Skinfaxi - 01.04.1945, Blaðsíða 47

SKINFAXI 47
fleira verður að athuga. Á sumrin eru arinirnar mestar í
sveit og við sjó, en enginn safnar örnefnum án aðstoðar
kunnugra manna á hverjum stað. Um hábjargræðistímann
gelur reynzt örðugt að fá aðstoð þessara manna, enda óvin-
sælt hjá mörgum, að verið sé að kvabba á mönnum fyrir
jafn fánýtt dútl og örnefnaskráning kann að virðast þeim,
sem ber hitann og þungann af önn hversdagsins. Óþarft ætti
að vera, að brýna fyrir söfnurum að fara hógværlega og
frekjulaust að mönnum. Það er ekki annað en sjálfsögð kurt-
eisi, en tryggir einnig heztan árangur, því að ekki eru allir
þannig skapi farnir, að þeir gangi með glöðu geði frá vinnu
sinni til að leysa úr spurningum ókunnugs safnara, og þess
er heldur ekki að vænta. Vegna annrikis sumartímans má
telja öllu vænlegra til árangurs að safna örnefnunum að
vetrinum. Þá er alls staðar minna um að vera, og hæði safn-
arar og heimildarmenn mundu gefa sér betra tóm til verks-
ins. Á því er aðeins sá galli, að miklir snjóar geta torveld-
að staðsetningu örnefnanna, en fátíð munu vera þau snjóa-
lög, að ekki sjái til kennileita að mestu.
FINNIÐ RÉTTA FÓLKIÐ. Það liggur í augum uppi, að
gildi örnefnaskrár fer mikið eftir heimildum safnarans, hvort
honum hefur tekizt að hafa uppi á þeim manni eða því fólki,
sem sannfróðast er um örnefni söfnunarsvæðisins. Þetta get-
ur verið allmiklum vandkvæðum bundið. Flutningar milli
hæja og héraða eru og hafa jafnan verið mjög tíðir á íslandi.
Það er því alls ekki víst, að sá, sem hezt er að sér um ör-
nefni tiltekinnar jarðar, eigi heima á bænum eða jafnvel í
sveitinni. Meðan fært var frá, notuðu smalar aragrúa af
örnefnum á hjásetustöðvunum. Yfir þessum örnefnum vofir
alger glöSun, siðan fráfærur tókust af. En þó geta eldri menn,
sem verið hafa smalar í æsku, enn veitt um þau mikla vit-
neskju. Til þeirra þurfa safnararnir að ná, þó að það kosti
þá langa króka. Yfirleitt verður það aldrei of vel brýnt
fyrir örnefnasöfnurum, að þeir mega ekkert til spara að
spyrja uppi þá, sem fróðastir eru um örnefni hvers staðar,
og leggja stund á að fá heimildir sínar frá þeim. En ef ekki
næst til hins bezta, þá er að taka það næstbezta. Sjálfsagt
er, að safnari taki fram í skrá sinni, hver eða liverjir séu
heimildarmenn hans.
SKRÁNING ÖRNEFNA OG STAÐSETNING. Þegar örnefna-
safnari hefur tryggt sé,r leiðsögumánn um söfnunarsvæðið
eða heimildarmann örnefna þess, verður hann að gera sér
grein fyrir, hvernig hann ætlar að haga skráningunni. Þvi