Morgunblaðið - 18.07.2008, Síða 29

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. JÚLÍ 2008 29
✝ Pétur LeifurPétursson fædd-
ist í Strassborg 20.
nóvember 1961.
Hann lést á heimili
sínu í Barcelona 7.
júlí síðastliðinn.
Foreldrar hans eru
hjónin Stella Sig-
urleifsdóttir, fyrr-
verandi fulltrúi á
Bæjarskrifstofu
Kópavogs, f. 12. jan-
úar 1928, d. 22. apríl
2003, og Pétur Guð-
finnsson, starfs-
maður Evrópuráðsins 1955-1964
en frá 1965 framkvæmdastjóri
Sjónvarps, og síðast útvarpsstjóri
Ríkisútvarpsins, f. 14. ágúst 1929.
Pétur Leifur var næstyngstur
fjögurra systkina. Hin eru: a) Ólöf
Kristín, íslensku- og bretónsku-
fræðingur, f. 28. desember 1954.
Maki Jóhannes Hraunfjörð Karls-
son sagnfræðingur, og eiga þau
tvö börn og tvær dótturdætur. b)
Áslaug Helga, kennari í Barce-
lona, f. 3. desember 1957, d. 28.
júlí 2002. Maður hennar var Luis
Pena Moreno, kaupmaður. c) Elín
Marta, f. 14. desember 1963. Mað-
ur hennar er Sigurgeir Örn Jóns-
son, framkvæmdastjóri, og eiga
þau tvö börn, en með fyrri manni
sínum, Ágústi Pálssyni, sem er
látinn, átti Elín eitt barn.
Fjölskylda Péturs Leifs flutti til
Íslands í ársbyrjun
1965, og settist að á
Þinghólsbraut 5 í
Kópavogi. Hann
gekk í Kársnesskóla
og í Þinghólsskóla í
Kópavogi, en lauk
stúdentsprófi frá
MR 1981. Að því
loknu lagði hann
stund á bókmennta-
fræði við Háskóla
Íslands, en nam síð-
an spænsku og leik-
húsfræði í Barce-
lona. Árin 1985-89
var hann blaðamaður hjá Dag-
blaðinu og var síðan fréttaritari
þess á Spáni. Frá 1989 bjó hann í
Barcelona og sinnti þar tölvuþjón-
ustu til ársins 2006, er hann varð
að láta af störfum sökum heilsu-
brests. Hann starfaði nokkuð við
þýðingar með námi og öðrum
störfum.
Pétur Leifur giftist 25. nóv-
ember 1988 Concepcion Pinos Lo-
pez og eru börn þeirra Erna há-
skólanemi, f. 5. apríl 1987, og
Dagur menntaskólanemi, f. 28.
desember 1990. Pétur Leifur og
Concepcion skildu. Sambýliskona
Péturs Leifs síðustu árin var
Maite Pueyo, garðyrkjufræð-
ingur.
Pétur Leifur verður jarðsung-
inn frá Digraneskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
Sól skín í heiði yfir Reykjavík. Esj-
an, stórvaxin og brosmild vinkona,
leikur sér glettin að skýjahulum.
Niður hlíðarnar streyma hjalandi
lækir til sjávar.
Ég átti systur og bróður í Barce-
lona. Áslaug kvaddi fyrir nokkrum
árum eftir stutta en snarpa viður-
eign við sjúkdóminn. Þá hringdi Pét-
ur Leifur til mín á björtum sumar-
degi og sagði mér andlát hennar. Nú
er Pési farinn sömu leið, og enn er
hásumar.
Ég man þegar Pétur Leifur fædd-
ist. Ég fylgdist með uppvaxtarárum
hans, þessa eina bróður míns. Hann
var villtur eldhugi, ljósleitur indíáni í
þeim borgum og bæjum sem hann
málaði rauða. Hann var líka heima-
vanur úti í náttúrunni og undi sér
best þar sem allra veðra var von,
bæði á jörðu niðri og í ómælisvíddum
andans. Í fyrra kom Pési í stutta
heimsókn í 101 Reykjavík. Var hann
hress í tali og stafaði af honum birtu
og hlýju, en þó skynjaði ég þunga
undiröldu. Fallegi bróðir minn barð-
ist við magnaða ófreskju.
Í mars sl. áttum við Pési dýrmæt-
ar samverustundir í heimaborg hans,
Barcelona. Við hlustuðum á tónlist
og spjölluðum um heima og geima.
Hann lánaði mér bók eftir Tage
Danielsson, snilldarlega og drep-
fyndna skáldsögu. Ég hafði aldrei
fyrr lagt í að lesa bók á sænsku, en
sjálfur hafði hann náð prýðilegum
tökum á því máli þegar hann dvaldi
ungur drengur hjá Ernu frænku
okkar. Pési hvatti mig til þess að lesa
bókina góðu, þótt hún væri á sænsku.
Þá rifjaðist upp fyrir mér hliðstætt
atvik. Forðum tíð fékk ég unglinginn
Pésa til þess að lesa bók á ensku þótt
hann teldi sig ekki valda því, það var
vísindaskáldsaga. Hann renndi sér
fótskriðu í gegnum bókina og las
ensku hiklaust upp frá því. Reyndar
var hann orðinn sleipur í dönsku um
sjö ára aldur, það var Andrésarblöð-
unum að þakka. „Heldigvis har vi
vinden i ryggen,“ sagði snáðinn kot-
roskinn, rétt orðinn læs, eitt sinn er
við vorum á þvælingi um Borgarholt-
ið í roki og rigningu. Þessi setning er
til marks um það hvað Pési var yf-
irleitt jákvæður, líka þegar illa viðr-
aði.
Pési fór víða. Hann fékk miklar
mætur á Vestfjörðum, alveg eins og
Áslaug, sem hvergi hafði unað sér
betur en á Flateyri. Svo lá leið hans
til Barcelona, þar sem Áslaug bjó.
Þaðan lágu vegir til allra átta. Það
var gaman að hlusta á Pésa tala um
Grænhöfðaeyjar: tónlist, hrikalegt
landslag, lífsgleði og hæfilegt alvöru-
leysi. Hann skaut rótum í Barcelona.
Þar uppi í fjalli er mikill fjarskipta-
turn. Þar gegndi Pési lykilhlutverki:
turninn var keyptur í einingum
ásamt enskum leiðbeiningum
danskra verkfræðinga. Svo vildi til
að Pési kunni bæði ensku og dönsku,
og svo íðorðaforða símamanna. Hann
var fenginn til að snara leiðbeining-
unum og leysti hann það verk ágæt-
lega, turninn var tekinn í notkun og
þjónar enn hlutverki sínu. Þannig
lagði Pési sitt af mörkum við að
breyta ásýnd heimabæjar síns.
Lífið er flæði sem ber okkur eftir
farvegi sínum. Dauðinn er andhverfa
fæðingarinnar og áfram streymir líf-
ið. Nú er sólargeislinn Pétur Leifur
genginn á vit ljóssins og þangað
stefnum við líka.
Ólöf.
Ég reyndi að ná í Pétur Leif í síma
alla vikuna. Endaði með því að ég
sendi honum tölvupóst.
July 8, 2008 1:47:45 AM GMT+02:00
Jæja
Ég hef ekki náð í þig í síma lengi.
Við erum að fara á klakann eftir viku.
Verðum fram í desember. Ætlum að reyna
að hitta á þig áður en við förum.
Þetta var í fyrrinótt. Í hádeginu í
gær hringdi ég heim til hans. Stjúp-
sonur hans tjáði mér að Pétur Leifur
hefði látist um áttaleytið kvöldið áð-
ur. Hann hafði verið að lesa mynda-
sögu um Fláráð Stórvesír þegar
hann sofnaði án þess að vakna aftur.
Þessi góði og vel lesni maður dó því
flissandi yfir myndasögu. Bölvað
krabbameinið sigraði Pétur en samt
er eins og hann hafi átt síðasta orðið
því Fláráði tókst jú aldrei að koma
Harúni Milda fyrir kattarnef.
Fyrir utan það að missa góðan vin
þá markar andlát Péturs ákveðin
tímamót fyrir mér. Hann var á viss-
an hátt fulltrúi þeirrar kynslóðar ís-
lenskra námsmanna sem komu til
Spánar fljótlega eftir dauða Francos
einræðisherra. Á þeim árum var
undraborgin Barcelona villtur frum-
skógur sem nútíminn hefur smám
saman náð að temja.
Þegar Ólympíuleikarnir voru
haldnir hér árið 1992 komst mikill
hraði á þessa þróun.
Skítugar fjörur umbreyttust í
gylltar sandstrendur, niðurníddar
verksmiðjur viku fyrir líkamsrækt-
arstöðvum og reiðhjól gerðu innreið
sína í þröngar götur borgarinnar.
Pétur Leifur var mikill fagurkeri
sem sá að þótt norður-evrópsk
menning bæri margt gott með sér
gæti hún valdið því að ýmislegt í sál
borga skolaðist út með baðvatninu.
Það var einmitt þess vegna sem
Pétur hafði unun af því að teyma þá
sem voru nýir í borginni inn á alls-
konar staði sem aðeins hann vissi um
og varðveittu gamla andann í borg-
inni. Og það var einmitt þessi ástríða
Péturs sem auðgaði líf þeirra sem
kynntust honum.
Bless Pétur.
Þórarinn Leifsson.
Pétur: Ósjálfráð skrift.
Frábær miðherji á fótboltaæfing-
um óteljandi laugardagsmorgna á tí-
unda áratugnum: ljóshærður, sterk-
ur, traustur.
Enn besti vinur vina sinna og ekki
minna elskaður og dáður af örfáum
óvinum: göfugur, einlægur, ástríkur
og lét sér meðalmennskuna engu
varða.
Góður nágranni í götunni sinni og
næmur áhorfandi á heiminn allan,
jafn skynsamur og daðrari af Guðs
náð: í stuttu máli náttúrufyrirbæri.
Dáði ákaft Janis Joplin og Sven
Hassel, Jesús Pardo og Grétu Garbo,
Halldór Laxness og Voltaire, Louis
de Funès, Fela Kuti og Corto Mal-
tés.
Og þoldi ekki tilfinningasemi,
málshætti, vondar bókmenntir, José
Maria Aznar, skort á ímyndunarafli
og þröngsýni, og heldur ekki barse-
lónska bjórinn Damm.
Ófyrirsjáanlegur gálgahúmorinn
fylgdi honum og stóð með honum
vaktina til hinstu stundar.
Bróðir, sonur, faðir, elskhugi, vin-
ur, heill og fullkomnaður maður, eða
svo virðist mér Pétur hafa verið, sem
kvaddi líf sitt á þjóðsagnakenndan
hátt svo það minnir jafnvel á atriði úr
fornum íslenskum sögum.
Bylting á Spáni. Þruma í Norður-
höfum. Pétur Pétursson, ógleyman-
legur.
Antonio Padilla.
Gæfa er að eiga góða vini og káta.
Nú er látinn slíkur vinur, enginn
leiðindapési heldur sá sem einna
mest hefur verið lifandi af þeim sem
ég hef þekkt. Það kom einna best
fram í einlægum hlátri sem oftar en
ekki byrjaði með sérstökum glampa í
augum.
Ég varð þeirrar gæfu aðnjótandi
að kynnast Pétri Leifi Péturssyni
þegar í barnaskóla. Við vorum skóla-
bræður allt þar til menntaskóla lauk.
Ekki kom þeim á óvart sem þekktu
manninn að hann myndi freista gæf-
unnar utan Íslands og lifði hann
lengst sinnar starfsævi á Spáni. Allt-
af hélt hann sínum góðu eiginleikum
og þótt stundum liði langur tími frá
því að við hittumst var alltaf eins og
við hefðum síðast talað saman dag-
inn áður. Um Pétur má segja í stuttu
máli að þar hafi farið ljúfur og bráð-
greindur maður, fróður um margt en
umfram allt skemmtilegur með góða
nærveru.
Slík lofrulla lýsir honum þó ekki
ein og sér enda fór þar hið mesta
ólíkindatól, uppfyndingarsamur og
engum líkur. Hann var til dæmis
bæði duglegur og latur. Sterkgreind-
ur en mikil tilfinningavera og lét þær
oftar en ekki ráða skoðunum sínum.
Seint verður sá stjórnmálaflokkur
stofnaður sem hýsir helstu skoðanir
Pésa, sem sumar voru skrýtnar að
mér fannst, en iðulega vel rökstudd-
ar og oft skemmtilega. Hér fór mað-
ur sem gerði hlutina með sínu lagi.
Sinnti námi almennt slælega, átti
stundum ekki kennslugögn en lét til
dæmis Andrés önd kenna sér
dönsku. Hann var tungumálagarpur
og lestarhestur og snemma vel les-
inn í mörgum helstu heimsbók-
menntum á frummálinu. Hann hafði
hins vegar nokkrar gangtegundir og
fór víða. Var hann þannig einnig
heima í bókmenntum sem flokkaðar
hafa verið af einhverjum mun neðar
á lista, eins og teiknimyndasögum.
Gat orðið pirraður af undarlegasta
tilefni og jafnvel reiður. Þá titraði
neðri vörin gjarnan eilítið, en svo var
það frá. Oft blankur í skóla enda ós-
ínkur á fé. Þoldi verr en flestir snobb
og gervimennsku. Gat verið góður
kokkur en bestur líklega er hann
undir morgun að vorlagi tók sig til og
eldaði í stórum potti kraftmikla súpu
handa her svangra menntaskóla-
nema úr ýmsu hráefni sem hann fann
í húsagarði, hráefni sem örugglega
er ekki til í kokkabókum. Ekki vita
heldur allir að hann var hraustmenni
þótt hann bæri það ekki með sér. Það
veit sá sem sá Pésa ungan stinga sér
til sunds og synda langt á haf út forð-
um daga. Þá hafði hann áhuga á fólki,
sérstaklega kynlegum kvistum og
margir slíkir, einkum þeir sem voru
eftirbátar á einhvern hátt, áttu at-
hvarf í félagsskap Pésa.
Hér fór maður sem kvartaði ekki
þótt veikindin væru afar löng og
ólýsanlega ströng. Helst sást á
göngulaginu að þreyta sótti að, en
það hafði áður verið svo sérstakt, létt
eða stundum eins konar valhopp. Þá
gægðist stundum þreyta fram bak
við brosið þótt hláturinn væri að
öðru leyti alltaf jafnglampandi.
Stundum er það svo að einhver
hringir eða kemur í heimsókn þegar
ekki stendur vel á. Aldrei þó Pétur
því alltaf var bót að heyra í honum
eða hitta, sama hvernig á stóð. Það
segir margt um manninn að alltaf
bætti hann félagsskapinn. Hann
hringir hvorki aftur né kemur í heim-
sókn og eftir situr söknuður. Ég
sendi fjölskyldu hans innilegar sam-
úðarkveðjur en gott er góðs að minn-
ast.
Ólafur Börkur Þorvaldsson.
Með söknuði kveðjum við Axel
kæran vin, Pétur Leif. Þessi hái og
bjarti maður setti mikinn svip á líf
okkar síðustu fjórtán árin sem við
höfum búið í Barcelona. Það er víst
að tómlegt verður í borginni þegar
hann er ekki lengur þar. Pétur
tengdist mér á fleiri en einn hátt.
Feður okkar eru vinir frá fornu fari.
Seinna var hann skólabróðir og vinur
bróður míns í Menntaskólanum í
Reykjavík. Þar man ég fyrst eftir
honum.
Eiginlegur vinskapur okkar hófst
síðan í Barcelona. Þar hafði hann bú-
ið um margra ára skeið og átti þar
börnin sín tvö. Þegar við fluttum til
borgarinnar tók hann okkur opnum
örmum, kynnti okkur fyrir vinum
sínum og borginni sem hann þekkti
eins og lófa sinn. Hann var opinskár
og glaður, gekk frjálslegur um borg-
ina, þekkti marga, einstaklega vin-
margur. Það var eftirminnilegt að
ganga um miðbæinn með honum, þar
sem hann bjó alltaf, og sjá hvernig
hann heilsaði og allir hrópuðu nafnið
hans hvar sem við fórum með hon-
um. Allir virtust þekkja þennan há-
vaxna Íslending.
Hann fylgdist vel með menningar-
lífinu bæði á Spáni og Íslandi. Alltaf
gat hann komið okkur í kynni við
eitthvað nýtt og merkilegt. Hann var
glaðlyndur og gamansamur, stríðinn
nokkuð, og þóttist stundum vita bet-
ur en aðrir. Með því kom hann af stað
fjörugum rökræður. Við þær kring-
umstæður lék hann á alsoddi og var í
essinu sínu.
Börnunum hans fengum við að líka
að kynnast. Hann var góður og
skemmtilegur pabbi.
Á síðustu árum eftir að Pétur varð
veikur urðu samfundir okkar stop-
ulli. Þrátt fyrir bjartsýni, dugnað og
baráttuhug fór hann ekki eins víða
og hann hafði gert áður.
Með söknuði hugsum við nú til
góðra stunda sem við áttum með
honum og Maite síðustu árin. Það
var falleg athöfn í Barcelona þegar
við kvöddum hann í síðasta sinn í
kirkjugarðinum í Montjuic. Þar sást
hversu vinmargur hann var. Nú
kveðjum við hann í annað sinn, nú á
Íslandi, okkar sanníslenska Pétur
Leif, og hugsum til hans með virð-
ingu og þakklæti.
Fjölskyldu hans í Barcelona og á
Íslandi vottum við samúð okkar.
Auður Eggertsdóttir og
Axel Pétur Ásgeirsson.
Við kynntumst Pétri í 4. bekk
Menntaskólans í Reykjavík og fljót-
lega myndaðist vinátta sem varði
meir en aldarfjórðung, þrátt fyrir að
lífið flytti okkur til og frá um Evrópu
og við værum sjaldnast í sama landi á
sama tíma. Á menntaskólaárunum
héldum við mikið til heima hjá Magn-
eu, systur Úu, en heimili hennar á
Framnesveginum var á þeim tíma
hálfgert félagsheimili stúdenta og
bóhema. Þetta var á mótunarárum
okkar, árunum sem allt vaknar og
gerist, þegar maður fæðist upp á
nýtt og uppgötvar fegurð heimsins.
Meira að segja í Reykjavík.
Pétur var langur og mjór, með hlý-
legt bros og stríðnisglampa í augum.
Hann var fagurkeri og mikill bók-
menntamaður. Eins var hann mikill
áhugamaður um tónlist og tók að sér
að kynna fyrir okkur hinum helstu
strauma og stefnur í tónlistinni á
þeim tíma, oft í óþökk föður síns og
annarra heimilismanna á Þinghóls-
brautinni.
Pési átti sína vini og óvini og hann
hafði mjög ákveðnar skoðanir á
mönnum og málefnum. Hann þoldi
ekki framagosa, málfundahetjur,
stjórnmálamenn og vinsælustu rit-
höfundana. Þetta óþol stafaði, líkast
til, af fagurfræðilegu ofurnæmi sem
varð síðan að allsherjarofnæmi fyrir
kuldahrollinum í Austurstræti og ís-
lensku þjóðfélagi nokkurn veginn
eins og það lagði sig. Hann gat verið
algjör þverhaus en hann kenndi okk-
ur að skilja hismið frá kjarnanum og
njóta fegurðarinnar. Við hlustuðum
ótal sinnum saman á „Waiting for
the Sun“ og alla þá frábæru plötu
„Morrison Hotel“ aftur og aftur og
endalaust. Hann kenndi okkur að
elska Jim Morrisson, Patti Smith,
Iggy Pop og Dag Sigurðarson og svo
margt fleira, til að mynda að Stones
væru skömminni skárri en sívinsælir
Bítlarnir.
Pési var mikill heimsborgari og
hvergi kunni hann betur við sig en í
Barcelona, en þangað kom hann
beint eftir stúdentspróf 1982 og heill-
aðist um leið af undraborginni. Hann
lagði sig fram um að kynnast marg-
slungnu mannlífinu, hafði áhuga á
öllu og öllum og þekkti þar brátt
hvern krók og kima. Fátt fannst hon-
um Pésa skemmtilegra en að leiða
vini og kunningja eftir öngstrætum
Barcelonaborgar og miðla af ein-
stöku örlæti þekkingu sinni á sér-
viskulegum börum og skemmtileg-
um veitingahúsum úr almannaleið.
Við hittum Pésa síðast á bóka-
kynningu Omdúrman nokkru fyrir
síðustu jól. Þá var nokkuð af honum
dregið en hann var hlýr og skemmti-
legur, eins og hann hafði alltaf verið,
og auðvitað sagðist hann ætla að
stoppa eins stutt á Íslandi og hann
mögulega gæti.
Það er með sorg í hjarta að við
kveðjum þennan kæra vin langt um
aldur fram. Viðkynnin við hann hafa
gert okkur víðsýnni og ríkari og skil-
ið eftir ótal skemmtilegar minningar
sem eiga eftir að lifa í hugum okkar
um ókominn tíma. Hann var góður
drengur og hans er sárt saknað.
Við sendum aðstandendum Péturs
Leifs Péturssonar og vinum hlýja
samúðarkveðju.
Ósk Vilhjálmsdóttir og
Hólmfríður Matthíasdóttir.
Um daginn hitti ég Magneu á förn-
um vegi og breyttist þar fljótt fögn-
uður í sorg er hún bar mér þau döpru
tíðindi að Pétur Leifur væri látinn.
Er mér varð hugsað til hans, varð
allt í einu sem að hann birtist ljóslif-
andi fyrir hugskotsjónum mér að út-
mála fyrir mér ljósu hliðarnar á
þessu máli.
Hann var bjartsýnasti maður sem
ég hef kynnst og einn sá víðsýnasti
líka. Fáar manneskjur hafa auðgað
tónlistarsmekk minn meira. Hann
kenndi mér að meta bæði Kurt
Vonnegut og Robert Anton Wilson.
Hann kynnti mig fyrir skemmtilegu
og góðu fólki. Kímnigáfa hans var rík
og sérstök að því leyti að þar komu
saman óbeislað ímyndunarafl, djúp
þekking á mannlegu eðli og atferli,
og visst fölskvaleysi sem fáum gefst
að varðveita með sér. Á aldursskeiði
er flestir eru gagnrýnir úr hófi fram
átti hann alltaf leið til að sjá það
besta; úr aðstæðum, hugmyndum
eða fólki. Ég þekkti ekki aðrar hliðar
á honum en þær sem voru frábærar,
og þær voru margar.
Þegar fólk er farið þá sér maður
eftir að hafa ekki talað oftar við það.
Ég kynntist Pétri í 3.B í MR um
haustið 1978. Nokkrum árum síðar
vorum við farnir hvor í sína áttina og
hittumst sjaldan eftir það. Nú er of
seint að hittast á ný, en eftir situr
minningin um góðan dreng sem
skildi heiminn eftir sig betri en hann
kom að honum.
Elías Halldór Ágústsson.
Pétur Leifur Pétursson