Morgunblaðið - 13.07.2007, Page 4

4 FÖSTUDAGUR 13. JÚLÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
„ÞESSAR vísbendingar eru það al-
varlegar að ekki er hægt að sitja
með hendur í skauti, heldur þurfum
við að komast að því hvað af þessum
lækkunum á virðisaukaskatti og
vörugjöldum hafi skilað sér, á sama
tíma og krónan er að styrkjast. Það
eru allar forsendur fyrir lækkun,
engar fyrir hækkun,“ segir Björgvin
G. Sigurðsson viðskiptaráðherra um
harða gagnrýni ASÍ á matvörumark-
aðinn að undanförnu. Hefur hún m.a.
beinst að því að lækkanir virðisauka-
skatts á matvæli og vörugjalda skili
sér ekki nægilega til neytenda.
Björgvin segir það standa upp úr
að niðurstöður ASÍ séu ein vísbend-
ing um að lækkun álaga ríkisins skili
sér ekki til neytenda. Það segir hann
að sé alvarlegt mál, ef satt reynist,
en bendir á að of snemmt sé að fella
dóma. „Það sem mér finnst skipta
mestu máli er að efla verðlagseft-
irlitið enn frekar, þannig að niður-
stöðurnar verði hafnar yfir allan
vafa.“
Í frétt sem birtist í Morgun-
blaðinu 1. mars sl., þegar breyting-
arnar gengu í gegn, er haft eftir
Árna Mathiesen fjármálaráðherra
að nái lækkanir ekki að festa sig í
sessi sé það til marks um að sam-
keppni sé ekki nægjanleg. „Þá er
það auðvitað hlutverk stjórnvalda að
gera það sem þau geta gert til þess
að auka samkeppnina.“
Björgvin segir samkeppniseftirlit-
ið sífellt vera að skoða slík mál og
áréttar að verðlagseftirlitið verði að
efla. „Réttar upplýsingar eru for-
senda aðgerða en ef við komumst að
því að þetta skilar sér ekki þá er eitt-
hvað að samkeppnismarkaðnum.“
Snemma á árinu gekk þáverandi
viðskiptaráðherra frá samkomulagi
við ASÍ, Neytendastofu og Neyt-
endasamtökin um eftirfylgni og eft-
irlit með að aðgerðir ríkistjórnirnar
gangi eftir. ASÍ fékk það hlutverk að
fylgjast með matvörumarkaðnum og
hefur mælt verðlagið reglulega.
Þessar mælingar hafa verið gagn-
rýndar og þrátt fyrir að véfengja
þær ekki segir Björgvin að vissulega
séu til öflugri leiðir, og minnist í því
samhengi á rafrænan gagnagrunn
sem hægt væri að samnýta milli
stofnana.
Björgvin segist hafa rætt við for-
svarsmenn Samtaka verslunar og
þjónustu og Neytendastofu og farið
verður nánar yfir málið síðar í mán-
uðinum.
Milliliðirnir taka til sín
Jóhannes Gunnarsson, formaður
Neytendasamtakanna, segir alveg á
hreinu að það séu milliliðirnir sem
taki meira til sín. „Þarna eru aðilar
sem taka það sem neytendum ber. Í
stað þess að vöruverð lækki enn
frekar frá því að virðisaukaskattur-
inn var lækkaður, þ.e. bæði vegna
vörugjaldanna og styrkingar krónu,
þá er þróunin þveröfug. Ég tel að
það sé næg ástæða til þess að sam-
keppnisyfirvöld hraði mjög skoðun
sinni á markaðnum,“ segir Jóhannes
sem telur það óviðunandi að lækkun
álaga stjórnvalda hafi aðeins skilað
sér til neytenda í upphafi en versl-
unin síðan tekið þær til sín.
Eitthvað að samkeppnisum-
hverfinu skili lækkanir sér ekki
Morgunblaðið/ÞÖK
Verðbreyting ASÍ telur að lækkun álaga ríkisins á matvæli skili sér ekki að fullu til neytenda.
Viðskiptaráðherra
mun taka gagnrýni ASÍ
á matvörumarkaðinn
fyrir síðar í mánuðinum,
með aðkomu allra aðila.
Hann segir nauðsynlegt
að ná góðri sátt um
verðlagseftirlitið.
„Á MEÐAN gögnin sem mælingin byggist á liggja ekki
fyrir er ekki hægt að taka mark á niðurstöðum ASÍ.
Ásakanir ASÍ á matvöruverslunina um að hún hafi ekki
skilað lækkun opinberra álaga til neytenda eru því
marklausar og þjóna eingöngu pólitískum hagsmunum
ASÍ,“ segir m.a. í yfirlýsingu frá Samtökum verslunar
og þjónustu (SVÞ) sem send var út í gærdag.
Samtökin benda á að vísitala neysluverðs án hús-
næðis hafi lækkað um 0,12% í júlí miðað við fyrri mán-
uð. Einnig er bent á að frá því í mars hefur vísitala
neysluverðs, án húsnæðis, hækkað um 1,1% og er hlut-
ur matar- og drykkjarvöru aðeins 0,3% af þeirri hækk-
un. „Þetta er allt önnur niðurstaða en sú verðmæling
sem hagfræðideild ASÍ hefur birt um þróun mat-
arverðs á þessu ári og verslunarfyrirtæki hafa gagn-
rýnt. […] Hagstofa Íslands er virt fagstofnun sem hafin
er yfir ásakanir um hlutdrægni eða óvönduð vinnu-
brögð. Niðurstöður hennar eru sem áður segir allt aðr-
ar og verslunin kannast betur við þær. Það upphlaup
sem orðið hefur vegna enn einnar umdeildrar verð-
mælingar ASÍ á þróun matvöruverðs á smásölumark-
aði er einungis til þess fallið að rugla almenning í rím-
inu og veldur versluninni skaða.“
Ólafur Darri Andrason, hagfræðingur ASÍ, vísar
gagnrýni SVÞ á bug. „Okkar málflutningur byggðist
fyrst og fremst á því að það sem hefur verið að gerast á
markaðnum frá því í mars, þ.e. lækkun vörugjalda og
styrking krónunnar, hafi ekki skilað sér með eðlilegum
hætti. Það er ekkert í yfirlýsingu Samtaka verslunar
og þjónustu sem hrekur það.“ Ólafur Darri segir einnig
mjög gott samræmi milli talna ASÍ og Hagstofunnar og
telur yfirlýsinguna byggða á misskilningi.
Ekki hægt að taka mark á nið-
urstöðum ASÍ án frekari gagna
Eftir Gunnar Pál Baldvinsson
gunnarpall@mbl.is
BÆJARRÁÐ Hafnarfjarðarbæjar
og Reykjanesbæjar samþykktu í gær
samkomulag um samstarf sveitarfé-
laganna við Geysi Green Energy
(GGE) og Orkuveitu Reykjavíkur
(OR) um rekstur Hitaveitu Suður-
nesja (HS). Virðist þar með vera kom-
in niðurstaða í þá togstreitu sem kom-
in var upp varðandi eignarhald á
hitaveitunni.
Sú uppstokkun sem orðið hefur í
eigendahópnum hófst með sölu rík-
isins á sínum hlut í upphafi maímán-
aðar en málið tók óvænta stefnu um
síðustu mánaðamót. Seldu þá þau
sveitarfélög sem minni hluti áttu til
GGE en áður höfðu átt sér stað þreif-
ingar um að OR keypti hlut nokkurra
sveitarfélaga. Í kjölfarið nýttu sveit-
arfélögin Reykjanesbær, Hafnar-
fjarðarbær og Grindavíkurkaupstað-
ur sér forkaupsrétt sinn í hlut ríkisins
sem seldur hafði verið til GGE og
framseldu þau tvö síðarnefndu hlut-
ina til OR. Sagði Árni Sigfússon, bæj-
arstjóri Reykjanesbæjar, þá að
Reykjanesbær gæti ekki tekið þá
áhættu að annað orkufyrirtæki, sem
ekki hefði gefið upp fyrirætlanir sínar
með hitaveituna, réði henni.
Gert hefur verið hluthafasam-
komulag og kaupsamningur um
hvernig eignarhaldi hluthafanna
verði háttað og hverjar framtíðar-
áherslur HS verða. Einnig er kveðið á
um aðkomu OR og GGE að ýmsum
málum á Suðurnesjum, þ.m.t. málum
sem varða starfsemi Keilis á varnar-
svæðinu á Keflavíkurflugvelli. Jafn-
framt munu OR og GGE veita fjár-
hagslegan og félagslegan stuðning við
menningar-, íþrótta- og áhugafélög á
starfssvæði HS.
Eigendurnir virðast sáttir
Árni Sigfússon segir mikilvægt að
Reykjanesbær verði áfram ráðandi
og stærsti eignaraðili og mál hafi
skýrst mjög í viðræðum við OR síð-
ustu daga. „Þeirra hugur liggur fyrir
og það er full ástæða til að við náum
að vinna vel saman.“ Hann segir sýn
hluthafanna um framtíðina vera
skýra og þá sömu í meginatriðum.
Ljóst er að sjálfstæði HS er grund-
vallaratriði í hans huga. „Grundvall-
aratriðið er að HS sé sjálfstætt fyr-
irtæki með höfuðstöðvar hér á
Suðurnesjum sem sinni orkuvinnslu,
-öflun og -sölu jafnframt því að virkja
ný tækifæri vegna jarðvarma.“ Í við-
ræðunum spurðu fulltrúar Reykja-
nesbæjar ákveðið hvort til stæði hjá
OR að ná yfirhöndinni í, og síðan sam-
einast HS, og reyndist svo ekki vera.
Gert er ráð fyrir að stjórn HS verði
skipuð 7 mönnum, þremur frá
Reykjanesbæ, tveimur frá GGE, ein-
um frá OR og einum frá Hafnarfjarð-
arbæ. Árni segir að eftir viðræðurnar
sé ekki hægt að segja að blokkir séu í
stjórninni.
Gunnar Svavarsson, bæjarfulltrúi í
Hafnarfirði, segir hluthafasamkomu-
lagið vera sigur fyrir Hafnarfjörð í
málinu. Samkomulagið tryggi Hafn-
arfjarðarbæ og öðrum eigendum neit-
unarvald við stórum breytingum á
fyrirtækinu. „Frá upphafi vildum við
tryggja að við lokuðumst ekki inni
með okkar tæplega 16% eignarhlut.
Við gætum t.d. komið í veg fyrir að
okkar hlutur yrði étinn upp ef hlutafé
yrði aukið.“ Hann segir sátt vera í
hitaveitunni nú og á næstu misserum
verði stefnumótun hennar endurunn-
inn. „Það liggur fyrir að menn vilja
sjá þetta félag verða enn öflugra og
hugsanlega mun þetta þýða að það
verður meiri samvinna milli OR og
HS en verið hefur. Ég segi fyrir mitt
leyti að ég tel allt slíkt vera vel séð.“
Tilboð OR til Hafnarfjarðarbæjar
um að OR kaupi hlut bæjarins í HS
stendur enn og segir Gunnar að bæj-
arstjórnin muni á næstunni taka fag-
lega afstöðu til þess hvort hyggilegt
sé að bærinn selji sig úr HS. Slíkt
komi vel vel til greina enda sé hátt
verð í boði og e.t.v. takist ekki að
skapa þá arðsemi sem nýir aðilar gera
væntingar til.
Ásgeir Margeirsson, forstjóri
GGE, segist ánægður með niðurstöð-
una og að sér sýnist allir í eigenda-
hópnum vera það einnig. Hlutur GGE
í HS verður nú rúmlega helmingi
stærri en til stóð eftir sölu ríkisins og
segir Ásgeir ljóst að 32% hlut fylgi
meiri áhrif en 15% hlut. Spurður um
sýn GGE á framtíðina segist Ásgeir
vilja að rekstur og þjónusta HS verði
treyst og efld og vöxtur fyrirtækisins
jafnframt. Einnig sér hann fyrirtækið
sem grunn að útrás GGE á erlendan
orkumarkað enda sé þekking á um-
hverfisvænum orkugjöfum mikil hér
á landi og eftirspurnin mikil. Auk
vaxtar innanlands séu það fyrst og
fremst tækifæri erlendis sem geri HS
ákjósanlegan fjárfestingarkost.
Samkomulag í Hitaveitu Suðurnesja
 Eigendur segjast sammála um framtíðarsýn í hitaveitunni  Reykjanesbær stærsti eigandinn
 Hluthafar hafa neitunarvald varðandi stórar breytingar  Aðsetur á Suðurnesjum tryggt
Í HNOTSKURN
» Árni Sigfússon segir að meðsamkomulaginu sé tryggt að
Hitaveita Suðurnesja verði sjálf-
stætt félag með aðsetur á Suð-
urnesjum.
» Gunnar Svavarsson segirhagsmuni Hafnarfjarð-
arbæjar tryggða með því neit-
unarvaldi sem felst í hluthafa-
samkomulaginu. Staða bæjarins
sé tryggð en til greina komi að
bærinn selji engu að síður.
» Ásgeir Margeirsson, for-stjóri Geysis, segir ljóst að
áhrif fyrirtækisins í hitaveitunni
verði meiri en ef fyrirtækið hefði
bara eignast hlut ríkisins.

 
 
 
  




  

 



  
  





 
!

 

 
"
 #
$%&







  
 


 

 


 

  %'("



!

"