Morgunblaðið - 16.11.2007, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 313. TBL. 95. ÁRG. FÖSTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2007 LANDSPRENT EHF. mbl.is
Leikhúsin í landinu
Skelltu þér í leikhús
>> 48BESTA ORÐIÐ
TÍU MANNS REKA ÚT ÚR SÉR TUNGUNA
OG UPPLÝSA UM UPPÁHALDSORÐIÐ >> 49
FRÉTTASKÝRING
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
DAGUR íslenskrar tungu er hald-
inn hátíðlegur í tólfta sinn í dag, en
hann var fyrst haldinn hátíðlegur
árið 1996. Dagur-
inn er sem kunn-
ugt er fæðingar-
dagur Jónasar
Hallgrímssonar,
en í ár eru liðin
200 ár frá fæð-
ingu hans og bera
hátíðarhöldin í ár
þess merki.
Markmiðið
með deginum er
að beina athygli þjóðarinnar að
stöðu tungunnar, gildi hennar fyrir
þjóðarvitund og alla menningu. Í
samtölum við starfsmenn bæði
menntamálaráðuneytisins og Stofn-
unar Árna Magnússonar sögðust
þeir þeirrar skoðunar að vel hefði
tekist að ná þessum markmiðum,
enda væri mikil þátttaka í hátíðar-
höldum, dagskrám og uppákomum í
tilefni dagsins. Ljóst mætti því vera
að dagurinn hefði þegar öðlast skýr-
an og mikilvægan sess í huga lands-
manna.
700 hvatningarbréf send út
Eftir því sem blaðamaður kemst
næst hefur umfang dagsins vaxið ár
frá ári. Menntamálaráðuneytið
sendir á hverju hausti hvatningar-
bréf til allra mennta- og menningar-
stofnana landsins þar sem minnt er
á daginn og bent á að hægt sé að
leggja rækt við íslenska tungu með
margvíslegu móti. Í ár voru send út
um 700 bréf til allra leik, grunn-,
framhalds-, tónlistar- og háskóla
landsins sem og safna, menningar-
stofnana, sveitarfélaga og almenn-
ingsbókasafna. Samkvæmt upplýs-
ingum frá menntamálaráðuneytinu
má fastlega gera ráð fyrir því að all-
flestir skólar landsins minnist dags-
ins með einhverjum hætti. Þannig
eru víða í menntastofnunum lands-
ins samverustundir á sal sem og
upplestrar ýmist nemenda eða rit-
höfunda. Á þessum degi hefst einnig
stóra upplestrarkeppnin í grunn-
skólum landsins, veittar eru viður-
kenningar og verðlaun fyrir ritun
ljóða og smásagna, handritasýning-
ar og tónlistarflutningur.
Stofnun Árna Magnússonar held-
ur utan um dagskrá dagsins, en
hana má nálgast á vef stofnunar-
innar sem og vef menntamálaráðu-
neytisins. Sú upptalning viðburða
sem þar má sjá er þó engan veginn
tæmandi og því ómögulegt að hafa
yfirsýn yfir það hversu margir
landsmenn halda daginn hátíðlegan
með einhverjum hætti.
Þess ber að geta að það er ekki
bara hérlendis sem Jónasar er
minnst, því víða erlendis hafa bæði
sendiráð og Íslendingafélög skipu-
lagt menningardagskrár í tilefni
dagsins. | 20, Miðopna
Dagurinn
aldrei ver-
ið stærri
Jónas
Hallgrímsson
Eftir Hjálmar Jónsson
hjalmar@mbl.is
SAMKEPPNISEFTIRLITIÐ gerði í gær húsleit
hjá verslanakeðjunum Högum, þ.á m. Bónus og
Kaupási, sem rekur m.a. Krónuna, og einnig hjá
þremur innflytjendum og heildsölum á matvöru-
markaði, Innesi, Íslensk-ameríska og O. Johnson
& Kaaber. Talsmenn Bónuss og Krónunnar fagna
athuguninni og vonast til þess að niðurstöður liggi
sem fyrst fyrir, þannig að þeir megi verða hreins-
aðir af áburði um samráð.
Páll Gunnar Pálsson, forstjóri Samkeppniseft-
irlitsins, sagði í samtali við Morgunblaðið í gær-
kveldi að einstaklingar og fyrirtæki hefðu síðustu
dagana veitt Samkeppniseftirlitinu upplýsingar
sem gerðu það að verkum að nauðsynlegt hefði
verið að fara í þessa aðgerð. Rannsóknin beindist
bæði að hugsanlegu samráði smásölu og birgja og
hins vegar milli smásöluverslana.
Aðspurður af hverju ekki hefði verið ráðist í
þessar aðgerðir fyrr í ljósi umfjöllunar um samráð
á matvörumarkaði að undanförnu. sagði Páll
Gunnar að forsendur hefðu ekki verið fyrir hús-
leitinni fyrr en nú. „Við höfðum ekki nægileg gögn
og upplýsingar úr fjölmiðlaumfjölluninni einni
saman, en einstaklingar og fyrirtæki urðu við
hvatningu um að veita okkur upplýsingar sem
urðu okkur að liði og gerðu það að verkum að það
var nauðsynlegt að fara í þessa húsleit. Það þarf að
undirbúa húsleit vel og hún þarf að vera studd rík-
um forsendum,“ sagði Páll. Í tilkynningu Sam-
keppniseftirlitsins er athygli vakin á að það hafi
þýðingu fyrir skjóta úrlausn málsins hvort fyrir-
tæki eða einstaklingar ákveði að liðsinna eftirlitinu
við rannsókn þess og að það hafi áhrif á viðurlög.
Fagna rannsókn
Eysteinn Helgason, forstjóri Kaupáss, segir að
þeir fagni því að rannsókn sé hafin á þeim dylgjum
og órökstuddu fullyrðingum sem settar hafi verið
fram um samráð.
Guðmundur Marteinsson, framkvæmdastjóri
Bónuss, sagði að þeir fagni því að þessar ásakanir
um samráð verði rannsakaðar ofan í kjölinn og
málið til lykta leitt eins fljótt og mögulegt væri.
Nýjar upplýsingar gerðu
húsleit nauðsynlega
 Talsmenn Bónuss og Kaupáss fagna rannsókn Samkeppniseftirlitsins á meintu
samráði á matvörumarkaði  Ekki forsendur fyrir húsleit fyrr en nú
 Húsleit hjá Bónus og Kaupási | 4
„VERNDUM bernskuna“ er yfir-
skrift tíu heilræða sem Geir H.
Haarde forsætisráðherra og Karl
Sigurbjörnsson, biskup Íslands, af-
hentu foreldrum barna á leikskól-
anum Laufásborg í gær. Heilræðin
minna uppalendur m.a. á að hafa
þor til að axla ábyrgð og hlífa börn-
um fyrir ónauðsynlegu áreiti. Heil-
ræðunum verður dreift til allra for-
eldra barna á leik- og í grunn-
skólum, en verkefnið er á vegum
Biskupsstofu.
Biskup sagði áreiti sem leitist við
að ræna barnið bernskunni verða æ
öflugra. Því sé mikilvægt að full-
orðnir séu til staðar fyrir börnin,
veiti þeim leiðsögn og kærleika.
Geir sagði heilræðin býsna góð,
enda væri hollt fyrir alla uppal-
endur að fá reglulega áminningu
um hlutverk sitt. Morgunblaðið/Kristinn
Býsna góð
heilræði
Afhentu tíu heilræði til allra uppalenda til verndar bernskunni
„ÉG get sagt hvað sem ég vil á mínu
eigin máli en bara það sem ég kann á
öðrum tungumálum,“ segir Vigdís
Finnbogadóttir, fyrrverandi forseti
Íslands, í samtali við Morgunblaðið í
tilefni af því að hún afhendir í dag ný
íslenskuverðlaun menntaráðs
Reykjavíkur. Hún vitnar í þessum
orðum til finnska rithöfundarins
Antti Tuuri.
Vigdís bendir á að nokkurs mis-
skilnings gæti varðandi tvítyngi á Ís-
landi, ekki síst í sambandi við
tveggja mála stefnu hjá íslenskum
fyrirtækjum og er ósátt við aukna
notkun ensku innan stórra íslenskra
fyrirtækja:
„Mér finnst að fyrirtækin eigi ekki
að senda þau skilaboð út í þjóðfélagið
að þau iðki þetta. Þetta er aðför að
íslenskunni. […] Þarna er aftur þessi
misskilningur um tvítyngi. Tvítyngi
þýðir að alast upp við tvö tungumál
og ráða við bæði. En þetta er tveggja
mála stefna hjá þessum fyrirtækj-
um, ekki tvítyngi. Það hryggir mig
þegar verið er að senda þessi skila-
boð út í þjóðfélagið, að það eigi að
setja annað tungumál fullgilt við
hliðina á okkar máli.“ | Miðopna
Vigdís ósátt við
skilaboð um tvítyngi