Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1944, Blaðsíða 16

Loftur B)«mflna:
Islenzk togaraútgerð í framtíðinni.
Það er ekki að furða þótt sjónienn og útgerðar-
inenu hugleiði í f'ullri alvöru, og varpi fram þess-
um spurningum: „Ilvaða framtíð á togaraútgerð
fslendinga eftir stríðið ? Verður hún samkeppnis-
£œr við aðrar þjóð'ir eða líður hún undir lok,
vegna þess að íslendingar eiga ekki nýtízku tog-
ara?“
F.VJ'ir ófriðinn var sú skoðun töluvert útbreidd,
og ei' það jafnvel enn, að togararnir ættu að
hverfa úr éögunni, en mótorbátar að konia í stað-
inn. Togararnir væru of dýrir í rekstri, niiðað við
aflagetu og þá atvinnu, sem þeir sköpuðu. Virð-
ist sú skoðun mjög uppi, að mótorbátar frá 50 til
150 smálestir, væru hentugustu veiðiskipin t'yrir
nss fslendinga, og þessvegna beri að leggja áherslu
a að byggja skip af þessari gerð.
Þessi tegund mótorbáta mun vera mjög heppi-
leg sem síldveiðiskip og línubátar, en ekki er feng-
in svo mikil reynsla fyrii' þéim sem togbátum. að
uegt sé að kveða upjj dóm um hvaða t'ramtíð þeir
oiga fyrir sér, sem slíkir. Þess má þó geta að þeir
bátai- aí' þessari stærð, sem eru í eign landsmanna
haf'a með sárfáum undantekningum ekki stundað
veiðar eða íiskflutninga síðan síldveiði lauk í
haust, en legið í höfn, haf'i þeir ekki verið í flutn-
ingum með ströndum frani.
Áiúð 1942 fóru íslenzku togararnir 302 ferðir
með ísfisk til Englands. Var heildarafli þeirra
48.299 smálestir, og heildarsala £ 3.161.676 eða
tæpar 83 milljónir íslenzkar ki'ónur.
Árið 1943 fói'u togararnir 339 ferðii'. Var heild-
aráfli þeirra 61.141 smálestir, og heildarsala
f 3.702.537 eða rúmar 97 milljónir íslenzkra kx-.
Ifelur meii'ihlutinn at' þessum afla verið veiddur
á Malamiðum. Þau eru eins og kunnugt er, djú])t
nt af' Vestfjörðum, og er þar oft x'ifinn sjór og
mikill straúmur, og þyi'ftum við að hafa stæri'i
skip til veiða þar.
Á árinix 1942 greiddi togaraútgei'ðin í kaup um
borð í skipxxnum xxm 24 milljónir króna, í skatta
og útsvör 13.7 miljónir, og í útflxttningsgjöld 2.8
milljóixir króixa.
Fx'ainangi'eindai' tölur sýna að togararnir eru
lang stói'virkustxx framleiðslxxtæki vor og greiða
hæst kaxx]>. Milliþinganefnd í sjávarútvegsmálum,
sém kosin var árið 1933, konxst að þeirri niður-
stöðxx að togararnir borgxxðxx skipverjum liæst
kaup á dag, ai' skipum þeirn sem stxxnduðu veið-
ar hér við land, og úthaldstími þeirra væri lengst-
ur á ári hvei'ju.
Þannig á það að geta orðið í í'nnntíðinni, ef
ekki er ot' mikið af' útgerðinni tekið í skatta.
Það ei' sannmæli, sem stóð í mótxnælum sjó-
manna til Alþingis í haxxst, út af skattaráninu:
M.l). tíuSniuiidur Þórðarson, ;52 smúl., er kostaSi um
kr. 700.000.00. Með núgildaudi takmörkunum til ný-
byggingarsjóða togaraiuia, uer&u togarur framtíðar-
iniiar yfirleitt ekki stærri en þetta.
„Sá kotungshugsunarháttur verður að hverfa,
að ætla sér að láta togara fæða af sér 30 til
40 smálesta mótorbát. En einbeita sér heldur inn
á þá heilbrigðari braut, að láta úreltan gamlan
togara, meðan þess er kostur, fæða af sér nýtízku
togara, og lítinn bát annan stærri.“
llinn 31. desember 1942 áttix togarar að nxeðal-
tali 430 þxxsund ki'óxiur í nýbyggingai'sjóði, og
nægir það ekki nexna fyrir 40 smálesta mótorbát
byggðum hér, eða álíka bát og myndin hér að of-
an sýnir. Nýtízku togarar ]xeir, sem hér eru birt-
ai' myndir af, er sú tegund, sem Englendingar og'
Þjóðverjar áttu fyrir stríðið. Yoru það stór, sterk,
vöndxxð og hraðskreið skip. Gátu þessi skip haldið
áfram veiðum með ágætum árangri, þegar ís-
lenzku togararnir urðu að leita hafnar, og liggja
inni jafnvel dögum saman. Þessi skip Englend-
inga og Þjóðverja voru svo góð sjóskip, að ekkert
þurfti að óttast þó hvessti upp, og er það mikils
um vert fyrir sjómennina, sem dvelja mestan hluta
æfi sinnar á sjónum. Þessir togarar gengu 13 til
VÍKINGUR
16