kappsmál að fúsk í
flutningum grafi ekki undan þeirra
góða starfi.
Það er heldur óskemmtileg reynsla
að fá matareitrun. Neytendur eiga
hins vegar erfitt með að veita aðhald
vegna þess að það fréttist sjaldnast
þegar eitthvað ber útaf í meðferð
matvæla. Það þarf meira til en smá
kveisu til að fólk hlaupi í fjölmiðla eða
Neytendasamtökin. Aðeins alvarleg-
ustu tilfellin komast í fréttir.
Það hlýtur því að mega ætlast til
þess að þessi mál verði leiðrétt hið
fyrsta og þeir, sem í hlut eiga, láti
vita þegar það hefur verið gert. Að
baki því að það verði gert liggja bæði
hagsmunir neytenda og framleið-
enda. Neytendur vilja ekki eiga á
hættu að fá óviðunandi vöru. Fram-
leiðendur vilja ekki að neytendur hafi
ástæðu til að draga í efa að óhætt sé
að neyta matarins, sem þeir búa til.
Eins og fram kemur í Morgunblaðinu
í dag kveður á um það í matvælalög-
um að beita megi matvælaframleið-
endur þvingunarúrræðum ef reglum
um kælingu matar er ekki fylgt. Von-
andi kemur ekki til þess að það þurfi
að grípa til slíkra úrræða.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Svona hefur þetta verið gert í þau rúm-lega 40 ár sem ég hef stundað flug áÍslandi,“ segir Hörður Guðmunds-son, forstjóri flugfélagsins Ernis, um
flutning matvæla og annarra vara til lands-
byggðarinnar með flugi. „Þetta kemur bara
inn sem almenn frakt og við teljum okkur ekki
ábyrga á því að öðru leyti en sem venjulegur
flutningsaðili.“
Eins og greint var frá í Morgunblaðinu í
gær var komist að þeirri niðurstöðu í nýrri
könnun Umhverfisstofnunar að nokkur mis-
brestur væri á því að kælivörur væru fluttar
við rétt hitastig alla leið til söluaðila. Þetta á
meðal annars við um pakkaflutninga með hóp-
ferðabifreiðum sem eru ekki búnar kælibún-
aði. Á hinn bóginn bendir flest til að um sé að
ræða smærri sendingar og að kjöt, fiskur og
ferskmeti sé yfirleitt flutt með viðeigandi
hætti.
Aðspurður um hvers konar matvæli Ernir
flytti nefndi Hörður brauðvöru, nýbökuð
brauð og „sjálfsagt líka“ samlokur, í öllum til-
vikum væri um að ræða flug sem væri
skemmra en ein klukkustund. Þá flytti félagið
mjólk frá Mjólkursamsölunni á Gjögur sem
væri ekki í kælingu og taldi Hörður að hún
væri það ekki heldur í bílum dreifingaraðila,
hann vissi ekki til þess að um borð í þeim væri
sérstakur kælir. Ekki væri um stórflutninga
að ræða, t.a.m. byggju aðeins 25 til 30 manns á
Gjögri.
Heimilt að beita þvingunarúrræðum
Samkvæmt matvælalögum er heimilt að
beita matvælafyrirtæki sem dreifa matvælum
þvingunarúrræðum, uppfylli þau ekki ákvæði
matvælareglugerðar um kælingu matvæla
sem þurfa hennar með, og jafnvel stöðva eða
takmarka dreifingu ef nauðsyn krefur. Hins
vegar kveða lög ekki á um stjórnvaldssektir
vegna slíkra brota. Ekki skiptir máli hvort um
er að ræða fyrirtæki sem framleiða matvæli
eða flutningafyrirtæki sem dreifa þeim, lögin
gilda jafnt um báða aðila.
Tvö f
lands fr
félag Ís
Gjögur
Íslands
ureyrar
með hö
Inntu
matvæ
deildar
lands, a
brauð o
uðum u
Vigfú
borð í v
matvæ
hitastig
Spur
ur ekke
synlegt
væri bo
fjarðar
Lög kveða ekki á um
brota á lögum um m
Morgunblaðið/RAX
Matvælaframleiðandi á höfuðborgarsvæðinu kv
Í HN
»Ss
horn
kjör
»EP
Eftir Önnu Pálu Sverrisdóttur
aps@mbl.is
Við erum að smíða plógjárnúr sverðunum,“ segirÁrni Sigfússon bæjar-stjóri í Reykjanesbæ. Í
gær var undirrituð viljayfirlýsing
um uppbyggingu háskólasamfélags
við Keflavíkurflugvöll.
Að yfirlýsingunni standa Reykja-
nesbær, Þróunarfélag Keflavíkur-
flugvallar og Háskóli Íslands í sam-
starfi við fjölda fyrirtækja.
Fyrirtækin eru m.a. Bláa lónið,
Geysir Green Energy, Glitnir, Fast-
eignafélagið Þrek, Fiskmarkaður
Suðurnesja, Flugstoðir, Hitaveita
Suðurnesja, Icelandair Group,
Klasi, Sparisjóður Keflavíkur og
VSB Fjárfestingarbanki.
Mikilvægi alþjóðaflugvallar
Runólfur Ágústsson, fyrrum rekt-
or Háskólans á Bifröst, hefur unnið
að því að kanna grundvöll þess hvort
háskólastarfsemi sé vænlegur kost-
ur. „Nákvæmlega hvernig akadem-
ískt fyrirkomulag verður liggur ekki
algjörlega fyrir. En menn miða við í
fyrsta lagi að auka menntunarstig á
Suðurnesjum, í öðru lagi að stórefla
starfstengt nám en þar stöndum við
flestum okkar nágrannalöndum
langt að baki. Og í þriðja lagi að
leggja áherslu á háskólanám á ensku
til að laða að bæði nemendur og
kennara frá útlöndum.“
Til stendur að samtvinna styrk-
leika svæðisins, íslenskt atvinnulíf
og skólastarf. Í fyrstu færi starfið
fram í þremur klösum: Orku-, um-
hverfis- og auðlindaklasa; Flug-,
samgöngu- og þjónustuklasa og Ör-
yggis-, alþjóða- og stjórnmálaklasa.
Nálægð við alþjóðaflugvöllinn þykir
mikill styrkur. „Við skynjum strax
að fyrirtækin þekkja mikilvægi al-
þjóðaflugvallar, sem tengingar við
sína starfsemi,“ segir Árni. Og Run-
ólfur útlistaði í kynning
hvernig menn sjá fyrir sér
háskóla, alþjóðaflugvallar
kallaðra tæknigarða. Tæk
eru n.k. brú milli fyrirtæk
skóla, þar sem rannsókna-
kvöðlastarf fer fram.
1800–2000 manns eftir
„Það má segja að þetta
staða. Þetta húsnæði yrð
mjög ánægjulegan hátt, f
urnes og landið allt,“ se
„Það er mikið brottfall
haldsskóla á Suðurnesjum
sjáum þarna tækifæri til a
frumgreinadeild inn í h
svæðinu. Við erum að ska
ingarsamfélag og nýta be
lindir svæðisins.“ Hann se
að allir möguleikar séu á að
„Þeir sem þekkja til skóla
segja að fyrir hverja eina k
þú leggur í menntunina sj
firðu að leggja fimm krónu
Handsal Viljayfirlýsing var handsöluð í Kapellu ljóssins á Keflavíkurvelli í gær. Árni Sigfússon og Kris
Sóknarliðið á Keflav

Stefnt að alþjóðlegri háskólastarfsemi í fyrra húsnæ

„Sjáum vel fyrir okkur að þarna yrði […] 1800–2000