Morgunblaðið - 28.02.2008, Blaðsíða 14

14 FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ALÞINGI
● TVEIR stjórnarþingmenn, Árni Páll
Árnason og Ágúst Ólafur Ágústsson,
Samfylkingunni, lýstu nauðsyn þess
að koma á fót sjálfstæðri rannsókn-
arstofnun í efnahagsmálum við um-
ræður á Alþingi um málefni banka-
kerfisins. „Við finnum sárlega fyrir
því að okkur vantar sjálfstæða rann-
sóknarstofnun í efnahagsmálum í
ætt við það sem Þjóðhagsstofnun
var,“ sagði Árni Páll. „Ég held við
ættum að hverfa til fyrri tíma og
endurvekja Þjóðhagsstofnun, því ég
held að það hafi verið mistök að
leggja hana niður,“ sagði Ágúst
Ólafur.
Ný Þjóðhagsstofnun?
● FLUTT voru út
50.977 tonn af
óunnum fiski í
fyrra og hefur
aukningin verið
umtalsverð.
Frá upphafi
fiskveiðiársins
hafa verið flutt út
19.593 tonn af
óunnum fiski sem
er mikil aukning.
Þetta kom fram í svari Einars K. Guð-
finnssonar sjávarútvegsráðherra við
fyrirspurn Atla Gíslasonar Vg.
Meira flutt út óunnið
Einar K.
Guðfinnsson.
● ÞINGFUNDIR hefjast í dag kl
10:30 með óundirbúnum fyr-
irspurnum til ráðherra. Til svara
verða utanríkisráðherra, sjávar-
útvegs- og landbúnaðarráðherra,
heilbrigðisráðherra, iðnaðarráðherra
og samgönguráðherra. Í dag fer einn-
ig fram fyrsta umræða um frumvarp
iðnaðarráðherra til breytinga á lögum
á auðlinda- og orkusviði, frumvarp ut-
anríkisráðherra um alþjóðlega þróun-
arsamvinnu Íslands og tvær þings-
ályktunartillögur Steingríms J.
Sigfússonar um stuðning við sjálf-
stæðisbaráttu íbúa Vestur-Sahara
og heimkvaðningu friðargæsluliða
frá Afganistan.
Dagskrá þingsins
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
TALSVERÐAR umræður fóru fram
á Alþingi í gær um Morgunblaðs-
grein stjórnarþingmannanna
Bjarna Benediktssonar og Illuga
Gunnarssonar um vanda banka-
kerfisins. Allir þingmenn Samfylk-
ingarinnar sem tóku til máls lýstu
andstöðu við þá tillögu að víkja frá
verðbólgumarkmiði Seðlabankans
við núverandi aðstæður. Þingmenn
Framsóknarflokksins vöruðu við
hugmyndum um að færa hlutverk
Íbúðalánasjóðs til bankanna.
Umræðurnar fóru fram undir
liðnum „störf þingsins“. Sigfús
Karlsson, Framsóknarflokki, hóf
umræðuna og gagnrýndi hug-
myndir um að gjörbreyta hlutverki
Íbúðalánasjóðs. Bjarni Benedikts-
son, Sjálfstæðisflokki, sagði ekki
ástæðu til fyrir þingmanninn að
hafa áhyggjur. Þótt hægt væri að
færa alla almenna starfsemi sjóðs-
ins út á markaðinn, þá vildu grein-
arhöfundar ekki að það yrði gert
við óbreyttar aðstæður, m.a. þyrfti
að tryggja bönkunum aðgang að
langtímafjármögnun.
Þingmenn Samfylkingarinnar
sem til máls tóku vöruðu allir við
hugmyndum um að víkja frá verð-
bólgumarkmiði Seðlabankann. „Ég
held að það sé stórhættulegt þegar
á bjátar að skipta um hest í miðri á
og það sé mikilvægt að við höldum
sjó og stöndum að baki verðbólgu-
markmiðinu,“ sagði Árni Páll Árna-
son. „Við þurfum að fara varlega ef
við ætlum að íhuga að yfirgefa
verðbólgumarkmið Seðlabankans,
því verðbólgan er almannaóvinur
númer eitt,“ sagði Ágúst Ólafur
Ágústsson. Gunnar Svavarsson
sagðist vera algjörlega ósammála
Bjarna og Illuga um breytingar á
peningamálastefnu Seðlabankans.
Jafna ber samkeppnisstöðuna
Ármann Kr. Ólafsson, Sjálfstæð-
isflokki, sagði við umræðurnar að
stjórnvöldum bæri að jafna sam-
keppnisaðstöðuna á milli Íbúða-
lánasjóðs og bankanna. Sagðist
hann þeirrar skoðunar að það gæti
verið farsælast að hér yrði stofn-
aður sérstakur heildsölubanki með
íbúðalán.
Við umræðurnar lýstu flestir
þingmenn ánægju með grein
Bjarna og Illuga, þótt þeir gagn-
rýndu einstakar tillögur en sögðust
geta tekið undir sumar hugmyndir
þeirra.
Árvakur/Ómar
Hlýtt á umræður Fyrirspurnir til ráðherra og umræða um stöðu bankakerfisins voru á dagskrá Alþingis í gær.
Deilt um tillögur í Morgun-
blaðsgrein Bjarna og Illuga „VERÐI frum-
varp þetta að
lögum tryggir
það áframhald-
andi opinbert
eignarhald orku-
auðlinda í op-
inberri eigu og
meirihlutaeigu
opinberra aðila
að sérleyf-
isstarfsemi,“ seg-
ir í greinargerð orkufrumvarps
iðnaðarráðherra um breytingu á
nokkrum lögum á auðlinda- og
orkusviði, sem dreift var á Alþingi
fyrir nokkru. „Lögin miða að því að
markaðsöflum sé beitt í vinnslu og
sölu á raforku,“ segir þar einnig.
Skv. frumvarpinu verður ríki, sveit-
arfélögum og fyrirtækjum, sem al-
farið eru í eigu þeirra, óheimilt að
framselja beint eða óbeint og með
varanlegum hætti eignarrétt að
vatni sem hefur að geyma virkj-
anlegt afl umfram 7MW. Krafist er
aðgreiningar á samkeppnis- og sér-
leyfisþáttum í rekstri orkufyr-
irtækja. Flest orkufyrirtæki lands-
ins stunda bæði samkeppnis-
starfsemi og starfsemi sem háð er
sérleyfum. Í stað bókhaldslegs að-
skilnaðar verður gerð krafa um
fyrirtækjaaðskilnað, þ.e. að sérleyf-
is- og samkeppnisþáttur skuli rekn-
ir hvor í sínu fyrirtæki. Ekki er hins
vegar gerð tillaga um að skilið
verði á milli eignarhalds.
12% háhitans í einkaeigu
Í þeim tilvikum þar sem starfsemi
dreifi- og hitaveitna byggist á sér-
leyfum á opinbert meirihlutaeign-
arhald að vera tryggt. Miðað verð-
ur við að slík fyrirtæki verði ávallt
að 2/3 hlutum eða meira í eigu op-
inberra aðila. Orkumálastjóri hefur
metið hugsanlega skiptingu á eign-
arhaldi á háhita hér á landi. Telur
hann líklegt að 46% háhitans sé í
þjóðlendum, 42% í annarri op-
inberri eigu og 12% í einkaeigu.
Markaðsöfl í
vinnslu og sölu
Össur
Skarphéðinsson
ÞETTA HELST …
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
SJÁVARÚTVEGSRÁÐUNEYTIÐ
hefur heimilað loðnuveiðar á ný, eftir
að Hafrannsóknastofnun hefur end-
urmælt loðnugönguna, sem nú er
komin vestur að Dyrhólaey. Mæld
voru um 470.000 tonn. Sveinn Svein-
björnsson, leiðangursstjóri á rann-
sóknaskipinu Árna Friðrikssyni, seg-
ir að greinilegt sé að nokkuð hafi
bætzt í loðnugönguna síðustu daga.
Leyft verður að veiða alls 70.000 tonn
til viðbótar en vegna samninga um
nýtingu loðnunnar við Færeyinga og
Grænlendinga, koma 10.000 tonn
samtals í þeirra hlut, en 60.000 tonn í
hlut Íslendinga til viðbótar við það
sem áður var veitt.
Sprengdi nótina
Það þýðir að hlutur Íslands verður
að minnsta kosti 100.000 tonn. Það er
21.000 tonnum minna en upphafs-
kvótinn var. Vitað er af loðnu austar
við landið og hugsanlega verður bætt
við kvótann finnist meira af loðnu
þar. Miðað við þetta magn verður
þessi loðnuvertíð engu að síður sú
lakasta í rúma tvo áratugi. Markaðir
fyrir loðnuafurðir eru nánast tómir
nú og verð hátt á frystri loðnu og
loðnuhrognum. Það bætir að ein-
hverju marki upp lítinn kvóta.
Fjögur loðnuskip voru með rann-
sóknaskipinu í gær og köstuðu til
prufu á loðnuna. Torfan var mjög þétt
og þótt skipstjórinn á Hugin reyndi
að fara varlega, fékk hann svo mikið í
nótina að hún sprakk og Sighvatur
VE fékk yfir þúsund tonna kast.
Mikið ánægjuefni
„Það eru afskaplega ánægjuleg tíð-
indi að hægt skuli vera að hefja loðnu-
veiðar á ný, þótt mér sé ljóst að marg-
ir hefðu viljað að viðbótin hefði orðið
mun meiri. Nú geta menn gert mjög
mikil verðmæti úr því sem veiða má
og náð þannig að verja okkar mik-
ilvægu markaði fyrir loðnuafurðir,
sem annars hefðu kunnað að vera í
hættu. Þetta bætir jafnframt hag fyr-
irtækjanna, sem stunda veiðar og
vinnslu á loðnu og ekki sízt hag þess
fólks, sem vinnur við veiðar og
vinnslu á loðnu. Þetta er því mikið
ánægjuefni,“ segir Einar K. Guð-
finnsson sjávarútvegsráðherra.
Munu gera sér mat úr þessu
„Það er mjög ánægjulegt að veið-
arnar skuli verða leyfðar á ný. Þetta
sýnir það að við vitum bara eitt um
loðnuna, þennan dyntótta fisk, að það
verður að liggja yfir henni allan tím-
ann. Við vitum líka af loðnu austar
svo hugsanlega kemur meira í okkar
hlut,“ segir Friðrik J. Arngrímsson,
framkvæmdastjóri LÍÚ.
„Útgerðarmenn munu gera sér
eins mikinn mat úr þessu og unnt er.
Loðnan verður meira og minna öll
fryst og kreist, þ.e. tekin úr henni
hrognin. Ég á ekki von á neinni beinni
veiði í bræðslu. Það eina sem fer í
hana verður hratið sem gengur af
þegar hrognin verða tekin. Menn
munu gera eins mikil verðmæti úr
þessu litla magni eins og unnt er. Þó
þetta sé ekki meira, gæti það gefið
okkur um þrjá milljarða króna í út-
flutningsverðmæti,“ segir Friðrik.
Nú fer allt á fullt
„Það er mikill léttir að loðnuveið-
arnar skuli leyfðar á ný. Þetta verður
til þess að eitthvert magnframboð af
loðnuhrognum verður frá Íslandi á
þessari vertíð. Það er mjög mikilvægt
því markaðir fyrir hrognin hafa orðið
okkur stöðugt mikilvægari. Þetta á
að geta gefið okkur hámarksverð-
mæti fyrir þetta magn og nú fer allt á
fullt. Þó ekki verði vertíðin stór í
magni og verðmætum skiptir þetta
miklu, en auðvitað vonast maður til
að meira finnist. Það er líka gott að
það skuli vera búið að mæla nóg til að
skilja eftir til hrygningar. Sú regla að
skilja alltaf eftir að minnsta kosti
400.000 tonn hefur reynzt vel í gegn-
um tíðina. Sé tekið mið af því sem
gerðist árið 2005 þegar 163.000 tonn
voru óveidd af kvótanum og því skilin
eftir tæp 600.000 tonn til hrygningar,
þá erum við að njóta þess núna,“ seg-
ir Ægir Páll Friðbertsson, fram-
kvæmdastjóri Ísfélags Vestmann-
eyja.
Þetta verður allt fryst og kreist
Loðnan Skipverjar á Hugin VE voru meðal áhafna fjögurra skipa, sem köstuðu á loðnuna í gær. Þeir sprengdu
nótina og urðu að fara í land. En Sighvatur Ve fékk yfir þúsund tonna kast, sem skipverjar náðu um borð.
Í HNOTSKURN
»Leyft verður að veiða alls70.000 tonn til viðbótar en
vegna samninga um nýtingu
loðnunnar við Færeyinga og
Grænlendinga, koma 10.000 tonn
samtals í þeirra hlut, en 60.000
tonn í hlut Íslendinga til viðbótar
við það sem áður var veitt
»Miðað við þetta magn verðurþessi loðnuvertíð engu að síð-
ur sú lakasta í rúma tvo áratugi
»Þetta á að geta gefið okkurhámarksverðmæti fyrir þetta
magn og nú fer allt á fullt. Þó
ekki verði vertíðin stór í magni
og verðmætum skiptir þetta
miklu
Nú fer allt á fullt í frystingu og
hrognatöku og ætla menn að gera sér
eins mikinn mat úr þessu og unnt er
ÚR VERINU