Morgunblaðið - 02.11.2007, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 2. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
NEFND sem Björn Bjarnason,
dóms- og kirkjumálaráðherra, skip-
aði í október 2006 til að leggja fram
tillögur um framtíðarrekstur fang-
elsisins á Litla-Hrauni hefur nú lok-
ið störfum og skilað skýrslu til ráð-
herra. Margrét Frímannsdóttir,
fyrrverandi alþingismaður, stýrði
störfum nefndarinnar sem sett var
á laggirnar að tillögu Valtýs Sig-
urðssonar, forstjóra Fangels-
ismálastofnunar ríkisins.
Í skýrslu nefndarinnar kemur
m.a. fram að hún telur nauðsynlegt
að endurskipuleggja stjórnskipulag
fangelsisins, að leggja verði aukna
áherslu á öryggisþáttinn í starfsemi
þess, móta þurfi skýra starfs-
mannastefnu og markvissa end-
urhæfingu þeirra fanga sem vist-
aðir eru á Litla-Hrauni. Þá telur
nefndin mikilvægt að kvenfangar
eigi möguleika á því að afplána
refsivist í sérstöku kvennafangelsi.
Í apríl á þessu ári skilaði nefndin
áfangaskýrslu til dómsmálaráð-
herra og forstjóra Fangels-
ismálastofnunar þar sem lögð var
áhersla á að gerðar yrðu breyt-
ingar á frumteikningum að fyr-
irhuguðu móttökuhúsi á Litla-
Hrauni. Nefndin fagnar því að í fyr-
irliggjandi teikningum nú er að
fullu tekið tillit til tillagna nefnd-
arinnar.
Skýrslan í heild birtist á mbl.is.
Morgunblaðið/Ómar
Litla-Hraun Nefnd hefur skilað skýrslu um fangelsið.
Stjórnskipulag Litla-Hrauns
verði tekið til endurskoðunar
ÁFRÝJUNARNEFND neytenda-
mála hefur fellt úr gildi úrskurð
Neytendastofu frá í sumar þar sem
talið var að Samtök banka og verð-
bréfafyrirtækja – SBV (nú Samtök
fjármálafyrirtækja – SFF) hefðu
brotið gegn lögum um eftirlit með
óréttmætum viðskiptaháttum og
gagnsæi markaðarins með því að
auglýsa í sjónvarpi niðurstöður
könnunar á þjónustugjöldum nor-
rænna banka.
Könnunin, sem GJ fjármálaráð-
gjöf vann fyrir SBV (nú SFF), leiddi
m.a. í ljós að þjónustugjöld á Íslandi
voru að jafnaði lægri en í hinum
norrænu ríkjunum, samkvæmt
fréttatilkynningu frá SFF.
Fram kemur í úrskurði áfrýj-
unarnefndar að umræddar auglýs-
ingar hafi haft að geyma hvatningu
til neytenda um að kynna sér efni
könnunarinnar á vefslóð samtak-
anna. Ekki verði því talið að auglýs-
ingarnar hafi verið ósanngjarnar
gagnvart neytendum, samkvæmt
tilkynningu SFF.
Morgunblaðið/G.Rúnar
Sanngjarnt Auglýsingar Samtaka
banka og verðbréfafyrirtækja voru
ekki taldar ósanngjarnar.
Brutu ekki
gegn lögum
FJÁRMÁLARÁÐSTEFNA sveitarfélaganna verður
haldin á Hilton Reykjavík Nordica á mánudaginn og
þriðjudaginn nk. Halldór Halldórsson, formaður Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga, setur ráðstefnuna kl. 10
og síðan flytur Árni M. Mathiesen fjármálaráðherra
ræðu. Á fyrri degi ráðstefnunnar munu ræðumenn m.a.
flytja erindi um hlutverk sveitarfélaganna í hagstjórn
landsins, afkomu sveitarfélagana og hvert stefnir í þeim
efnum, stöðu og horfur í fasteignasköttum, áhrif nið-
urskurðar þorskkvótans, o.s.frv.
Síðari daginn verður ráðstefnunni svo skipt í tvær
málstofur. Í annarri verður fjallað um framtíð velferð-
arkerfisins og í hinni verður spurt hvert almannaþjónustan stefni. Öll er-
indi og ávörp, sem flutt verða á ráðstefnunni, verða birt á upplýsinga- og
samskiptavef Sambands íslenskra sveitarfélaga www.samband.is eins
fljótt auðið er eftir að þau eru flutt.
Ræða fjármál sveitarfélaga
Halldór
Halldórsson
FLUGVALLARYFIRVÖLD á
Keflavíkurflugvelli eru hætt að
dreifa plastpokum undir vökvaílát í
handfarangri. Bent er á að þeir fást
í matvöruverslunum, t.d. versl-
uninni 10-11 í komusal á jarðhæð
flugstöðvarinnar.
Alþjóðlegar flugöryggisreglur
um magn vökva í handfarangri,
sem settar voru á síðasta ári, kveða
á um notkun eins lítra plastpoka
með rennilási undir öll vökvaílát í
handfarangri, segir í frétt frá Flug-
málastjórn á Keflavíkurflugvelli.
Á aðlögunartíma þessara nýju
reglna hafa slíkir pokar staðið flug-
farþegum á leið úr landi til boða
þeim að kostnaðarlausu í flugstöð-
inni. Svo verður ekki framvegis,
samkvæmt fréttinni.
Engir pokar
NÚ geta veiðimenn fært inn rjúpna-
veiðar í rafræna veiðidagbók á
www.ust.is. Gögnin eru persónu-
rekjanleg. Umhverfisstofnun mun
einungis nota gögnin almennt og án
persónurekjanleika.
Sem dæmi má nefna að hægt
verður að sjá hversu margar rjúpur
veiðast daglega og hvernig veiðin
dreifist eftir svæðum, meðalveiði-
afköst, fjölda veiðistunda o.s.frv.
Til að fá aðgang þarf að fara inn á
heimasíðuna og skrá inn kennitölu
og veiðinúmer.
Rafræn veiðiskrá
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi fréttatilkynning:
„Hinn 30. apríl 2008 verða 100 ár
liðin frá fæðingu Bjarna Benedikts-
sonar, lagaprófessors og forsætisráð-
herra. Til að minnast þeirra tíma-
móta hefur verið ákveðið að stofna til
styrkveitinga á sviði lögfræði og
sagnfræði.
Veittir verða sex styrkir til lög-
fræði- og sagnfræðirannsókna í
fyrsta sinn 30. apríl 2008.
Þrír rannsóknarstyrkir verða
veittir árlega á sviði stjórnsýslu- og
stjórnskipunarréttar, einn að fjár-
hæð 1.000.000 kr. og tveir að fjárhæð
500.000 kr.
Markmiðið er að efla rannsóknir á
þeim sviðum lögfræðinnar, sem
snerta innviði stjórnskipunarinnar
og réttaröryggi borgaranna gagn-
vart leyfisvaldi og eftirliti stjórn-
valda.
Þrír rannsóknarstyrkir verða
veittir árlega á sviði hag- og stjórn-
málasögu 20. aldar til okkar daga,
einn að fjárhæð 1.000.000 kr. og tveir
að fjárhæð 500.000 kr.
Markmiðið er að efla rannsóknir
og dýpka skilning á umbreytingum í
íslensku efnahagslífi, stjórnmálum
og utanríkismálum á 20. öld.
Þriggja manna úthlutunarnefnd
um lögfræðirannsóknir er skipuð
Páli Hreinssyni hæstaréttardómara,
sem er formaður, Björgu Thoraren-
sen lagaprófessor og Birni Bjarna-
syni ráðherra. Varamaður er Ragn-
hildur Helgadóttir prófessor. Þriggja
manna úthlutunarnefnd um sagn-
fræðirannsóknir er skipuð Önnu
Agnarsdóttur, prófessor í sagnfræði,
sem er formaður, Matthíasi Johann-
essen rithöfundi og Sólrúnu Jens-
dóttur sagnfræðingi. Varamaður er
Valur Ingimundarson prófessor.
Úthlutunarnefndir ákveða úthlut-
unarreglur, fara yfir umsóknir og
annast úthlutun styrkja. Rannsókna-
miðstöð Íslands (Rannís) mun annast
rekstur og umsýslu sjóðsins og fylgja
sömu reglum um opin og fagleg
vinnubrögð og viðhöfð eru við rekst-
ur annarra sjóða.
Ákvörðun úthlutunarnefndar um
það hvaða rannsóknarverkefni skuli
hljóta styrki byggist á faglegu mati á
gæði rannsóknarverkefnis, færni og
reynslu umsækjanda til að stunda
rannsóknir og aðstöðu hans til að
sinna verkefninu. Berist ekki um-
sóknir sem uppfylla framangreind
skilyrði verður styrkjum ekki úthlut-
að.
Styrkþegi skal geta þess að rann-
sóknarverkefni hans hafi hlotið
Bjarna Benediktssonar-styrk í inn-
gangi eða formála, þegar rannsóknin
er opinberlega birt. Bjarna Bene-
diktssonar-styrkir eru nú kynntir til
úthlutunar í fyrsta skipti og er um-
sóknarfrestur til 1. febrúar 2008. All-
ar nánari upplýsingar fást á skrif-
stofu Rannís í síma 5155800 eða í
netfangi rannis@rannis.is.
Vinir og samherjar Bjarna Bene-
diktssonar ásamt fjölskyldu hans
hafa sameinast um að afla fjár til að
standa undir styrkveitingunum og er
að því stefnt að um fimm ára verkefni
verði að ræða. Verður haft samband
við fólk og fyrirtæki, sem kunna að
vilja leggja þessu framtaki lið og opn-
aður söfnunarreikningur.
Um það hefur samist milli Borg-
arskjalasafns og afkomenda Bjarna
Benediktssonar að skjöl hans og
myndir verði varðveitt í safninu. Er
jafnframt á döfinni að opna vefsíðu í
tengslum við safnið þar sem birt
verða gögn tengd Bjarna Benedikts-
syni, upplýsingar um Bjarna Bene-
diktssonar-styrkina og efniságrip rit-
gerða styrkþega.“
Styrkir í nafni Bjarna
Benediktssonar
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússson
Bjarni Benediktsson.
BEST er að halda sér grönnum,
borða sem minnst af rauðu kjöti og
drekka ekki áfengi ef maður vill
komast hjá því að
fá krabbamein,
segir í nýrri
skýrslu World
Cancer Research
Fund sem sagt
var frá á vefsíðu
breska rík-
isútvarpsins,
BBC, í gær. Um
er að ræða sam-
antekt á nið-
urstöðum um
7.000 rannsókna sem gerðar hafa
verið undanfarin fimm ár.
Varðandi mataræði er einkum
lögð áhersla á að forðast unnar kjöt-
vörur á boð við skinku, beikon og
salami og borða ekki meira af rauðu
kjöti, t.d. nautakjöti, en 500 grömm
á viku. Vísindamenn segja að mjög
hófleg neysla á áfengi, ekki síst
rauðvíni, geti haft jákvæð áhrif
varðandi hjartasjúkdóma en best sé
að karlar fái sér ekki meira en tvo
drykki á dag og konur ekki meira en
einn. Krabbameinssérfræðingurinn
prófessor Karol Sikora varar þó við
öfgum. „Ég segi fyrst og fremst að
fólk eigi ekki að hafa of miklar
áhyggjur heldur njóta lífsins, fá sér
vínglas ef það langar til þess og dá-
lítið af kjöti veldur því ekki skaða.“
Sagt er að allir ættu að keppa að
því að vera eins grannir og hægt sé
án þess þó að verða of horaðir. Oft
er notast við fitustuðla þar sem tekið
er mið af hæð og þyngd og eðlilegt
holdafar þá talið vera á bilinu 18,5-
25 á mælikvarðanum. En skýrslu-
höfundar segja að hættan á krabba-
meini að fari vaxandi þegar nálgast
sé efri mörkin þó að þyngdin sé enn
talin eðlileg.
Aðallega erfðafræðilegar
orsakir?
Athygli vekur að höfundar segja
að tvö af hverjum þremur krabba-
meinstilfellum séu ekki talin stafa af
lífsstíl heldur séu orsakirnar erfða-
fræðilegar og fólk geti lítið gert til
að draga úr líkunum á síðarnefndu
sjúkdómunum. Sigurður Björnsson
krabbameinslæknir segist ekki hafa
séð umrædda skýrslu en niðurstöður
hennar komi eðlilega ekki á óvart ef
undanskilið sé síðasta atriðið um
þátt lífsstílsins.
„Ég myndi nú halda að lífsstíll
hefði áhrif á meira en þriðjung allra
tilfella,“ segir hann. „Það er t.d. vit-
að að þegar Kínverjar og Japanir
flytja til Bandaríkjanna fara þeir að
fá sömu gerðir krabbameins og
Bandaríkjamenn af því að þeir taka
upp sama lífsstíl.“ Brjóstkrabbamein
sé sjaldgæft í Japan en þegar jap-
anskar konur flytjist vestur hækki
tíðnin. Offita, reykingar og fleiri at-
riði sem áður voru einkum tengd
vestrænum lífsstíl ýti undir sumar
gerðir krabbameins en síðan séu
önnur sem verði sjaldgæfari með
aukinni velmegun.
„Krabbamein í leghálsi kvenna
var mjög algengt í Asíulöndum þar
sem hreinlæti var oft ábótavant og
mikið um sýkingar. Þessi sjúkdómur
er að verða mjög lítið áberandi á
Vesturlöndum. Það er erfitt að al-
hæfa um þetta en ég myndi nú taka
því með varúð að lífsstíllinn hefði að-
eins áhrif á þriðjung allra tilfella,
tek samt fram að ég á eftir að lesa
skýrsluna.“
Rautt kjöt og áfengi
ýta undir krabbamein
Fjölmargar alþjóðlegar kannanir á síðustu árum
benda til að miklu skipti að halda sér grönnum
Sigurður
Björnsson
Morgunblaðið/Jim Smart
Í hófi Mælt er með því að borða ekki meira en 500 g af rauðu kjöti á viku.