Morgunblaðið - 28.02.2008, Blaðsíða 16

16 FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
Hús úr
dagblöðum
Unnið úr fríblaða-
fjöllum í London
Blöð Efni í hús Sumer Erek
„ÞETTA snýst um að gera eitthvað
vandað úr einskis verðum hlutum,“
sagði verkefnisstjórinn Karen Ja-
nody um pappírshúsið sem listamað-
urinn Sumer Erek hyggst byggja.
Fríblöð sem hrúgast upp um borð í
lestum og strætisvögnum í London
verða hluti af gagnvirkri innsetn-
ingu sem rís fyrir framan ráðhús
borgarinnar við ánna Thames.
Verkefnið hófst í gær með því að
um hundrað sjálfboðaliðar tóku til
starfa á götum borgarinnar og söfn-
uðu saman dagblöðum. Takmarkið
er að hver þeirra safni um hundrað
blöðum á dag, sem síðan verða til
sýnis við ráðhúsið. Listamaðurinn
mun síðan byggja hús á sjö dögum
úr ruslinu með því að hlaða þeim ut-
an á trégrind sem verður fjarlægð
þegar húsið er fullbúið. Með hús-
byggingunni vill listamaðurinn
hvetja fólk til þess að hugsa betur
um umhverfið. „Þetta hús verður
ekki íbúðarhæft,“ sagði Janody í
samtali við breska blaðið Guardian.
„Það er ekki svo fullkomið ennþá en
það er möguleiki á því í framtíðinni.“
NORÐUR-KÓREUMENN eru
hægt og bítandi að opna landið fyrir
erlendum menningaráhrifum. Eftir
vel heppnaða tón-
leika Sinfón-
íuhljómsveitar
New York í Pyon-
gyang í vikunni,
bárust fregnir frá
sendiráði Norður-
Kóreu í London
um að bandaríska
rokkaranum Eric
Clapton hefði ver-
ið boðið að koma
og halda tónleika í kjölfarið.
Tónleikar sinfóníuhljómsveit-
arinnar mörkuðu söguleg kaflaskil í
samskiptum landanna því svo stór
hópur Bandaríkjamanna kom síðast
til landsins í Kóreustríðinu. Margir af
æðstu ráðamönnum Norður-Kóreu
voru viðstaddir, þó ekki forseti lands-
ins, Kim Jong-Il.
Clapton
líka boðið
Eric Clapton
LISTASAFN Reykjavíkur
stendur fyrir sófaspjalli í kvöld
um sýninguna Þögn sem stend-
ur nú yfir í Hafnarhúsinu.
Gestgjafar eru sýning-
arstjórinn J.B.K. Ransú og
listamennirnir Finnbogi Pét-
ursson, Finnur Arnar, Har-
aldur Jónsson og Harpa Árna-
dóttir sem eiga verkin á
sýningunni.
Þau fá í heimsókn Dr. Hauk Inga Jónasson sál-
greini og Dr. Pétur Pétursson, prófessor í guð-
fræði og trúarbragðafræðum, til þess að ræða um
sýninguna og hugmyndirnar að baki henni.
Byrjað verður að spjalla klukkan átta og er allir
velkomnir.
Myndlist
Sófaspjall um Þögn
í Hafnarhúsinu
J.B.K. Ransú
EWA Kupiec er talin einn
fremsti píanóleikari Póllands
um þessar mundir og í kvöld
glímir hún við píanókonsert nr.
2 eftir Franz Liszt á tónleikum
Sinfóníuhljómsveitar Íslands.
Lizst er þekktur fyrir flókin og
krefjandi píanóverk sín enda
var hann sjálfur mikill píanó-
snillingur.
Sveitin flytur síðan þriðju
sinfóníu Antons Bruckner, sem hann tileinkaði
Wagner. Bruckner dáðist mjög að starfsbróður
sínum og í upphaflegri gerð verksins voru vísanir í
Valkyrjurnar og Niflungahringinn.
Tónleikarnir hefjast klukkan 19.30 og stjórn-
andi er Arvo Volmer.
Tónlist
Ewa Kupiec glímir
við Liszt
Ewa Kupiec
Í FYRIRLESTRI Eyjólfs Más
Sigurðssonar í dag verður
tungumálakunnátta Íslendinga
borin saman við aðra Evr-
ópubúa. Gerðar voru ítarlegar
kannanir á kunnáttu Íslend-
inga árið 2001 og víða í Evrópu
fjórum árum síðar.
Færni manna í erlendum
málum er mjög mismunandi í
álfunni og eru íbúar Lúx-
emborgar, Möltu, Lettlands og
Litháen langflestir talandi á annað mál en sitt eig-
ið, en Bretar, Ungverjar og Ítalir geta margir að-
eins tjáð sig á móðurmálinu.
Fyrirlesturinn fer fram klukkan 16.30 í dag í
stofu 101 í Odda, byggingu Háskóla Íslands.
Fræði
Kunna Íslendingar
að tala tungum?
Eyjólfur Már
Sigurðsson
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
ÁRLEGUR bókamarkaður Félags
íslenskra bókaútgefenda hefst í Perl-
unni í dag. Í eina og hálfa viku verða
til sölu hátt í 10.000 bókatitlar. Marg-
ir þeirra munu klárast fyrir fullt og
allt og aðrir ekki sjást aftur á mark-
aði fyrr en að ári.
Allt að 100.000 manns hafa heim-
sótt bókamarkaðinn síðustu tvö ár og
að sögn forsvarsmanna hans gefst
þarna tækifæri til að meta stöðu ís-
lenskrar bókaútgáfu og horfa yfir
sviðið. Í fyrra munu hafa verið seldar
á bókamarkaðinum bækur fyrir um
50 milljónir króna.
10% nýrra bóka á útsölu
Meðal allra þessara bóka má finna
verk sem komu út á síðasta ári.
Heyrst hefur af fólki sem reiðist við
að sjá nýjar bækur sem það keypti til
gjafa, fullu verði, strax á þessu nið-
ursetta verði. Kristján B. Jónasson,
formaður Félags íslenskra bókaút-
gefenda, segir að þetta sé út-
sölumarkaður og nýjar bækur séu
teknar inn á hann samkvæmt
ákveðnum kvóta.
„Miðað er við að fjöldi nýrra bóka
frá hverjum útgefanda fari ekki yfir
tíu prósent af heildarútgáfu hans á
síðasta almanaksári. Auk þess verða
nýju bækurnar að vera seldar með að
minnsta kosti helmings afslætti,“ seg-
ir Kristján.
– Víða erlendis eru reglur á borð
við að bækur fari ekki á útsölu fyrr en
ári eða tveimur eftir útgáfu.
„Slíkar reglur eru í sumum ná-
grannalöndum okkar og sú regla gilti
um þennan markað þangað til 10%
reglan var tekin upp fyrir þremur ár-
um. Hins vegar gilda engar slíkar
reglur um venjulega smásala. Stað-
reyndin er að strax 1. janúar fellur
meirihluti haustútgáfunnar í verði í
hugum neytenda og smásalar hafa
einfaldlega verið að koma til móts við
það.“
– Er þá verið að koma fólki upp á
að nýjar bækur fáist fljótlega á nið-
ursettu verði?
„Þú myndir ekki orða það þannig
um aðra vöru. Að fólk þurfi ekki að fá
sér ný föt eða skó vegna þess að það
er hægt að kaupa nýju línuna þegar
hún kemur á útsölumarkaðinn. Flest-
ir sem kaupa bækur í bókabúðum
leita að nýrri vöru. Ákveðnir titlar
halda verðgildi en þegar fólk kaupir
bækur fyrir sjálft sig þá virðist það
sækja í vöru sem er ný, eins og er
með aðra hluti, en gerir ráð fyrir því
að eldri titlar séu með afslætti.“
Kristján segir afslátt á nýlegum
bókum eftir jólavertíðina ekki koma
niður á bóksölunni fyrir jól. Skv.
nýrri könnun Capacent-Gallup sem
gerð var ellefta árið í röð, hafa þeir
aldrei verið fleiri sem fengu bók í
jólagjöf en um síðustu jól, eða 68%.
Dýrt að geyma óseldar bækur
Kristján segir kostnað við geymslu
bóka á lager sífellt vera að aukast og
erfitt sé að liggja með miklar birgðir.
„Það verður sífellt dýrara að geyma
óseldar bækur. Meðan við eigum ekki
öfluga netverslun, þar sem hægt er
að sjá úrval þeirra bóka sem til eru,
þá er bókamarkaðurinn fyrirtaks leið
til að selja eldri verk.“
– Munu gestir ekki geta gert góð
kaup nú eins og áður?
„Jú, vissulega. Markaðurinn var í
lægð í nokkur ár og hraktist um bæ-
inn. Svo slógum við í klárinn, fórum
aftur inn í Perluna og lífguðum upp á
stemninguna. Síðustu tvö árin hafa
verið mjög góð. Aðsóknin og salan í
fyrra fóru fram úr björtustu vonum,“
segir Kristján.
Hátt í 10.000 bókatitlar
Bókamarkaðurinn í Perlunni hefst í dag  Aðsóknin og salan í fyrra fóru fram úr
björtustu vonum, segir Kristján B. Jónasson  Allt að 100.000 gestir
Morgunblaðið/Jim Smart
Leitað Það kennir ýmissa grasa á bókamarkaði Félags íslenskra bókaút-
gefenda í Perlunni. Barnabækur og handbækur eru hvað vinsælastar.
Í HNOTSKURN
» Bókamarkaður Félags ís-lenskra bókaútgefenda
stendur yfir í eina og hálfa viku.
» Íslenskir bókaútgefendureru á annað hundrað. Í fyrra
gáfu ríflega 120 út einn til þrjá
titla. Um 1.500 titlar komu út.
Búast má við að útgefendur bjóði
upp á um 8.000 titla á bókamark-
aðinum og fornbókasalar á ann-
að þúsund.
» Markaðurinn er oft einatækifærið til að kaupa eldri
bókatitla.
♦♦♦
Eftir Helga Snæ Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
MARTA B. Helgadóttir er bankamaður, fædd
að hausti og uppalin í ferðamálum. Bóka-
ormur og menningarleg alæta. Finnst stund-
um gaman að tala um sjálfa sig í þriðju per-
sónu. Þannig lýsir hún sjálfri sér á bloggsíðu
sinni á mbl.is. Marta er líka eini bloggarinn
sem heldur úti leshring hér á landi, að því er
vitað er, enda er bóklestur hennar helsta tóm-
stundaiðja.
Leshringurinn var stofnaður um miðjan
ágúst í fyrra. Þá bloggaði Marta um það hvort
áhugi væri fyrir slíkum leshring, fyrirkomu-
lagið yrði þannig að hver bloggmeðlimur les-
hringsins veldi sér eina bók sem hann vildi að
hópurinn læsi. Listi yfir bækur yrði síðan
gerður, ákveðið í hvaða röð þær yrðu lesnar
og síðan sæi hún um að boða fundadaga, einn
sunnudag í mánuði, daga sem leshringurinn
myndi koma saman og „ræða“ um bækurnar,
þ.e. skrifa í athugasemdakerfi bloggsins.
Áhuginn fyrir þessari hugmynd var slíkur
að fjórum dögum síðar höfðu 45 skráð sig í
hringinn, allt Moggabloggarar.
Viðbrögð við bloggi kveikjan
„Þetta kom nú bara til þannig að ég hef
gert mikið af því að lesa bækur og þá fyrst og
fremst fagurbókmenntir, skáldsögur. Ég er
ekki búin að blogga lengi, byrjaði á því síð-
asta vor,“ segir Marta. Hún hafi einstöku
sinnum bloggað um bækur sem hún var að
lesa og fengið mikil viðbrögð og góða um-
ræðu um bækurnar frá fólki á blogginu.
Þannig hafi hugmyndin að leshringnum
kviknað.
„Hópurinn sem slíkur velur hvaða bók við
ætlum að lesa saman næst og einu sinni í mán-
uði, á fyrirfram ákveðinni dagsetningu, höf-
um við spjalldag inni á síðunni minni. Þá set
ég inn færslu um bókina, helstu upplýsingar
um hana og höfundinn og fólk mætir svo bara
á síðuna og spjallið fer fram þar,“ segir
Marta. „Þetta er ekki formleg bókagagnrýni,
hvorki ég né aðrir eru mættir til þess að
gagnrýna. Fólk er að þessu fyrir ánægjuna.“
Marta segir leshringinn ekki hittast öðru-
vísi en á bloggsíðunni. Suma í honum þekki
hún en aðra ekki neitt. Nú er leshringurinn á
sjöundu bókinni, Himnaríki og helvíti eftir
Jón Kalman og verður fundað um hana 9.
mars. Af öðrum bókum sem hringurinn hefur
lesið og rætt um má nefna Lífið er annars
staðar eftir Milan Kundera, Við fótskör meist-
arans eftir Þorvald Þorsteinsson, Sendiherr-
ann eftir Braga Ólafsson, Breiðavíkurdreng
eftir Pál Rúnar Elísson og Bárð Jónsson,
Stutt ágrip af sögu traktorsins á úkraínsku
eftir Marina Lewycka og Viltu vinna milljarð
eftir Vikas Swarup.
Engar kvaðir
Marta segir ekki alla ná að klára bækurnar,
um helmingur taki þátt í umræðum á funda-
dögum enda enginn skyldaður til þess að taka
þátt. „Ég held að þetta gangi upp einmitt af
því það eru engar kvaðir,“ segir Marta um
fyrirkomulagið, það sé undir hverjum og ein-
um komið hvort hann taki þátt. Þeir sem vilja
fylgjast með leshringnum eða skrá sig í hann
skelli sér hið snarasta á martasmarta.blog.is.
Bókaormur Marta B. Helgadóttir stofnaði
leshring á blogginu sínu og sér um að taka
saman bókalista og boða fundardaga.
Leshringur á Moggabloggi