Morgunblaðið - 17.06.2007, Blaðsíða 14

14 SUNNUDAGUR 17. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
STEINUNN VALDÍS ÓSKARSDÓTTIR
innan stjórnmálaflokks og það var
ekki fyrr en eftir háskólanám að hún
gekk til liðs við Samtök um kvenna-
lista. „Störf mín fyrir Röskvu og
stúdentaráð kveiktu áhuga minn á því
að starfa í pólitík og því var þetta rök-
rétt skref. Ég hef alltaf verið kvenna-
pólitísk og á þessum tíma var
Kvennalistinn rétti flokkurinn fyrir
mig.“
Þar á bæ var Steinunni fljótt falin
mikil ábyrgð. „Mér var sýnt það
traust, bráðungri konunni, að fara
sem fulltrúi Kvennalistans inn í við-
ræður um R-lista í aðdraganda borg-
arstjórnarkosninganna 1994. Sjálf-
sagt hefur bakgrunnur minn í
Röskvu haft sitthvað um það að
segja, auk þess sem ég var mjög ein-
læg áhugamanneskja um samstarf
flokkanna á vinstri vængnum og var
sannfærð um að af því gæti orðið. Það
væri leiðin til að vinna borgina.“
Steinunn var líka í viðræðunefnd-
inni fyrir kosningarnar 1998 og kom
með beinum hætti að viðræðunum
2002. Hún var svo borgarstjóri þegar
samstarfinu lauk fyrir kosningarnar í
fyrra. „Þannig að ég þekki Reykja-
víkurlistann eins og lófann á mér og
allt sem þar fór fram, bæði á yfirborð-
inu og bak við tjöldin,“ segir hún dul-
arfull á svip. „Þá sögu á ég örugglega
einhvern tíma eftir að segja í ítarlegu
máli.“
Steinunn var einn þriggja borg-
arfulltrúa R-listans sem sátu allan
valdatíma hans. Hinir eru Alfreð Þor-
steinsson og Árni Þór Sigurðsson.
Traustið hélt
fram á síðasta dag
Reykjavíkurlistinn féll í frjóa jörð
árið 1994 og Steinunn segir skýr-
inguna á því öðru fremur þá að borg-
arbúum hafi þótt tímabært að breyta
til. „Við skynjuðum það mjög sterkt
að það var tækifæri til að vinna borg-
ina. Auðvitað voru menn tortryggnir
til að byrja með í viðræðunum.
Þetta var ekki beinn og breiður
vegur. Sá grunnur sem lagður var í
upphafi hélst hins vegar allan valda-
tíma R-listans og flokkarnir sem að
listanum stóðu störfuðu saman af
heilindum. Það skapaðist mjög fljótt
traust innan hópsins sem hélt fram á
síðasta dag, þrátt fyrir að ýmislegt
gengi á, einkum á síðasta kjör-
tímabilinu.“
Steinunn segir viðræðurnar fyrir
kosningarnar 1994 hafa farið fram
undir skringilegum og oft erfiðum
kringumstæðum. „Við vorum hundelt
af fjölmiðlum og síminn var rauðgló-
andi hjá fólki. Þetta þýddi að það var
aukaálag á samninganefndinni. Mér
er minnisstætt að þegar við vorum að
lenda samningnum fórum við nokkur
seint um kvöld og hittum Ingibjörgu
Sólrúnu Gísladóttur á laun í gamla
kennaraháskólahúsinu við Lauf-
ásveg. Búið var að ákveða að bjóða
henni að vera borgarstjóraefni R-
listans og við vildum fá að bera þetta
undir hana í ró og næði. Það hafði
hins vegar einhver blaðamaður haft
veður af þessu og fljótlega áttuðum
við okkur á því að blaðamenn og ljós-
myndarar höfðu umkringt húsið. Í
skjóli nætur átti að freista þess að
koma Ingibjörgu Sólrúnu út en það
tókst ekki betur til en svo að hún
gekk beint í fangið á ljósmyndurum
fyrir utan húsið. Daginn eftir voru
forsíður blaðanna líka undirlagðar:
R-listinn er fæddur.“
Eftir kosningasigurinn tók vinnan
við og púlið. Steinunn tók við for-
mennsku í íþrótta- og tómstundaráði
og gegndi henni í átta ár. „Það var
frábær tími og ég vann með ofboðs-
lega góðu fólki. Við lögðum grunninn
að þeirri gríðarlegu uppbyggingu í
íþrótta- og æskulýðsmálum sem nú
blasir við. Það var búin til ylströnd i
Nauthólsvík, það var byggð 50 metra
innisundlaug í Laugardal, við byggð-
um yfir skautasvellið í Laugardal,
byggðum viðbyggingu við Laug-
ardalshöll og síðar sýningarhöll.
Gerðum samning um Egilshöll, flutt-
um Hitt húsið í miðborgina og stór-
efldum það, byggðum reiðhöll og nýja
sundlaug í Grafarvogi svo fátt eitt sé
nefnt. Einnig gerðum við samninga
við flestöll íþróttafélögin í borginni
um uppbyggingu og gerðum samning
við KSÍ um þær framkvæmdir sem
nú eru á lokastigi á Laugardalsvell-
inum.“
Mikið í „hörðu“ málunum
Steinunn átti líka sæti í ýmsum
öðrum nefndum á vegum borgarinnar
og segir „hörðu“ málin svonefndu oft-
ar en ekki hafa verið á sinni könnu,
þ.e. bygginga- og framkvæmdamál.
„Svo tók ég við skipulagsmálunum
2002 en þau eru óneitanlega umdeild-
ari en íþrótta- og tómstundamálin.
Við lentum líka í ýmsum erfiðum og
flóknum málum en leiddum þau til
lykta.“
Það var við ramman reip að draga
hjá R-listanum á síðasta kjör-
tímabilinu. Ingibjörg Sólrún gekk úr
skaftinu þegar hún ákvað að gefa
kost á sér fyrir Samfylkinguna í al-
þingiskosningunum 2003 og ut-
anaðkomandi maður, Þórólfur Árna-
son, tók við stjórntaumunum.
„Þetta bar allt mjög brátt að með
Ingibjörgu Sólrúnu og sú saga verður
hugsanlega sögð síðar af minni hálfu.
Það er ekki tímabært núna. Ég get þó
sagt að ég tel Vinstri græn bera
mikla ábyrgð á þeirri atburðarás
allri. Á þessum tímapunkti gat enginn
borgarfulltrúi sest í stólinn hennar.
Um það vorum við sammála. Nafn
Þórólfs Árnasonar kom fljótlega upp
og samstaða varð um hann. Við vor-
um í miðju verki og vildum klára það
og ég tel að samstarfið við Þórólf hafi
gengið vel.“
Þórólfur varð þó skammlífari í
embætti en efni stóðu til. Enn og aft-
ur var komin upp ný staða. „Þá átt-
uðu menn sig á því að það var al-
gjörlega útilokað að taka annan
utanaðkomandi mann inn, þ.e. ein-
hver borgarfulltrúi varð að setjast í
stólinn. Lykilatriðið var að þetta væri
einhver sem allir borgarfulltrúar
meirihlutans treystu og gæti gegnt
starfinu til loka kjörtímabilsins, hvað
sem síðar yrði. Ég viðurkenni alveg
að á þessum tímapunkti sá ég sjálfa
mig ekki fyrir mér í þessu hlutverki.
Eftir á að hyggja hafa þar líklega ver-
ið á ferð þessar klassísku efasemdir
kvenna, við bendum iðulega á ein-
hvern annan en okkur sjálfar.“
Að vera eða ekki
vera, þar er efinn
Hvað sem öllum efasemdum leið
valdi borgarstjórnarflokkurinn Stein-
unni Valdísi. „Mér var tilkynnt þessi
niðurstaða síðla dags og ég man að
um kvöldið þegar ég var að fara að
sofa var ég enn sannfærð um að það
kæmu upp einhverjar efasemd-
araddir. Þegar ég velti þessu fyrir
mér í dag skil ég ekki hvers vegna
það hefðu átt að koma upp efasemdir
varðandi mig umfram t.d. Stefán Jón
Hafstein eða Dag B. Eggertsson en
þau nöfn voru helst í umræðunni.
Hefði verið eðlilegra að annar þeirra
yrði borgarstjóri? Í dag svara ég
þeirri spurningu hiklaust neitandi.“
Efanum var samt ekki eytt og
Steinunn segir að fyrstu mánuði sína
í starfi hafi hún fundið fyrir um-
ræðunni úti í þjóðfélaginu. „Það var
erfitt til þess að vita að fólk væri að
velta því fyrir sér hvort ég væri rétta
manneskjan til að gegna starfi borg-
arstjóra. Mér fannst ég ekki alltaf
njóta sannmælis. Það styrkti mig
hins vegar mikið að borgarstjórn-
arflokkurinn stóð þétt við bakið á
mér. Við ákváðum raunar fyrirfram
að það okkar sem tæki starfið að sér
hefði fullan stuðning og nyti trausts
hópsins. Við það var staðið og stuðn-
ingur manna á borð við Stefán Jón og
Dag var mér mjög mikilvægur.“
Steinunn dregur ekki fjöður yfir
það að efasemdirnar hafi að talsverðu
leyti stafað af því að hún er kona. „Því
miður er það ennþá staðreynd að fólk
treystir konum síður en körlum til að
takast á við ábyrgðarstöður í þjóð-
félaginu. Það hafa bæði Ingibjörg
Sólrún og Þorgerður Katrín Gunn-
arsdóttir reynt á eigin skinni. Samt
held ég að þetta sé smám saman að
breytast. Það eru fleiri og fleiri konur
að hasla sér völl í stjórnmálum og
þetta viðhorf er á undanhaldi. Þó fyrr
hefði verið.“
Ákvað að fara eigin leiðir
Steinunn kveðst hafa notið þess
fram í fingurgóma að vera borg-
arstjóri. „Ég þekkti starf borg-
arfulltrúans út og inn en komst fljótt
að því að það er eitt að vera borg-
arfulltrúi en annað að vera borg-
arstjóri. Maður er framkvæmdastjóri
yfir risastóru fyrirtæki og hefur í
mörg horn að líta. Borgarstjóri hefur
líka þýðingarmiklu hlutverki að
gegna í okkar samfélagi, fólk ber
virðingu fyrir embættinu.“
Hún ákvað fljótt að fara eigin leið-
ir, vera sjálfri sér samkvæm. „Ein-
hverjir blaðamenn kölluðu mig „al-
þýðlega borgarstjórann“ og ætli það
hafi ekki átt býsna vel við. Ég hef
aldrei verið mikið í því að búa til veggi
milli mín og annarra og eitt af mínum
fyrstu verkum sem borgarstjóri var
að heimsækja grunnskólana í borg-
inni og tala við kennara en það hafði
verið mikil ólga út af launamálum og
öðru. Ég ákvað að fara bara ein míns
liðs og fann að það þótti óvenjulegt en
jafnframt fínt. Ég er viss um að fólk
var frjálslegra í tali en það hefði verið
hefðu embættismenn verið með
mér.“
Steinunn bauð einnig upp á viðtals-
tíma í hverfum borgarinnar sem
mæltust vel fyrir. „Fólk tók mér upp
til hópa afskaplega vel. Ég fékk hvar-
vetna hlýjar kveðjur, allt frá fyrsta
degi, þegar heimili mitt fylltist af
blómum. Það var mjög dýrmætt.“
Steinunn gegndi starfi borg-
arstjóra aðeins í átján mánuði. „Oft er
talað um að fólk þurfi ár til að setja
sig inn í störf af þessu tagi áður en
það fer að láta til sín taka. Þrátt fyrir
að þetta hafi verið stuttur tími tel ég
að ég hafi sett mark mitt á embættið
og það sem ég er hvað stoltust af eru
ákvarðanir sem teknar voru í aðdrag-
anda kjarasamninga síðla árs 2005
Skólamey Steinunn Valdís ásamt félögum sínum í fyrsta bekk í Laugarnesskóla. Kennarinn er Þorsteinn Ólafs-
son. Steinunn er þriðja frá hægri í næstneðstu röð. Henni gekk vel í skóla og dúxaði á grunnskólaprófi.
» Prófkjör eru ekki til þess fallin að bæta
samskipti fólks. Það er alveg klárt.
Ljósmynd/Jim Smart
Formaður Steinunn og félagar í Röskvu 1991. F.v. Skúli Helgason, Krist-
rún Heimisdóttir, Kolfinna Baldvinsdóttir, Gunnar Svanbergsson, Stein-
unn, Sigþór Ari Sigþórsson, Bergþór Bjarnason og Pétur Þ. Óskarsson.
S
tarf stjórnmálamannsins er krefjandi og tímafrekt. Steinunn Valdís
kveðst eigi að síður gefa sér tíma til að sinna öðrum hugðarefnum
og þar leiðir hún fjölskyldu og vini til öndvegis.
Eiginmaður hennar er Ólafur Grétar Haraldsson hönnuður og
eiga þau eina dóttur, Kristrúnu Völu sem er átta ára. „Við reynum að verja
eins miklum tíma saman og við getum. Við erum mikið fluguveiðifólk og
reynum að sinna því áhugamáli eins oft og unnt er. Svo er Kristrún Vala
byrjuð að æfa fótbolta hjá Þrótti og við fylgjumst vel með henni þar. Við
erum t.a.m. á leið á Pæjumótið í sumar. Það er voða gaman að taka þátt í
áhugamálum barnanna sinna.“
Tveir vinkvennahópar
Vináttan hefur alla tíð skipt Steinunni miklu máli. „Það má segja að ég
eigi tvo vinkvennahópa. Annar hópurinn varð til strax í sex ára bekk og
hefur staðið saman gegnum súrt og sætt fram á þennan dag. Í honum eru
auk mín Svanhildur Gunnarsdóttir, Rannveig Guðjónsdóttir, Þórey Sig-
þórsdóttir, Kristín Bogadóttir og Guðný Sigurjónsdóttir. Ein úr hópnum,
Svanhildur Hlöðversdóttir, fórst í snjóflóðinu á Flateyri.
Hinn hópurinn varð til í kringum Háskóla Íslands og Röskvu. Í honum
eru auk mín Þórunn Sveinbjarnardóttir, Anna Kristín Ólafsdóttir, Nína
Helgadóttir, Drífa Hrönn Kristjánsdóttir og Sigríður Ingibjörg Ingadóttir.
Þetta eru mjög ólíkir hópar en ég sæki óspart þangað stuðning, örvun og
skemmtun.“
Besti vinur Steinunnar er samt Pétur bróðir hennar. „Við misstum móð-
ur okkar mjög ung og pabbi var eftir það einn með okkur. Það hefur
örugglega styrkt sambandið. Pétur er ekki bara minn besti vinur heldur
líka minn nánasti ráðgjafi í pólitík. Við tölum saman a.m.k. tvisvar á dag og
vitum yfirleitt upp á hár hvað er á seyði hvort hjá öðru.“
LEGGUR RÆKT VIÐ
VINI OG FJÖLSKYLDU