Morgunblaðið - 17.06.2007, Blaðsíða 44

Morgunblaðið - 17.06.2007, Blaðsíða 44
44 SUNNUDAGUR 17. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ S tundum finnst manni eins og það sé alltaf verið að endurútgefa Doors og safnkassar og plötur virðast hrynja yfir okkur með reglubundnum hætti. Þetta nýjasta framtak markar fjörutíu ára útgáfuafmæli sveit- arinnar en fyrsta smáskífan, „Break on Through (To The Other Side)“, kom út í jan- úar 1967 og vakti litla athygli (náði ekki einu sinni inn á topp 100 í Bandaríkjunum, þrátt fyrir að koma út hjá sæmilega stöndugu fyrirtæki, Elektra Records). Betur vegnaði sveitinni er smáskífa númer tvö, „Light My Fire“, kom út en hún hafnaði á endanum í fyrsta sæti listans. Það er eftir mörgu að slægjast fyrir safnara, Doors- aðdáendur og tónlistaráhugamenn almennt hvað þessar fjöru- tíu ára afmælisútgáfur varðar. Fyrir það fyrsta er búið að endurútgefa þær sex hljóðversplötur sem Jim Morrison söng á, en þeim tveimur plötum sem félagar hans gáfu út eftir andlát hans árið 1971 er sleppt. Áhugi fyrir því efni er af- skaplega takmarkaður, eðli málsins samkvæmt. Plöturnar eru annars Other Voices (’71) og Full Circle (’72) og eftir á að hyggja verður að teljast merkilegt – nærri því fífldjarft – að þeir Ray Manzarek, Robby Krieger og John Densmore skuli hafa lagt í að gefa út plötur án hins ofursjarmerandi forvíg- ismanns. Líklega voru þeir að reyna að hala eitthvað inn út á nafnið fræga en mögulega vildu þeir sýna fram á að þeir gætu staðið í lappirnar sem tónlistarmenn án Morrisons. Slíkt var eðlilega ekki að gera sig en plöturnar eru í þó öllu falli at- hyglisverðar fyrir það að á þeim er að finna lög sem var byrj- að að vinna í á meðan Morrison var enn á meðal vor. Hvað sem ástæðum líður hafa eftirlifandi Doorsmeðlimir, einkum þá Ray Manzarek, orgelleikari og heili sveitarinnar, verið duglegir við að halda nafni sveitarinnar á loft undanfarin ár. Þá koma ekki bara til endurútgáfur á upprunalegu og sjald- gæfu efni því að Manzarek og Krieger reka í dag sveitina Riders on the Storm, þar sem lög Doors eru spiluð. Sú starf- semi hefur getið af sér mikið lagastapp og Densmore, sem stefndi fyrrverandi félögum sínum fyrir að nota Doorsnafnið, er fjarri góðu gamni og á trommustólnum er Stewart Copel- and úr The Police. Undanfarin ár hefur Ian Astbury, söngv- ari The Cult, séð um sönginn en hann tilkynnti fyrir stuttu að hann væri hættur og framtíð sveitarinnar því í uppnámi eins og er. Smekklegt En aftur að „gömlu góðu“ Doors. Þær sex plötur sem eru komnar út á nýjan leik eru The Doors (’67), Strange Days (’67), Waiting For The Sun (’68), The Soft Parade (’69), Morr- ison Hotel (’70) og L.A. Woman (’71). Plöturnar hafa verið hljóðblandaðar upp á nýtt og jafnvel er gengið svo langt að færa inn hljóð og hljóma sem var sleppt upprunalega en er enn hægt að ganga í á upprunalegu segulböndunum. Hraðinn á fyrstu plötunni hefur þá verið leiðréttur, en þegar frum- eintak var gert var það aðeins of hægt. Meðfram þessum plötum, sem innihalda einnig aukalög, hefur safnplatan The Very Best of The Doors verið gefin út á nýjan leik í þremur mismunandi myndum, allt eftir því hversu vel fólk vill heilsa upp á Jim gamla á nýjan leik. Fyrst er að nefna einfaldan tuttugu laga disk, en svo er hægt að smella sér á tvöfaldan disk, og þá erum við komin upp í 34 lög. Þá er sá þrefaldi, en hann er í smekklegu boxi og inniheldur auk laganna 34 mynd- disk þar sem hægt er að sjá Doors á tónleikum árið 1968, en þá fór sveitin í mikla frægðarför til Evrópu og var algerlega á toppnum um það leyti. Fimm lög eru á diskinum, „Light My Fire“, „Hello I Love You“, „Spanish Caravan“, „Unknown Soldier“ og „Love Me Two Times“. Myndir, textar og lærðar greinar fylgja þá líka. Það er Rhino, mikilvirkasta endurútgáfufyrirtæki heims, sem stendur að þessum herlegheitum og er ekkert að gera hlutina til hálfs í þessum efnum. Ný tónleikaplata kom þannig út fyrir stuttu, Live in Philadelphia ’70, og önnur, Live in Boston ’70, er áætluð í sumar og verður um þrefaldan disk að ræða. Frambærilegt Meira að segja vínilnördarnir fá sitthvað fyrir sinn snúð. Í ágúst kemur út The Doors Vinyl Box Set þar sem verður að finna sjö vínilplötur, allar Morrison-plöturnar auk þess sem fyrsta platan verður bæði í ein- og tvíóma útgáfu (mono og stereo). Plöturnar eru pressaðar á 180 gramma vínil (og skrif- ari er nú að fá gæsahúð). Öll þessi starfsemi á rætur sínar í Perception-boxinu sem kom út síðasta haust. Þrátt fyrir að vera þriðja boxið með Doors-efni á innan við áratug er þetta boxið sem nær að seðja Doorspælarana hvað best. Allar upp- runalegu plöturnar eru í boxinu og aukaefni á þeim öllum. Þær eru þar líka sem mynddiskar í 5.1. „surround“-hljómi þar sem er og að finna myndbönd. Tólf diskar allt í allt sem- sagt. Eins og áður segir er endurútgáfan á fyrstu plötunni æði merkileg, þar sem hraðinn á henni, eftir öll þessi ár, hefur verið leiðréttur. Þar er þá að finna tvær áður óheyrðar út- gáfur af „Moonlight Drive“, fyrsta laginu sem Morrison söng fyrir Manzarek er þeir voru að skrafa saman á ströndinni, tvö kvikmyndaskóla-droppát pælandi í því að stofna hljómsveit. Bruce Botnick, sem var bæði upptökumaður fyrir sveitina og upptökustjórnandi, hefur séð um að yfirfara gömlu upptök- urnar og talar um að hann hafi sett inn á nýjan leik ýmislegt sem var sleppt á sínum tíma vegna pressu frá yfirmönnum og hræðslu við að fá ekki útvarpsspilun væri of langt gengið. The Doors verður að teljast einn frambærilegasti frum- burður allra tíma, sveitin stökk fram svo gott sem fullmótuð á plötunni eftir að hafa giggað í um tvö ár á hinum og þessum knæpum í LA. Á þessum tíma var ekki óvanalegt að sveitir væru með tvær breiðskífur á ári og önnur plata Doors, Strange Days, kom út þá um haustið og samanstóð sumpart af lögum sem komust ekki fyrir á frumrauninni glæstu. Auka- lögin hér eru þó fremur fátækleg, mismunandi útgáfur af tveimur vel þekktum lögum, „People Are Strange“ og „Love Me Two Times“. Þriðja plata Doors, Waiting For The Sun, kom út sumarið ’68 og olli nokkrum vonbrigðum á þeim tíma. En aukalögin sem fylgja nýju útgáfunni eru allrar athygli verð. Fyrst ber að nefna útgáfu af „Adagio in G Minor“ eftir Albinoni en svo eru tvær útgáfur af hinu magnaða „Not To Touch The Earth“. Trompið liggur þó í sautján mínútna út- gáfu af lagi sem aldrei hefur heyrst áður, „Celebration of the Lizard“. Botnick lýsir því að lagið hafi verið tekið upp í hljóð- verinu, og það hafi verið spilað af fingrum fram. Sé raunveru- lega verk í vinnslu. Ýmislegt hafi verið sett inn á band þá um kvöldið en það eina sem komst af var þessi bútur. Starfsmenn Elektra stunduðu það nefnilega á þessum árum að henda seg- ulböndum með efni sem var ekki notað, og þið getið rétt ímyndað ykkur þá grófskornu demanta sem fóru þá á haug- ana. Í dag eru helstu kanónur rokksins blóðmjólkaðar þegar kemur að svona efni og í sumum tilfellum á slík starfsemi vel rétt á sér, öðruvísi tökur á lögum dýpka skilning eða veita manni áður óþekkta innsýn í feril viðkomandi listamanns. Mjög gott dæmi er um slíkt er t.a.m. útgáfa af lagi Byrds, „Eight Miles High“, sem kom út sem aukalag þegar 5th Di- mension var endurútgefin. Ferskt Fjórða plata Doors, The Soft Parade (’69), mætti mikilli andstöðu er hún kom út og ekki hjálpaði að sjálfur söngv- arinn var lítt hrifinn af efni þeirrar plötu, fannst það of popp- að og sölumiðað (þótt hann standi sig með sóma og sann í hinu dásamlega „Touch Me“). Á endurútgáfunni eru þó sex aukalög, tvær áður óútgefnar tökur af „Touch Me“ og svo tvær af „Whiskey, Mystics and Men“. B-hliðarlagið „Who Scared You“ er þá hérna líka og lagið „Push Push“ sem hefur aldrei heyrst áður. Á Morrison Hotel (’70) leituðu Doors-menn á náðir hrás blúsrokks og uppskáru fyrir það velþóknun hinna hökustrjúk- andi gagnrýnenda. Og hér eru hvorki meira né minna en tíu aukalög. Nokkrar tökur af slagaranum „Roadhouse Blues“ er að finna hér (sem inniheldur hina guðdómlegu línu „Well, I woke up this morning/And I got myself a beer“) en einnig stutta og vel skítuga útgáfu af „Carol“ eftir Chuck Berry. Síðasta „Morrison“-plata Doors var L.A. Woman sem kom út 1971. Það tók aðeins fjóra daga að rúlla henni inn á band og margir halda því fram að hér sé komin ein allra besta plata sveitarinnar, í henni sé að finna eitthvert óútskýranlegt „mojo“. Rödd Morrisons var farin að láta undan þegar hér var komið sögu en það bætti í sjarmann ef eitthvað var. Aukalögin eru ekki nema tvö, „Orange County Suite“ og „(You Need Meat) Don’t Go No Further“, en vel þess virði að maður pungi út aur fyrir þeim. Eins og ýjað er að í inngangi er eitthvað við Doors sem hefur haldið henni ferskri í fjörutíu ár. Það er bara ekki hægt að neita því að það er eitthvað óheyrilega svalt við tónlist Do- ors og þegar litið er framhjá hinni teiknimyndalegu mýtu sem hverfist í kringum Jim Morrison stendur eftir tónlist sem staðist hefur tímans tönn. Tónlist sem heldur áfram að hafa áhrif á samtímarokkara og mun ábyggilega gera um langa framtíð. Og eins og sést í upptalningunni hér að ofan bjóðast mönnum ýmsar leiðir til að halda sér ferskum sömuleiðis í Doorsfræðunum. The Doors er ein þeirra sveita sem hafa aldrei náð því að vera hallærislegar, svo sterk er ára hins fallna eðlukonungs, Jims Morrisons. Enn á ný hefur verið ráðist í endurútgáfu á plötum Doors en í þetta skiptið er um talsverða yfirhaln- ingu að ræða eins og Arnar Eggert Thoroddsen komst að. Hurðaskellir Tónlist bandarísku hljómsveitarinnar Doors hefur staðist tímans tönn og haldist fersk í fjóra áratugi. »Meira að segja vínilnördarnir fá sitthvað fyrir sinn snúð. Í ágúst kemur út The Doors Vinyl Box Set þar sem verður að finna sjö vínilplötur, allar Morrison-plöt- urnar auk þess sem fyrsta platan verður bæði í ein- og tvíóma útgáfu (mono og stereo). Upp á gátt
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.