Morgunblaðið - 28.02.2008, Blaðsíða 20

daglegtlíf
Ferðalag á slóðir breskuskáldkonunnar Jane Austen er draumkenndtilhugsun í augum þeirra
sem hafa lifað sig inn í skoplegt og
rómantískt raunsæið í verkum henn-
ar. Níu bókelskar konur á Suður-
landi héldu upp í slíkt ferðalag í
ágúst í fyrra. Konurnar, sem allar
vinna eða hafa unnið á bókasöfnum,
hafa verið saman í leshring í mörg ár
og höfðu verið að lesa bækur eftir
Jane Austen og fleiri breskar sögur
frá því um 1800 þegar ein þeirra
fékk hugmyndina um að feta í spor
Jane.
Eva Marín Hlynsdóttir á Flúðum
tók að sér skipulagningu ferðarinnar
og úr varð að skipta við lítið ferða-
þjónustufyrirtæki í Bath, Chauf-
feurlink, og nutu þær einstakrar
þjónustulundar hjá bílstjórum þess.
„Það var farið með okkur eins og
prinsessur!“ segir Hlíf S. Arndal,
forstöðumaður Bókasafnsins í
Hveragerði, og minnist þess hlæj-
andi að þær hafi ekki mátt bera
töskur og verið leiddar út úr bílnum.
„Við fórum um einbreiða sveita-
vegi til Winchester og byrjuðum þar
með á öfugum enda því þar dó Jane
Austen og er grafin,“ segir Hlíf og
kveður afskaplega fallegt í
Winchester og raunar á öllu Suður-
Englandi, að auki sé fólk á þessum
slóðum afar vingjarnlegt.
Vinkvennahópurinn setti sig strax
í enska gírinn og fór í lautarferð í
garðinum fyrir utan dómkirkju
Winchester sem var höfuðborg Eng-
lands fram á 12. öld. Kirkjan er ægi-
fögur í gotneskum stíl og fengu þær
skemmtilega leiðsögn fléttaða sam-
an við sögu Jane en hún hvílir undir
gólfi kirkjunnar eins og allir sem
máttu sín einhvers vildu gera. „Fín-
ast þótti að vera undir miðju gólfinu
en hún er jarðsett í norðurhliðar-
gangi, það var ódýrara. Hún stóð illa
fjárhagslega í lokin og hélt um tíma
að hún yrði jörðuð utandyra eins og
þeir sem ekkert áttu en það hafðist
að öngla saman í legstað inni í kirkj-
unni.“
Skáldkonan var prestsdóttir,
fædd 1775 í Steventon í Hampshire,
flutti þá til Bath, svo Chawton og
síðustu vikur ævinnar árið 1817 leit-
aði hún sér lækninga í Winchester.
Hún giftist aldrei né heldur systir
hennar Cassandra og voru þær sem
ein manneskja. Cassandra mynd-
skreytti gjarna fyrir Jane og eina
myndin sem til er af Jane er eftir
hana.
Furðuleg upplifun
Einhver heppni var yfir ferða-
löngunum því „það hafði rignt enda-
laust í Englandi þetta sumar og við
komum með sólina með okkur“, að
sögn Hlífar. Sólin skein skært á fæð-
ingarstað Jane í Steventon: „Það var
eins og maður væri kominn í para-
dís, það heyrðist ekkert nema fugla-
söngur.“ Við legstein föður Jane
áttu þær svo smáhugleiðslustund
enda jógaiðkendur á ferð. „Við sett-
umst á steininn og það var rosalega
skrítið því nokkrar okkar urðu fyrir
furðulegri upplifun. Við heyrðum
allt í einu óm af tónlist. Það var eng-
inn í kirkjunni og prestssetrið langt í
burtu svo ekki barst hljóðið þaðan.
Þetta var eins og þytur í golunni;
orgelleikur, kórsöngur. Svo þegar
við vorum að fara birtust þrjár ekta
breskar fullorðnar konur með blóm
til að skipta um í körfu fyrir framan
minningarskjöld um Jane í kirkj-
unni. Þetta var eins og í bíómynd!“
Þar sem Austen-fólkið bjó í
Chawton er að sögn Hlífar glæsilegt
safn sem gefur góða mynd af lífi og
starfi Jane, t.d. er hægt að sjá skrif-
borðið hennar. Hinum bókfróðu kon-
um þótti þó vanta Austen-bækur á
íslensku og nú er þar að finna Hroka
og hleypidóma (Pride and Prejudice)
í báðum þýðingum. Þær höfðu fengið
þær upplýsingar að það borgaði sig
að koma sér í mjúkinn hjá umsjón-
armanni safnsins, Tom Carpenter.
„Hann var greinilega gamall pipar-
sveinn og svolítið feiminn við allar
þessar konur. Hann fór með okkur
inn í það allra helgasta þar sem
frumútgáfur af verkunum eru
geymdar en aðeins útvaldir fá að líta
bækurnar yfir öxlina á Carpenter
sem handleikur þær hvítum hönsk-
um.“
… allir Darcy-arnir okkar!
Nokkrir gamlir og friðaðir bæir í
Suður-Englandi eru vinsælir sem
tökustaðir kvikmynda, t.a.m. skoð-
aði ferðahópurinn þorpið Lacock
sem var sögusvið einhverra nýrri
Harry Potter-mynda og svið Lacock
er líka notað í myndinni Hroki og
hleypidómar.
Í síðari hluta ferðarinnar fóru þær
um Bath sem hefur oft verið valin
fegursta borg Englands og er þekkt
fyrir bogabyggingar sem sjá má í
Jane Austen-kvikmyndum. Hlíf seg-
ir borgina víða líta út eins og hún
gerði á 18. öld og mjög gaman sé að
skoða sig þar um. Jane hafi hins veg-
ar ekki verið hrifin af því að flytja til
Bath og sagt sé að liðið hafi yfir hana
þegar hún vissi að það stæði til, og
þessar neikvæðu tilfinningar gagn-
vart Bath birtast svo einnig hjá aðal-
sögupersónu Persuation. Og raunar
fannst Hlíf og ferðafélögum að
skáldkonunni væru varla gerð nógu
góð skil í Bath.
Í húsi Jane Austen hafði þeim svo
verið lofað að fá te með engum öðr-
um en hr. Darcy en persóna hans er
minnisstæð (einhverjir vilja sjálf-
sagt kveða fastar að orði) í með-
förum leikarans Colins Firths í sjón-
varpsþáttum eftir sögunni Hroki og
hleypidómar. „Okkur fannst það
voða spennandi. Við ímynduðum
okkur að einhver leikari kæmi í
gervi hr. Darcys til að drekka te með
okkur en svo fengum við að vita að
Darcy væri ekki á svæðinu,“ segir
Hlíf með nokkurri eftirsjá, „en það
var mynd af honum uppi á vegg!“
Enska teboðið hafi þó verið ósvikin
vara. Rúsínan í pylsuendanum var
svo myndataka í búningum frá um-
ræddum tíma. „Þetta var mikið fjör,
níu konur á öllum aldri að klæða sig
svona upp,“ segir Hlíf hlæjandi. Áð-
ur en haldið var heim skoðuðu þær
m.a. hin frægu rómversku böð í
Bath. Svo sýndu þær sig og sáu aðra
að hætti gamalla tíma í Pump Room
sem var eins konar samkomu- og
skráningarstofa þess tíma og í
Assembly Rooms, húsinu þar sem
dansleikir voru haldnir í tíð Jane.
„Þar eru núna settar upp sýningar á
fatnaði frá ýmsum tímum og nú var
þemað blómakjólar fram á okkar
dag,“ segir Hlíf og er greinilega
ánægð með ferðina. Það er heldur
varla ónýtt að vera ein níu sunn-
lenskra blómarósa sem fengu mörg
tækifæri til að ímynda sér að þær
væru „fínar frúr“ frá tímum Jane
Austen. Hún segir móttökurnar
heima ekki heldur hafa verið af verri
endanum: „Það var mjög gaman því
þegar við komum út úr fríhöfninni
stóðu karlarnir okkar í röð og biðu
eftir okkur, allir Darcy-arnir okkar!“
segir Hlíf glaðlega og tekur ferðina
saman í lokin: „Þetta var einstaklega
skemmtilegt og þjappaði okkur
ennþá betur saman. Við erum kjarn-
orkuhópur og erum strax farnar að
hugsa um næstu ferð.“
thuridur@mbl.is
Fögur borg Bath er þekkt fyrir bogabyggingar sem sjá má í kvikmyndum
eftir sögum Jane Austen. Jane sjálf hlakkaði ekki til að flytja þangað.
Mr. Darcy! Karlhetja Hroka og
hleypidóma er hrokafull og ómót-
stæðileg í höndum Colins Firths.
Hefðardömur Hópurinn uppáklæddur í takt við réttan tíðaranda. F.v. Eva Marín Hlynsdóttir, Gunnhildur Edda
Kristjánsdóttir, Sigríður Matthíasdóttir, Edda Björg Jónsdóttir, Margrét I. Ásgeirsdóttir, Hlíf S. Arndal, Val-
gerður Sævarsdóttir, Rósa Traustadóttir og Elín Guðbrandsdóttir.
Í Steventon Vinkonurnar settust á legstein föður Jane og nokkrar þeirra
urðu fyrir merkilegri lífsreynslu: „Við heyrðum allt í einu óm af tónlist.“
Í Jane Austen-hlutverki Hún Hlíf
S. Arndal, forstöðumaður
Bókasafnsins í Hveragerði, er
afbragðsfín dama.
Misstu af tedrykkju með hr. Darcy
Fríður hópur sunn-
lenskra kvenna hélt á
slóðir skáldkonunnar
Jane Austen í Suður-
Englandi. Þuríður
Magnúsína Björns-
dóttir heyrði ferðasög-
una hjá Hlíf S. Arndal
sem segir m.a. frá und-
arlegri uppákomu á
fæðingarstað Jane.
Jane Austen Eina myndin sem til
er af skáldkonunni er eftir systur
hennar, Cassandra Austen.
Það er heldur varla
ónýtt að vera ein níu
sunnlenskra blóma-
rósa sem fengu mörg
tækifæri til að ímynda
sér að þær væru „fínar
frúr“ frá tímum Jane
Austen.
|fimmtudagur|28. 2. 2008| mbl.is