Morgunblaðið - 16.03.2007, Blaðsíða 14
14 FÖSTUDAGUR 16. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
AÐALMEÐFERÐ Í BAUGSMÁLINU
LJÓST má vera að litlu munaði að
alvarlegur skipsskaði yrði þegar
fimm gámar féllu af flutningaskipinu
Kársnesi úti fyrir Garðskaga í fyrra-
kvöld. Í aðdraganda óhappsins hafði
skipið fengið á sig brotsjó á bak-
borða við afturhornið með þeim af-
leiðingum að það hallaðist 45 gráður
á stjórnborða og féllu gámarnir þá
útbyrðis. Skipið rétti sig við og má
teljast mildi að annað brot skyldi
ekki fylgja strax í kjölfarið og velta
skipinu. Til að gefa mynd af slagsíð-
unni má líkja henni við þann halla
sem er í stigum í venjulegum fjöl-
býlishúsum. Þannig hallaðist skipið
út á hlið á meðan gámarnir fimm
sópuðust af dekkinu. Í skipinu voru
alls yfir 200 gámar og segja tals-
menn Atlantsskipa, sem þó tala hóf-
lega um atvikið að annar eins halli á
hlöðnu gámaskipi sé æði mikill.
Ölduhæð var 10–12 metrar og suð-
vestanbræla.
Skipstjóri skipsins taldi þó ekki
hættu á ferð og afþakkaði aðstoð
sem Landhelgisgæslan bauð þegar
hún fékk tilkynningu frá skipstjór-
anum um hvað gerst hefði.
TF-LIF, þyrla Gæslunnar, fann
tvo gámanna á floti í gær og var
varðskipið Týr komið að þeim um kl.
14:30 þar sem þeir möruðu í hálfu
kafi, þá komnir út á miðjan Faxaflóa.
Tók áhöfn varðskipsins gámana í tog
og stefndi með þá inn í Sundahöfn í
Reykjavík. Ekki var vogandi að
reyna að hífa gámana um borð í
varðskipið enda haugasjór á
Faxaflóanum í gær. Gámarnir eru 4
og 5,5 tonn að þyngd.
Að sögn Gunnars Bachmann,
framkvæmdastjóra Atlantsskipa,
fóru gámarnir fimm allir í sjóinn í
einu en hinir gámarnir í skipinu
færðust ekki úr stað. „Gámarnir eru
festir niður á öllum hornum og einn-
ig með stífum þannig að þeir eru
njörvaðir niður eins mikið og hægt
er,“ bendir hann á. Segir hann að
skipið hafi tekið hættulega dýfu þeg-
ar það hallaðist á stjórnborða en eins
og fyrr segir rétti það sig af eftir
óhappið.
Tók hættulega dýfu
(
&(
!
Drekkhlaðið flutningaskip í allt að 12 metra ölduhæð með
200 gáma um borð úti fyrir Garðskaga 5 gámar útbyrðis
TÓNLISTARKONAN
Bergþóra Árnadóttir
lést á sjúkrahúsinu í
Álaborg í Danmörku 8.
mars sl., 59 ára að aldri.
Bergþóra fæddist 15.
febrúar 1948. Hún ólst
upp í Hveragerði með
systkinum sínum Bergi
og Grétu en foreldrar
hennar eru Árni Jóns-
son trésmiður, sem er
látinn, og Aðalbjörg
Margrét Jóhannsdóttir.
Bergþóra byrjaði ung
að semja lög við ljóð ís-
lenskra skálda. Fyrstu lögin með
henni komu út á safnplötunni Hrif 2
árið 1975. Tveimur árum síðar kom út
fyrsta sólóplata hennar, Eintak. Á ár-
unum 1982 til 1987 kom síðan hver
platan á fætur annarri: Bergmál
(1982), Afturhvarf (1983), Ævintýri
úr Nykurtjörn (1984) og Það vorar
(1985) og Í seinna lagi (1987). Að auki
sendi Bergþóra frá sér kassettuna
Skólaljóð (1986). Milli þess sem Berg-
þóra sendi frá sér plöturnar starfaði
hún með ýmsum tónlistarhópum, t.d.
Vísnavinum, og einstaklingum, og
hélt tónleika þar sem
hún kom alla jafna
fram ein með gítarinn í
hendi.
Árið 1988 fluttist
Bergþóra búferlum til
Danmerkur og starfaði
þar. Eftir alvarlegt um-
ferðarslys varð hún að
snúa sér að öðrum við-
fangsefnum, en lög og
ljóð hélt hún engu að
síður áfram að semja.
Hinn 15. febrúar
1989, er Bergþóra varð
fimmtug, tóku velunn-
arar, vinir og fyrrverandi samstarfs-
menn sig saman og gáfu út safnplöt-
una Lífsbókina sem hefur að geyma
nokkrar perlur frá ferli hennar.
Bergþóra giftist árið 1971 Jóni
Ólafssyni skipstjóra. Þau skildu og
hann er nú látinn. Saman áttu þau tvö
börn, Jón Tryggva veitingamann og
Birgittu skáldkonu.
Sambýlismaður Bergþóru var
Hans Peter Sørensen. Útför hennar
fer fram frá Hveragerðiskirkju laug-
ardaginn 31. mars og hefst athöfnin
klukkan 13.
Andlát
Bergþóra Árnadóttir
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Enginn afsláttur var veitturfrá þeirri reglu að rann-saka bæði það sem horfðitil sýknu og sakfellis með-
an á rannsókn Baugsmálsins stóð,
sagði Jón H. Snorrason þegar hann
gaf skýrslu fyrir Héraðsdómi Reykja-
víkur í gær. „Mér finnst þetta eins og
að bera saman epli og appelsínur,“
sagði Jón þegar Gestur Jónsson, verj-
andi Jóns Ásgeirs Jóhannessonar,
spurði hvers vegna líkindi í tengslum
Nordica í Flórída og Simons Agitur í
Danmörku hefðu ekki verið könnuð.
Gestur sætti sig ekki við þessi svör og
sótti hart að Jóni vegna atvika sem
hann taldi sýna að undir hans stjórn
hefði efnahagsbrotadeild ríkislög-
reglustjóra hreint ekki farið eftir
þessari meginreglu í lögum.
Jón H. Snorrason stjórnaði rann-
sókn Baugsmálsins frá upphafi. Hann
hitti fyrstur lögmann Jóns Geralds
Sullenberger, Jón Steinar Gunnlaugs-
son, vegna málsins og það var hann
sem ræddi fyrstur lögreglumanna við
Jón Gerald í ágúst 2002. Hann skrifaði
einnig undir fyrri ákæruna í Baugs-
málinu tæplega þremur árum síðar,
allt saman í krafti embættis síns sem
saksóknari og yfirmaður efnahags-
brotadeildar ríkislögreglustjóra. Þar
sem hann ber sem stjórnandi ábyrgð á
lögreglurannsókninni er ljóst að fram-
burður hans hefur mikið að segja fyrir
þá gagnrýni sem verjendur Jóns Ás-
geirs og Tryggva Jónssonar, sem og
sakborningarnir sjálfir, hafa sett fram
á rannsókn lögreglu.
Gagnrýnin hefur ekki eingöngu lot-
ið að því að lögregla hafi ekki kannað
hvað væri hæft í skýringum sakborn-
inga heldur ekki síður að rannsóknin
sjálf væri af pólitískum rótum runnin.
Sigurður Tómas Magnússon, sett-
ur ríkissaksóknari, spurði Jón þess
vegna hvort ráðherrar eða aðrir
stjórnmálamenn hefðu haft samband
við hann vegna málsins en því neitaði
Jón alfarið og sagði að hvorki stjórn-
málamenn né embættismenn hefðu
reynt að hafa áhrif á rannsóknina.
Aðdragandinn að rannsókninni
hefði verið sá að 13. ágúst 2002 hefði
Jón Steinar komið á hans fund með
talsvert af gögnum frá Jóni Gerald og
jafnframt greint frá því að Jón Gerald
vildi leggja fram kæru í málinu. Eftir
að hafa farið yfir gögnin og hitt Jón
Steinar einu sinni eða tvisvar til við-
bótar, hefði honum þótt ljóst að hann
yrði að hitta Jón Gerald og úr varð að
hann hefði komið til landsins aðfara-
nótt laugardagsins 24. ágúst. Jón náði
í Jón Gerald um morguninn og ók
honum í húsnæði efnahagsbrotadeild-
arinnar, nokkuð sem verjendum Jóns
Ásgeirs og Tryggva hefur þótt sér-
kennilegt. Jón sagði þannig frá að
umræddan morgun hefði hann átt er-
indi suður í Hafnarfjörð og því hefði
það hentað betur að sækja Jón Gerald
í Kópavog, en að kalla til húsvörð til
að opna skrifstofuhúsnæði ríkislög-
reglustjóra við Skúlagötu til að Jón
Gerald kæmist þar inn. Jón kvaðst
hafa rætt við hann um morguninn að
viðstöddum fleiri lögreglumönnum en
skýrsla hefði ekki verið gerð fyrr en
daginn eftir. Um dagsetningu þess-
arar fyrstu yfirheyrslu var framburð-
ur hans og Sveins Ingibergs Magn-
ússonar, lögreglufulltrúa hjá
ríkislögreglustjóra, raunar ekki sam-
hljóða því Sveinn staðhæfði í gær að
Jón Gerald hefði ekki komið til yfir-
heyrslu fyrr en á sunnudeginum og
hefði komið til landsins um nóttina.
Þetta myndi hann vel þar sem hann
hefði verið á ættarmóti á laugardeg-
inum og verið kallaður í bæinn af
þessu tilefni.
Gögn um allar trissur
Spurður af Gesti Jónssyni hvort
húsleitin í höfuðstöðvum Baugs 28.
ágúst 2002 hefði að einhverju leyti
verið ákveðin vegna yfirvofandi um-
fjöllunar í Séð & heyrt um bátinn
Thee Viking, sagði Jón að þar sem
hann hefði orðið þess áskynja að búið
var að senda gögn um samskipti Jóns
Geralds við Jón Ásgeir og Jóhannes
Jónsson „bókstaflega um allar triss-
ur“ hefði hann talið stutt í að það yrðu
almælt tíðindi að málið væri til rann-
sóknar hjá lögreglu.
Við yfirheyrslu hjá lögreglu greindi
Jón Gerald frá því að hann hefði gefið
út reikninga vegna reksturs Thee
Viking sem hann innheimti með fölsk-
um skýringum af Baugi, að ráðum
Jóns Ásgeirs og Tryggva. Gestur
spurði Jón hvers vegna Jón Gerald
hefði ekki fengið stöðu sakbornings
eftir þessa yfirlýsingu og svaraði Jón
því að málsatvik hefðu ekki verið lík-
leg eða sennileg til sakfellis. Jón Ger-
ald var ekki ákærður í fyrri ákærunni,
þeirri sem Jón H. Snorrason gaf út,
en Sigurður Tómas Magnússon sett-
ur ríkissaksóknari ákærði hann hins
vegar fyrir að aðstoða Jón Ásgeir og
Tryggva með útgáfu kreditreiknings
upp á 62 milljónir.
Póstur skýrði ekki ákæruefnið
Mestur hluti spurninga Gests var
þó vegna atvika sem lúta að því hvort
fyrrnefnd meginregla um að rann-
saka bæði það sem horfir til sýknu og
sektar hefði verið virt. Hann nefndi
fjölmörg dæmi, m.a. tölvupóst um við-
skipti vegna Debenhams í Smáralind
sem fyrst var lagður fram í málinu
eftir að aðalmeðferðin hófst og Jón
Ásgeir og Tryggvi telja að geymi mik-
ilsverðar upplýsingar sem sanni að
þarna hafi verið um viðskipti að ræða
en ekki ólögmætt lán. Í póstinum
kemur m.a. fram að samið hafi verið
um að afhenda hlutafé í Baugi á geng-
inu níu, líkt og Jón Ásgeir hélt fram
við skýrslutöku fyrir dómi. Gestur
spurði hvernig á því stæði að slíkur
póstur hefði ekki verið settur inn í
málið og svaraði Jón að ástæðan væri
sú að lögregla hefði ekki talið að hann
skýrði sakarefnið.
Fleiri svör Jóns voru í svipuðum
dúr, þannig sagði hann að ekki hefði
þótt ástæða til að yfirheyra starfs-
menn Sparisjóðs Reykjavíkur og ná-
grennis vegna málefna tengdra Við-
skiptatrausti þar sem málið hefði
snúist um það sem gerðist inni í Baugi
og þáttur sparisjóðsins kæmi málinu
ekki við. Hann sagði ennfremur að í
sakamálarannsókn væri ekki sjálfgef-
ið að það væri betra að yfirheyra fleiri
en færri og alls ekki ætti að yfirheyra
þá sem kæmu málum ekkert við. Það
væri ábyrgðarhluti að dreifa upplýs-
ingum um ákæruefni.
Þegar kom að spurningum um Sim-
ons Agitur í Danmörku, sem Jón Ás-
geir og fleiri hafa sagt að hafi haft
sambærilegt hlutverk og fyrirtæki
Jóns Geralds, sagði Jón að sér þætti
sem verið væri að bera saman epli og
appelsínur. Nordica hefði verið í eigu
Jóns Geralds en Simons Agitur verið
dótturfélag Baugs. Gestur Jónsson
greip þá fram í og sagði að félagið
hefði orðið dótturfélag Baugs á seinni
hluta tímabilsins og spurði því næst
Jón hvort afstaða hans til þess að
rannsaka félagið byggðist á þessari
röngu forsendu en því neitaði Jón.
Gestur ítrekaði spurningu sína og
benti á að Jón Ásgeir hefði í yfir-
heyrslu m.a. sagt að „ég myndi at-
huga með Simons ...“ en Jón sagðist
ekki telja umræddar tilvitnanir vera
ábendingar til lögreglu um að rann-
saka þau viðskipti. Ekkert tilefni
hefði heldur verið til þess að taka
þetta félag til sakamálarannsóknar.
Gestur spurði Jón að lokum um
ummæli Helga Sigurðssonar, yfirlög-
fræðings Kaupþings, um að hann
hefði í símtali heyrt að fagnaðarlæti
brutust út á skrifstofu Jóns þegar
Helgi greindi frá því að engin gögn
hefðu fundist um svonefndan „kött“
og benti honum á að auk Helga hefði
annar starfsmaður bankans hlustað á
samtalið í fundarsíma. Jón sagði að
þetta væri alveg galið og fráleitt,
þetta væri ekki rétt.
Meðal annarra vitna sem komu fyr-
ir dóminn í gær voru Sigurður H.
Steindórsson og Sif Einarsdóttir, lög-
giltir endurskoðendur hjá Deloitte,
en þau aðstoðuðu efnahagsbrota-
deildina við rannsóknina.
Samskipti Sigurðar og Gests
stirðnuðu verulega eftir því sem leið á
vitnisburð Sigurðar, ekki síst þegar
fjallað var um meðferð á hlutafé í Ar-
cadia en Sigurður telur að óheimilt
hafi verið að færa þau upp til mark-
aðsvirðis í rekstrarreikningi Baugs
þar sem ekki hafi staðið til að selja
þau. Þegar Sigurður sagði að dæmi
væru um að hugtakið Ebitda kæmi
stundum fram í styttri mynd, líkt og í
ákærunni, mótmælti Gestur því sem
röngum framburði, en slíkt er ekki al-
gengt í réttarsal.
Eins líkt
og epli og
appelsínur
Morgunblaðið/RAX
Stýrði Jón H. Snorrason sagði að hvorki stjórnmálamenn né embættis-
menn hefðu haft samband við sig vegna rannsóknarinnar á Baugsmálinu.
Í HNOTSKURN
Dagur 24
» „Þeir sem fara meðákæruvald (ákærendur)
og annast rannsókn skulu
vinna að því að hið sanna og
rétta komi í ljós og gæta
jafnt að þeim atriðum sem
horfa til sýknu og sektar.“
Þannig hljóðar 31. grein
laga um meðferð opinberra
mála.
» Jón H. Snorrason semstjórnaði lögreglurann-
sókninni í Baugsmálinu
sagði í gær að enginn af-
sláttur hefði verið gefinn af
þessari reglu.
» Hvorki stjórnmálamennné embættismenn hefðu
haft áhuga á málinu og hann
hefði aldrei rætt það við þá.
» Jón sagðist aðspurðurekki hafa upplýst Harald
Johannessen, ríkislög-
reglustjóra, um gang máls-
ins frá degi til dags.
» Um áramótin lét Jón afstarfi hjá ríkislög-
reglustjóra og er nú aðstoð-
arlögreglustjóri höfuðborg-
arsvæðisins.