Morgunblaðið - 17.12.2007, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 17. DESEMBER 2007 9
FRÉTTIR
Opið virka daga frá kl. 10-18 laugardaga frá kl. 10-16
• Engjateigur 5
• Sími 581 2141
Peysur
í jólapakkann
iðunn
tískuverslun
Laugavegi 51, s. 561 1680
Kringlunni, s. 588 1680
Glæsilegt
úrval af
náttfötum í
jólapakkann.
gæði og glæsileiki
Nýbýlavegi 12 • Sími 554 3533
Opið virka daga 10-18 • lau. og sun. kl 11-18
Sparifatnaður
í úrvali
Gott verð
FRÉTTASKÝRING
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
Samþykkt var á ráðstefnu aðild-
arríkja Rammasamnings Sameinuðu
þjóðanna um loftslagsbreytingar að
hefja tveggja ára samningaviðræður
um aðgerðir til að draga úr losun
gróðurhúsalofttegunda eftir að
Kyoto-bókunin fellur úr gildi í lok
ársins 2012. Stefnt er að því að ljúka
samningaviðræðunum í Kaup-
mannahöfn í lok ársins 2009 og nið-
urstaða þeirra gæti að miklu leyti
ráðist af úrslitum forsetakosning-
anna í Bandaríkjunum í nóvember á
næsta ári.
Samkomulag náðist um svonefnd-
an „vegvísi frá Balí“ eftir löng og
ströng fundahöld á tveggja vikna
ráðstefnu 187 ríkja. Framlengja
þurfti ráðstefnuna í Indónesíu um
einn dag, einkum vegna deilna um
hvort setja ætti ákveðin markmið
um að minnka losun gróðurhúsaloft-
tegunda, og útlit var fyrir að ekkert
samkomulag næðist þar til fulltrúar
Bandaríkjanna samþykktu á síðustu
stundu yfirlýsingu sem Evrópusam-
bandið, hópur þróunarlanda og Kína
höfðu náð saman um.
Stjórn Bush gagnrýnd
Bandaríkin eru eina vestræna iðn-
veldið sem hefur ekki samþykkt
Kyoto-bókunina og stjórn Bush seg-
ir það ósanngjarnt að stór þróunar-
lönd skuli ekki vilja skuldbinda sig til
að minnka losun lofttegunda sem eru
taldar stuðla að loftslagsbreytingum
í heiminum. Losun þessara loftteg-
unda er næstmest í Kína og landið er
utan við Kyoto-bókunina eins og
önnur stór þróunarlönd.
Ban Ki-moon, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, fagnaði sam-
komulaginu á Balí sem „mikilvægu
fyrsta skrefi“ í átt að samningi um
aðgerðir til að stemma stigu við
loftslagsbreytingum sem hann sagði
eitt af mikilvægustu og erfiðustu úr-
lausnarefnum samtímans.
Kevin Rudd, nýr forsætisráðherra
Ástralíu, sagði að með samkomulag-
inu hefðu ríki heims tekið „hugdjarft
skref inn í framtíðina“ en hann við-
urkenndi að þetta væri aðeins byrj-
unin og mjög mikið verk væri enn
óunnið. Eitt af fyrstu verkum Rudds
eftir að Verkamannaflokkurinn
komst til valda í Ástralíu í síðasta
mánuði var að staðfesta Kyoto-bók-
unina sem fyrri stjórn landsins hafði
hafnað.
Leiðtogar Evrópuríkja og um-
hverfisverndarsamtaka fögnuðu al-
mennt samkomulaginu um að hefja
tveggja ára samningaviðræður þótt
ekki hefðu verið sett nein ákveðin og
bindandi markmið um að minnka
losun gróðurhúsalofttegunda.
Gordon Brown, forsætisráðherra
Bretlands, sagði samkomulagið
„mikilvægt skref fram á við fyrir all-
an heiminn“ og Angela Merkel,
kanslari Þýskalands, sagði það
„opna leiðina að raunverulegum
samningaviðræðum um aðgerðir
sem skila árangri“.
Yvo de Boer, framkvæmdastjóri
þeirrar stofnunar SÞ sem stóð fyrir
ráðstefnunni, sagði að með sam-
komulaginu hefðu aðildarríki
rammasamningsins „brotið niður
Berlínarmúrinn í loftslagsmálum“.
Talsmenn umhverfisverndarsam-
taka gagnrýndu þó stjórn Bush fyrir
að hindra samkomulag um að stefnt
yrði að því að minnka losun gróð-
urhúsalofttegunda um 25-40% fyrir
árið 2020 eins og Evrópusambandið
og fleiri ríki, þ. á m. Ísland, höfðu
viljað.
Beðið eftir næsta forseta
Fréttaskýrendur sögðu að árang-
urinn af samningaviðræðunum
næstu tvö árin myndi að miklu leyti
ráðast af úrslitum forsetakosning-
anna í Bandaríkjunum í nóvember á
næsta ári þótt fleiri þættir væru
vissulega mikilvægir.
„Kosningarnar í Bandaríkjunum
eru núna mikilvægasti þátturinn í
jöfnunni,“ hafði fréttastofan AFP
eftir Steve Sawyer, sérfræðingi í
loftslagsmálum og framkvæmda-
stjóra stofnunar í Brussel sem beitir
sér fyrir aukinni nýtingu vindorku í
heiminum.
Sawyer bætti við að leiðtogar Evr-
ópuríkjanna vonuðu að næsti forseti
Bandaríkjanna féllist á að skuld-
binda Bandaríkin til að minnka losun
gróðurhúsalofttegunda eftir að
Kyoto-bókunin fellur úr gildi. Helstu
frambjóðendurnir í forkosningum
demókrata og að minnsta kosti tveir
í forkosningum repúblikana – John
McCain og Mike Huckabee – eru
hlynntir því að Bandaríkin og önnur
lönd skuldbindi sig til að takmarka
losun gróðurhúsalofttegunda.
Skammur tími til stefnu
Jafnvel þótt einhver þessara fram-
bjóðenda verði kjörinn í Hvíta húsið
er ekki víst að það dugi því mjög
skammur tími verður til stefnu.
Næsti forseti Bandaríkjanna sver
embættiseiðinn 20. janúar 2009 og
yfirleitt tekur það nokkra mánuði að
mynda nýja ríkisstjórn og móta
stefnu hennar. Forsetinn fær því ef
til vill fjóra til fimm mánuði til að
móta stefnuna í loftslagsmálum og
tryggja henni stuðning á þinginu
sem er yfirleitt mjög íhaldssamt
þegar efnahagslegir hagsmunir eru í
veði.
Skoðanakannanir í Bandaríkjun-
um benda til þess að almenningur
hafi vaxandi áhyggjur af loftslags-
breytingum í heiminum, einkum
vegna náttúruhamfara á borð við
fellibylinn Katrínu, þurrka í suðaust-
urríkjunum og skógarelda í Kali-
forníu.
Yfirvöld í nokkrum sambandsríkj-
um, t.a.m. Kaliforníu, hafa skuld-
bundið sig til að takmarka losun
koltvísýrings og annarra lofttegunda
sem taldar eru geta stuðlað að lofts-
lagsbreytingum. Tugir borga í
Bandaríkjunum hafa einnig sett sér
markmið um að minnka losun gróð-
urhúsalofttegunda og gripið til ým-
issa aðgerða í þeim tilgangi.
Þingið helsta hindrunin
Michael Bloomberg, borgarstjóri
New York, telur að öldungadeild
Bandaríkjaþings verði helsta fyrir-
staða samkomulags um að Bandarík-
in skuldbindi sig til að minnka losun
gróðurhúsalofttegunda. „Þingmenn
öldungadeildarinnar vilja ekki tak-
ast á við nein mál sem hafa kostnað í
för með sér eða mæta andstöðu hóps
kjósenda,“ sagði Bloomberg á fundi
á Balí í vikunni sem leið.
Jafnvel þótt næsti forseti og öld-
ungadeildin samþykki fyrir lok árs-
ins 2009 að skuldbinda Bandaríkin til
að minnka losunina er ekki víst að
það dugi því að þá verður að öllum
líkindum eftir að fá stóru þróunar-
löndin í Asíu til að gangast undir
svipaðar skuldbindingar.
„Allir einblína á Bandaríkin og
saka þau um að hindra samkomulag
en eftir tvö ár verður fyrirstaðan í
Kína og á Indlandi,“ hafði fréttastof-
an AFP eftir evrópskum stjórnarer-
indreka.
Fernando Tudela, aðstoðarum-
hverfisráðherra Mexíkó, sagði að
deilurnar á Balí væru smámunir
miðað við það sem búast mætti við
þegar samningaviðræðunum lyki í
Kaupmannahöfn. „Móðir allra átaka
verður í lok ársins 2009,“ sagði hann.
Deilan um loftslagsmálin
bíður eftirmanns Bush
Niðurstaða samninga-
viðræðna um aðgerðir í
loftslagsmálum gæti að
miklu leyti ráðist af úr-
slitum forsetakosning-
anna í Bandaríkjunum á
næsta ári en þingið í
Washington og ráða-
menn í stórum þróun-
arlöndum gætu hindrað
samkomulag þegar við-
ræðunum lýkur í Kaup-
mannahöfn eftir tvö ár.
AP
Erfiðar viðræður Ban Ki-moon, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna,
Susilo Bambang Yudhoyno, forseti Indónesíu, og Rachmat Witoelar, um-
hverfisráðherra Indónesíu, á loftslagsráðstefnu sem lauk um helgina.
» „Allir einblína á
Bandaríkin og saka
þau um að hindra sam-
komulag en eftir tvö ár
verður fyrirstaðan í
Kína og á Indlandi“